Шупашкарта ҫул-йӗр патруль службин пайӗн ертӳҫин ҫумне тытса чарнӑ. Ӑна ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Йӗрке хуралӗн ӗҫченне Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин республикӑри управленийӗ тытса чарнӑ. Тӗнче тетелӗнчи «Правда ПФО» хаҫата кун пирки право тытӑмӗнчи ҫӑлкуҫсем ӗнер пӗлтернӗ иккен.

Ҫак пӑтӑрмах пирки каярах Чӑваш Енӗн прокуратуринче тата РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗнче те уҫӑмлатнӑ.

Медицина тӗрӗслевӗ витӗр тухма хирӗҫленӗ хӑйӗн пӗлӗшӗ тӗлӗшпе офицер ӗҫтешӗсене хутсем ҫырма чарнӑ-мӗн.

Пӑтӑрмах кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Халӗ ку фактпа Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерстви служба тӗрӗслевӗ пуҫарнӑ. Асӑннӑ кӑлтӑкшӑн офицера ӗҫрен кӑларас хӑрушлӑх пур.

Шӑматкун, ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, Ҫӗне Шупашкарти водолазсем Атӑлтан арҫын виллине кӑларнӑ. Вӑл шыва кӗме юраман вырӑнта кӑнтӑрла чӑмпӑлтатнӑ та путнӑ.

Водолазсем унӑн кӗлеткине темиҫе сехет шыранӑ. Арҫын виллине каҫхине ҫеҫ тупса ҫыран хӗррине илсе тухнӑ.

Унччен маларах та, ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарта чутах инкек пулман. Кимӗ станцийӗ ҫывӑхӗнче ҫӑлавҫӑсем ҫынна ҫыран хӗррине тухма пулӑшнӑ. Вӑл ишнӗ чухне халтан кайнӑ, ҫыран хӗррине ҫитме вӑйӗ юлман.

forum.na-svyazi.ru сайтри сӑн

Шупашкарти 11-мӗш ача пахчи кӗҫех консультаци центрӗ уҫӗ. Ӑна грант укҫипе тӑвӗҫ. Ҫапла, ача пахчи РФ Ҫутӗҫ министерствин гратне – 12 миллион тенке – тивӗҫнӗ.

Укҫа-тенке федераци хыснинчен «Шкул умӗнхи тата пӗтӗмӗшле вӗренӗвӗн хальхи йышши механизмӗсемпе технологийӗсен аталанӑвӗ» программӑпа килӗшӳллӗн уйӑрӗҫ. Палӑртмалла: 11-мӗш ача пахчи пӗлтӗр те 12 миллион тенкӗ грант выляса илнӗ.

Грант укҫипе уҫма палӑртнӑ консультаци центрӗ «Шанӑҫ» ятлӑ пулӗ. Вӑл сусӑр ачасен ашшӗ-амӑшне психологи-педагогика пулӑшӑвӗ парӗ. Центр тӳлевсӗрех ӗҫлӗ.

Пушкӑртстанри Авӑркас районӗнчи Ҫӗньял ялӗнче ҫуралнӑ чӑваш арӗ — хурт-хӑмӑр ӑсти. Владимир Викторов утарҫӑ ҫак ӗҫе кукашшӗпе ашшӗнчен вӗренсе юлнӑ. «Хурт-хӑмӑр ӗҫне пикеннӗ чухне ашшӗнчен пӗр-икӗ вӗлле юлнӑ пулсан, халӗ унӑн утарӗнче вӗсем аллӑ ытла. Хурт пӑхасси ҫӑмӑл ӗҫ мар пулсан та Владимир Викторович ҫак ӗҫе юратса, чунне парса пурнӑҫлать. Хӑех хурт вӗллисем ӑсталать, тӗрлӗ ҫӗре утара тухса, пысӑк тупӑш илсе пыл пуҫтарать, суту-илӳ ӗҫне тытса пырать тата ытти те. Хурт-хӑмӑр ӗҫӗсӗр пуҫне чӑваш арӗ ытти ял ӗҫӗсене те кӑмӑллать: пахчара тӗрлӗ ҫимӗҫ ӳстерет, чӑх-чӗп, кӑвакал усрать, хӑй ӑсталанӑ читлӗхсенче ӑратлӑ кроликсем ӗрчетет. Вӑл хӗллехи вӑрӑм каҫсенче те ӗҫсӗр лармасть. Ӑста столяр пулнӑран, ҫуркуннехи кунсем ҫитичченех вӗллесем тата рамӑсем ӑсталать, нумайӑшне заказ майӗпе туса сутать. Хутран-ситрен ҫывӑхри вӑрмансемпе уй-хирсене тухса ҫут ҫанталӑкпа киленет, сунара ҫӳрет.

Ҫапла, XXI ӗмӗрте Владимир Викторович ӗҫпе пиҫӗхсе кун хыҫҫӑн кун ирттерет. Пирӗн шутпа, ытти ҫынсемшӗн вӑл ырӑ тӗслӗх пулса тӑрать. Мӗншӗн тесен, «Ялта ӗҫ ҫук» тесе алӑ усса ларма вӑл пӗрре те хӑнӑхман.

Малалла...

Шӑматкун, ҫӗртме уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, Шупашкарта сунарҫӑсен «Охотники Чувашии – 2019» (чӑв. Чӑваш Ен сунарҫисем — 2019) фестиваль-конкурсне пуҫласа ирттерӗҫ. Ӑна республика шайӗнче йӗркелӗҫ. Вӑл Йӑлӑмра 12 сехетре пуҫланӗ.

Фестиваль-конкурса пыракансене тӳлевсӗр кӗртӗҫ. Шупашкар хула администрацийӗн культура тата туризма аталантарас енӗпе ӗҫлекен управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, мероприятине уйрӑмшарӑн та кайма май килӗ, туристсен ушкӑнӗпе те.

Фестиваль-конкурс вӑхӑтӗнче пултарулӑх ушкӑнӗсемпе пӗчченшер юрлакан артистсем сцена ҫине тухӗҫ. Чи лайӑх сунарӑсене чыслӗҫ. Чӗрчунсене юратакансем валли сунар йыттисен куравне йӗркелӗҫ.

Фестиваль-конкурса Шупашкар хула администрацийӗн культура тата туризма аталантарас енӗпе ӗҫлекен управлени, Хула администрацийӗн Йӑлӑмри территори управленийӗ, Чӑваш Енри сунарҫӑсемпе пулӑҫсен пӗрлешӗвӗ тата Шупашкар хулин тӗп вулавӑш тытӑмӗ йӗркелӗҫ.

Етӗрне районӗнче пурӑнакан 39 ҫулти хӗрарӑмпа 51 ҫулти арҫын пӗр этеме тӑн кӗртес тенӗ. Тӑн кӑна мар-ха, тавӑрас шухӑшлӑскерсем ӑна леш тӗнченех ӑсатнӑ.

Пӑтӑрмахӗ нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Етӗрнере пулса иртнӗ. Арҫынпа хӗрарӑм хулара пурӑнакан 38 ҫулти арҫын хваттерне пырса кӗнӗ. Хайхискерне ҫавсем «УАЗ» машинӑна лартса хуларан илсе тухнӑ. Ҫын ҫӳремен вырӑнта ӑна вӗсем ҫавӑнта тупнӑ пӑралукпа пӑвса вӗлернӗ. Лешӗ сывлама пӑрахсан вырӑнтан хускалса кайнӑ. Ҫакӑ вӑл тавӑру пулнӑ. Шар курнӑ арҫын хӗрарӑма маларах пусмӑрланӑ-мӗн.

Вӑйпитти ҫухални пирки тӑванӗсем йӗрке хуралҫисене пуш уйӑхӗнче пӗлтернӗ. Арҫын виллине ака уйӑхӗнче, юр ирӗлсен, тупнӑ.

РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑма пӗтӗмӗшле режимлӑ колоние 13 ҫуллӑха, арҫынна ҫирӗп режимлӑ колоние 14 ҫуллӑха ӑсатма йышӑннӑ. Вӗсем тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе присяжнӑй заседательсем пӑхса тухнӑ. Суд приговорӗ хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗреймен-ха.

Ҫӗртме уйӑхӗ самаях шӑрӑх тӑчӗ. Икӗ эрнене яхӑн ӗнтӗ термометр 25 градусран ытларах кӑтартнӑ. Юлашки кунсенче ҫеҫ ҫанталӑк кӑштах сивӗтрӗ.

Утӑ уйӑхӗн мӗнле пулӗ-ши? Синоптиксем мӗн каланине итлер. Ҫитес уйӑх та ӑшӑ кунсемпе савӑнтарӗ. Ҫумӑрсем вара ытларах пулӗҫ – нормӑпа килӗшӳллӗн.

Ҫӗртмен юлашки кунӗсенче ҫумӑр ҫӑвӗ. Кунашкал ҫанталӑк утӑ уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче те пулӗ. Ҫавна май урамра шӑрӑх хуҫаланмӗ.

Иккӗмӗш декадӑра Атӑлҫи тӑрӑхне каллех антициклон килӗ. Уйӑх варринчен пуҫласа икӗ эрнене яхӑн типӗ те шӑрӑх ҫанталӑк пулӗ. Утӑн 22-24-мӗшӗсенче чи шӑрӑх кунсем пулассине пӗлтереҫҫӗ. Уйӑх вӗҫӗнче ҫеҫ кӑштах ҫанталӑк сивӗтӗ, ҫумӑр ҫукалӗ.

Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Правительство ҫуртӗнче иртнӗ канашлура шӑрӑх ҫанталӑк республикӑри уй-хире шар кӑтартни пирки калаҫнӑ. Чылай ҫӗрте ҫӗр типсе кайнӑ, нӳрӗк ҫитмест.

Кун пирки ЧР ял хуҫалӑх министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Денис Паспеков каласа кӑтартнӑ. Патӑрьелти метеорологи станцийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, тӑпрара нӳрӗк ҫук. 4 метеостанцире – Патӑрьелте, Улатӑрта, Шупашкарта тата Пӑрачкавра – типӗ те вӗри ҫил пулнине палӑртнӑ. «Эпир районсене пулма пултаракан тӑкака шутлама, инкеклӗ лару-тӑру режимне йӑшӑнмалли пирки шухӑшлама сӗнтӗмӗр», - тенӗ Денис Паспеков.

ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ку ыйту патне ҫитес эрнере те таврӑнассине пӗлтернӗ.

Раҫҫейре ача пособине ӳстерме палӑртнӑ. Сахал тупӑшлӑ, 1,5-3 ҫулсенчи ачана ӳстерекен ҫемьесене уйӑхсерен 10 пин тенкӗ таран тӳлеме тытӑнасшӑн. Халӗ хӑш-пӗр ҫемье организацирен уйӑхне 50 тенкӗ илсе тӑрать, анчах ку тӳлеве пурне те памаҫҫӗ.

Ку ыйту пирки РФ Президенчӗ Владимир Путин ирттернӗ «тӳрӗ линире» калаҫнӑ. Ун чухне Владимир Владимирович ку пособие ӳстермелли пирки пӗлтернӗ.

Хальлӗхе саккуна йышӑнман, ӑна сӳтсе яваҫҫӗ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, улшӑну 2020 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен вӑя кӗрӗ.

Елена Рябцева тата Илтимӗр Ефремов

Чӑваш кинематографисчӗсен пӗрлешӗвӗн ертӳҫин ҫумӗ Илтимӗр Ефремов ҫак кунсенче Мускавра ӗҫлӗ тӗлпулусем ирттернӗ. Кун пирки вӑл Фейсбукри хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.

«Мускавра ӗҫлӗ тӗлпулусем ирттеретӗп... Чӑваш киноӳнерне аталантарас тӗлӗшпе ӗнер Раҫҫей кинематографи пӗрлӗхӗнче пултӑм. Паян вара, Елена Рябцева кинорежиссёрпа Пӗтӗм чӑвашсен пӗрремӗш «Асам» киносценарисен питчингне хутшӑнакансене валли ятарлӑ мастер-классем йӗркелесси пирки тӗлпулса калаҫрӑмӑр. Утӑ уйӑхӗн вӗҫӗнче (кунне каярах пӗлтеретӗп) унӑн мастер-классӗ иртӗ», — хыпарланӑ Илтимӗр.

Аса илтерер, «Асам» пӗтӗм чӑвашсен IV кинофестивалӗ иртнӗ май киносценарисен питчингне йӗркелеме йышӑннӑ. Кинофестивале чӳк уйӑхӗн 11-15-мӗшӗсенче Шупашкара пуҫтарӑнӗҫ.