Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ Раҫҫейри чи пысӑк тупӑшлӑ 25 театр йышне лекнӗ. Укҫа-тенкӗне РБК журнал шутласа тухнӑ. Пӗтӗмлетӳ савӑнмаллиех мар — хыснаран илекен укҫа-тенкӗне шута илмесен Раҫҫейре пӗр тупӑшлӑ патшалӑх театрӗ те ҫук. Театрсене тишкерме аналитиксем Раҫҫейри 650 патшалӑх театрӗн пӗлтӗрхи тупӑшӗсемпе тӑкакӗсене илнӗ.
Танлаштарӑмра пӗрремӗш вырӑна 7 823 млн тенкӗ пӗтӗмӗшле тупӑшпа Раҫҫей Пысӑк театрӗ йышӑннӑ. Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ рейтингра 19-мӗш вырӑна лекнӗ: пӗтӗмӗшле тупӑш 137 млн тенкӗ, комерциллӗ тупӑш — 16 млн тенкӗ, тӑкак — 100 млн тенкӗ. Чи нумай укҫаллисен йышне ҫавӑн пекех И.Гончаров ячӗллӗ Чӗмпӗрти драма театрӗ (17-мӗш вырӑн), Удмуртин вырӑс драма патшалӑх театрӗ (20-мӗш вырӑн) лекнӗ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ умӗнчи лапама юсасшӑн. Ун валли республика хыснинчен 9 мллион тенке яхӑн уйӑрнӑ. Лапамра чӑваш орнаменчӗ пулмалла. Юсав ӗҫне кӗркунне вӗҫлеме палӑртнӑ.
Аукциона выляса илекен подрядчикӑн пӗр уйӑхра юсав ӗҫӗсене вӗҫлемелле. Театр алӑкӗ патне илсе пыракан хӗрлӗ ҫул ҫаплипех юлӗ. Унта чӑваш орнаменчӗн паллисем пулӗҫ. Пӗтӗмпе — 9 штук.
Театр умӗнчи лапам халӗ чаплах мар, унта юсав ӗҫӗсем ирттермелле. Плитасем арканса пӗтнӗ. Малтанлӑха аукцион хакне 8 миллион те 700 пин тенкӗлӗх палӑртнӑ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне хӑтлӑх театрне кӗртме 13,27 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Сертификата ӗнер, ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери XXI балет фестивалӗн гала-концерчӗ пуҫланас умӗн республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев панӑ. Хута вӑл театрӑн директорне Вячеслав Фошина тыттарнӑ.
Михаил Игнатьев хӑйӗн сӑмахӗн балет фестивалӗн пӗлтерӗшне пысӑка хурса палӑртнӑ. Вӑл унта хутшӑнакансемпе ӑна йӗркелекенсене балет ӳнерне чунпа парӑннӑшӑн тата куракансене ҫутӑ туйӑм парнеленӗшӗн тав тунӑ.
Театрти балет репетиторне, Чӑваш Республикин халӑх артисткине Галина Васильевана, Раҫҫейӗн тата Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ артисткине Ольга Серегинӑна, Раҫҫейӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченне Галина Никифорова балетмейстера, Чӑваш Енӗн халӑх артистне, балет артистне Юрий Свинцова, балетмейстер ассистентне Михаил Яковлева Элтепер Тав хучӗпе тата алла ҫыхмалли сехетпе хавхалантарнӑ.
Театра Борис Марковӑн портретне (авторӗ — Чӑваш Енӗн халӑх художникӗ Николай Карачарсков) парнеленӗ.
Ака уйӑхӗн 4-9-мӗшӗсенче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче Пӗтӗм тӗнчери XXI балет фестивалӗ иртет. Кӑҫал ӑна пирӗн республикӑри балет 50 ҫул тултарнине халаллӗҫ.
Фестиваль «Жизель» балетпа уҫӑлӗ. Ака уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Мариински театрӗн артисчӗсем «Баядерка» лартӗҫ. Ака уйӑхӗн 7-мӗшӗнче сцена ҫине «Спящая красавица» тухӗ.
Тепӗр кунхине «Золушка» балет лартӗҫ. Ӑна шупашкарсем виҫҫӗмӗш хут курӗҫ. Унӑн премьери пӗлтӗр чӳк уйӑхӗн 13-мӗшӗнче пулнӑ.
Ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче гала-концерт пулӗ. Паллӑ артистсемпе пӗрле Коике Саори, Диана Косырева, Дарья Хохлова, Артемий Беляков, Андрей Сорокин, Олеся Гапиенко сцена ҫине тухӗҫ.
Ӗнертенпе Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне художество ертӳҫи пулса ҫӗнӗ ҫын ертсе пырать. Коллектива унпа Чӑваш Енӗн культура тата национальноҫсемпе архив ӗҫӗн министрӗ Константин Яковлев паллаштарнӑ. Тилхепене тытни — Мӑкшӑ Республикин тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Сергей Кисс.
Сергей Кисса Днепропетровскри М.И. Глинка ячӗллӗ музыка училищин дирижерпа хор тата теори уйрӑмӗсенче (1993), Мускав облаҫӗнчи С.С. Прокофьев ячӗллӗ музыка училищин фортепиано уйрӑмӗнче (1998) вӗреннӗ, Мускаври П.И. Чайковский ячӗллӗ консерваторире (1999 тата 2006 ҫулсем) тӗрлӗ специальноҫа илнӗ.
Мускаври Ҫӗнӗ опера театрта театрта стажировка тухнӑ хыҫҫӑн тӗрлӗ ҫӗрте ӗҫленӗ. 2010–2017 ҫулсенче вӑл Саранскри Патшалӑхӑн музыка театрӗнче тӗп дирижер пулнӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 7–12-мӗшӗсенче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче чӑваш кӗввин фестивалӗ иртӗ. Вӑл 5 куна тӑсӑлӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ҫӗнетнӗ «Шывармань» постановкӑна курма май пулӗ. Ӑна сцена ҫине 2010 ҫулта пӗрремӗш хут тухнӑ. Унта Сарпипе Атнер юратӑвне кӑтартнӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче хӑнасене «Нарспи» опера кӑтартӗҫ. Ӑна Хусанта, Чӗмпӗрте, Йошкар-Олара, Мускаври оперетта театрӗнче лартнӑ.
Нарӑсӑн 10-мӗшӗнче «Сарпике» спектакль курма май пулӗ. Вӑл республикӑра иртнӗ «Чӗнтӗрлӗ чаршав – 2013» театр конкурсӗнче ҫӗнтернӗ.
Нарӑсан 12-мӗшӗнче гала-концертра чӑваш классикин шедеврӗсем янӑрӗҫ.
ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ЧР Патшалӑх Канашне Ҫырупа тухма хатӗрленет. ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗнче Ҫырӑва хӑш кун вулассине те пӗлтернӗ.
Михаил Игнатьев Патшалӑх Канашне кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Ҫырупа тухӗ. Ку 12 сехетре Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче пулӗ.
Ҫырӑва хатӗрленӗ чухне ҫынсен сӗнӗвӗсене шута илнӗ. Унта малашнехи плансене те палӑртнӑ.
Ҫырӑва вуланине Наци телекуравӗ тӳрӗ эфирта кӑтартӗ. Чӑваш наци радиовӗпе те итлеме май пулӗ.
Хура тинӗсре ӳкнӗ РФ Хӳтӗлев министерствин Ту-154 самолетӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче пӗлтӗр лартнӑ «Дитя и волшебство» ӗҫӗн режиссерӗ Максим Иванов кӑна мар, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче ӳнер факультетӗнче вӗренекен Андрей Кочемасов та пулнӑ. Мускав каччи кунта куҫӑмсӑр майпа пӗлӳ туптанӑ.
Аса илтеретпӗр, самолет Сирине кайма тухнӑ, ҫул ҫинче вӑл катастрофӑна лекнӗ. Бортра журналистсем, РФ Ҫарӗн А.В. Александров ячӗллӗ юрӑпа ташӑ ансамблӗн артисчӗсем пулнӑ. Маларах каланӑ Максим Иванов тата Максим Кочемасов та ушкӑнпа Сирие концертпа пуҫтарӑннӑ, ансамбльте юрланӑ.
Республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та ҫухатушӑн куляннине пӗлтернӗ. 12 сехетре Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ умӗнче Хурлану кунне халалланӑ митинг иртнӗ.
Хура тинӗсе ӳкнӗ РФ Хӳтӗлев министерствин ТУ-154 самолетӗнче Шупашкарта спектакль лартнӑ режиссер та пулнӑ. Аса илтеретпӗр, ҫав инкекре журналистсем, Александров ячӗллӗ юрӑпа ташӑ ансамблӗн артисчӗсем, ҫар ҫыннисем вилнӗ. Пысӑк хуйхӑ пирки ҫӗршыв Президенчӗ паян Хурлану кунӗ тесе йышӑннӑ.
Инкеке лекнӗ самолетра хрантсус композиторӗ Морис Равель кӗвӗленӗ «Дитя и волшебство» лирикӑлла фантазие Шупашкарти Оперӑпа балет театрӗнче лартнӑ Максим Иванов режиссер пулнӑ. «Ҫамрӑксен хаҫатӗнче» ҫулталӑк каялла ун пирки Дмитрий Моисеев ҫырнӑ тӑрӑх, вӑл — чӑваш каччи. Пушкӑртстанри Ӗпхӳ хулинче ҫуралса ӳснӗскер Мускаври ГИТИСран пӗлтӗр вӗренсе тухнӑ.
Максим Иванов ӗҫне куракан патне ҫулталӑк каялла Ҫӗнӗ ҫул умӗн ҫитернӗччӗ. «Дитя и волшебство» проект — Раҫҫейӗн Культура министерстви ҫамрӑк режиссерсене пулӑшассишӗн ирттернӗ конкурсра ҫӗнтернӗскерччӗ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ премьерӑна хатӗрленет. «Кӗлпике» балета вӗсем ҫӗнӗлле лартасшӑн. Ӑна чӳк уйӑхӗн 13-мӗшӗнче курма май пулӗ.
Ку таранччен «Кӗлпике» балета тӗнчере темиҫе хут та лартнӑ. Чи малтан ӑна Сергей Прокофьев 1945 ҫулта сцена ҫине кӑларнӑ. Шупашкар сцени ҫинче ку юмаха халӑх 13 ҫул каялла курнӑ. Унтанпа спектакль кивелнӗ ӗнтӗ. Халӗ ку историе сцена ҫине тепӗр хутчен кӑларасшӑн, анчах ҫӗнетесшӗн ӑна.
Халӗ Прокофьевӑн 3 актне лартма йывӑртарах, ҫавӑнпа балета кӗскетесшӗн. Хореографи чӗлхи те улшӑнӗ.
Ку спектакле нимӗҫ продюсерӗ саккас панӑ. Рашав уйӑхӗнче театр труппи гастроле тухса кайӗ. Европӑра Сурхури уявӗ тӗлне лайӑх юмах кирлӗ-мӗн.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (29.03.2025 03:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, 2 - 4 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Дедушкин Николай Степанович, чӑваш критикӗ, литература тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Шамбулина Алина Валерьевна, чӑваш тележурналисчӗ ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |