Сайта кӗр | Регистраци | Сайта кӗрсен унпа туллин усӑ курма пулӗ
 +19.3 °C
Пуриншӗн те пӗр хӗвел.
[ваттисен сӑмахӗ]
 

Хальтерехри статьясем

Паттӑрсем манӑҫа тивӗҫ мар

  02.11.2020 12:05 | 5096 хут пӑхнӑ

Сереп – авалхи чӑваш сӑмахӗ. Вӑл ачасем хӑйсен ӳсӗмӗнче пӗр-пӗринпе чупассипе, сикессипе, ишессипе, кайӑк чӗпписене паллассипе, кӗпҫесем тупса ҫиессипе ӑмӑртнине пӗлтернӗ.

Элӗксен Серепӗ — Анатолий Трофимович Афанасьев (12.12.1920 – 18.02.2003), писатель, Чалтан вӑрҫин салтакӗ, педагог ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитрӗ. Вӑл Мӑн Тукташ ялӗнче ҫуралса ӳснӗ, Вӑрҫӑччен Нурӑсри педагогика училищинчен вӗренсе тухнӑ. 1942–1945 ҫулсенче фронтра нимӗҫ фашисӗсемпе ҫапӑҫнӑ, йывӑр аманса таврӑннӑ.

Малалла...

 

Тӑван е тӑван мар Атӑл? (3-мӗш пай)

  26.09.2020 12:49 | 6276 хут пӑхнӑ

3. Presens-Futurum е тыткӑнри тӗлӗксем

2020-мӗш Астӑвӑмпа мухтав ҫулталӑкӗнчи «Тӑван Атӑл» кӑларӑмӗсене уҫса тухрӑм. Ӗлӗксенче литературӑн е уйрӑм журналсен утӑмӗсене ятарласа тишкерӳсенче, ҫыракансемпе вулакансен пухӑвӗсенче, тӗпчев институчӗн литпай ларӑвӗсенче пӗтӗмлетекенччӗ. Кутемӗн тишкерӳ тавраш курмарӑм, ҫавӑнпа мӗн вуланине пӗрле пӑхса илес-ха терӗм.

Кӑҫал камсем «ТА» журнала унаса-пӗҫерсе тӑраҫҫӗ? Редколлегире генерал-тӗремен Татьяна Вашуркина, малтанхи тӗремен Лидия Михайлова тата хальхи шеф-тӗремен Арсений Тарасов, Юрий Артемьев профессор, Шупашкартан Юрий Сементерпе Геннадий Максимов, Пушкӑртстанран Николай Ишимбай, Чӗмпӗртен Николай Ларионов, Хусантан Евгений Турхан, Самартан Владимир Левуков.

Малалла...

 

Тӑван е тӑван мар Атӑл? (1-мӗш пай)

  10.09.2020 19:28 | 5866 хут пӑхнӑ

1. Калле-малле пӑхса илсен…

Чӑвашла «Тӑван Атӑл» журнал тӑххӑрмӗш теҫеткепе пырать. Тӑванӗсенчен пӗчченех тӑрса юлчӗ вӑл. Литературӑпа илемӗшӗн хулӑн журналӗсем 100 ҫул каялла — ХХ ӗмӗрӗн 20-30-мӗш ҫулӗсенче Чӗмпӗрте («Шурӑмпуҫ», 1919-1921), Хусанта (Утӑм», 1928-1929), Ӗпхӳре («Хӗрлӗ Урал», 1934-1936), Самарта («Вӑтам Атӑл», 1931-1935) тухса тӑнӑ. Шупашкарта 1924 ҫулта «Сунтал» («Ялав»), 1925 ҫулта «Капкӑн» тухма пуҫланӑ. Халӑх юратакан кӑларӑмсем пулнӑ, ун чухнех 4-5 пин экземплярпа пичетленнӗ. Хутла тин ҫеҫ вӗренме пуҫланӑ хресчен вӗсене илсен пӗрле пухӑнса вулама тӑрӑшнӑ.

Малалла...

 

Сказание о Сахваре и Хомки

  22.08.2020 07:43 | 4776 хут пӑхнӑ

Сахвар держал округу в страхе,

Хоть, сам был маленького роста —

Известный был колдун и знахарь;

В мир темных сил имел он доступ.

Умело пользовался им,

Нельзя было «тягаться» с ним.

 

Не только лишь в деревне Попль,

Но и вокруг — в других селеньях,

Кто прибывал; немного побыл —

Несли Сахвару подношенья.

Попробовал бы не носить —

Потом непросто будет жить!

 

В окрестных деревнях Сахвара

И уважали и боялись.

По всем вопросам мал… и старый

Сахвару угодить старались.

Малалла...

 

Ҫемен Элкер Ислюков патне янӑ ҫырусем

  10.07.2020 17:19 | 12119 хут пӑхнӑ

Нумай пулмасть эпир «Ҫыравҫӑ тӑван чӗлхене хӳтӗленӗшӗн айӑпа кӗнӗ» хыпара вырнаҫтарнӑччӗ, унта «Московский комсомолец» сайт ҫак ыйту тавра хатӗрленӗ материала тишкернӗччӗ. Статьяна Ҫемен Элкер ҫырнӑ ҫырусене тӗпе хурса хатӗрленӗ, ҫавна май эпир ку икӗ ҫырупа сире те паллаштарас терӗмӗр. Хӑй ҫырӑвӗсене эсир Ҫемен Элкер ҫырнӑ хайлавсен пуххинче, «Хурапа шурӑ» ят панӑ кӗнекере (1994 ҫ.) тупма пултаратӑр (412–424 стр.).

Чӑваш халӑх поэчӗ Ҫемен Элкер С.

Малалла...

 

Каллех Нарспи ячӗ пирки…

  20.06.2020 21:40 | 6386 хут пӑхнӑ

Николай Плотникова халаллатӑп: санӑн аслӑ ӗҫӳ – наци пуянлӑхӗ!

Ҫакӑнта "Нарспи" хайлавӑн тӗп вӑртӑнлӑхӗ пирки, малтан палӑртнӑ шухӑсене, схемӑллӑ ҫырса кӑтартас терӗм.

  1. Нарспи НАРӐС уйӑхӗнче ҫуралнӑ. Нарӑс уйӑхӗ — Ҫӗнӗ ҫул, ҫулталӑк пуҫламӗшне палӑртать (ҫулталӑкра 13 уйӑх пулнӑ чухне). Ҫав вӑхӑтрах (ӑнсӑртран мар(!), хайлав пуҫламӗшне те К.Кашкӑр-Иванов Ҫӗнӗ ҫул пуҫланнипе ҫыхӑнтарать: «Пуш уйӑхӑн вӗҫӗнче Хӗвел пӑхрӗ ӑшӑтса…» (ҫулталӑкра 12 уйӑх пулнӑ чухне чӑвашсен Ҫӗнӗ ҫул пуш уйӑхӑн вӗҫӗнче пуҫланмалла).

Малалла...

 

В поисках национального героя

  15.04.2020 14:39 | 10993 хут пӑхнӑ

Известный чувашский писатель, острый публицист Николай Максимов всегда держит руку на пульсе современности. Тем интереснее его историческая проза, которой он также отдает немало сил.

Еще на закате Советского Союза им был опубликован исторический роман в 2-х томах «Тапӑ» (Напряжение) и примыкающий к нему роман «Синкер» (Бедствие) о жизни чувашского народа в 1-ой трети ХХ века. Следующий исторический роман, охватывающий период примерно в 150 лет — с уничтожения Хромым Тимуром (Тамерланом) Великого Болгара в конце XIV века и до взятия Русским государством Казани в 1552 г.

Малалла...

 

В Чебоксары просится Радищев

  13.04.2020 18:01 | 6196 хут пӑхнӑ

Вслед за Державиным в чебоксарский сквер поэта Константина Иванова просится великий друг чувашского народа Александр Николаевич Радищев.

Но не около макета Ивана Грозного или рядом с деспотичной матушкой-царицей Екатериной Второй, которая за книгу «Путешествие из Петербурга в Москву» сочла его разбойником хуже Пугачева и хотела отсечь голову и растереть в пыль. Шесть недель в Петропавловской крепости ожидал Радищев своей смертной казни.

О Радищеве позаботились влиятельнейшие граф Александр Воронцов, его сестра Екатерина Дашкова – президент Российской академии, наук и искусств – и другие важные вельможи, и наказание смягчилось: писатель-революционер был отправлен на десять лет в далекий Илимский острог (помните Усть-Илимскую ГЭС?

Малалла...

 

Горе не меряно и славой не овеяно

  15.02.2020 12:48 | 8495 хут пӑхнӑ

О романе Станислава Отрыванова «Черная береза» (Чебоксары: Тип. В.В. Филимонова, 2020. 498 с.)

Состоящее из двух частей («Дочки-матери» и «Радости-печали») эпическое полотно — хронология чувашской деревни ХХ века писателя-краеведа С.Г. Отрыванова (1948 г.р., с. Калинино Вурнарского района) — читается споро, без запинки, захватывая знакомо-незнакомыми штрихами давно и недавно пережитых треволнений. Нам, пожилым людям, свидетелям тех лет, что описаны в книге, интересно еще раз встретиться на страницах со своим прошлым, обдумать пройденный путь и вынести завершающую оценку своей судьбы и зигзагов великой страны.

Малалла...

 

Халапри мар, чӑн пурнӑҫриех паха

  07.02.2020 11:39 | 7116 хут пӑхнӑ

(Марина Карягина, Елен Нарпи, Галина Матвеева кӗнекисене вуласан асра юлни)

Нумаях пулмасть мана виҫӗ ҫилҫунатҫӑ хӑйсен пӑрасна (проза) кӗнекисене парнелерӗ. Вӗсене умлӑ-хыҫлах вуласа тухрӑм. Унти хӗрарӑмсен сӑнарӗсене виҫҫӗшӗ пӗр-пӗринпе калаҫса татӑлнӑ пекех ҫыхӑнтарса ҫырса кӑтартнӑ. Пӗринче — ҫын упӑшкине хапсӑнакан, савнин арӑмӗ машина айне пулса амансан ирӗк туйӑмне пусарма пултарнӑ артистка, тепринче — машинӑ ҫапнипе чӑлах юлнӑ, анчах телейне тупнӑ пир-авӑрҫӑ, виҫҫӗмӗш-тӑватӑмӗшӗнсенче — ҫылӑха кӗмесӗр юрату тасалӑхӗшӗн тӑракан хӗрсемпе арӑмсем.

Малалла...

 
Страницӑсем: 1, 2, 3, [4], 5, 6, 7, 8, 9, ... 11
Orphus

Баннерсем

Шутлавҫӑсем

0 Хурал кӗтесӗ (чат)

Ҫанталӑк

Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (06.07.2025 15:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 750 - 752 мм, 19 - 21 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 4-6 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.

Гороскоп

СурӑхВӑкӑрЙӗкӗрешРакАрӑсланХӗрТарасаСкорпионУхӑҫӑТу качакиШывтӑканПулӑсем
Сурӑх: Ку эрнере тӑшмансем ура хурасран асӑрханмалла, сирӗн тавра элек сарма пултараҫҫӗ. Сӑмах пама асӑрханӑр. Вӑхӑта ӗҫре ытлашши нумай ирттермелле мар. Чылай ӗҫ пурнӑҫлама ӑнӑҫлӑ эрне. Ӗҫ хыҫҫӑн киле ҫемье патне васкамалла,пӗччен пулмалла мар.

Утӑ, 06

1897
128
Григорьев Пётр Григорьевич, истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ ҫуралнӑ.
1939
86
Кульков Юрий Петрович, философи ӑҫлӑлӑхӗсен кандидачӗ ҫуралнӑ.
1939
86
«Ҫӗрпӳ хыпарҫи» хаҫатӑн 1000-мӗш кӑларӑмӗ тухнӑ.
1996
29
Сизов Пётр Владимирович, чӑваш ӳнерҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ.
2005
20
Петров Сергей Николаевич, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ тренерӗ вилнӗ.
Пулӑм хуш...Пулӑм хуш...