Паян, ака уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, «Нарспи» поэмӑна пӑхмасӑр калакансен конкурсӗ иртрӗ. Мероприяти 10 сехетре пуҫланчӗ.
Конкурса Праски Витти ӳнерҫӗ, гуманитари институчӗн пуҫлӑхӗ В.С. Григорьев, А.А. Трофимов ӳнер пӗлӗвӗн тухтӑрӗ, профессор, Хыпар хаҫатӑн тӗп редакторӗ А.П. Леонтьев уҫрӗҫ.
Ӑмӑртӑва пурӗ виҫҫӗн хутшӑнчӗҫ:
* Ласточкина Анфиса Ильинична (Комсомольски районӗнчи Хырай Ӗнел ялӗнчен);
* Прокопьева Римма Поликарповна (ЧПУ редакципе кӑларӑм пайӗн ӗҫченӗ)
* Ярлыгина Анна Сергеевна (Комсомольски районӗнчи Ҫӗнӗ Сӗнтӗр ял хӗрачи, Хырай Ӗнел вӑтам шкулти 7-мӗш клас вӗренекенӗ)
Ҫавӑн пекех «Нарспи» поэма сыпӑкӗсене Комсомольски районӗнчи Асанкасси ялӗнчи Салаева Тамара Васильевна вуларӗ. Оливанова Елена Витальевна «Нарспи» пьесӑн сыпӑкне вуласа пачӗ.
Маларах пӗлтертӗмер ӗнтӗ — пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Красноармейски районӗн тӗпӗнче «Шетмӗпе Ҫавал кӗввисем» кункурсӑн иккӗмӗш пайӗ иртни пирки. Шупашкар районӗнчен ку конкурса Кӳкеҫри культура ҫумӗнчи «Юманлӑх» волкал ансамлӗпе Иккасси ялӗнчи пултарулӑх ушкӑнӗ хутшӑнчӗҫ. Конкурса В.Г. Федоров ҫырнӑ «Мӑшӑрпалах телей тупасччӗ», «Кил савни» тата А.А. Печниковӑн «Тӑван ял», «Астӑватӑн» юррисене илсе кайрӗҫ.
Пушӑ алӑпа таврӑнмарӗҫ. Анатолий Печников «Вокал ушкӑнӗ валли ҫырнӑ чи чаплӑ произведени» номинацин лауриачӗ ятне тивӗҫрӗ. Кӳкеҫри культура ҫуртӗнчи ансамбльте юрлакан Ирине Беспаловӑна вара чи лайӑх юрӑҫ ятпа саламларӗҫ.
Кая юлса та пулин ҫак хыпара сире пӗлтерес: паян (пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче) Красномармейскинчи Халӑх пултарулӑх ҫуртӗнче «Шетмӗпе Ҫавал кӗввисем» кункурсӑн иккӗмӗш пайӗ иртет. Вӑл шӑп та лӑп 18 сехетре паян пуҫланнӑ. Конкурса Шетмӗпе Ҫавал юханшывсем тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ районсенчи пултарулӑх ушкӑнӗсем хутшӑнаҫҫӗ Вӑл тӑрӑха Элӗк, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Красноармейски, Ҫӗмӗрле, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш районӗсем кӗреҫҫӗ — ҫур республика!
Конкурсӑн пӗрремеш пайӗ иртнӗ ӗнтӗ — вӑл кашни районта пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче пулнӑ. Кашни районтан чи лайӑх ушкӑна суйласа илсе вӗсене иккӗмӗш пайне кӗртеҫҫӗ.
Красноармейски районӗнче ҫулталӑк вӗрентевҫине 1992 ҫултанпах суйлаҫҫӗ. Унтанпа нумай вӑхӑт иртрӗ — кашни ҫул чи лайӑх вӗрентевҫӗне суйлама районти вӗрентӳ системин чи лайӑххисем пуҫтарӑнаҫҫӗ. Чи сумлисенчен ыттисем яланах вӗренме, вӗсен шайне ҫитме тӑрӑшаҫҫӗ.
Кӑҫалхи конкурс «Ҫирӗп кӗлеткере ҫирӗп ӑҫ» ятпа иртрӗ. Конкурса ҫавна май ҫак тӗллеве ҫирӗп тытса пырса верентекен вӗрентӳҫӗсем хутшӑнчӗҫ. Пурӗ районти 9 шкултан пулчӗҫ вӗсем.
Пушӑн 28-мӗшӗнче вара район администрацийӗн вӗрентӳ пайӗн информаципе методика пӳлӗмӗнче конкурса пӗтӗмлетсе унта хутшӑннӑ вӗрентӳҫӗсене саламларӗҫ.
* Алманч шкулӗн пуҫламӑш классен вӗрентӳҫи Антонина Леонидовна Николаева «Шыраса тупнӑ методика» номинацире ҫӗнтерчӗ.
* Красноармейскинчи 2-мӗш шкулта математикӑна вӗрентекен Надежда Владимировна Андреева «Пултаруллӑ проект» номинацине тивӗҫрӗ.
* Пикшик шкулӗн пуҫламӑш классен вӗрентӳҫи Наталия Эдуардовна Тихонова «Педагогика импровизацийӗсем» номинацине тивӗҫрӗ.
Пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Шупашкарти Я. Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче «Чӑваш пики» конкурс 3-мӗш хут иртрӗ.
Конкурса пурӗ 16-22 ҫулхи 14 хӗрупраҫ хутшӑнчӗҫ. Конкурсра хӗрсен малтан хӑйсем пирки каласа памалла пулчӗ, кайран историпе йӑла-йӗркесене епле пӗлнине кӑтартрӗҫ. Хӗрсем ҫавӑн пекех хӑйсен юрри-ташшисемпе жюрире ларакансемпе курма килнӗ хӑнасене савӑнтарчӗҫ. Жюри ҫыннисем конкурса хутшӑнакансем хатӗрленӗ апат-ҫимӗҫе те тутанса пӑхрӗҫ.
Конкурса курма килнӗ хӑнасене хӑйсен юррисемпе «Хусан чӑвашӗсемпе» «Янташ» ушкӑнсем, Алевтина Соколова, Михаил Федоров, Вячеслав Христофоров юрӑҫсем савӑнтарчӗҫ.
Пӗрремӗш вырӑна Шупашкар районӗнчен килнӗ Оксана Воробьева йышӑнчӗ. Вӑл Мускава кайӗ, «Раҫҫей чӑваш пики» конкурса хутшӑнӗ.
Иккӗмӗш вырӑн Етӗрне районӗн хӗрне, Анастасия Ивановӑна лекрӗ, виҫҫӗмӗшӗ — Куславкка районӗнчи Галина Строгинӑна.
Кӑҫал К.В. Ивановӑн «Нарспи» поэми пичетленсе тухнӑранпа 100 ҫул ҫитрӗ. Ҫавна май тӗрлӗ мероприятисем ирттереҫҫӗ. Ак Комсомольскинчи 2-мӗш шкулта поэмӑпа ҫыхӑннӑ ӳкерчӗксен конкурсӗ иртрӗ. Конкурса 7-11 классенче вӗренекен ачасем хутшӑнчӗҫ.
Нумай пулмасть конкурса пӗтӗмлетрӗҫ. Пӗтӗмлетӗве икӗ ушқана уйӑрчӗҫ. 7-9 классенче вӗренекенсен хушшинче чи лайӑх ӳкерчӗксем ҫаксен пулчӗҫ: чи лайӑххи 7-мӗш класра вӗренекен Алена Кокаревӑн, иккӗмӗш вырӑнта — Инна Шамбинӑн (8-мӗш клас). Виҫҫӗмӗш вырӑна 8-мӗш класра веренекен Анастасия Андреевӑпа Екатерина Ахметова ӳкерчӗкӗсем йышӑнчӗҫ.
10-11 классенче вӗренекенсем хушшинче Марина Косовӑн (11б клас), Татьяна Алексеевӑн (10в клас), Михаил Хреновӑн (10б клас) ӗҫӗсене палӑртрӗҫ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене хисеп хучӗсене пачӗҫ. Чи лайӑх ӗҫсене район конкурсне тӑратӗҫ.
Чӑваш наци конгресӗ пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче «Кӗмӗл сасӑн» черетлӗ конкурсне ирттерет. Конкурса чӑвашла юрлама пӗлекен 16-35 ҫулхи ҫамрӑсем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Енчен те эсир ку конкурса хутшӑнса палӑрас тетӗр пулсан, нарӑс уйӑхӗн вӗҫӗччен заявка ямалла. Заявка ҫумне 10х15 сӑнӳкерчӗк тата икӗ юрӑн (вӗсенчен пӗри халиччен илтменни пулмалла) фонограммине ярса памалла. Вӑхӑчӗ хӑвӑрт шӑвать. Ӗнер кӑна нарӑс уйӑхӗ пуҫланнӑччӗ, паян ак вӗҫленсе те пырать. Ҫапах та виҫӗ кун сирӗн пур — ӗлкерме те пулать.
Конкурса ярса панӑ юрӑсене итленӗ хыҫҫӑн вӗсенчен чи лайӑххисене суйласа илеҫҫӗ те пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗ тӗлне Шупашкара чӗнӗҫ. Унта ҫитессипе, киле таврӑнассипе ҫыхӑннӑ ҫул тӑкакӗсене командировкӑна яракан ен саплаштарать. Шупашкарта вара йышӑнакан ен тӳлет, вырнаҫтарать, апатлантарать.
Конкурсра ҫак номинацисем пулӗҫ: национализмпа патриотизм тематикипе чи лайӑх юрӑ; чи лайӑх композитор; чи лайӑх поэт; чи лайӑх ҫӗнӗ юрӑ; куракана килӗшнӗ чи лайӑх юрӑ. Номинацисем нумай, тупӑшса пӑхмалли сӑлтавӗ те пур пек туйӑнать.
Ҫитес ҫуркунне Константин Иванов ҫырнӑ «Нарспи» поэма «Сказки и предания чуваш» - «Чӑваш халапӗсем» кӗнекере пичетленсе тухнӑранпа 100 ҫул ҫитет. Пӗлтерӗшлӗ ҫак саманта Чӑваш хӑлах, Раҫҫей тава тивӗҫлӗ художникӗ Праски Витти (В.П.Петров) нумайлӑха асра хӑварма шухӑш тытнӑ. Сӑмах акӑ мӗн пирки: Виталий Петрович «Нарспи0 поэмӑна пӑхмасӑр калакансен конкурсне ирттересшӗн. «Чӑваш, ку поэма сан ҫинчен, — тет паллӑ ӳнерҫӗ. — Эсӗ кил-ҫуртунта ӗҫлетӗн-и, чухӑн-и е ҫав тери пуян-и — вула, поэмӑра хӑвна куран; хӗр-упраҫ — ӗҫлеме, юрлама, ташлама вӗренсе пыратӑн, юрату килет... Мӗнле шӑпаллӑ пулӑн Эсӗ, телейлӗ е хуйхӑллӑ... вула, хӑвна курӑн. Чӑваш, таран шухӑшлӑ ку произведенире хӑвӑн пурнӑҫна — пулни-иртнине, паянхине, пулассине — пӗтӗмпех курма май пур, вула».
Тӑван халӑхӑн гениллӗ поэтне хисеплесе, вилӗмсӗр «Нарспи» поэмӑна чӑваш хушшинче тата вӑйлӑрах пропагандӑлас тӗлӗшпе «Хыпар» хаҫат Праски Виттине пулӑшма тӗв тытрӗ, асӑннӑ конкурсӑн информаци спонсорӗ пулма килӗшрӗ.
Авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Пӑрачкаври Культура Керменӗнче ача-пӑча ӳкерчӗкӗсен районти «Тӑван ене юратап» кункурс иртӗ.
КК фойеӗнче пурте конкурса ярса панӑ ӑҫсемпе паллашма пултараҫҫӗ. Ҫӗнсе илнӗ ӗҫсене Пӑрачкав районне 80 ҫул ҫитнине халалланӑ мероприятисенче кӑтартӗҫ. Вӑл мероприятинчех ҫӗнтерӳҫӗсене парнесемпе чыслӗҫ.
Пуш уйӑхӗн вӗҫӗнче область филармонийӗ саккӑрмӗш хут Чӗмпӗр Енӗн чи пултаруллӑ пикисене кӗтсе илчӗ. Чиперккесен ӑмӑртӑвӗн географийӗ сарӑлни кӑҫал 14 пике сцена ҫине тухсанах курӑнчӗ.
Унчченхи конкурссене хуларисемпе чaнлӑсем ытларах хутшӑнатчӗҫ пулсан кӑҫал ытти районсенчен килме кӑмӑл турӗҫ. Чи малтан сарпикесене УОЧНКА ертӗҫи (вӑлах жюри председателӗ) В.И. Сваев ырӑ сунчӗ.
– Пирӗн тӑрӑхра чи малтан пуҫарнӑ конкурс Раҫҫейри регонсенче пурӑнакан чӑвашсене хавхалантарчӗ. Чӗмпӗрсен сасси Мускавра та янӑрать. Ӑнӑҫусем сире, - терӗ Владимир Ильич.
Ульяновск область кӗпeрнаттӑрӗн пулӑшаканӗ Т.В.Сергеева сарпикесене ӑшӑ сӑмахсемпе хавхалантарчӗ.
– Наци автономисенчен чӑвашсен пӗрлӗхӗ хастар ӗҫленине палӑртнипе пӗрлех эпир иртнӗ ҫул Анна Буркина Раҫҫейри конкурсра пӗрремӗш вырӑн йышӑннипе мухтанатпӑр. Унӑн сӑнӗллӗ календарь администрацири пур кабинетсенче те ҫакӑнса тӑрать. Паянхи конкурса хутшӑнакансене пурне те ҫӗнтерме сунатӑп. Телейлe ҫул сире, - пехиллерӗ Татьяна Владимировна.
Ачасен “Ҫӑлкуҫ” ушкӑнӗ (облаҫри тӑлӑх ачасен ҫурчӗ, ертӳҫи С.
-0.7 °C