Мускавра Тӑван чӗлхе вӗрентекенсен пӗтӗм Раҫҫейри ӑсталӑх сехечӗ иртнӗ. Ӑмӑртӑвӑн куҫӑн тапхӑрне Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи Халӑх хуҫалӑхӗн тата патшалӑх службин академийӗнче пухӑннӑ.
Чӑваш Енрен ӑсталӑх лаҫҫине Надежда Андреева хутшӑннӑ. Вӑл Канаш районӗнчи Анаткас Уҫырма ялӗнчи «Солнышко» ача пахчинче ӗҫлет.
«Тӑван чӗлхепе кӑсӑклантаракан воспитатель» номинацире Канаш хӗрарӑмӗ иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Сӑмах май ҫакна та палӑртмалла: тӑван чӗлхене вӗрентекенсен ҫӗршыв шайӗнчи ӑсталӑх класне 2007 ҫултанпа ирттереҫҫӗ.
Ҫӗмӗрлери 19-мӗш ача пахчин тӑрринчен шыв анать. Унта ӗҫлекенсем витресем лартса ҫумӑр шывне пуҫтараҫҫӗ. Пӳлӗмре нӳрӗ. Ку - 12-мӗш ушкӑнра. Ачасен унта мӗнле ҫӳремелле? Ашшӗ-амӑшӗ ача пахчин тӑррине юсаманшӑн кӑмӑлсӑрланса тӗнче тетелӗнче ҫырнӑ.
Ҫакна прокуратура асӑрханӑ та тӗрӗслев пуҫарнӑ. Ведомство чӑнах та ҫитменлӗхсене тупса палӑртнӑ: тӑрринчен шыв анать, стенасем йӗпеннипе кӑмпапа сиенленнӗ, мачча тата стена ҫинчи сӑрӑ хӑйпӑннӑ.
Ача пахчи ертӳҫи тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Ӗнер ача пахчине юсав ӗҫӗсем тума хупнӑ. Шӑпӑрлансене вӑхӑтлӑха урӑх ҫӗре вырнаҫтарнӑ.
Канаш районӗнчи Ямашри «Буратино» ача пахчи заведующине суд тӑвӗҫ. Хӗрарӑма ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курса улталанӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Заведующи тӗлӗшпе РФ Пуҫиле кодексӗн 159-мӗш стайин 3-мӗш пайӗпе тата 292-мӗш статьян 2-мӗш пайӗпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ.
Хӗрарӑм 2015 ҫулхи ака уйӑхӗнчен тытӑнса 2022 ҫулхи нарӑс уйӑхӗччен ӗҫ табелӗнче хӑйӗн ывӑлӗ ача пахчине юсассипе тата ӑна тытса тӑрассипе тар тӑкнӑ евӗр кӑтартса пынӑ. Ҫавна май вӑл ывӑлне 600 пин тенкӗ ытла куҫарса панӑ. Ҫав вӑхӑтрах арҫын унта ӗҫлемен.
Пӑтӑрмаха прокуратура тупса палӑртнӑ.
Шупашкарти 11-мӗш ача пахчин психолог-вӗрентекенӗ Анна Данилова «Ҫулталӑк воспитателӗ — 2022» конкурса хутшӑнать.
Анна — ҫамрӑк воспитатель. Вӑл ача пахчинче ӗҫлеме пуҫланӑранпа кӑҫал 5 ҫул ҫеҫ. Кӗске вӑхӑтрах вӑл хӑйӗн талпӑнулӑхӗпе, ӑсталӑхӗпе палӑрма пултарнӑ, ҫав енсене тӗрлӗ конкурсра кӑтартса панӑ. Кӑҫал, авӑ, «Ҫулталӑкри чи лайӑх психолог-педагог» ята тивӗҫнӗ те ҫӗршв шайӗнчи конкурса Ярославль хулине тухса кайнӑ.
Чӑваш Енри ача пахчисенче агролабораторисем уҫӑлаҫҫӗ. Кун пирки республикӑн вице-премьерӗ – ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов Ҫӗрпӳ районӗнчи «Юмах» 6-мӗш ача пахчин 10 ҫулхине уявланӑ чухне палӑртса хӑварнӑ.
Министр воспитательсене, ачасене тата ашшӗ-амӑшне ҫул ҫитменнисен учрежденине уҫнӑранпа 10 ҫул ҫитнипе саламланӑ. Ҫӗнӗлле ӗҫлеме, ачасен пултарулӑхне тата ӑс-хакӑлне аталантарма ача пахчи республика Элтеперӗн грантне – 200 пин тенке – тивӗҫнӗ.
Ял хуҫалӑх министрӗ учрежденире ача-пӑча агролабораторийӗ уҫӑласси пирки пӗлтернӗ. Вӗсенче ачасем пӗчӗкрен тӗрлӗ опыт ирттереҫҫӗ, ӳсентӑран ӳстерме вӗренеҫҫӗ, ҫӗр ҫинче ӗҫлеме хӑнӑхаҫҫӗ.
Паянхи кун республикӑри ача пахчисенче 9 агролаборатори уҫнӑ, вӗсенчен саккӑрӑшӗ – Шупашкарта, пӗри – Ҫӗрпӳри 4-мӗш ача пахчинче.
Элӗкри «Ҫӑлкуҫ» ача пахчи тинех уҫӑлнӑ. Унӑн алӑкӗсене ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ.
Виҫӗ хутлӑскерте 240 ача валли вырӑн пур. Шӑпӑрлансем валли бассейн, интерактивлӑ лапамсем, спортзал, компьютер класӗ хута янӑ. Ҫавӑн пекех психолог пӳлӗмӗ ӗҫлет.
Чӑннипе, ача пахчине 2021 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗ валли хута ямалла пулнӑ. Анчах «Старатель» подрядчик вӑхӑтра ӗлкӗреймен. Ҫакна проекта улшӑнусем кӗртнипе сӑлтавланӑ. ЧР Элтеперӗ Олег Николаев пӗлтӗр чӳк уйӑхӗнче Элӗкре пулсан ача пахчине ҫулталӑк вӗҫӗччен туса пӗтермеллине каланӑ. Анчах ку кӑҫал кӑна, ҫурла уйӑхӗнче, пурнӑҫа кӗнӗ.
Малашне амӑшӗн капителӗн укҫипе харпӑр усламӑҫем уҫнӑ шкул умӗнхи вӗренӳ организацийӗшӗн те тӳлеме май пулӗ. Ку хушӑва РФ Президенчӗ Владимир Путин ҫурла уйӑхӗн 4-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.
Анчах ҫав вӗренӳ организацийӗн ку енӗпе ӗҫлеме ирӗк паракан лицензи пулмалла. Аса илтерер: капитал укҫипе ҫурт-йӗр туянма, ачана вӗрентме, сусӑр шӑпӑрлан реабилитаци тухнӑшӑн тӳлеме юрать. Ҫавӑн пекех амӑшӗ нухрата пенсие яма, иккӗмӗш ачи 3 ҫул тултариччен капиталти укҫана уйӑхсерен илсе тӑма пултарать.
Сӑмах май, пӗрремӗш ача ҫуралнашӑн – 524,5 пин, иккӗмӗшӗшӗн 693,1 пин тенкӗ параҫҫӗ.
Хӗрлӗ Чутайри «Солнышко» (чӑв. Хӗвелӗш) ача пахчинче Ача-пӑча Фольклориадин фестивальне ирттернӗ. Ӑна Раҫҫейре кӑҫал халӑхсен культура эткерлӗхӗн ҫулталӑкне ирттернӗ май йӗркеленӗ. Сӑмах май, ҫӗртмен 23-мӗшпе 27-мӗшӗсенче Шупашкарта I Ача-пӑча Фольклориади иртӗ — районти мероприятие унта хатӗрленсе ирттернӗ те.
Ача пахчине ҫӳрекен шӑпӑрлансем илемлӗ тумсемпе ташланӑ, вӑйӑ картине тӑнӑ, юрӑсем шӑрантарнӑ. Воспитательсем те чӑваш тумӗсем тӑхӑнса хутшӑннӑ. Фестивальте тӗрлӗ номинацисем пулнӑ: халӑх юрри, халӑх ташши, халӑх кӗвӗ инструменчӗсем, чӑваш халӑх вӑййисем.
Хӗрлӗ Чутай районӗн официаллӑ сайчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх фестиваль пурин кӑмӑлне те кайнӑ: ачасем те унта хавассӑн хутшӑннӑ, воспитательсем те пӗтӗм чунне парса ӗҫленӗ.
Ҫанталӑк сивӗ тӑнӑ май Шупашкарти ача пахчисене ӑшӑ пама йышӑннӑ. Ара, шӑпӑрлансем шӑнаҫҫӗ вӗт. Шкулсенче вара сивӗ-ха.
Ҫӗнӗ Шупашкарти ача пахчисемпе шкулсенче те ӑшӑ панӑ. Кун пирки хула администрацийӗ хыпарлать. Ку ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗччен пулӗ.
«Чӑваш Енри ҫанталӑк» проект авторӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра 5 кун ӗнтӗ сывлӑш температури вӑтамран 8 градусран сахалрах пулнӑ. Синоптиксем хӑҫан ӑшӑтма пуҫлассине каланӑ: ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнчен.
Чӑваш Республикин ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗнче «Чӗвӗл-чӗвӗл чӗкеҫсем» клуб малалла ӗҫлет. Нумаях пулмасть иртнӗ занятисенчен пӗрне Шупашкарти 75-мӗш ача пахчине ҫӳрекен шӑпӑрлансем чӑвашсен наци апат-ҫимӗҫӗпе паллашма пухӑннӑ.
Вӗсене чӑвашсен хура ҫӑкӑр пӗлтерӗшлӗ вырӑн йышӑнни ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Чылай чухне вӑл пӗртен-пӗр апат пулнӑ. Ҫӑкӑр пӗҫерме кашни хӗрарӑмах пӗлнӗ. Кил хуҫи хӗрарӑмӗсем ҫавӑн пекех кукӑль пӗҫернӗ: кӗрпепе, купӑстапа, ҫырлапа. Каярах ҫӗр улми тата тӑпӑрчӑ икерчи (пӳремеч) пӗҫерме пуҫланӑ.
Ачасене шӑрттан, хуран кукли, шӳрпе, яшка, пӑтӑ тата ытти ҫинчен те каласа кӑтартнӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (29.03.2025 03:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, 2 - 4 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Орлов Георгий Фёдорович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |