Вадим: Пирӗнь наци пуласлӑхӗ - хамӑр алӑра (комментарии по версиям)

Вадим20.04.2012 00:0312982 хут пӑхнӑ

Хисеплӗ тантӑшсем, кӳршесем,тӑвансем,тата ыттисем-те.
Нумайшӗсемпе килӗшетӗпь,хӗшьпӗрисеньпе килӗшместӗпь. Никам та ытти нацисем ҫиньчень япӑх каламасть.Кажни наци хӑйӗнь пурнӑҫӗпе,йӑла-йӗркипе пурӑнать, несмо-тря на то,пурте пурӑнаҫҫӗ пӗр государствӑра.
Ҫав вӑхӑтрах, вырӑссемшӗнь, конечно, питӗ лайӑх,ытти пӗтӗм национальностьем вырӑсла калаҫни. Каласан - "меньше проблем". Ҫавӑнпа вӗсем яртах "ҫилленеҫҫӗ". Вырӑссем - хӑйӗнь пурнӑҫӗпе, чӑвашсем -хӑйӗнь пурнӑҫӗпе пурӑнса, пурте пӗр ҫулпа пыраҫҫӗ.
Анчах, ытти пӗтӗм наци халӑхӗсемпе пӗр ҫулпа пырса, хамӑр нацине пӗтерме мар, а хӑварма тӑрӑшламалла. Вырӑссем вӗсем,пирӗнсӗрех хӑйсень пурнӑҫне тӑваҫҫӗ.
Тепӗр хут аса илетьпӗр ҫакна.
В одном из вопросов задаваемых главному редактору журнала «Дружба народов» Александру Эбаноидзе,приво-дятся такие данные. У нас в стране проживает - 182 народа,которые говорят - на 239 языках и наречиях.
Предположим, что нумай национальностьсем пурӑнаҫҫӗ - иккӗ государственный чӗльхепе. Естественно - главный язык у каждой национальности, свой родной язык и плюс - русский язык. Эпӗ мӗнь калашӑн.Вара вӗсем хӑйӗнь чӗльхипе калаҫмасан - вӗсем те пӗтьнӗ те. Пӗр вырӑс чӗльхи анчах тӑрса юлать. Ун пек пулмалла мар. Пире калаҫма, асаттесем туса панӑ чӗльхене,пӗтерме юрамасть. Эпир - айӑплӑ пулатпӑр.
Каллех аса илетьпӗр. Высказывание руководителя Цент-ра мониторинга и развития образования Жанна Мурзина: - Как таковых национальных школ,где обучение ведется на чувашском языке, в городе нет…….(имеется в виду г. Чебоксары).
Получается, в нашей родной столице – нет ни одной чувашской (булгарской) общеобразовательной школы, где бы все учились и разговаривали на родном языке. А что-же делается тогда в других городах нашей республики.
Тепӗр япала.Пӗр тутар политологӗ программӑра: «Между Волгой и Уралом», сентябрь уйӗхӗньче 2010 ҫулта иртнӗскр, питӗ лайӑх каланӑ (куҫармас): «Пропадет язык – пропадет народ, нет языка – нет народа».
Пирӗнь паян ҫухалнӑ, пытарнӑ халӑхран - мӑнаҫлӑх (отсутствие гордости)- тӑван нацишӗнь, тӑван халӑхшӑн, тӑван ялшӑн, хисемплеменни (неуважение) - тӑван чӗльхене.
Согласен. Хамӑр наци ҫынсен ячӗсене тавӑрмалла. Ачасене чӑваш ячӗсене парса хумалла. Губерни пире кирлӗ мар. Вырӑсла каласан - "пройденный этап", халӑха нимӗнте паман вӑл.
Ытти наци халӑхӗсем, пирӗнь хушшинче эмӗрӗпе ҫумӑн пурӑнса, пирӗнь ҫине ҫилленьмеҫҫӗ.Эпӗ пока курман.
Эпир ҫухатнӑ, пирӗньтень пытарнӑ - мӑнаҫлӑх (гордость).
Пирӗнь - шыраспӗть, тупаспӗть, ҫӗклеспӗть хамӑран мӑнаҫлӑха (гордость).
Нумайшӗ статьясене тимлӗнь вуламан пулмалла. Каҫарӑр. Тепӗрь хут вуласа пӑхӑр тархашшӑн. Особенно - "...миҫе наци поколенийӗ пирӗнь "ҫухалнӑ", соприкосновение границ -Булгарского государства и нынешней Чувашской республики, "разговорное" ҫынсем хушшинче, чӑваш-булгар сӑмахӗсем, окончания: «ар», «ӑр», «яр», «ер», «ӗр», «ир», «ур», «ак», «ик», «уз», «ам», «ан», «ал», «касс», «ас», «ча» и т.д.
Вӗсем пире "ҫутӑ" параҫҫӗ.
Тепре, вырӑсла каласан - "пища к размышлению". Хальхи примерсем. Мускав пӗрлештерчӗ:
- коми-пермьяцкий автономный округ и пермьскую область - образовали Пермьский край.
- корякский автономный округ и камчатская область - образовали Камчатский край.
- агинский бурятский округ и читинскую область - образовали Забайкальский край
Куда делись - коми-пермяки, коряки, агинцы-буряты. Все их нет.
Тепӗр хут каҫарӑр мана. Кӗрешмелле.Ҫулсем шырамалла Вырӑсла каласан: "Безвыходных положений не бывает". Пирӗнь пуҫлӑхсенчень конечно питӗ нумай килеть. Каллех вырӑсла каласан: "Попробуем достучаться".
Марье каланӑ пек: "...а за свои права, язык, и культуру бороться нужно".

Редакцирен: Статьяна вырнаҫтарни редакци автор шухӑшӗпе килӗшнине пӗлтермест.

[Комментариле (22)]

Ҫавӑн пекех пӑхӑр

2024.11.06

Комментари:

Аксар Чунтупай // 9820.1.4494 2012.04.21 14:38
	Глобализацине хирĕç каяймастăн. Пирĕн чĕлхе пĕлтерĕшне çеç сыхласа хăварасчĕ. Наци культура пĕтесси вара кăшт вăрахланĕ. Ак пăхăр-ха: ăçта халĕ нимĕçсен культури. Çук вăл. Эпир те çав çулпа пыратпăр. Экономика аталаннă майăн (пĕтĕм пурнăç укçа çине куçнă майăн тесе ăнланмалла) чун апачĕн пĕлтерĕшĕ чакса пырать, япала чуралăхĕ ÿссе пырать. "Укçапала эрехех пĕтереççĕ çав çынна..."
Аçтахар Плотников // 5043.2.1941 2012.04.21 17:11
	Глобализацине хирĕç каяймастăн. -- Йăнăш шухăш. Глобализаци вăхăтлăх кăна вăл. Пĕтĕм çутçанталăк, тĕнче тытăмĕ глоболизацие хирĕç. Пĕрпеклĕхе çутçанталăк юратмасть — уншăн тĕрлĕ енлĕ пулни майлăрах.
Аçтахар Плотников // 5043.2.1941 2012.04.21 17:13
	Глоболизаци вăхăтлăх пулнине ĕнентерме — нимĕнле импери те нумай пурăнайман. Сăлтавĕ те çавăнтах — пысăк япалана ăна хăйне шалтан вăйсем аркатма пуçлаççĕ. Мĕн чухлĕ пысăкрах, çавăн чухлĕ пысăкрах вăй аркатма тăрăшать.
Аксар Чунтупай // 9820.1.4494 2012.04.21 17:50
	Глобализацине хирĕç кайни вăл - Çăпата саманине каялла таврăнни пулĕ. Индустри обществи вĕçленсе пырать, информаципе укçа самани вăй илсех пырать. Ăçта укçа - унта культура иккĕмĕш е тата та аяларах вырăнта... Тавралла сăнарах пăхăр. Глобализаци вăл вăхăт ыйтни çеç мар, экономикăпа социаллă аталану урапи те...
Аксар Чунтупай // 9820.1.4494 2012.04.21 17:54
	"Пĕрпеклĕхе çутçанталăк юратмасть — уншăн тĕрлĕ енлĕ пулни майлăрах." Кам халь çут çанталăка хисеплет? Унран ытларах укçа- мул тăпăлтарса илесчĕ тесе шухăшлаççĕ "укçа хутаççисем". Вĕсемех влаçра лараççĕ... Мĕн калаçмалли пур...
Аксар Чунтупай // 9820.1.4494 2012.04.21 18:00
	Ялти шкулта ачасен çурри ытла вырăсла калаçать пулсан (чăваш чĕлхипе укçа... пысăк укçа... тăваймастăн теççĕ вĕсем, мана ĕненмесен - ыйтăр) ку глобализаци чăваша та ярса илнине пĕлтерет. Эпир хăть мĕн чухлĕ кăшкăрашар - пире никам та илтмĕ. Индивидуализация личности ( уйрăм çыннăн харпăрлăх туйăмĕ) - Хĕвел анăç Европа цивилизацийĕн çимĕçĕ "пусмăрларĕ" пире...
Аксар Чунтупай // 9820.1.4494 2012.04.21 18:02
	Эп шухăшлани вăл йăнăш мар. Ман тĕнче курăмăн ăнланăвĕ вăл. Тата - пурнăç практики, пурнăç сăнавĕ.
Аксар Чунтупай // 9820.1.4494 2012.04.21 18:05
	ruzanova21@mail.ru пек чăвашсемех (чăвашла пуплеме те пĕлмен чăвашсем) çакна курманни вара йăнăш.
Аçтахар Плотников // 5043.2.1941 2012.04.21 23:27
	Пĕр каларăш пур — «Тенчере розеткăсен тĕсĕсемех 20 ытла пулсан мĕнле глобализаци пирки эсир калаçайратăр?». Глоболизаци вăхăтлăх. Пĕрпеклĕхе тĕнче чăтаймасть. Пĕрешкел япала пурне те тивĕçтереймест те ытти тĕрлисене шутласа кăлараççĕ. Сăлтавĕ çавăнта пуль теп. Чĕлхенех илес — акăлчан чĕлхи пурне те тивĕçтерменрен — эсперанто тухнă.
Аксар Чунтупай // 9820.1.4494 2012.04.21 23:42
	Эсперанто эксперимент чĕлхи çеç. Практикăра (хутшăнура) пит сахал усă кураççĕ унпа. Любительсен чĕлхи. Глобализаци тени пурин те шур йĕм тăхăнса çÿремеллине пĕлтермест. Унификаци-стандартизаци ăнлавсене çывăх вăл. ку вара тĕнчери халăх пурнăçне, экономикăна çăмăлраххăн-хăвăртраххăн аталантарать, апла пулсан пирĕн пурнăçа та...