Сайта кӗр | Регистраци | Сайта кӗрсен унпа туллин усӑ курма пулӗ
 -8.7 °C
Ырӑ сӑмах ылтӑнтан хаклӑ.
[ваттисен сӑмахӗ]
 

Аçтахар Плотников: Чӑвашьен е Чӑвашстан

Аçтахар Плотников12.05.2016 11:324650 хут пӑхнӑ

Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр. Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).

 

Кашни ҫӗршывӑн хӑйӗн пӗр сӑмахлӑ ячӗ пур: Франци, Итали, Бельги, Раҫҫей, Украина... Кашни ҫӗршыв ятне унта пурнакан халӑх хӑй чӗлхинчи чи хитре сӑмахпа калать, вӑл чылай чухне ытти халӑхсем калакан сӑмахран уйрӑлса та тӑма пултарать Эрменсем хӑйсен ҫӗршывне — Айастан, ытти халӑхсем Армени теҫҫӗ. Ҫавӑн пекех грузинсем хӑйсен ҫӗршывне — Сакортвели, осетинсем — Ирмстон, литовецсем — Литова теҫҫӗ. Пирӗнпе пӗр тымартан тухнӑ тӳрк-тӗрӗк халӑхӗсенчен чылайӑшӗ хӑйсен ҫӗршывне каланӑ чухне «стан» сӑмах хушаҫҫӗ —Тутарстан, Узбекистан, Казахстан тата ытти те. Анатри чӑвашсем те хамӑр ҫӗршыва Чӑвашстан теҫҫӗ, пӗр хушӑра патӑрьел районӗнче тухса тӑракан «Авангард» хаҫатра та ҫак сӑмаха час-часах усӑ курма тытӑннӑччӗ. Анчах пӑнтӑх самани йӑлипе, ҫӳлтен кӑшкӑрни илтӗнчё: «Кам ирӗк панӑ?? Камран ыйтнӑ? Обкомра капла калама йышӑнман!» Кун ҫумне ӑслах мар историксем, кӗрхи шӑна пек, кӑн-н! пырса ҫыпҫӑнчӗҫ: «Ку вӑл чӑваш чӗлхине тутарлатни пулать!» Пӗр сӑмахпа каласан, «Авангардра» Чӑвашстан тесе калама чарчӗҫ.

Тӗрӗс пулчӗ-и-ха ҫакӑ? Ҫук, тӗрӗс пулмарӗ. Чӑвашстан е стан тени чӗлхере пур, пирӗн чӗлхешӗн пӗрре те ют мар вал. Ака, кирпӗч ҫапнӑ чухне усӑ куракан хатер, ӑна та «стан» теҫҫӗ, вӑл пӗрре те «станок» сӑмахран мар, стан — кирпеч вырӑнӗ, кирпӗч ҫӗршывӗ... Кӗскен каласан, пирӗн чӗлхере стан та, Чӑвашстан та пулмалла. Чӑвашьен — юлашки вӑхӑтра шутласа тунӑ сӑмах, ан тив ку та пултӑр. Эппин, пирӗн ҫӗршыв, чӑваш ҫӗршывӗ — Чӑвашстан та, Чӑвашьен те. Чӑвашстан чӑваш ҫӗршывне пӗтӗмлетсе калани, Чӑвашьен — чӑваш ҫӗршывӗн пӗр пайӗ е чӑвашсем пурӑнакан ҫӗрӗн пӗчӗк пайӗ.

 
Редакцирен: Статьяна вырнаҫтарни редакци автор шухӑшӗпе килӗшнине пӗлтермест.

Комментариле

Сирӗн ятӑp:
Анлӑлатса ҫырни:
B T U T Ячӗ1 Ячӗ2 Ячӗ3 # X2 X2 Ӳкерчӗк http://
WWW:
ӐӑӖӗҪҫӲӳ
Пурӗ кӗртнӗ: 0 симв. Чи пысӑк виҫе: 1200 симв.
Сирӗн чӑвашла ҫырма май паракан сарӑм (раскладка) ҫук пулсан ӑна КУНТАН илме пултаратӑр.
 

Эсир усӑ курма пултаракан Wiki тэгсем:

__...__ - сӑмаха каҫӑ евӗр тӑвасси.

__aaa|...__ - сӑмахӑн каҫине тепӗр сӑмахпа хатӗрлесси («...» вырӑнне «ааа» пулӗ).

__https://chuvash.org|...__ - сӑмах ҫине тулаш каҫӑ лартасси.

**...** - хулӑм шрифтпа палӑртасси.

~~...~~ - тайлӑк шрифтпа палӑртасси.

___...___ - аялтан чӗрнӗ йӗрпе палӑртасси.

Orphus

Ытти чӗлхесем

Баннерсем

Шутлавҫӑсем