Чӑваш Ен Элтеперӗ пулас шухӑш тытнӑ тата тепӗр кандидат хӑйне кирлӗ чухлӗ сасӑ пухса республикӑн Тӗп суйлав комиссине (ТСК) хутсем тӑратнӑ. Ку вӑл — Раҫҫей пенсионерӗсен партийӗ Элтепер кандидатне сӗннӗ, 73 ҫулти Валерий Сапожников.
Хутсене Валерий Сапожников ӗнер, утӑн 22-мӗшӗнче, ТСКна ҫитернӗ. Комисси пайташӗсем унӑн докуменчӗсене утӑн 27-мӗшӗнче тӗрӗслӗҫ.
Комиссие В. Сапожников хӑйӗншӗн 291 сасӑ пухса панӑ. Ӑна Элтепер пулма суйлава хутшӑнтарас тесе 21 муниципалитетра тата 1 хула округӗнче (Шупашкарта) алӑ пуснӑ. Алӑ пуснӑ 291 ҫынран 56-шӗ — муниципалитетсен депутачӗсем.
Хӑйне Чӑваш Ене ертсе пыма шансан Валерий Сапожников Федераци Канашӗн пайташӗ пулма виҫӗ кандидат (саккунпа килӗшӳллӗн вӗсене кашни кандидатах сӗнет) сӗнессине пӗлтернӗ: вӑхӑтлӑха ниҫта та ӗҫлемен Анатолий Ильин ятлӑ ҫынна, «Инкеклӗ тӗслӗхсене шута илекен Шупашкарти бюро» муниципалитет учрежденийӗн пуҫлӑхне Геннадий Матвеева тата «Интер-фейс» тулли мар яваплӑ общество пуҫлӑхне Александр Стеклова.
Унччен виҫӗ кандидат кирлӗ хутсене пухса ҫитерни, вӗсенчен пӗрне, Михаил Игнатьева, шута исле ятарлӑ удостоверени пани пирки эпир пӗлтернӗччӗ.
«Шупашкар хула Депутачӗсен пухӑвне суйланас текенсем укҫа та, пӗрне пӗри те шеллемеҫҫӗ», — пӗтӗмлетет Александр Белов журналист республикӑн тӗп хулин депутачӗсен президиумӗн ларӑвӗнче суйлав умӗн саккунлӑ мар технологисене усӑ курнине сӳтсе явни пирки хыпарланӑ май.
«Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти тӗп вӑя хӑйсене хирӗҫ янӑ тесе шухӑшлать пулсан, тӗнче тетелӗнче ытти парти пайташӗсем администраци мелӗпе усӑ курни пирки пӗлтереҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтрах муниципалитетӑн суйлав комиссийӗ пӑшӑрханма темле сӑлтав ҫук тесе шухӑшлать.
«Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти умсуйлавне (праймеризне) ирттернӗ чух такамсем апат-ҫимӗҫ лавккара тӳлевсӗр илме май пур тесе сертификат валеҫнӗ-мӗн. Хаклӑ хутпа ҫынсем палӑртнӑ кун лавккана ҫул тытнӑ. Анчах кассӑна ҫитсен вӗсенчен укҫа ыйтсан лешсенчен хӑшӗсем депутатсем улталарӗҫ тесе йӗрсе ярасси патнех ҫитнӗ. «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти хаҫатне валеҫекенсене машина ҫӑвӗпе сапни пирки эпир пӗлтернӗччӗ.
Суйлав ҫывхарнӑ май хура технологисемпе тата усӑ курма пултарӗҫ-ха.
Суйлав кунӗ ҫывхарнӑ май республика Элтеперӗ пулас шухӑшлисем хастарланса пыраҫҫӗ. Хальлӗхе тӑватӑ кандидат хӑйне шута илтерме Чӑваш Енӗн Тӗп суйлав комиссине хутсем тӑратнӑ. Вӗсенчен пӗрне, Элтепер тивӗҫне вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьева, ӗнер шута илнӗ, ӑна ятарлӑ удостоверени панӑ.
Регистрациленме кирлӗ чухлӗ сасӑ пухнӑ тепӗр кандидат — Валентин Шурчанов коммунист. «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти кандидачӗ Олег Николаев та кирлӗ хутсене тӑратнӑ. Вӑл та ҫителӗклӗ сасӑ пуҫтарнӑ. Либерал-демократсен Элтепере лартма ӗмӗтленекен кандидат та, Константин Субботин, ҫителӗклӗ сасӑ пухнӑ. Маларах асӑннисем ку тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ ҫынсем. Константин Сергеевич Мускавра пурӑнать, 1982 ҫулта ҫуралнӑ. Вӑл — РФ Патшалӑх Думин депутачӗ, Патшалӑх Думин Ҫутҫанталӑк, ҫутҫанталӑкпа усӑ курас тата экологи енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫин ҫумӗ.
«Ҫыхӑнура» интернет-портал хӑйӗн сайтӗнче «Чӑваш Ен Элтеперӗн суйлавӗнче камшӑн сасӑлама палӑртатӑр?» ыйтӑм йӗркеленӗ. Элтеперӗн тивӗҫӗсене хальхи вӑхӑтра пурнӑҫлакан Михаил Игнатьевшӑн канашлу ҫайҫисенчен 9,7 проценчӗ сасӑлама хатӗр иккен. Ун пек ыйтӑма интернет-портал нарӑс уйӑхӗнче те ирттернӗ-ха. Ун чух Михаил Васильевичшӑн суйлавҫӑсенчен 8,5 проценчӗ хӑйсен сассине пама хатӗррине пӗлтернӗ.
Хальхи ыйтӑма 617 ҫын хутшӑннӑ. Вӗсенчен 36,1 проценчӗ Раҫҫей Федерацийӗн Коммунистсен партийӗнче Элтепер суйлавне хутшӑнас шухӑшлӑ Валентин Шурчановшӑн сасӑлас шухӑшлӑ имӗш. Форумра ларакансенчен тепӗр пайӗ, чӗрӗке яхӑнӗ темелле, суйлава каймасси пирки пӗлтернӗ. «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти кандидачӗ Олег Николаев виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑнать иккен. Ыйтӑма хутшӑннисенчен уншӑн 24,8 проценчӗ сасӑлама хатӗр иккен. Элтепер пуканӗ пирки шухӑшлакан ытти кандидатсене суйлама хатӗррисем 1 процентран пуҫласа 2 процент таран кӑна тупӑннӑ.
Чӑваш Республикине ертсе пырас шухӑш-кӑмӑллине 11 ҫын палӑртнине эпир пӗлтернӗччӗ. Суйлава хутшӑнас тесен кирлӗ хутсене вӗсен утӑ уйӑхӗн 24-мӗшӗччен тӑратмалла. Элтепер пуканӗшӗн кӗрешӗве тухма хатӗр шухӑшлисен хушшинче ячӗсем халӑхра сарӑлманнисем те пур.
Элтепер пулма кандидат евӗр шута илме республикӑн Тӗп суйлав комиссине хутсем тӑратакан тупӑннӑ. Вӑл — Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев. Михаил Васильевич унччен Элтепер пулса республикӑна ертсе пычӗ. Вӑл Шупашкар районӗнчи Кӗҫӗн Турхан ялӗнче ҫуралнӑ. Вырӑнти «Прогресс» ял хуҫалӑх предприятийӗн ертӳҫинче те, ял хуҫалӑх министрӗн ҫумӗнче те, Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхӗнче те, ял хуҫалӑх министрӗнче те ӗҫлерӗ.
Сӑнсем (5)
Чӑваш Республикин Тӗп суйлав комиссине Раҫҫей Федерацийӗн Федераци Пухӑвӗн пайташӗ пулма виҫӗ кандидат пирки сведени тӑратнӑ.
Ҫав ҫынсен хушшинче Чӑваш Енӗн пӗрремӗш Элтеперӗ пулнӑ, халӗ Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗн канашҫи Николай Федоров пулассине малтанах калатчӗҫ. Чӑн та, Николай Федоров пур. Унсӑр пуҫне Федераци Пухӑвӗн пайташӗ пулма Федерацин травматологи, ортопеди тата эндопротезировани центрӗн тӗп тухтӑрӗ, Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Николай Николаев тата «Чӑваш Ен» страхлакан компанин пуҫлӑхӗ, Шупашкар хула депутачӗсен Пухӑвӗн депутачӗ Ирина Клементьева пур.
Ҫав вӑхӑтрах Тӗп суйлав комиссине Чӑваш Ен Элтеперӗ пулма суйлава хутшӑнас шухӑшлисем те хутсем тӑратма пултараҫҫӗ. Суйлава 11 кандидат тухасшӑн. Сасӑлава хутшӑнас тесен вӗсен утӑ уйӑхӗн 24-мӗшӗнчи 18 сехетчен хутсене тӑратмалла.
Кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Пӗрлехи суйлав кунӗ тесе йышӑннӑ. Раҫҫейӗпех ҫапла. Ҫав кун ҫӗршывӑн хӑш-пӗр регионӗнче Пуҫлӑхсене суйлӗҫ. Регионсен ертӳҫисене палӑртнипе пӗрлех вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсене те суйлӗҫ.
Чӑваш Енре авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче республика Элтеперне суйлӑпӑр. Кунсӑр пуҫне 317 муниципалитет пӗрлешӗвӗнче вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсем валли 3746 мандат пулӗ. Ҫав шутран 3194-шӗ — ял тата хула тӑрӑхӗсен депутачӗсем, муниципалитет районӗсен тата хула округӗсен депутачӗсене 552 ҫынна суйламалла.
Депутат пулас шухӑшлисем те, Элтепер пуканне куҫ хывнисем те хальхи вӑхӑтра хутсене республикӑн Тӗп суйлав комиссине тӑратма пултараҫҫӗ.
Утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗ тӗлне 109 кандидата шута илнӗ. Вӗсенчен 74,31 проценчӗ арҫынсем иккен. 50–59 ҫулхисем 29,36 процент йышӑнаҫҫӗ-мӗн. Пӗлӳ шайне илсен, аслӑ пӗлӳллисем — 45,87 процент. Ӗҫ вырӑннӗпе хакласан, экономикӑра тӑрӑшакансем — 22,02 процент. Служащисем — 31,19 процент.
Аса илтеретпӗр, Элтепер пулас шухӑшлисен хутсене ҫак уйӑхӗн 24-мӗшӗ хыҫҫӑн йышӑнма пӑрахаҫҫӗ, вырӑнти хӑй тытӑмлӑха суйланакансене — ҫурлан 3-мӗшӗ хыҫҫӑн.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗн пуканне йышӑнас шухӑша хальхи вӑхӑтра 11 ҫын палӑртнӑ иккен. Кандидат йышли конкуренци пысӑккине пӗлтермест тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен хӑшӗсем. Ҫакна вӗсем сумлӑ кандидатсем ҫуккипе сӑлтавлаҫҫӗ. Regnum информаци агентстви «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти хӑйӗн кандидатне палӑртма ирттернӗ умсуйлава та аса илнӗ. Унта та йышлӑн хутшӑннӑччӗ. Анчах вӗсем хушшинче ятлӑ-сумлӑ политиксем ҫукчӗ. Ҫын хӑй ӗҫӗнче чӑн ӑста тени политикӑра та пултарассине пӗлтермест-ҫке-ха.
Элтепер пуканӗшӗн кӗрешӗве тухма хатӗррисен хушшинче республикӑн Элтеперӗн тивӗҫне вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьевсӑр пуҫне Коммунистсен партийӗн яланхи ертӳҫи, РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Валентин Шурчанов пур. «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти чӑваш парламенчӗн депутатне Олег Николаева Элтепер пултарасшӑн. Либерал-демократсем РФ Патшалӑх Думине ют регионтан суйланнӑ Константин Субботин кандидатурине сӗннӗ, «Раҫҫей патриочӗсем» — Шупашкар Хула депутачӗсен депутатне Евгений Горбунова, «Тӑван ҫӗршыв» парти — Алексей Рылеев ятлӑ ҫынна, «Панулми» парти — мӗнпур суйлав кампанийӗнче «хӳрешкере» пыракан (ҫапларах хаклать ку кандидата маларах асӑннӑ информагентство) Владислав Аркадьева, «Раҫҫей пенсионерӗсен партийӗ» Валерий Сапожникова, «Симӗссисен тата социал-демократсен альянсӗ» — Юрий Малов ятлӑ ҫынна.
Авӑн уйӑхӗччен нумай юлмасть вӑхӑт. 13-мӗшӗ Чӑваш Еншӗн пӗлтерӗшлӗ кун пулӗ. Ун чухне халӑх ЧР Элтеперне суйлӗ. Халӗ суйлава камсем хутшӑнасси паллӑ ӗнтӗ. Унччен суйлав хутшӑнма кӑмӑллӑ кадидатсем пирки пӗлтерсех тӑнӑччӗ.
Халӗ Элтепер пуканӗшӗн 9 кандидат кӗрешесси паллӑ. Вӗсем – 9 политика партийӗсенчен.
Суйлава хутшӑнакан кандидатсен йышне ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Чӑваш Ен Элтеперӗ пулассишӗн ҫаксем кӗрешӗҫ: «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫейрен» - Элтепер тивӗҫне вӑхӑтлӑха пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев, КПРФран — Валентин Шурчанов, «Тӗрӗслӗхлӗ Раҫҫейрен» — Олег Николаев, «Раҫҫейри пенсионерсен партийӗнчен» — Валерий Сапожников, «Ӗҫлӗх пӗрлӗхӗнчен» — Анатолий Коршунов, «Яблоко» партирен — Владислав Аркадьев, «Симӗссисен тата социал-демократсен альянсӗ» партирен — Юрий Малов, «Граждан пуҫарӑвӗнчен» — Андрей Броницын, ЛДПРтан — Константин Субботин.
Хальлӗхе ултӑ ҫын Чӑваш Енӗн Элтеперӗн пуканне йышӑнма ӗмӗтленет иккен. Ӗнер, ҫӗртмен 3-мӗшӗнче, суйлава хутшӑнас шухӑш пуррине «Тӑван ҫӗршыв» парти пайташӗ, «Сталинград» социаллӑ патриот клубӑн ҫум ертӳҫи Алексей Рылеев пӗлтернӗ. «Тӑван ҫӗршыв» парти хӑйӗн порталӗнче Рылеев ку шухӑша республикӑра пурӑнакансен пуҫару ушкӑнӗ ыйтнӑ хыҫҫӑн тытнине пӗлтернӗ.
Алексей Рылеев ӑна Чӑваш Енпе тӑван-хурӑнташлӑ, ӗҫлӗ, туслӑ хутшӑнусем ҫыхӑнтарнине пӗлтернӗ. Унӑн арӑмӗ кунтан иккен. Хӗрӗ те каникула Чӑвашра ирттерет имӗш. Рылеев Чӑваш Енри тӗп ҫивӗч ыйту шутне кунти ҫынсем ют регионсене ӗҫлеме тухса кайнине кӗртет-мӗн. Ҫав вӑхӑтрах вӑл пирӗн республика хӑйӗн промышленноҫӗпе, электроникипе тата тракторӗсемпе мӑнаҫлине палӑртнӑ.
Чӑваш Ен Элтепер пуканӗшӗн ултӑ ҫын кӗрешӗве тухма хатӗррине палӑртрӑмӑр та, ҫав шутра либерал-демократсен партийӗн пайташне, Свердловск облаҫӗнче ҫуралнӑ, 33 ҫулти Константин Субботина, Валентин Шурчанов коммуниста, «Сӗтев» хаҫат тӗп редакторне Эдуард Мочалова тата хальхи Элтепере Михаил Игнатьева асӑнмалла. Кунсӑр пуҫне «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗ Анатолий Аксаков кӗрешӗве тухма хатӗррине пӗлтереҫҫӗ.
+16.3 °C