Утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Шупашкарти Пархоменко урамӗнчи 50-мӗш ҫурт ҫунса кайнӑ. Икӗ хутлӑ ҫуртра тӑватӑ ҫемье валли вырӑн пулнӑ. Иккӗмӗш хутран кӑмрӑк ҫеҫ тӑрса юлнӑ.

Алексеевсем иккӗмӗш хутра пурӑннӑ. Пушар 22 сехет те 30 минутра пуҫланнӑ. Алексеевсен залӗнче урайӗнчен тӗтӗм тухма пуҫланӑ. Малтанах пралукран тухнӑ тесе ӑна татса янӑ. Ашшӗ огнетушительпе кӳршисем патне чупнӑ анчах кая юлнӑ ӗнтӗ – ҫулӑм алхаснӑ.

Тӗтӗм нумайлансах пынӑ. Алексеевсем ачисемпе, йыттипе пӗрле урама чупса тухнӑ, хӑйсемпе пӗрле паспорт ҫеҫ илейнӗ. Ҫемье халӗ пӗрремӗш хута пурӑнмалла тӑвасшӑн. Вӗсене пулӑшу кирлӗ. Хальлӗхе вӗсем тӑванӗсем патӗнче пурӑнкалаҫҫӗ.

Илпеш ялӗ. Н. Плотников тунӑ сӑн

Шупашкар районӗнчи Илпеш ялӗнчи ял хуҫалӑх ҫӗрне промышленноҫ категорине куҫарнӑ. Кун пирки халӑха пӗлтермен. Аса илтерер: унта Китай ҫыннисем сӗт савучӗ ҫӗклеме палӑртнӑ, анчах ҫынсем хирӗҫленӗ.

Халӗ илпешсем питӗ кӑмӑлсӑр. Китай инвесторӗсем Муркаш тата Ҫӗрпӳ районӗсенче савут ҫӗклес ыйтӑва хускатнӑ, анчах унта та халӑх хирӗҫ пулнӑ. Кун хыҫҫӑн китайсем каллех Илпеш тӑрӑхне таврӑнни вырӑнти халӑха питех те кулянтарать.

Кӑмӑлсӑрланнӑ халӑх митинга тухасшӑн. Вӗсем ӑна йӗркелеме ирӗк илнӗ. Утӑ уйӑхӗн 13-мӗшӗнче 10 сехетре илпешсем Кӳкеҫ поселокӗнчи Ленин палӑкӗ умне пуҫтарӑнӗҫ. Унта килнисем ЧР Министрсен Кабинечӗ ку постановление саккуна пӑхӑнса тунипе туманни пирки калаҫӗҫ.

Пучинкере пурнӑҫ тапса тӑрать

Йӗпреҫ районӗнчи Пучинке ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне судпа айӑплама пултараҫҫӗ. Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын РФ Пуҫиле кодексӗн икӗ статйипе ята кӗнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Пӗрремӗшӗнчен, ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ; иккӗмӗшӗнчен, ӗҫлӗ хута пӑсса, хӑйне кирлӗ пек тӳрлетнӗ теҫҫӗ.

Ӗҫсене РФ Пуҫиле кодексӗн 285-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе тата 292-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе пуҫарнӑ.

РФ Следстви комитечӗн вырӑнти тӗпчевҫисем тата Шалти ӗҫсен министерствин Йӗпреҫ районӗнчи пайӗнче тӑрӑшакансем палӑртнӑ тӑрӑх, ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ 2012 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнче тӑванӗн Ҫирӗклӗре ҫӗр пур тесе суя хут хатӗрленӗ. Ҫав документа лешӗ Росреестра йӑтса кайса пурлӑха хӑй ячӗпе регистрацилеттернӗ.

Сергей Неяскин

Чӑваш Енӗн шалти ӗҫсен министрне Сергей Неяскина Раҫҫей Президенчӗ ӗҫрен кӑларма йышӑннӑ. Владимир Путин хушӑвне Право информацийӗн порталне вырнаҫтарнӑ. Документа утӑ уйӑхӗн 3-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.

Аса илтерер, ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче вӑл ӗҫрен кайма ыйтса ҫырнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.

Полицин генерал-майорӗ ӗҫрен каяссине Чӑваш Енӗн ШӖМӗн планеркинче ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче пӗлтернӗччӗ. Мӗн сӑлтавпа заявлени ҫырнине вӑл ӑнлантарса тӑманччӗ. Анчах пурне те пӗлсе тӑракан журналистсем тӗшмӗртнӗ тӑрӑх, Сергей Неяскинӑн Чӑваш Енӗн Юстици министерствинче министр ҫумӗ пулса тӑрӑшакан ывӑлӗ пӑтӑрмаха ҫакланнӑ. Министр ывӑлӗ спецназӑн «Гром» (чӑв. Аслати) базинче каннӑ чухне пушар тухнӑ. Унта вара пули-пулми ҫынсене кӗртме юрамасть иккен.

Елена Зайковская

Чӑваш Ен спортсменки, В.Н. Кочков ячӗллӗ олимп резервӗн 5-мӗш шкулӗн воспитанници Елена Зайковская киокусинкай енӗпе иртнӗ тӗнче кубокӗнче ҫӗнтернӗ.

Чӑваш Ен Спорт министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑмӑрту Болгаринчи Варна хулинче иртнӗ. Тупӑшӑва спортсменсем ӗнер пухӑннӑ. Вӗсен йышӗнче 16 ҫӗршыври 400 ытла спортсмен пулнӑ. Турнирта 14-15 ҫулсенчи ачасем, 16-17 ҫулсенчи юниорсем, 18-21 ҫулсенчи ҫамрӑксем вӑй виҫнӗ.

Аслӑ ушкӑнри ӑмӑртӑва Чӑваш Ен пики хутшӑннӑ. Вӑл — Раҫҫей спорт мастерӗ Елена Зайковская. Елена Алексей Нягин тренер патӗнче пултарулӑха туптать.

Варнари ӑмӑртура Чӑваш Енри хӗр 65 килограмран йывӑртарах виҫере кӗрешнӗ. Раҫҫей спорт мастерӗ Елена Зайковская ылтӑн медале тата ҫӗнтерӳҫӗ кубокне ҫӗнсе илнӗ.

Ольга Физер

Ҫак кунсенче Мускавра «Раҫҫейри чи лайӑх вӗрентекен» конкурсӑн финалисчӗсен семинарӗ иртет. Унта Чӑваш Енри педагог та хутшӑнать.

Аса илтерер, ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче пирӗн республикӑри чи лайӑх вӗрентекене палӑртнӑччӗ. Муниципалитет тапхӑрне 700 педагог хутшӑннӑччӗ, вӗсенчен 129-ӗшӗ финала тухнӑччӗ. Вӑрнарти 2-мӗш шкулти акӑлчан чӗлхин вӗрентекенӗ Ольга Физер халӗ Мускавра иртекен ӑсталӑх сехечӗсене, лекцисемпе консультацисене хутшӑнать.

Финалистсен семинарӗ утӑ уйӑхӗн 1-5-мӗшӗсенче иртӗ. Конкурсӑн куҫӑн тапхӑрӗ вара Чечен Республикин тӗп хулинче, Грозныйра, темиҫе куна тӑсӑлӗ. Вӑл авӑн уйӑхӗн 21-юпа уйӑхӗн 2-мӗшӗсенче пулӗ. Ҫӗнтерӳҫӗне юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Кремльте чыслӗҫ.

Чӑваш Енӗн спорт министрӗнче ӗҫленӗ Сергей Шелтукова асӑнса паян Шупашкарти маунтинбайк центрӗнче йывӑр атлетика енӗпе республика турнирӗ иртнӗ.

РФ физкультурӑпа спорт отличникӗ, Чӑваш Енӗн физкультурӑпа спортӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ усал чире пула пурнӑҫран пӗлтӗр уйрӑлнӑччӗ. Ун чухне вӑл 47-ре пулнӑ.

Сергей Шелтукова асӑнса паян республика шайӗнче уҫӑ ӑмӑрту ирттернӗ. Йывӑр атлетсем медальсен 20 комплектне ҫӗнсе илессишӗн тупӑшнӑ. Ӑмӑртура пулнӑ Андрей Михайлов журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, Елчӗкри, Етӗрнери, Шупашкарти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти атлетсем уйрӑмах палӑрнӑ. Яна Мохина, Ирина Баймулкина, Наталья Шайманова, Александра Козлова, Анатолий Иноходов, Андрей Портнов тата ыттисем хӑйсен виҫисенче малти вырӑнсене йышӑннӑ.

Тӗп банк сайтӗнчи сӑн

Паян, утӑ уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, Раҫҫей Тӗп банкӗ Шупашкар 550 ҫул тултарнине халалласа укҫа кӑларӗ. Кӗмӗлтен тунӑскер 3 тенкӗлли пулӗ, ун ун ҫине «550-летия основания г.Чебоксары» (чӑв. «Шупашкар 550 ҫул тултарнине халалласа») тесе ҫырӗҫ.

Кӗмӗл укҫан пӗр енче Шупашкарти паллӑ вырӑнсене сӑнлӗҫ: драма театрӗ, администраци ҫурчӗ тата Успени храмӗ пулӗҫ. Укҫа пӗтӗмпе 3 пин тиражпа тухӗ.

Сӑмах май, Шупашкар юбилейӗ тӗлне ӗҫпе палӑрнӑ ҫынсене юбилей медалӗсемпе чысланӑ. Кун пирки сайтра хыпарланӑччӗ.

Палӑртса хӑварар: Шупашкар 550 ҫулхи юбилейне ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче уявлать.

Улатӑр районӗнче пурӑнакан 39 ҫулти арҫын суд сакки ҫинче явап тытнӑ. Район сучӗ ӑна 2 ҫул та 6 уйӑх ӗҫлеттерме йышӑннӑ. Шалӑвӗнчен 15 процент патшалӑх валли тытса юлӗҫ. Кунсӑр пуҫне унӑн 300 пин тенкӗ штраф тӳлемелле.

Ҫак арҫын Улатӑрти «Вӑрман хуралӗ» лесничествӑра участковӑй лесникӗ пулнӑ. Вӑл ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курса 2018 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче бензопӑчкӑпа 23 йывӑҫ каснӑ, вӗсемпе хӑйне кирлӗ пек усӑ курнӑ. Ку патшалӑха 209 пин тенкӗ ытлалӑх тӑкак кӳнӗ.

Айӑпланнӑ ҫыннӑн ваккачӗ приговора ЧР Аслӑ судне пӑхса тухма панӑ. Анчах унта та приговора ҫаплипех хӑварнӑ.

Чӑваш чӗлхи лабораторийӗ иртнӗ уйӑхра уйрӑмах хӗрӳ ӗҫлерӗ — Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ корпусӗ те чӑвашла-вырӑсла пуплевӗш мӑшӑрӗсемпе самай пуянланчӗ, черетлӗ «Чӑваш сӑмахӗсен кӗнекин» томӗ те хушӑнчӗ.

Чи малтанах электронлӑ сӑмахсарсен сайчӗ Н.И. Ашмарин хатӗрленӗ словарӗн черетлӗ томӗпе — 4-мӗшпе — пуянланни пирки калас пулать. Ҫапла май халь вӑл сӑмах пуххинче 39,1 статья пур. Унччен 36,2 пинччӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра 3, 5 тата 8-мӗш томсем электронланасса шанатпӑр.

Чи пысӑк ӗҫ вара Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ корпусӗнче иртрӗ — мӑшӑрсен шучӗ 44 012-рен 62 083 ҫитрӗ. 18 пин ытла кӗртме пултартӑмӑр. Вӑл шутра — Библири мӑшӑрсене пурне те хушрӑмӑр, Феодосия Ишетер куҫарнӑ «Том Сойер темтепӗр курса ҫӳрени» кӗнекерисене тата Василий Шукшинӑн сакӑр калавне асӑнас пулать. Ҫывӑх вӑхӑтра корпусра машинлӑ куҫарӑвӗн бета-вариантне вырнаҫтарассипе ӗҫлӗпӗр. Мӑшӑрсем сахал пулнӑ май хальхи вӑхӑтра вӑл куҫару ҫавах ытла пахалӑхлӑ пулманнине асӑрхаттаратпӑр. Мӑшӑрсен шутне ӳстерес ӗҫе чӑвашла пӗлекенсем хутшӑнма пултарни пирки та асӑнса хӑвармасӑр пултараймастпӑр — пӗрле кар! тӑрса ӗҫленипе кӑна чӑваш чӗлхине эпир тӗнче шайне хӑпартма пултаратпӑр!

Малалла...