«Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ корпусӗн» сайчӗ

Ак ҫитрӗ те ӗнтӗ ҫак самант — «Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫинчи» сӑмахсен йышӗ 10 миллионран иртрӗ. Чӑваш чӗлхин ҫак корпусне хатӗрленӗ май эпир икӗ тӗллев лартнӑччӗ: пӗри чӑвашла-вырӑсла мӑшӑрсене хатӗрлесси, тепри вара — чӑваш чӗлхин корпусне йӗркелесси. Пӗрремӗшне пурнӑҫланӑ май эпир 1 миллион мӑшӑр пухма тӗллев лартса. Ку тӗлӗшпе вӗҫне ҫитсе пыратпӑр та темелле — халь пирӗн корпусра 908 пин ытла мӑшӑр. Иккӗмӗш тӗллевӗ вара хальлӗхе хӑй тӗллӗн пурнӑҫланса пырать — ку тӗлӗшпе эпир ятарласа ӗҫлеместпӗр, сӑмахсен йышӗ мӑшӑрсем валли текстсем кӗртнипе ҫеҫ ӳссе пырать.

Чӗлхеҫӗсен шухӑшӗпе чӑн-чӑн корпус шутланмашкӑн унта 20 миллион ытла сӑмах пулмалла, вара тин вӑл чӗлхене туллин кӑтартма пултарӗ. Вӑт, майӗпен ӗҫлесех, эпир ҫак тӗллевӗн ҫуррине турӑмӑр та темелле.

Хальлӗхе чӑн та хамӑрӑн корпуса чӑваш чӗлхине туллин кӑтартса пама пултараканни теме йывӑртарах. Енчен те пуҫламӑшӗнче, Библие кӗртнӗ хыҫҫӑн, унта ытларах пайне тӗн тексчӗсем йышӑнатчӗҫ пулсан (калӑпӑр, тӑтӑшлӑх словарӗнче «Ҫӳлхуҫа» сӑмах чи тӑтӑш усӑ кураканнисенчен пӗриччӗ, халь вара 3-мӗш страница таран аннӑ), халь вара ку енчен вырӑсларан чӑвашла куҫарнӑ хайлавсем йышӑнаҫҫӗ. Ҫапла май хальхи вӑхӑтра «та», «те», «пек» татӑксем, «пул», «кай», «ил», «тӑр», «кала» ӗҫхӗлсем (глаголсем), «вӑл», «ун», «эпӗ», «хӑй» местоименисем чи тӑтӑш усӑ кураканнисем шутланаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхи корпусне пуянлатас ӗҫе эпир чӑвашла-вырӑсла пуплевӗшсен мӑшӑрӗсене кирлӗ чухлӗ хатӗрлесе ҫитернӗ хыҫҫӑн пуҫӑнасшӑн. Усӑ курнӑ текстсем тӗрлӗрех пултӑр тесе чӑваш ҫыравҫисен хайлавӗсемпе, хаҫат-журналти статьясемпе тата ытти тӗссемпе пуянлатма планласа хунӑ.

#чӑваш чӗлхи, #сайтсем, #ҫитӗнӳсем, #ЧЧЛ