Ҫак кунсенче Чӑваш тӗррин музейӗнче «Неизвестный Миттов» (чӑв. Пӗлмен Миттов) куравӗ малалла ӗҫлет. Аса илтерер: ӑна паллӑ художник ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалланӑ. Унта художникӑн халӑхра анлӑ сарӑлман картинисемпе, ӳкерчӗкӗсемпе паллашма, хӑш-пӗр япалипе паллашма май пур.
Куравра пулса курнӑ Светлана Гордеева ҫыравҫӑ тата художник ӑстан ӗҫӗсенче кӑвак тӗс нумаййине палӑртать. «Кӑвак тӗс еплерех янӑранине эсир туймастӑр-и?» — тесе ҫырнӑ иккен Миттов хӑйӗн «Кӑвак тӗс» миниатюринче.
Живопиҫре Миттов наци хӑйнеевӗрлӗхне татти-сыпписӗр шыранӑ. Атнер Хусанкай сӑнанӑ тӑрӑх, ҫав шырава хальхи вӑхӑтри этнофутуристсем малалла тӑсаҫҫӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артисткине, чӑваш халӑх артисткине Тамара Чумаковӑна асра тытса пуҫтарӑнӗҫ.
Ҫав каҫ театр солисчӗсем, хорӗ тата симфони оркестрӗ куракансене тӗрлӗ хайлавпа савӑнтарӗ. Концертӑн пӗрремӗш пайӗнче «Травиата», «Нарспи», «Кармен», «Мадам Баттерфляй», «Царская невеста», «Риголетто», «Севильский цирюльник», «Сильва», «Евгений Онегин» оперӑсенчи сыпӑксем янӑрӗҫ. Иккӗмӗш пая Герман Лебедев, Филипп Лукин, Федор Васильев, Анисим Асламас, Григорий Хирпӳ, Геннадий Максимов музыкинчен йӗркелӗҫ.
Астӑвӑм каҫне Иван Николаевпа Елена Гунина ертсе пырӗҫ. Режиссер-постановщикӗ – Анатолий Ильин.
Чӗмпӗрти паллӑ скульптор Николай Кондрашкин «Пӗрлӗхре — вӑй» проекта пурнӑҫа кӗртессипе ҫине тӑрать. Вӑл ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, иртнӗ ҫулхи юпа уйӑхӗнче Шӑмӑршӑри Аслӑ Кубрат лапамӗнче Историпе культура центрӗ уҫӑлнӑ. Скульптурӑсен авторӗ — Николай Кондрашкин.
Асӑннӑ ӑста хӑй вӑхӑтӗнче Мускавра Н.И. Ротанов профессор, каярах Шупашкарти пединститутра Н.В. Овчинников профессор патӗнче пӗлӗвне туптанӑ.
Николай Кондрашкин скульптор чӑваш халӑхне хӑйӗн авалхи паттӑрӗсемпе паллаштарас тӗллевпе тӑрӑшать. Шупашкарта вӑл Аттила скульптурине вырнаҫтарма ӗмӗтленет.
Нарӑс уйӑхӗн 8-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ литература музейне чӑваш халӑх поэчӗ Александр Галкин (1928–2002) ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнине халалласа пуҫтарӑннӑ.
Пулас поэт Элӗк районӗнчи Чулкаҫ ялӗнче 1928 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 12-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Литературӑпа ӗҫлеме вӑл иртнӗ ӗмӗрӗн 40-мӗш ҫулӗсенче пуҫӑннӑ. Унӑн «Ир-ирех тӑрса эп антӑм шыв хӗрне...» пӗрремӗш сӑввине 1956 ҫулта «Ялав» журналта пичетленӗ. Тепӗр виҫӗ ҫултан унӑн «Пӗчӗк ӗҫченсем» кӗнеки кун ҫути курнӑ.
Александр Галкин сӑвӑсем те ҫырнӑ, проза та, юптарусем те. Нумай писатель хайлавне чӑвашла куҫарнӑ.
Хӑй вара чылай ҫул Чӑваш кӗнеке издательствинче ӗҫленӗ.
Астӑвӑм каҫне пуҫтарӑннисем поэтӑн «Кӑвак чечексем» сӑввипе Юрий Кудаков ҫырнӑ юрра пӗрле шӑрантарнипе вӗҫленӗ. Пултаруӑх каҫне Юрий Кудаков та хутшӑннӑ.
Чӑваш Енри Профессионал писательсен союзӗ чӑваш ҫырулӑхне пуҫарса янӑ Иван Яковлев ҫинчен сӑвӑсен кӗнекине кӑларма палӑртса хунӑ. Ку хыпара Лидия Филиппова журналист тата публицист халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Тӑван халӑхӑмӑра ҫутта кӑларнӑ педагога, писателе, куҫаруҫӑна тата хальхи вӑхӑтри чӑваш ҫырулӑхне парнеленӗ Иван Яковлева халалланӑ вырӑсла сӑвӑсене sd_gordeeva@mail.ru электрон адреспа йышӑнаҫҫӗ, чӑвашлисене — lrigel@rambler.ru адреспа. Ӗҫсене кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗччен ярса памалла. Епле шрифтпа пулмаллине те кӑтартнӑ: Times New Roman, 12.
Чи лайӑх сӑвӑсене патриарх ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнӗ кун тӗлне кун ҫути кӑтартасшӑн.
Ф.П. Павлов ячӗллӗ Шупашкарти музыка училищинче Светлана Макарова музоковеда асра тытса пухӑнӗҫ. Вӑл пӗлтӗрхи нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.
Светлана Ильинична тӑватӑ теҫетке ҫул ытла Шупашкарти музыка училищинче тӑрӑшнӑ. Телекуравҫӑсем вара Светлана Макаровӑна «Чувашия музыкальная», «Мастера искусств», «Представляем молодых» телекӑларӑмсене ертсе пыни тӑрӑх аван пӗлнӗ.
«Ее второе имя — вдохновенье» (чӑв. Унӑн тепӗр ячӗ — хавхалану) астӑвӑм каҫӗ нарӑс уйӑхӗн 2-мӗшӗнче 18 сехетре пуҫланӗ. Пысӑк концерт залӗнче ҫав каҫ аса илӳсемпе пӗрлех классика хайлавӗсем янӑрӗҫ.
Чӑвашсен пӗрремӗш киноактрисине Тани Юна сума суса асӑну хӑми уҫнӑ.
Тани Юн (Максимова-Кошкинская) 1903 ҫулхи кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче хальхи Етӗрне районне кӗрекен Чурпай ялӗнче ҫуралнӑ. 1977 ҫулхи юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Шупашкарта вилнӗ.
Сумлӑ артист ҫуралнӑранпа 120 ҫул ҫитнӗ май паян, кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче, Тани Юн ҫуралнӑ вырӑнта ларакан ҫурт ҫине тата Шупашкарта пурӑннӑ ҫурт ҫине асӑну хӑмисем вырнаҫтарнӑ.
Патӑрьел районӗнчи Тӑрӑн ялӗнче Л.М. Лялькин-Ҫилкас поэта асра тытса пуҫтарӑннӑ. Кун пирки халӑх тетелӗнче Галина Хлебникова пӗлтернӗ. Мероприяти кӑрлач уйӑхӗн 23-мӗшӗнче иртнӗ.
«Чаплӑ асаилӳ каҫӗ иртрӗ. Тӗлпулӑва килнисем, аякри хӑнасем тата вӗрентекенсем ентешӗн сӑвви-юррисемпе киленчӗҫ, аса илӳсемпе ял ҫыннисем кӑмӑллӑ юлчӗҫ», – тесе ҫырнӑ хыпарта.
Леонид Лялькин Патӑрьел и педагогика училищинче, каярах Шупашкарти пединститутра вӗреннӗ. Ҫамрӑклах сӑвӑсем ҫырма пуҫланӑ. Вӗреннӗ чухне хӑйӗн ентешӗпе Геннадий Айхипе паллашнӑ, унпа туслашнӑ.
Педагог пулнӑ май Леонид Лялькин Тӑрӑнти шкулта ачасене вырӑс чӗлхине вӗрентнӗ.
Кӑрлач уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Мария Ухсай ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнӗ ятпа «Пишу не карандашом, а кусочком сердца» астӑвӑм каҫӗ-портрет иртӗ.
Мероприятие чӑваш ҫыравҫисем, ученӑйӗсем, журналистсем пырса ҫитӗҫ, ҫыравҫӑн пултарулӑхне хакалакан ытти чӑваш хастарӗ пухӑнӗ.
Астӑвӑм каҫӗнче литература анине 1928 ҫулта ҫирӗппӗн ура ярса пуснӑ ҫыравҫӑн хӑйне евӗр пултарулӑхӗпе унӑн хайлавӗсен илемне сӳтсе явӗҫ. Унта Яков Ухсайпа Мария Ухсайсен хӗрӗ, ашшӗпе амӑшӗн пуян эткерлӗхне упрассипе ҫине тӑракан Ольга Ухсай, та хутшӑнӗ.
Мероприяти 14 сехетре пуҫланӗ.
Иван Тенюшев журналист, педагог, ӑсчах тата ҫыравҫӑ ҫуралнӑранпа ҫак уйӑхӑн 19-мӗшӗнче 100 ҫул ҫитнӗ. Ҫавна май И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче «ҫавра сӗтел» иртнӗ. Унта Иван Тенюшевӑн ӗҫтешӗсем, вӗренекенӗсем тата студентсем пуҫтарӑннӑ.
Иван Яковлевич Патӑрьел районӗнчи Алманчӑ ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Педагогика училищинче, Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнче, Партин аслӑ шкулӗнче вӗреннӗ. Ялти шкулти учительтен ӗҫ биографине пуҫӑннӑскер хаҫат-журналта та ӗҫленӗ, Чӑваш кӗнеке издательствин редакторӗ тата «Булгар» издательствӑн директорӗ пулнӑ. Чылай ҫул ЧПУра студентсене вӗрентнӗ.
+17.3 °C