Аçтахар Плотников: Чӑваш чӗлхи хӑрушлӑха лекни пирки пӗлтерни

Аçтахар Плотников16.03.2009 20:276426 хут пӑхнӑ

Кӑҫал нарӑсӑн 19-мӗшӗнче ЮНЕСКО хӑйӗн ҫухалакан чӗлхесен карттине кӑтартнӑ хыҫҫӑн Чӑваш Енре кӑткӑ йӑви пекех чупма пуҫларӗҫ — пирӗн чӗлхе хӑрушлӑхра иккен! Ку хыпар хӑш-пӗр ҫынсен пуҫӗнче чан ҫапнӑ пекех янраса кайнӑ курӑнать те вӗсем чупкалама тытӑннӑ. Ку хыпара пелмен ҫын юлмарӗ те пулӗ. Ку лайӑх-ха... эпир, ҫынсем, ҫухатнӑ чухне ҫеҫ япалана хаклама вӗренетпӗр. Ку чӑвашӑн инкекӗ мар, пур халӑхӑн та... Ҫапла май, тен, чӑваш чӗлхи ыйтӑвне те тӗплӗнрех пӑхма пуҫлӗҫ. Пурӑна киле, тен, ҫитес ҫула чӑваш чӗлхине те халаллӗҫ. Пӑхӑпӑр.
Ытларах чухне кун йышши хыпарсене Раҫҫейре пӗлтермеҫҫӗ — курмӑш пулаҫҫӗ те халӑх пӗлмесӗрех юлать. Хальхинче, Турра шӗкӗр, пӗлтерчӗҫ! Тӗрӗссипе каласан вара ЮНЕСКО пирӗн чӗлхене ку ушкӑна 2001 ҫултах кӗртнӗ. Ав, Википедин вырӑс уйрӑмӗнчех, кун пирки информаци икӗ ҫул каяллах вырнаҫӑннӑ — 2007 ҫулхи пушӑн 22-мӗшӗнче (ӗненмесен хӑвӑр пӑхӑр: http://ru.wikipedia.org/w/index.php ... f=prev&oldid=3599039 ). Ун чухне, 2001 ҫулта, ку хыпара пӗлтермен... Интереслӗ, вӑл вӑхӑтрах ку информацине сарнӑ пулсан хальхи лару-тӑру епле пулӗччӗ?..

Редакцирен: Статьяна вырнаҫтарни редакци автор шухӑшӗпе килӗшнине пӗлтермест.

[Комментариле (7)]

Комментари:

Галина Зотова // 3810.63.8159 2009.03.16 21:21
	Катка йави пек вахатлаха кана чупес-ха. кашт пашарханна пек пулес те лапланес.
Анонимла // 1321.95.8132 2009.03.16 23:35
	По данным переписи 1989, из всех чувашей, проживающих на территории бывшего СССР, почти четвертая часть родным назвали не чувашский язык, даже в самой Чувашской АССР доля чувашей, не владеющих родным языком, составила около 15 %. В настоящее время язык исчезает. В городах практически все чуваши используют русский язык как язык общения, в деревнях медленно, но вытесняется русским языком. Нет ни одного официального интернет сайта на Чувашском языке. Практически любая речь руководителей Чувашской республики включает единственную дежурную фразу на чувашском: Хаклă юлдашсем! Далее речь ведется на русском. Из русской Википедии
Ajdush // 8765.0.5192 2009.03.17 12:59
	Migulaj çырать: Вара эсĕ халь эпĕ ĕлĕк çырнипе килĕшетĕн-и? Кунта пăхмалла: http://forum.chuvash.org/cgi-bin/ikonboard.cgi?act=ST;f=3;t=2365;st=20 Чи малтан Чăваш республикин Аслă канашĕнче чăвашла , канашлусене ертсе пыма, калаçма тытăнмалла. Виçĕ уăх каялла унта [DEL] 1%та (пĕр процент) чăвашла калайман.
Анонимла // 1321.95.8132 2009.03.26 01:26
	Каçă ĕçлемест...
Лана Ива // 2867.58.4981 2009.04.05 10:48
	Очень грустно читать о том, что нас, носителей языка стало меньше в разы... Я не хочу задеть чувства как нашего, так и других народов, однако с уважением смотрю на башкир. Их не так много в Республике, но всюду звучит их речь, их музыка, они активно развивают свою культуру. Республика поддерживают башкир, проживающих за пределами Башкортостана. Каждый башкир знает язык своего народа, с гордостью говорит, "мин- башкорт!" Я работаю в загсе, поэтому четко отслеживаю отношение человека к своему народу. Чуваш, регистрируая акт о браке или о рождении ребенка, не спешит указать в заявлении свою национальность. Мне больно и грустно от этого. И я вижу, как тот же чуваш расправляет свои крылья во время церемонии регистрации, когда к ним обращаешься на чувашском, призываешь помнить наш язык, научить говорить на нем своих будущих детей...
Анонимла // 2648.68.1255 2009.04.08 18:00
	Мана хулари ачасем яланах ятлаççĕ,мĕншĕн тесен эпĕ чăвашла калаçма пĕлетĕп.çапах эпĕ кулянмастăп хамăн тăван чĕлхине пĕлнишĕн, мĕншĕн тесен эпĕ чăваш!
Анонимла // 3813.27.4717 2009.04.09 09:01
	Тǎван халǎхǎма Тǎван сǎмах – ахах-мерчен, Çемçе, ĕлккен тата чечен. Таса çǎл шывĕ пек сипетлĕ, Ěçсе тǎранайми пехетлĕ. Тǎван сǎмах – уяр çу кунĕ, Йǎлтǎртатан хĕвел тĕрри. Унра пурнать чǎвашǎн чунĕ Пĕр ывǎнмасǎр, çав тери. Пин саслǎ, çутǎ тĕнчере Чǎваш сǎмахĕн ялтǎравĕ. Çунса тǎратǎн ĕнчĕлле, Сана тивмен кун-çул пǎтравĕ. Чǎваш юрри-сǎвви,тĕрри… Илтет,пĕлет тĕнче хĕрри. Иккĕленместĕп: тǎван халǎх Мǎнаçлǎ, аслǎ, чыслǎ, халлǎ. Эс – çутǎ ĕмĕрсемпе тан, Сипет илетĕн Атǎлтан. Чи авалхи чĕлхен ят-сумĕ Нихçан та, ĕмĕрне те хухмĕ. Вячеслав Круглов. Курнавǎш ялĕ.