Электронлă вулавăш

Куçĕ хĕвел çинче алчăранипе Çтаппан, алă тупавне çамка патне илсе пырса, çӳлелле вăраххăн тинкерет. Э-э, самолет иккен! Çил вăйсăртарах та, çуначĕсем хуллен кăна çаврăнкалаççĕ.

Платник Çтаппанĕн кăкăрĕнче темĕнле мăнаç кăмăл çĕкленсе хăпарчĕ. Хĕпĕртерĕ вăл. Анчах мĕншĕн е камшăн хĕпĕртенине çийĕнчех ыйтас пулсан, вăл лайăххăн татса та калаймĕччĕ. Кунта вăл чи малтан хăйĕн çамрăк кунçулнĕ аса илчĕ: вăл тахçан питĕ ăста та питĕ пултаракан çын пулнă. Апла ăста алă йĕрĕ ахаль çухалман.

Тĕлĕнмелле, Çтаппан хăй ывăлĕн пӳрчĕпе киленсе тăнă май халĕ те-ха ывăлĕшĕн мар, хăйшĕн ытларах хĕпĕртерĕ иккен. Çак çурт çумĕнче «хăй, аллине» уйăрса: палласа илнишĕн.

«Ăста Çтаппан, Платник Çтаппанĕ, — çапла çеç чĕнетчĕç çав мана çамрăк чух, — хăй ăшĕнче хăех мухтанса илчĕ вăл. — Мана çитекенни таврара никам та çук-чĕ». Çак шухăшпа ăна вăй кĕнĕн туйăнчĕ. Утасса та вăл тăлланă пек мар, ирĕккĕнрех ута пуçларĕ.

Вăл ĕнтĕ хăй кунта кĕтмен хăна çеç иккенне те манса кайрĕ. Унăн кăкăрĕнче хуçа чунĕ вăранчĕ, тымарĕсем тăрăх хуçа юнĕ сăрăлтатса чупа пуçларĕ. Вăл вара пĕтĕм картишне пуçтаруллă хуçа куçĕпе пăхса çаврăнчĕ. Çурт-йĕр сахалтарах-ха. Кĕлет те пĕр вите. Витинче ĕни, сурăххи, сысни — пурте пĕрле хĕл каçаççĕ-ши вара?! Вут-шанкă хумалăх пĕчĕкçĕ сарай тума пуçланă, тăррине витсе çитереймен. Пахча алăкĕ те хăма татăкĕсенчен çапкаласа тунăскер кăна. Пахчинче çамрăк ул-муççисем курăнаççĕ. Ха, мунча та пур, тем?! Ку аван вара.

Ялти мунчана курсан, Çтаппанăн пĕтĕм çанçурăмĕ ыррăн кăтăкланса кайрĕ. Ял мунчи — хула мунчи мар çав. Ăшши, ăшши мĕне тăрать! Çтаппан çавăнтах шут турĕ; ывăл ирхи апата килсен, систерес — тен, мунча хутса парĕç.

Пуйăс çинче ăнсăртран тĕл пулса калаçнă пĕр карчăк ăна «рематис» чирепе нимле курорт та мар, ялти мунча çеç пулăшать тенĕччĕ. Сиплемелли майĕсене те кăтартсах панăччĕ. Çамрăк эрĕм тăррине татса вĕретмелле те çавăн шывĕ çине çуршар сехет ура чиксе лармалла иккен. Кун хыççăн вара вĕлтрен милĕкпе çапăнмалла. Пĕр пилĕк-ултă хутчен çапла тусан, «рематис» чирĕ, карчăк каларăш, ӳтрен шăрпăк кăларса илнĕ пекех иртсе каять имĕш. Çак чирпе пыл хурчĕсене сăхтарсан та питĕ сиплĕ, теççĕ. Колхозăн утар пулма кирлĕ! Ка йрантарах унта та çӳреме пулать.

Сывалас ĕмĕт Çтаппана хайхи чĕре варринченех шăтса-çавăрса илчĕ. Яла та вăл пуринчен ытла çав шухăшпа килнĕ темелле. Сывлăхĕ чиперех сипленсен вара... вара унăн пурнăçĕ пĕр тикĕс çулпа малаллах кайнă пулĕччĕ.

Çанçурăма хĕвел хăйĕн ăшă аллипе лăпканă чухне ĕмĕтленме питĕ ырă çав. Çтаппан крыльца юпи çумне çакса янă савăтран питне çурĕ, пĕрлех илсе килнĕ алшăллипе лайăх шăлăнса тасалчĕ, вара пӳрте кĕрсе тĕкĕр умне тăчĕ те сайралнă сарă çӳçне, пĕрер пĕрчĕн суйланă пек, кĕрен кукщи урлă тирпейлĕн тураса хучĕ. Халь ĕнтĕ пуç тӳпинчи çара уçланкă ытлашшнех палăрмасть. Картишĕнче çĕкленнĕ кăмăлне кура, çаплах вăл хăйĕнчен хăех тăрăхласа илме хăтланчĕ. Çук, пуçĕпех пĕтмен-ха Платник Çтаппанĕ!

Кинĕ ăна паçăр, кăмăллах мар пулин те, апат ларса çиме хушса хăварнăччĕ. Анчах Çтаппанăн, тем, апат анассăнах туйăнмасть. Ывăлĕ килсен, тен пĕрле ларса çийĕ. Çапах та, кинĕ мĕн хатĕрлесе хăварнине пĕлес тесе, вăл сĕтел çинчи апат-çимĕçе витнĕ шурă еймене уçса пăхрĕ-пăхрех. Мĕн апат хатĕрленинчен ытларах ăна хăйне мĕн хисепе хунине пĕлес килет-çке-ха. Хăна вырăнне мар, этем вырăнне те пулин шутлаччăр, иçмасса.

Сĕтел çинче чăмăрла çăмарта, услам çу турилккисем лараççĕ, темиçе çаврашка чăкăт, пĕр чашăк сĕт, çĕнĕ пыл тирĕкĕ, хăпарту... Питĕ сăпай тирпейлесе лартнă ялти апат-çимĕçе. Юнашарах — Çтаппан хăй илсе килнĕ сардин консервипе кăлпасси турилкки.

Шурă кăтай еймене каялла витнĕ чух Çтаппан алли тирпейлех пулаймарĕ иккен. Сардинпа кăлпасси ейме тулашне юлчĕç. Хайхи çав паха çимĕçсене туххăмрах шăна сырса илчĕ. Çтаппан ăна-кăна асăрхаймарĕ. Унăн куçĕ халь ĕнтĕ ывăлĕн пӳртне шалтан тишкере пуçларĕ. Пĕр тытăннă пулсан, тултан та, шалтан та тамлĕн тĕреслес...

Анчах пӳрте нихăш енчен те хурлама çук. Пурине каснă чухне шултра пĕренесене пуртăпа чутламан иккен, кашни пĕренерен пăчкăпа çурса курпăль кăларнă. Ăслă тунă. Пуртăпа чутласан — хăклă йывăç турпаса нумай каять, пăчкăпа çурсан — хăма мар пулин те, курпăль тухать. Кĕлетне шапах çав курпăльпе витнĕ пулас-ха. Тата капла пӳрт стени те тикĕсрех, мăк хушăкĕсем те хĕсĕкрех. Çтаппан кунта каллех «хăй аллине» сисет. Савăнать.

Пӳрт пысăкăшне пĕлес тесе, вăл урайне тăрăхла та, урлăлла та утăмпа виçсе пăхать. Аван, питĕ аван. Кунта чылай пысăк йышпа пурăнма май пур. Анчах темле кăшт анкарти пекрех-ха, пушăрах. Пӳлĕмсем тумалла.

Хулари майлă. Тĕпелте пĕр пӳлĕм, алăк патĕнче — тепĕр пӳлĕм. Малта, хайхи, вырăссенни пек, — зал.

Алăк патĕнче пулма пултарас пӳлĕм Çтаппана уйрăмах илĕртсе пăрахрĕ. Ара, ку питĕ ырă кĕтес. Кантăкĕ кăнтăр еннелле пăхать. Эх, унăн çакăн пек хӳтлĕх пулас пулсан!..

Картишнелле пăхакан икĕ чӳрече хушшинчи стена çумĕнче Çтаппан кĕнеке çӳлĕкне асăрхарĕ. Кăшт именерех те шикленерех вăл малтан пĕр кĕнекине, унтан тепĕрне тыта-тыта пăхрĕ. Кăкăр умĕнчи кĕсйинчен куçлăхне кăларчĕ. Халь ĕнтĕ кĕнеке хуплашкисем çине мĕн çырнине вулама пикенчĕ. Машинăсем çинчен, техника çинчен ытларах иккен. Апла, ывăл платник çулĕпе мар, машина çулĕпе кайнă мĕн-ха. Кĕнеке, кĕнеке, кĕнеке... Ха, эс ăна! Ăс пухать имĕш. «Кусене ик куçлăх тăхăнса вуласан та, ман пуçа пĕр пукки те кĕрес çук, — шухăшласа илет Çтаппан. — Халь вăхăчĕ çавнашкал çав, кĕнекесĕр çывăрма та выртмаççĕ».

Кĕнеке хуплашкисене уçа-уçа пăхнă май, Çтаппан куçĕ пĕр самаях хулăн кĕнеке çинче тăпах чарăнчĕ. Чим-ха, чим, ара, кунта вĕсен колхозĕ çинчен çырнăçке! Ӳкерчĕксем те пур. Çтаппан кĕнекене страница хыççăн страница уçма тытăнчĕ. Çуралнă çĕршыври пĕчĕкрен хăнăхнă кĕтессем, палланă çынсен сăнĕсем. Акă Кăтăш Микушки Ваççи. Каснă-лартнă — хăй, чăн-чăн чĕрĕ çын. Аяла уй-хир бригадин бригадирĕ Кадышев Василий Николаевич тесе çырнă. Ха-а, кунта Тимуш та пур тем, ара, Тимĕрĕн юратнă Тимуш куккăшĕ!.. Çтаппан ĕненмесĕр куçлăхне хывса пăхать, каллех тăхăнать. Çук, йăнăш мар, шăпах çавă. Строительсен бригадирĕ Тимаков Тимофей Иванович тесе çырнă.

Кĕçех Çтаппан куçĕ умне кĕнеке страницинчен Тимĕр сăнĕ те тухса тăчĕ. Çтаппан малтанах вăтаннă пек пулчĕ. Кĕнеке тытнă алли тăр та тăрах чĕтренчĕ. Анчах ку тăкăскă туйăм часах иртрĕ. Кĕнекерен Çтаппан çине темле хаяр çын мар, патвар кăна йĕкĕт çав тери лăпкăн вăхать. Йĕкĕтĕн пысăк куçĕсенче пысăк ăс пытанса тăни сисĕнет. Кăшт таврăнарах тăракан хулăк тути хĕррисем çинче ачанни пек ачаш çеç кулă паларать. Кăкăрĕ çинче унăн çурлапа мăлатуклă çаврака медаль пур — «Ĕçри хастарлăхшăн» пулас ку медалĕн ячĕ. Ӳкерчĕк айне «Колхоз механикĕ Плотников Владимир Степанович» тесе çырса хунă.

«Пăх та кур эс ăна, ман Тимĕре! Колхоз механикĕ!..

Ахальтен мар ăна Тимĕр ят панă çав, — хавасланса ӳкрĕ Çтаппан. — Сăнĕ те шалтах хамăн çамрăк чухнехи сăн. Хам юн, хам чун, хамăн ылтăн алă....»

Çтаппанăн сасартăк куçĕ шывланса килчĕ те, кĕнекери саспаллисем пĕр самант йăлтах тĕтре ăшне путрĕç. Вăл вара куçне йĕтĕн пир пиншакĕн çанни вĕçĕпех шăлса илчĕ.

Ывăлĕ çинчен кĕнекере питĕ мухтаса çырнă иккен. Çтаппан вулама тытăнчĕ:

«Çамрăк механикăн пултаруллă та çивĕч ăсĕ колхозниксен ĕçне çăмăллатмалли çĕнĕрен çĕнĕ майсем шухăшласа кăларать. Колхозра ĕнтĕ вăл хăй тĕллĕн тунă машинăсем те, ытти тĕрлĕ ĕç хатĕрĕсем те пур. Çапла, акă...»

Çак вăхăтра сасартăк урам енчен калинкке уçăлнă сасă илтĕнчĕ. Кĕçех Тимĕр курăнса кайрĕ. Çтаппан, хайхи темĕнле ырă мар вăрттăн ĕç тунă пек, ниçта кайса кĕрейми шикленсе ӳксе, аллинчи кĕнекене йăпăр-япăрах çӳлĕк çине хучĕ. Унтан, пуç тури кăларса, ахаль те яка çӳçне тирпейленçи туса тăчĕ, — яшлăхран юлнă йăли çавнашкал ĕнтĕ унăн...

Тимĕр пите васкаса кĕнипе ăна-кăна асăрхамарĕ. Вăл кепкине хывса çакрĕ те алă çума тухрĕ. Ашшĕ çав вăхăтра, ним пулман пекех, лăпланчĕ.

Ĕçрен самантлăха çеç чупса килнĕ Тимĕр çăвăнасса та вăр-вар çеç çăвăнса кĕчĕ. Ашшĕ алăк патĕнчи сак çинчен ывăлĕн кашни хусканăвне куç сиктермесĕр сăнаса ларать, ăна кĕнекери сăнӳкерчĕкпе танлаштарса пăхать. Тимĕр халь кĕнекеринчен чылай патвартарах. Анчах питне вăл лайăхах çăвайман пулас — шăлăннă май унăн алшăлли çинче лап та лап хура йĕрсем юлаççĕ. Хăй майка вĕççĕнех. Ӳчĕ çинче, чавси сыппи тĕлнерех, шестерня йĕрĕ, çуллă хура йĕр, картлăн-картлăн эрешленсе тăрать.

— Йĕтем çинче тырă сăвăракан машинăн электромоторĕ пăсăлнăччĕ, — терĕ Тимер, алшăллине пăтана çакса. — Унта чылай тытăнса тăмалла пулчĕ. Эс те апат çимен, тем?! Кил, лар.

— Эпĕ анчах тăтăм-ха, — тăсарах хуравларĕ ашшĕ, хăй, ывăл кăмăлĕшĕн тенĕ пек, малалла иртрĕ,

Сĕтел хушшинче вĕсен сăмах сыпăнсах каймарĕ. Çапах та ашшĕ çак пӳртре ĕнер каçранпа тем улшăннине сисрĕ. Ĕнер те вĕсем çак сĕтел хушшинчех, çак вырăнтах ларатчĕç-ха: пĕри — леш енче, тепри — ку енче.

Анчах ĕнер Çтаппана ывăлĕ йăлтах ют çын пек туйăнатчĕ, пăхасса та вăл темĕнле сиввĕн, вăхăт-вăхăт йĕрĕннĕн е курайманнăн пăхатчĕ. Кам пĕлет, каçхи çутă ултавлă. Тен Çтаппана çапла туйăннă çеç. Ютшăнасса ывăлĕ халь те ютшăнать-ха. Ара, пĕр-пĕрне нумайранпа курман та... Çапах та Тимĕр куçĕнче ĕнерхи сивĕ çук. Тен, каллех çапла туйăнать кăна?!

Ывăлĕ питĕ хăвăрт апатланчĕ те кайма пуçтарăнчĕ.

— Эпĕ Çинука каçалапа мунча хутма каларăм, — терĕ вăл. — Эс килтех пулатăн-тăр?!

— Ара, ман ĕнтĕ... — Çтаппан сăмах вĕçне чăмласа çăтрĕ те пачах кĕтмен çĕртен ыйтрĕ: — Ку пӳрте лартма, ывăлăм, сана пĕр-пĕр çын пулăшрĕ-и? Платник ĕçĕнче...

Ывăлĕ пӳрт ăшне вăр-вар пăхса çаврăнчĕ те:

Тимуш куккипе пĕрле ĕçлерĕмĕр, — терĕ.

Вăл урăх тытăнса тăмарĕ.

Çав кун Тимĕрсен килĕнче ытлашши нимĕнех те пулса иртмерĕ-ха. Киле пĕччен юлнă Çтаппан, хайхи леш кĕнекене тепĕр хут алла тытса, ывăлĕ çинчен мĕн каласа çырнине пĕтĕмпех вуласа тухрĕ. Унăн кăкăрĕнче сасартăк темĕнле пысăк чул, пăнтăхса-мăкланса ларнă чул, вырăнтан хускалнă пек пулчĕ. Пӳртре текех сывлама çук тăвăр пулса çитрĕ ăна.

Вăл картишне тухрĕ. Кĕнеке хыççăн унăн ĕнтĕ хăй ывăлне ĕçре, машинăсем патĕнче курас килет, — халех, çак самантрах. Анчах вăл халăх куçĕ умне тухма та именет. «Намăса тумлам юлмичченех çухатман-ха Платник Çтаппанĕ, — тет вăл. — Ырансене куç курĕ...»

Ним тума аптранă енне, вăл шăпăр шыраса тупать те картиш шăлма тытăнать. Ывăлĕпе кинĕ кунĕ-кунĕпе ĕçре, вĕсен килте пуçтаркалама вăхăчĕ те çук.

Унтан вăл крыльца карлăкĕ чалăшса кайнине асăрхать. Паçăр тухса çӳренĕ чухне ку япала куç тĕлне пулман иккен. Крыльцана чĕрĕ йывăçран тунă пулас, халь, авă, шултăрканă та — карлăк тытки картран вĕçерĕннĕ. Çтаппан ăна хăвăртрах майлаштарса юсарĕ.

Ĕçшĕн, куçа курăнмалăх ĕçшĕн тĕлкĕшсе çунма тытăнчĕ Платник Çтаппанĕн алли. Вунă-вунпилĕк çул каярах йывăр ыйхăпа çывăрса кайнă паттăр ăста сасартăк вăранчĕ тейĕн. Анчах шăмшакĕ питех вылянмасть-ха унăн, шăмă сыпписем çаплах ыратаççĕ-ха. Нумай çывăрнипе хытса ларнă пулас.

Каçалапа кинĕ, Çинук, ĕçрен маларах таврăнса, мунча хутса ячĕ.

Мунча пулса çитиччен Çтаппан пахчана тухрĕ те, унăн-кунăн пăхкаласа илсе, карта çумĕсенче ӳсекен вĕлтрене тăпăлтара пуçларĕ. Вĕлтрентен самай тĕреклĕ икĕ милĕк çыхрĕ. Тата эрĕм тупмалла. Ку ĕнтĕ хальхи вăхăтра чылаях йывăр ĕç. Çумкурăксен пурнăç хĕсĕнсех пырать. Эрĕм те çумкурăксен шутнех кĕчĕ-çке. Ăна халь пĕр хĕрхенмесĕр тăпăлтараççĕ. Юрать-ха, Тимĕрсен пахчи хыçĕ хирелле каякан çул патне тухать. Çул хĕрринче эрĕм тупăнчĕ хайхи. Чăн та, кăшт ватăларах панă — юрĕ ĕнтĕ.

...Платник Çтаппанĕ мунча епле кĕнине никам та калама пултараймасть. Унта вăл пĕр-икĕ сехет хушши пĕчченех аппаланнă. Хăй пуйăс çинче тĕл пулнă карчăк сĕннипе, тен, вăл мунчара урине чăнласах эрĕм шывĕ çине чиксе ларнă, тен, чăнласах вĕлтрен милĕкпе çапăннă, — пĕлме çук. Тепĕр тесен, ăна хăйĕн сывлăхне кура, вĕлтрен милĕк питех те сиплĕ пулма кирлĕ.

 

4

Иртнĕ каç ывăлĕ ыйхăсăр аптранăччĕ, кĕçĕр вара ашшĕ çывăраймарĕ. Çук, шăмă сыпписем сурнипе мар. Ĕнерхи мунча хыççăн шăмшакĕ лăштăрах çемçелчĕ-ха унăн. Сăлтавĕ — урăххи, — шухăш. Платник Çтаппанĕ, вырăн çинче аранăн çаврăнкаласа, хăйĕн пĕтĕм пурнăçне утăм хыççăн утăм аса илсе тухрĕ. Шухăш талккамăн пăтранса юхнă май, ун ăшĕнче темĕнле йывăр япала арман чулĕ пек çаврăнса тăчĕ.

«Айăпăм пысăк, — терĕ Çтаппан, каллех ĕнерхи шухăш патне пырса çитсе, анчах хальхинче вал ку шухăшран сехри хăпнă пек аяккалла сиксе ӳкмерĕ, унăн тупсăмне тупма тăрăшрĕ. — Çапла, айăпăм пысăк. Каçару ыйтма та тивĕçĕм çук. Сывă чухне кун çинчен аса та илмен, шухăшламан. Мĕн тăвас-ха ĕнтĕ, мĕн тăвас? Юлашки чун хавалне пухсан, тен, каллех ура çине тăрăп, çын шутне кĕрĕп?!. Тулă та кулачă пуличчен чулпа вут витĕр тухать, теççĕ. Ачам-пăчам каçаринччĕ...» Кунта вăл хăйĕн тахçанах маннă туррине те аса илмесĕр хăвармарĕ. Пуçа килсен — пушмак тесе ахаль каламан-тăр çав?!.

Тимĕр çывăрса тăнă çĕре ашшĕ ĕнтĕ ура çинчеччĕ. Тимĕр тĕлĕнчĕ.

— Эс ăçта капла ирех пуçтарăннă? — тесе ыйтрĕ вăл.

— Паян эпĕ санпа пĕрле пырасшăн... Чармастăн пулсан, — терĕ ашшĕ темĕнле çĕнĕ, самай хăюллăрах сасăпа. — Унта ĕнер сан кĕнекӳсене пăхкаласа лартăм... Каçар та-ха... Пĕрне вулама та хăйрăм. Лайăх çырса кăтартнă. Тухса курас килет.

— Курмалли нимех те çук-ха та, пырса курасах тетĕн пулсан, мĕншĕн чарас?!. Эпĕ халех пуçтарăнатăп.

Крыльца карлăкĕ урлă уртăнса, тулхăра-тулхăра шыва пĕрĕхтерсе пит-куçне çунă чухне Тимĕрĕн пуçĕнче пĕр самантрах тем тĕрлĕ шухăш та хыпăна-хыпăна илчĕ. «Ара, пырса куртăр, — терĕ Тимĕр темĕнле чурăсрах кăмăлпа. — Ан тив, хăй куçĕпе куртăр, вăл пире, йыт çурисене пăрахнă пек, чунсăррăн пăрахса хăварнă пулсан та, эпир пĕтмен. Пирĕншĕн тăван ялйыш тăван колхоз хамăр тăван аттерен те çывăхрах пулчĕç. Тăван власть, Совет влаçĕ, шкулта вĕрентсе ăс пачĕ, çын турĕ. Хăй вăл, чунсăр этем, тĕнчере манран икĕ хут нумайрах пурăннă пулин те, Совет влаçĕ мĕн иккенне чухласах çитереймест-ха. Вĕт-шакăр ачасене хăй пăхса ӳстерес вырăнне вăл ку йывăр ĕçе ялйыш çине, колхоз çине, власть çине йăвантарса хăварнă пулас. Ĕнтĕ кунта талăк пурăнчĕ, ытти ачисем çинчен, анне çинчен шăл шурри те уçса ыйтмасть...»

Тимĕр, хаяр шухăшсене сирсе яма тăрăшнă пек, шыва тата хытăрах тулхăрса пĕрхĕнтерет. Каç анчах мунча кĕнĕ пулин те, мăйне, кăкăрне сивĕ шывпа сăтăрать. Хĕвелпе пиçĕхнĕ ӳчĕ нăтăр та нăтăр çеç тăвать.

Тарăхнă шухăшсем майĕпен çапла сирĕлсе пычĕç. «Ан тив, куртăр, — терĕ вăл юлашкинчен питне çуса пĕтерсе. — Манăн ун умĕнче мухтанма сăлтавăм та пур. Акă кур: санăн аслă ывăлу, Тимĕр, санран вуникĕ çулта юлнăскер, эс пулăшмасăрах вăтам шкултан вĕренсе тухрĕ, ăсталăх туянчĕ, ахаль электромонтертан колхоз механикĕ пулса тăчĕ. Эс ун çинчен ĕнер кĕнекере вуланă иккен, паян эс ăна ĕçре кур. Анчах... анчах курма çеç килнĕ-ши эсĕ, Платник Çтаппанĕ? Тем, хăвна ытла та мĕскĕн тытатăн. Ытти çулсенче профсоюз путевкипе курортсене кайса çӳренĕ имĕш, Кавказ тăвĕсем хушшине — Цхалтубăна та çитнĕ... Кăçал, акă,тăван яла сакăр çул килсе курмасăр пурăннă хыççăн, «асаттесен çĕрĕ туртрĕ» пулать. Юрĕ-çке, юрĕ! Курас килетех пулсан, кăтартса çӳрĕп сана, экскурсант юлташ, тăван колхозăн аслă хуçалăхне, тăван уй-хире, тăван ывăлун ĕçне-хĕлне. Анчах ырă куçпах пăхăн-ши эсĕ е, пулă куçĕпе сиввĕн пăхса, пурне те тиркесе такма хăтланăн?!»

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн