Талай хули


 

13

Ют çулсем çын çӳретеççĕ,

çил çĕклем йăтать чĕвен,

тем, хăй йĕкĕр-ши? — хĕвел

пуррине икшерлетесшĕн:

 

чап-и, чĕп-и, çӳп-и, çип-и —

ман çула татса çӳрет,

шыв юхса çитес çĕре

кĕперсем кĕпĕрленни пек! —

 

ку — кĕпер çинчи хăрав тăр:

урлă çӳрекен хăратăр.

 

14

Курак йăви çӳллĕшĕнче

курак кӳрши эп,

çул леш енче —

кăра пăр çийĕ:

мелкемĕрсем

хура хурах пек

пурăнаççĕ.

 

15

Куракăм

хаш сывлать,

ун хыççăн — эпĕ те:

шавла-шавла-шавла

Çаплах сас типĕ теп.

 

16

Тăваткăл сывлăшăм!

(тăваткăл — унăн та).

Ак уçă ывăçăм —

эп, кĕлмĕç, умăнта:

апла кĕмелĕхне

хур манăн ывăçа.

 

Алра — кĕмĕл ĕшне!

 

Эп акнă йывăçа

курак чĕппи иленнĕ:

ĕмĕлкеленнĕ

çул тепĕр енĕ.

 

17

Çил тĕнчеме силлет енчен енне,

курак йăви сăпка пек силленет,

чĕпписене чĕппи, тен, тĕлленет,

çăмартари чĕп темшĕн тĕлĕнет.

 

18

Чăтас килниччĕ кайăк сассинче те.

Мĕне шансаччĕ — чăтлăх персе ячĕ:

чĕлхем çине юласшăн ырă ячĕ —

çил çиессишĕн çын та тем те чăтĕ.

 

Ман халăхăн — тарăн куç,

малашлăха тăрăннă

çырайманни пуçтарăннă, калайманни,

куç çутине кун çитменни — хĕвел анни

(е хĕвеле ĕне çиме пуçланă?)

Çил çиессишĕн çын та тем те чăтĕ...

Чакать-чакать-чакать хĕвелĕн çăкĕ:

иккен, пайăркисем шух çилшĕн — тилхепе

иккен, ситрелнĕ ун тĕл-тĕл хапи.

Çил çиессишĕн элчеле чаратпăр,

çилпе пĕрле хĕвел çисе яратпăр.

Атьăр апла, хевтеллисем, хĕвелленер!

Мĕн юлнă пекскере тăхăнтартар йĕнер,

хушар ăна шума хушнă енне,

хунаттарма майне тупар, йышне хушар,

хунар евĕр хунатăр хăнамăр —

килен-каян килентĕр, Хуламăр!

Пылпа çăкăр сĕнсессĕн кăна мар

Ачи-пăчи шыратăр шăлавар —

пĕлĕт сирсе пирĕнпе сапăр пулма,

йăлтăр-р! кулма!

Хĕвел кăна пĕтĕ мар теттĕмĕр —

хистерĕ пĕтĕмлĕх тĕттĕмĕ:

ĕрче, хĕвел, ĕрче, ĕрчевлĕ пул,

йăлтăрин кул!

 

20

Тӳнтер те пăхрăм пиччĕн талăка,

йĕрке мĕнне пĕлме — йĕркесĕрлентĕм:

çĕн уйăхпа çĕн хĕвеллентĕм ĕнтĕ

(сĕм тăлăхсем палларĕç тăлăха).

 

Талăкăмра шырарăм алăка:

тапай уйсем — таланăм-талан [талан = телей] марăм...

Ик аллăмпа хама ыталаймарăм —

шухăшăмпа тĕнче ыталакан!

 

Тĕнчи те çĕрсерен çеç — яр! тăр. Ак!

(Чи тĕттĕм çĕрсенче — чи янкăр тĕлĕк!)

Куçа курăнманнин те пур-çке тĕлĕ:

тĕнче сăнне йăлт курасла — тăрап:

 

тĕнче хамне манса — тулта шырап.

 

21

Çил океанĕнче

кĕр ăсталать пек икебана.

Çиле те чикĕ панă!

Кăк çуккă анинче —

 

çавра çилленнĕ мĕн пурри:

ури-ури-ури!

 

22

Çил валли те — янтă çырансем...

Çĕр асра çеç Атăл-пиçиххиллĕ:

çакăнтах таврăнасса пĕлсен,

пĕлĕт кăтартса юхинччĕ киммĕм —

 

пĕлĕт умĕнче эп месерле.

...Юханшывăм вырăншăн кĕрленĕ:

ĕмĕрлĕх тĕпленнĕ пек — хĕлле:

сасăсăр та, куçăмсăр та енĕм

 

(пăр çине ӳпне выртса итлем-и?!.)

 

23

Эп ывăçра курасшăн ĕмĕр —

ăса тăп чараятăп-шим? —

пурăнăçа ăсатăп — чим! —

тусан аса ма тасатать?! —

ăсмасть-мĕн ывăç — ăсатать...

Ку асама чĕркĕмĕлпе чĕркенĕ:

чĕм ывăçа — теме те çĕнччĕр! — кĕмĕ.

 

24

Куç кĕрĕт

кайрĕç эп курма хăнăхнисем —

хăнасен Хули ку, хăнасен! —

çуркунне те вĕçĕмсĕр тесе —

ним юлми çу сутăнчĕ кĕре —

çунă хушăрах пăрланчĕ çумăр —

ку та шунă-ха тесе эсир те шумăр:

эп — хĕл урлă талккăшăм юлас пек —

талкăшатăп пĕр пĕлмен çĕре...

 

25

Палласа çитрĕм эп ăна.

Вăл пач та хăруш мар —

вăл чап пек витĕр шурă.

Çук шăрăх шухăшăн сив-ви-

лĕм çил те çук,

çук ӳ-ӳ-ӳ!-лĕм,

ун ячĕ те ачаш:

ви-лĕм.

 

Пурăнăç чылай хăрушăрах.

 

26

Хăна Хули — хăнăхуллишĕн мар,

хăнăхулли — хăна Хулишĕн мар,

тĕнче шантарччăр (е хула кăна) —

çак тĕнчере камах хурах хăна?

 

27

Сикки-сикки т(ă)ват кĕтес,

сикмессерен пĕр кĕтес,

малти кĕтес, кайри кĕтес,

ман пуласси хăш кĕтес?

 

Турă маннă кĕтесре

шанăр тур кĕтессине!

(пăхса тăтăр-им эсрел

шур тăваткăлăм çине?!.)

 

Сикки-сикки т(ă)ват кĕтес,

■ Страницăсем: 1 2 3

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: