Электронлă вулавăш

Хăçанччен çӳретчĕ-ши вăл çапла аташса? Тата ăçта пырса тухатчĕ-ши? Енчен те анкартине утă илме тесе тухнă Хреççи аппа тытса чарман пулсан мĕнле шăпа кĕтетчĕ-ши ăна? Кăна пĕр турă кăна пĕлет.

Темле сасă илтĕннĕ пек пулнипе пуçне çĕклерĕ Алюш. Куçа та уçтарман тăмана пăхмасăр тенĕ пек малалла тепеленетчĕ вăл. Çавна май, тен, çывăхри ял çумĕпе те çăмăллăнах иртсе каятчĕ пулĕ-и. Ниçталла та ытлашши тĕмсĕлсе пăхманран пилĕк-улт утасрах утă капанĕ ларнине те асăрхаманччĕ вăл. Халь вара сасă енне пуçне пăрчĕ те пĕр хăраса, пĕр савăнса кайрĕ. Юр аша-аша çын кĕлетки çывхарать. Те хĕрарăм, те арçын — уйăрма çук. «Ăçта каян?! Ан ка-ай!» — хĕрарăм сассине палласа илчĕ хальхинче Алюш.

Малтан Алюш ним шухăшлама аптăрарĕ. Мĕншĕн кунта ку хĕрарăм? Вăл та аташса кайнă-и е ял çывăхра? Кăштахран çеç арçын ача хăй текех уй варринче тăманнине ăнкарса илчĕ — çумра ял пулас.

— Эй турă-ă, ача-çке ку-у... — çитнĕ-çитмен хăй çумне çупăрласа тытрĕ ăна хĕрарăм. — Ара, мĕн туса çӳрен çак тăманта-а? Ăташса кайрăнам, ачам? Ма çара пуçăнах тата? Пĕтен вĕт, ăш çунтармăш. Атя хăвăртрах. Эй, турăçăм, пӳлĕхçĕм... Ăраскалу пурах-тăр çав.

Савăннипе макăрсах ячĕ Алюш. Ним калама та пултараймарĕ — çăварĕ шăнса-хытса ларнă. Хĕрарăм калаçа-калаçах ачана ăшă пӳрте илсе кĕчĕ.

— Ай туру-у, юрать-ха турри анкартине çавăрса илсе тухрĕ. Сурăхсене памалли утă аслăк çинче пĕтсе çитнĕ те, тăман шутсăр хытă аснипе малтанах тухам та мар терĕм. Пĕррелĕхе тăрĕç-ха тесе кĕрсе каймах тăнăччĕ — шеллерĕм тата янаварсене, — хăйпе хăй пупленĕн сăмах килтерчĕ хĕрарăм. — Утă илсен хайхи пăхатăп — тем мĕкĕлтетнĕ пек туйăнать. Сехĕрленсе ӳкрĕм-ха пирвай — кашкăрсем çуреççи тетĕп. Лайăхрах пăх та — этем кĕлетки пулах кайрĕ. Эх, ачам, ăçта кайма тухрăн-ха эсĕ çак тăманта? Ай-ай, хăлхуна тăм илнĕ мар-и? Чим-ха, аллупа ан тыт. Ман ак кунта, кăмака çинче, качака çăмĕнчен çыхнă алсиш пулмалла. Çавăнпа хупла-ха, ерипен ăшăнтăр...

Хĕрарăм ачан пăрланса хытнă пиншакĕпе çăматтине хывтарса юртан тасатрĕ те кăмака çине типме хучĕ. Чейникрен стакана вĕри чей тултарчĕ те сĕтел çине лартрĕ.

— Ларсам, ывăлăм. Чей ĕçсе ăшăн-ха кăштах, — тенĕ май Алюш хулпуççийĕ çине çăм кофта уртса ячĕ.

Алюш тукмак пек пулса кайнă урисене аран-аран куçаркаласа çемçе пукан çине пырса ларчĕ.

— Мĕн ятлă-ха? — ыйтрĕ хĕрарăм йăвашшăн.

— Алюш... — чул айĕнчен хĕсĕнсе тухрĕ тейĕн сасси.

— Ах турă, чирлесе ан кай тата эсĕ. Эпĕ Хреççи аппа пулатăп. Хăш ялтан-ха? Пирĕн ялсем мар-тăр.

Алюш каларĕ.

— Ай-уй, юрать Кăрмăша тĕллесе тенĕ пекех тухнă тата ху. Уй тăрăх малалла кайнă пулсан мĕн курасси пурччĕ ĕнтĕ санпа. Эй, ачу-пăчу-у...

Кăштах лăпланса, ăшăнса çитсен Алюш мĕн пирки çапла пулса тухнине тĕпĕ-йĕрĕпе каласа пачĕ. Задача шутлаймасăр темччен ларнине те пытармарĕ.

— Ах анчах... Пулаççĕ вĕт çавăн пек чунсăр этемсем. Вĕрентекен мар, ахаль çын та ăнкармалла — çавнашкал нерсĕр çанталăкра ачана çĕрлеччен кам задача шутлаттартăр, ыран кун çук-им? — хыпăнса калаçрĕ Хреççи аппа. — Чĕри вырăнне чул пуль, тупата. Ах, аннӳ мĕскер тăвать-ши халь эс таврăнманнипе? Эй, ăш çунтармăшсе-ем!

Тепĕр кунне ирех лаша кӳлсе тăратнă Хреççи аппăшĕ. Таçтан пĕр аван çĕлĕк те тупнă тата.

— Ку Коля ывăлăмăн пулнăскер, сана чухах пулмалла, тăхăнса çӳрех Хреççи аппуна асăнса, — терĕ вăл çĕлĕке Алюша тыттарса. — Çак алсише те ил ак, хăвăн çӳхелсех юлнă.

— Кирлĕ марччĕ, — терĕ Алюш вăтанса кайнипе урăх ним калама пĕлмесĕр.

— Епле кирлĕ мар пултăр вăл? Ил, ил, именсе ан тăр. Халь эпĕ саншăн иккĕмĕш аннӳ вырăнĕнче ĕнтĕ. Çитĕнсе çитсен хулана-мĕне кайнă чух аслă çул çине тухма пĕрех пирĕн ял витĕр иртес пулать. Кĕркелесе тухăн-ха Хреççи аппуна курма, — те шӳтлерĕ, те чăнласах калаçрĕ хĕрарăм.

Ун чухне ăнлансах кайман çав ĕнтĕ, чĕре варрине илмен ун сăмахĕсене. Айван ача-пăча пулнă мар-и ара. Çав хĕл пĕрре амăшĕпе тав тумалла пекле хăнана кайса килнĕччĕ-ха. Амăшĕ кайран та кайнă-килнĕ чух кĕрсе тухмасăр нихçан та иртмен Хреççи аппăш çурчĕ умĕнчен, анчах Алюш хăй тĕллĕн урăх пĕртте пулман ун патĕнче.

Кăшт ӳсерехпе тав сăмахĕ калама кирлине чухлатчĕ те, анчах кашни иртсе каймассерен тепринче кĕрĕп тесе чĕрине хытаратчĕ.

Хреççи аппăш çурчĕ тĕлĕнче чарăннăскер, чылай вăхăт шухăша путса тăчĕ Алюш. «Вăт кама курса тав тумалла ман паян», — шут тытрĕ вăл тепĕртакран. Кивĕ пӳрт еннелле ура ярса пусрĕ те хытса тăчĕ — хапха умне талккишпех ура пакăлчакĕнчен те çӳллĕрех ӳснĕ çум курăк сырса илнĕ. Савăнăçлă каччă паçăр çакна асăрхаман та иккен. Ара, пурăнман кил-çуртра çеç пулать-çке кунашкалли. Ăçта та пулин куçса кайнă-ши вара Хреççи аппа? Ывăлĕ патне, калăпăр. Камран та пулсан ыйтса пĕлес тесе ун-кун пăхкаларĕ каччă. Телее, анкартисем енчен пăру çавăтса килекен пĕр хĕрарăма асăрхарĕ Алюш.

— Каçарăр та, ыйтмалли пур, — терĕ вăл, — çакăнта пурăнакан Хреççи аппа кирлĕчче мана.

Хĕрарăм чарăнчĕ те темшĕн тĕлĕнерех те, шеллесерех те пăхса илчĕ ун çине.

— Эсир ăçтан вара? — терĕ унтан асăрханса. Кăштах чĕнмесĕр тăчĕ те хушса хучĕ: — Вилчĕ вĕт Хреççи аппа. Хĕллех пытартăмăр ăна, эсир пĕлмен те-и? Лайăх хĕрарăмччĕ çав.

Алюш шанкăртах хытрĕ те тăчĕ. Кун пек хыпар илтессе пĕрре те сĕмленмен вара вăл. Мĕнле-ха капла? Кая юлчĕ пулать-и вара? Чунра темĕн татăлса кайнă пек пулчĕ. Иртнине тек нихăçан та каялла тавăрма çуккине ăнланнăран пулчĕ-ши çакă е Хреççи аппа умĕнчи тивĕçе пурнăçлайманран, халь çав тав сăмахне ĕмĕр тăршшĕпех чĕрере йывăррăн йăтса çӳреме тивнине пĕтĕм чунпа туйса илнĕрен килчĕ-ши? Алюшăн сăн-пичĕ самантрах ăмăрланчĕ, урине пăтлă кире пуканĕ çакса ячĕç тейĕн — аран вырăнтан тапранчĕ. Пăру çавăтнă хĕрарăма текех асăрхамарĕ те йĕкĕт. Сарăмсăр сырăннă хыпарпа пусăрăннăскер Кирпĕчкассинелле выртакан çулпа йывăррăн утса кайрĕ.