Электронлă вулавăш

Манăн Лили асра та çук ĕнтĕ. Мĕн чĕрене ыраттарни? Кама кирлĕ тата çакă? Кашни çын кăштах та пулин хăйĕн çылăхне ăнланса илни те лайăх пек туйăнатчĕ мана. Мĕнпур çын çылăхне вара пĕрех никам та хăй çине илеймест.

Пĕррехинче, Çĕнĕ Кăнтăр районĕнчен вунпиллĕкмĕш троллейбуспа пынă чухне шартах сикрĕм: салонра икĕ пĕр пекрех, пукане пек хитре хĕр, иккĕшĕ те норка калпакпа, çавăн йышши çухаллă пальтопа. Чăн та, серилле кăларакан пуканесем тейĕн. Анчах... пĕри, ун хура куçĕнчен ялкăшса сирпĕнекен, шартаракан вут-кăвар каллех чунри асамлă хĕлĕхсене вăратрĕ, çиçĕм пĕлĕте çурнăн касса иртрĕ. Лили!

Тем хаваслăн калаçаççĕ, калăн, вĕсемсĕр пуçне урăх никам та çук, — вĕсем — тĕнче тытакансем, арçынсене хĕç-пăшалсăр çĕнтерекен, пăхăнтаракан амаçынсем. Вĕсен умĕнче уйăх та, хĕвел те тĕксĕмленĕ. Чăнах та Лили-ши вара ку? Çавах, тем тесен те çавах! Самаях çитĕннĕ, улшăннă, тата ытларах хӳхĕмленнĕ. Пĕвĕ те тăсăлнă, çаврака пичĕ кăшт тăрăхланнă, куçĕ таса та тарăн, тути ним айăпсăр, никам сĕртĕнмен пекех. Ах, мĕн тери ултавлă сăваплăх унăн сăнĕнче! Хуть те мĕнле арçын та ӳксе пуççапĕ. Эпĕ вара вăтаннипе, унăн вăрттăнлăхне пĕлнипе пуçа усрăм. Вăл халĕ чăвашла та калаçас çук, мана та паллас çук. Мĕнле хăйнă эпĕ тахçан ăна савма? Çак Илем умĕнче тата ытларах мĕскĕннĕн, пĕчĕккĕн туйса илтĕм вара хама хам.

Хĕрсем агрегат завочĕ патĕнче варринчи алăкран тухрĕç, эпĕ — хыçалтинчен. Намăс мана вĕсен çăмăл уттине сăнама, хыççăн пăхма, анчах киле çавăнтан, пĕр çулпа анмалла. Иккĕшĕ те çаплах никама уямасăр ярăнаççĕ анаталла.

Çанталăк çемçе. Вĕлтĕркке юр пĕрчисем ташласа-юрласа тротуар çине çăмăллăн анса лараççĕ. Савăк кун, йĕри-тавра канăçлăх, сапăрлăх. Манăн чĕрере çеç хӳхлев. Икĕ пике шухăшсăр, алран алла çавтăнса, утса мар, вĕçсе пыраççĕ тейĕн. Эпĕ вĕсем «Октябрь» кинотеатра каяççĕ тесе. Çук иккен — ун хыçĕпе ют çĕршыв çыннисем пурăнакан хăна çуртнелле пăрăнчĕç...

Манăн çул ăçталла выртать-ши? Пĕлместĕп. Темиçе курупка хуш-шинче хамăн çурта, подъезда тупаймастăп. Маншăн çакă çеç паллă: пикесен сукмакĕ маншăн мар, эпĕ мар вĕсен куллине илтекен, ачашлăхне туякан, ӳчĕпе киленекен. Мĕн пур вара манăн? Калас сăмахăм çеç. Вăл та таçта чĕрем тĕпĕнче, çук, тинĕс тĕпĕнче, никам курман, пĕлмен çĕрте.

Теплерен тата, ирех ĕçе васканă май, «Раççей» хăна çуртĕнчи парикмахерскине çиччĕрех, уçнă çĕрех персе çитрĕм. Унтан тухрăм та, темшĕн хĕпĕртенĕн, çăмăллăн сигарет чĕртрĕм, пĕр кана тăтăм. Акă ман умранах çăмăлттай чиперкке хаклă йышши кĕрĕк тӳмисене çаклатмасăрах васкаса иртрĕ те кĕтсех ларакан «Волга» ăшне вĕлт чăмрĕ — лешĕ тӳрех вырăнтан тапранчĕ.

Саксем патĕнче виçĕ кĕрнеклĕ, йăлт «фирма» тумланнă çамрăк. Часах шалтан тата темиçе хĕр курăнчĕ, чавка кĕтĕвĕ пек янкăлтатса çав ушкăна хутшăнчĕ. Темĕн калаçаççĕ, вăрттăн пайлаççĕ. Юнашарах — чикĕ леш енче кăларнă машинăсем. Кусем васкамаççĕ. Вĕсен ĕçĕ çавă. Вĕренĕве те, завода та каймалла мар. Кусем — хальхи пурнăç хуçисем, пурте çавсен аллинче. Малтанхи институт таврашне вĕçтерчĕ пулĕ. Çакна сăнаса тăнипе аванмарланса часрах чарăну вырăнне вĕçтертĕм. Вĕсен хушшинче Лили çукки çеç кăштах лăплантарчĕ мана. Унăн урăх зона.

Эпир вара ăçта? Вĕсемшĕн эпир çук. Çаплах — çук. Таçти сулăнчăкра, çăрăлчăкра, хамăрăн ĕç-пуç, шухăшсен, инкексен пăтравĕнче.

Лили! Ĕненес килмест манăн: эсĕ марччĕ пуль троллейбус çинчи хӳхĕм пике? Маннă, пуçран кăларса пăрахнă эпĕ сана тахçанах. Ура айĕнчи курăк пек пĕрре таптаса иртрĕн эсĕ мана, ма вара çаплах чĕрем урлă тепре каçасса кĕтетĕп эпĕ? Пурте кăлăхах!

Лили! Çук, пулман эсĕ манăн пурнăçра! Пурте — тĕлĕк, сĕмленӳ, ăсран тайăлни. Чăннипе, тен, пулнă та, анчах эсĕ мар. Эсĕ — асаилӳ, тахçан, çамрăклăхра çунса иртнĕ пĕрремĕш юрату, пĕрремĕш кĕтрет çути, манăçми асам. Вăл та сан пекех тулсах çитмен пӳ-силлĕччĕ, уйăх пек çавра питлĕччĕ, хура хăмăр куçлăччĕ. Эсĕ те чăваш хĕрĕ, вăл та. Анчах вăл вăрăм хура çивĕтлĕччĕ, эпĕ çав çӳçĕн пĕр пĕрчине те сĕртĕнме хăяйман — пĕрех çав сăнар асра. Ман шухăш-туйăм ирхи сывлăм пек тасаччĕ. Эсĕ — иккĕмĕш курăну. Анчах таса ĕмĕтсен путаркăчĕ, виле шывĕ, вут туррисенчен пĕри — ясар Вучĕ. Çав Вут вирт ярса ман чĕрене кĕллентереймерĕ.

Лили! Эс пулмасан та асăнăп эпĕ сан ятна. Ман чухăн пахчана илем кӳреççĕ сан ятлă чечексем. Анчах çав йăмăх хĕрлĕ лилисен çеçкисем çинче те хура хăмăр пăнчăсем пур. Эпĕ ĕмĕтсемпе пăнчăсăр чечек, айăпсăр, таса пикене курасшăн, тупасшăн пултăм пулĕ. Шăтăксăр шăрçа та çук.

Лилисем илемĕпе вăрах савăнтармаççĕ, çапах та кашни çуркунне тепĕр хут чĕрĕлеççĕ. Эсĕ те хушăран кил ман ума. Мухамет пророк çапла каланă: «Эпĕ хĕрарăмсене, кĕлле тата тутлă шăрша юратнă. Анчах ман чуна кĕлĕ çеç канăç кӳрĕ». Çапла, пур-и, çук-и эсĕ халĕ — эпĕ вĕçĕмсĕр саншăн кĕлтăвăп. Унсăр пуçне манăн урăх нимĕн те çук. Çак çĕр çинче те çӳреместĕн пулĕ эсĕ, санăн сăнару çеç, çылăхлă кĕлеткӳнтен уйрăлса, таçта ман йĕри-тавра вĕçсе çӳрет. Çĕр, пин хут асăнăп эпĕ сан ятна, мĕншĕн тесен тĕнчере сăмах çеç айăпсăр, хӳтлĕхсĕр, тӳрĕ, таса, сăваплă — ЛИЛИ.