Электронлă вулавăш

— Пшол во-он! — мĕкĕрсе янă та Энтрей ăна курсанах, вăшт кăна пĕшкĕнсе пуленкке ярса тытнă. — Ан курăннă пултăр манăн куç умне!..

— Мĕн пулчĕ капла, Эн…

Унтрей хăй сăмахне каласа пĕтереймен, ун пуçĕ çуммипе мăн пуленкке вăркăнса иртсе алăка пырса çапăннă.

— Урнă вăл, урнă, ухмаха ернĕ, тухса тар часрах! — çухăрса янă Энтрей арăмĕ.

Унтрей хăйне вĕри шывпа сапнă пекех коридоралла сиксе тухнă. Энтрей çав самантрах тепĕр пуленкке илсе арăмне çапма тăнă, анчах лешĕ, шухăскер, пĕшкĕнме ĕлкĕрнĕ те, упăшкине ура явса çĕре персе антарнă, хăй вара хваттертен тухса тарнă.

Коридорта вăл Унтрей çине пырса тăрăннă.

— Мĕн пулнă ара, мĕншĕн тăруках урса кайрĕ? Халь кăна чипер çын пекехчĕ-çке? — ыйтнă Унтрей.

— Хăйне пĕр черкке эрех паманшăн! — макăрса янă хĕрарăм.

Алăк хыçĕнче Энтрей тискер кайăкла мĕкĕрни, тем кĕмсĕртетни, чăнкăртатни илтĕннĕ.

— Çĕмĕрет… Пĕр япала та хăвармасть ĕнтĕ! Мĕн тумалла-ши, Унтрей Иванччă? Мĕнле чармалла?

— Милици чĕнес пулать! — тенĕ Унтрей.

— Чуп-ха, эппин, часрах, шăнкăравла тархасшăн…

…Милицисем пынă чух Энтрей пуçне йĕпе алшăллипе яваласа, чĕрине тытса, вилес пек ахлатса выртнă.

— Йăнăшнă эсир, гражданка, — тенĕ милици сержанчĕ Энтрей арĕмне, — сирĕн милицие мар, «скорый помоща» чĕнмелле пулнă!

…Çакăн хыççăн, паллах, Энтрейпе Унтрей Ивановсем хушшинчи туслăх вăйлă çумăр айĕнчи кăвайт пекех сӳнсе ларнă. Туслăх вырăнне халь курайманлăх кăна юлнă. Пĕр-пĕрне вĕсем çисе ярасла курайман темелле. Унтрейĕ, çемçе кăмăллăскер, питех те мар-ха, тепĕр чух вăл мирлешесси çинчен те шухăшлакаланă. («Пĕр çуртра, юнашар пурăнакан çынпа епле-ха ĕмĕр-ĕмĕр хутшăнмасăр пулать? Ну, хирĕçкеленĕ те — ирттерсе янă!…») Анчах Энтрей вара… ы-ыхх! Унтрее курсанах кăвакарса кайнă, кам та пулин ун çинчен аса илсенех ăна йĕксӳ ернĕ. Вăл халь кунĕн-çĕрĕн тенĕ пек Унтрее мĕнле лайăхрах, чуна пырса тивмеллерех тавăрас пирки шухăшласа пурăннă. Уйрăмах, леш историлле кун, хăй шăв-шав пуçласан, Унтрей милици чĕнтернĕшĕн каçарма пултарайман…

— Вăл хăрăк шалча мана хуптарса пĕтĕм хула умĕнче намăс кăтартасшăн пулнă, явăл! — сайра та шултра шăлĕсене шатăртаттарнă Энтрей. — Мана хуптарса, сан патна ирĕклĕн çӳреме ĕмĕтленнĕ! — чышкипе юнанă арăмне. — Кăтартăп сире милици! Хăйне тĕрмере çĕртмелле тăватăп! Курăн! Савăнăр вара иксĕр те!

Чăнах та, Унтрей патне участокри милиционер час-часах кĕре-кĕре тухма пуçланă: жалобăсем тĕрĕслеме. Унтрей хăй патĕнче пропискăсăр-мĕнсĕр квартирантсем усрать имĕш, анчах ун патĕнче сайра хутра ялти тăванĕсем çĕр вырткаласа кайнă çеç. Унтрейăн арăмĕ пĕрмай сахăртан сăмакун туса сутать иккен. Кун пекки те ĕмĕрне пулман… Унтан Унтрее месткома чĕнчĕç: Унтрей хăйĕн хуняма карчăкне, ват хĕрарăма, ним хĕрхенмесĕр хĕче-хĕве хваттертен кăларса ывăтнă имĕш. Ĕçĕ пĕртте ун пек мар-мĕн: хуняма карчăкĕ, аллăран тахçанах иртнĕ пулин те, çӳçне кăтралатса, тутине пĕветсе çӳрекенскер, ниçта та ĕçлеменскер, спекулянтсемпе çыхланса кайнă, тĕрлĕ капăр плащсем, нейлон кофтăсем вăрттăн сутса çӳренĕ, хăш чухне, киле ӳсĕр таврăнса, асар та писер скандалсем тунă. Тӳсеймен Унтрей, хытă вăрçнă ăна, малашне те кун пек хăтланатăн пулсан — кирлĕ çĕре систеретĕп, тенĕ те, хунями вара ăна темтепĕр каласа, ылханса, питĕнчен сурсах тухса кайнă. Çавăн хыççăн тепĕр уйăхранах темле компанипе пĕрле тĕрмене кĕрсе ларнă…

Çак элеклĕ жалобăсене кам çырнине Унтрей пит лайăх чухланă, анчах халлĕхе ним те тăвайман: жалобисем пурте анонимнăй пулнă.

— Шăпи тулĕ-çке хăçан та пулин! — ал сулнă çеç вара Унтрей. Энтрей лăпланман. Вăл çаплах-ха Унтрее тарăхтармалли ,ун чĕрине тивертмелли меслетсем шыранă…

Пĕррехинче вăл, шыв ăсма тухаканскер, Унтрейăн кĕçĕн ывăл ачи картишĕнчен çĕклемпе вутă йăтса кĕнине курнă.

— Чим-ха, чим! — ачана пусма çинче чарса тăратнă вăл. — Эс мĕншĕн пирĕн вутта вăрлатăн?

— Çук, сирĕнне тивмен, хамăрăн ку, — тенĕ ача.

— Епле хăвăрăн пулать? Ак çак çиелти юман пуленккисем пирĕн вĕт! Сирĕн ĕмĕрне те юман вутă пулман!

— Пур çав, ĕненместĕн пулсан — кайса пăх ара, — парăнман Унтрей ачи.

— А-а эс тата хирĕç çаптарса тăратăн-и, тăмана ачи?! Эп сана, йыт çурине… вĕрентĕп çын вуттине вăрлама!..

Энтрей ача хăлхине çатăр-р… пăрса лартнă. Ним хĕрхенмесĕр, татсах илес пек.

Ача çухăрса янă, аллинчи вутта пăрахса аран вĕçерĕнкеленĕ те урамалла тапса сикнĕ. Энтрей — ун хыççăн.

— Атте-е! Энтрей пичче вĕлере-ет! — Ун ашшĕ, Унтрей, шăпах колонкăран шыв ăсма тухнă-мĕн.

— Мĕншĕн? Мĕн турăн? — тесе ыйтма çеç ĕлкĕрнĕ вăл, çав вăхăтра Энтрей хашкаса чупса пынă та, качака пек çӳлелле сиксе, Унтрее пĕррех хулпуççи урлă картлă кĕвентепе ярăнтарнă.

— Вăрăсем! Çын вуттине хутса пурăнатăр!

— Чипер калаç, Энтрей! Ĕмĕрне пулман ун пекки!

— Чипер парам эп сана, йыт вилли!

Энтрей татах сикнĕ те тепре çапнă. Ну, паллах ĕнтĕ, Унтрей те тӳссе тăрайман вара — аллинчи кĕвентипе хирĕç панă. Юрать-ха шыв патне пыракан хĕрарăмсем часрах чупса çитсе чарма ĕлкĕрнĕ вĕсене!

Суд пулчĕ. Халăх пухăнчĕ вăл суда… театра çĕнĕ премьера курма пынă пек! Эп хам та кайса итлерĕм. Кулăш! Энтрее (чăн малтан вăл çапнине хĕрарăмсем курнă та-ха) çирĕм пилĕк тенкĕ штраф пачĕç. Судра хăйне йĕркеллĕ тытма, чĕлхине чарма пĕлменшĕн тата вунă тенкĕ хушрĕç. Унтрей кĕпине çурнăшăн тепĕр пилĕк тенкĕ шыраса илмелле турĕç. Халăх ал çупрĕ…

…Вĕри шыва чиксе кăларнă чăх пекех тухса кайрĕ Энтрей судран. Пĕр енчен — ĕмĕрлĕх намăс, тепĕр енчен — хĕрĕх тенкĕ. Урамра йăванса выртмасть ун пек укçа!

Çакан хыççăн Энтрейĕн лăпланмалла пулнă пек ĕнтĕ. Анчах ун йышши çын мар çав вăл. Принциплă çын, темелле. Хăй шутласа хунинчен ним тусан та каялла чакман, аяккалла пăрăнман çын. Хурçă характерлă! Юратмалла пулсан — юратмалла, тавăрмалла-тăк — тавăрмалла, никаких та веле-селе пулмалла мар!

Эрне иртнĕ-и çак суд хыççăн, кăшт ытларах-и, ăна тĕп-тĕрĕсех калама пултараймастăп, анчах пĕр ирхине Унтрей хăйĕн алăкĕ умĕнчи почта ещĕкĕнчен çĕнĕ хаçатсем кăларса илет те… тĕлĕнсе хыт-сах каять: хаçатсемпе пĕрле ещĕкрен унăн хуняма карчăкĕн портречĕ туха парать. Самаях пысăк ӳкерчĕк — 12×18. Лайăх хут çине пичетленĕ.

Чĕтремех ерет Унтрей çак ӳкерчĕке алла илсен. Ун çине кăп-кăтра çӳçлĕ, каçăр сăмсаллă, шĕвĕр янахлă хуняма ӳсĕр куçĕсемпе çисе ярас пек, шăтарас пек пăхать… Чăн шуйттан ĕнтĕ! Сисмесĕрех Унтрей ӳкерчĕке тепĕр майлă çавăрса унта мĕн çырнине вулать: «Вилме маннă кĕрĕве чунтан ылханса парнелетĕп…»

Мĕне пĕлтерет ку?! Кам килсе чикнĕ ку эсрел япалине?! Хуняма карчăкĕ хăй тĕрмере-çке, спекуляцишĕн ларать! Нивушлĕ тухма ĕлкĕрнĕ вăл арçури ами?

Никама та шарламасть кун çинчен Унтрей, ӳкерчĕкне çавăнтах чăр-чар çурать те картишĕнчи çӳп-çап ещĕкне пăрахать. Хăй вара кунĕпех шутласа çӳрет ун çинчен, асран та каймасть хуняма сăнĕ, куç умĕнчех тăрать вăл…

Иртет пĕр талăк. Ирхине сакăр сехетре Унтрей каллех почта ещĕкĕ патне пырать те… хаçатсемпе пĕрле каллех хуняма карчăкĕн сăнӳкерчĕкне туртса кăларать. Ак тамаша!

«Сатана! Эп сана пурпĕрех ыр пурнăçпа пурăнма памастăп!» тесе çырнă тепĕр енне.

Пĕтрĕ пуç! Ĕнерхинчен те хытăрах пăлханса ӳкет Унтрей. Ӳкерчĕке каллех çурса çӳп-çап шăтăкне пăрахнă хыççăн хваттерне кĕрет те арăмĕнчен хуллен кăна ыйтать:

— Алтатти, çав сан аннӳ халь те тĕрмерех-и? Тухман-и-ха?

— Ăçтан халех тухтăр! Тата тепĕр çулталăк пур-ха унăн запасра, — тет арăмĕ. — Мĕнрен тăрук аса килчĕ вăл сана?

— Так, ахалех…

Виççĕмĕш кунĕнче каллех тухать ещĕкрен хуняма сăнĕ: «Юратсах пухатăн пуль-ха ман портретсене, савнă кĕрӳçĕм? Пух тавай, пух, лайăхрах упраса усра!»

Тăваттăмĕшĕнче те çавăн пекех.

Пиллĕкмĕшĕнче те.

«Халь эс мана тĕлĕкре те куратăн ĕнтĕ, çапла-и? Тăхта кĕçех курăн-ха эсĕ мĕн курмаллине! Сербиянка ташлатăн акă!..»

Ик эрне хушши, пĕр кун сиктермесĕр, хуняма карчăкĕн сăн ӳкерчĕкĕсене илсе тăнă хыççăн, Унтрей шалт аптраса çитет. Çывăрайми те, апат çими те пулать. Палăрмаллах начарланать, питçăмартисем путса лараççĕ. Арăмĕ, Алтатти, çакна сисет те, пăшăрхансах ыйтать унран:

— Мĕн пулчĕ сана, Унтрей? Эс чирлетĕн пулмалла, тухтăрсем патне кайса пăхмастăн-ши, тусăм?

Унтрей тӳсеймест вара, тарăхса персе ярать:

— Пирĕн киле хĕрт-сурт ерчĕ! Кашни кун килет! Çав пĕтерет мана, каянни! Кĕçех вĕлерет пуль ĕнтĕ!

— Мĕнле хĕрт-сурт тата? — хăрасах каять тĕшмĕшрех арăмĕ.

— Ак çакă! — Юлашки кунсенче килсе пăрахнă ӳкерчĕксене Унтрей çурман, пухса пынă иккен. — Куратăн-и, миçе хут килнĕ вăл пирĕн пата? Пурте мар-ха кунта, чылайăшне çурса тăкрăм эпĕ…

Арăмĕ шак хытать, куçĕсем чут çеç сиксе тухмаççĕ.

— Мĕнле ӳкерчĕк ку? Хăçан тунăскер? Кун пеккине пĕрре те курман-çке! Тата кам килсе чикет ăна пирĕн ещĕке? Нивушлĕ почтăпах килет?!

Иккĕшĕ те ним калама пĕлмеççĕ…

Çав кунах, каçхи почтăна илсе пырсан, Унтрей хĕр-почтальона хупăрласа илет:

— Мĕншĕн кашни кун илсе килетĕн эсĕ çак тухатмăш сăнне? Ăçтан тупатăн ку ӳкерчĕке? Кам парса ярать?

— Куçпа та курман, çылăха ан кĕртĕр мана пустуй, — тет хĕр.

Тахçанччен шутласа лараççĕ Унтрейпе арăмĕ.

— Кам хăтланать? Кам мăшкăллать? Тен, чăнах хĕрт-сурт килсе пăрахать пуль, э?

— Ун пек те пулма пултарать, — тенĕ Унтрей арăмне. — Сан аннӳ вăл — тухатмăш хăраххи вĕт, темле нечистăй çилăпа та çыхланма пултарать пуль!

— Сыхлас пулать. Тытас пулать! — тет Алтатти.

— Тахăш вăхăтра килет-çке вăл, ăçтан пĕлетĕн? Кăнтăрла ĕçе каймалла… Тен, урăх килмĕ? Çĕр штуках çаптарман пулĕ-çке картăчкине?

Чăнах та, виçĕ кун хушши ещĕкре хунямăш сăнĕ пулман. Лăпланмах пуçланă Унтрейпе арăмĕ.

— Килме пăрахрĕ пулмалла пирĕн хĕрт-сурт… турра шĕкĕр! Анчах тăваттăмĕш ирхине каллех сиксе тухать ещĕкрен Унтрейăн ытарайми хуняма карчăкĕ.

«Мана кĕтсе ывăнтăн пуль, шуйттан кĕрӳшĕ! Ак эпĕ, килтĕм, пăхса савăн ман çине — ха-ха-ха!..» — тесе çырнă хыçала.

Унтан вара кашни кун, кашни кун… Ӳкерчĕкĕн тепĕр енне хăрушран хăрушă сăмахсем çырнă. Хăш чух поматтĕрнисем те пулнă, теççĕ.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн