Пуçламăшĕ


çывăхараххăн тĕртĕнеççĕ.

Йывăрланса ĕнтĕркекен,

пĕччен, сас-чӳсĕр шăнакан

ват йывăçăн салху сивви

хуллен шуса витме пуçлать

ват карăшăн урисене,

шала — чĕр ӳт, вăйсăрланса,

артаклăн, хурлăн тапакан

вĕри тĕле — çитет... Вара —

ват карăш кăшкăрать — хăй те

сисмесĕр, — ывăнса, салхуллăн...

Ку — пĕр йăх тепĕр ют йăха

вилме пами йыхравласа,

пĕчченлĕхрен — ăшша, ăшша —

çĕкленĕве, хӳтленĕве

вĕрин чĕнсе ӳкĕтлени...

 

Каллех пуш пӳлĕмĕн сивви

урасене витет. Хуллен

çӳле вăл хăпарать.

Часах шăнма пуçлаççĕ алăсем.

Вара эп кантăк умĕпе

утса çӳретĕп каллĕ-маллĕ...

Илтетĕр-и, — таçта инçе

карлаттарса шатăртаттарнăн

тем кăшкăрнă пек туйăнать?..

 

3

Кая юлса вăраннипе

питӳ сан шыçнă пек. Эс лар.

Пĕрремĕш хут аслатие

илтсе тĕлĕнекен ача

тӳпенелле тинкернĕ евĕр —

сан куçусем куçаççĕ, — çирĕп,

çине-çине... Сасартăках —

тем тупнă евĕр чарăнаççĕ...

 

Мĕн каласа парас сана?

Эп ача чух хур кĕтӳпе

йăмралăх айĕн ялалла

анни çинчен-и?.. Пӳрт-çурта

анне çап-çут çуса тасатнă.

Кăмакана ик си шăлса,

ик хут шăлса таса шуратнă.

Анне хуран çакать. Вара

выртатăп эпĕ сак çине.

Турат çунса шатăртатни

хурсем шуйлашнăн туйăнать...

Эп ыйăха путса шутлатăп:

халь вут тивет вĕт-вĕт хыпса

хуранăн хăрăмне... Вара

шăваççĕ вĕтĕ те хитре

хĕмсем, — каç кӳлĕм çырлана

пĕр ушкăн каякан хĕрсем пек...

 

4

Тин калаçма вĕреннĕ пек —

тасаччĕ манăн сăмахсем...

Нумайччĕ-и вĕсем, сахал-и —

пурĕ пĕрехчĕ маншăн. Эп

утма вĕренекен ача

пĕр хăй çеç пулнă пек — пĕчченччĕ.

 

Эп çак пĕчченлĕхе пĕлетĕп:

пĕр вырăнта анчах тăрсан

вăл ытларах сисĕннипе

куçас килет, — шăв-шав туса

мĕне пулин те — сĕртĕнсе

пăхас килет, — çывăхалла...

 

Сана витмерĕç сăмахсем,

вĕсем — ыттисенни пекехчĕ...

Пур хускану та, аллăмсем

ыратнипе çеç туртăнни те —

ним те ăнлантарса пама

пултараймарĕç пур пĕрех...

 

Ак халь — çак пӳлĕмре ик çын.

Епле санпа халь калаçас,

епле сана халь пĕлтерес

эп пӳлĕмре каçпа пĕччен

вăранасран хăранине?

Япаласем çине пăхса

вĕсем куçманнинчен, вĕсем

япаласем çеç пулнинчен

хăранине?.. Камсем вĕсем —

çав антитезис, тезис тенĕ

сăмахсене шухăшласа

кăларнă этемсем?.. Халь пĕтрĕç

сăмахăмсем те... Мантăм эп

мана çын хушшинче вĕрентнĕ

хусканăвăмсене йăлтах...

 

Сенкер те тĕксĕм — пӳлĕмре...

Таçта инçе темскер кĕрленĕн —

тем пусарса-пусса пырса,

ӳссе кĕрленĕн туйăнать.

Халь тĕксĕм пӳлĕм варринче —

ик çын — пĕччен. Ик çын пĕрле —

халь пĕр мĕлке, пĕччен мĕлке пек.

Сас çук, пĕр çак мĕлке çеç тĕрлĕ

калăпланса улшăнни çеç —

ӳссе, чакса та сарăлса

ылмашăнни çеç курăнать...

 

Тен, çакă çеç — мĕн пур ӳт-пӳ

хăватлăн ыратса, мĕн пур

хусканусем пĕрле пулса

тем пĕлтересшĕн туртăнни, —

тен, çакă çеç çĕнме пултарĕ —

ӳт ăшшипе, сивĕнесрен

шикленнипе туртăнакан

ӳт ăшшипе, йывăрланса

туртăнакан ӳт ăшшипе?..

 

Ик çын пĕрле — пĕччен мĕлке пек,

таçта инçе кайма тухса,

çул-йĕр вĕçне çитессине

шухăшлама манса, аташнă

мĕлке пек... Тĕксĕм çутăра

пĕр хулăн мăй çеç палăрать —

хăватлăн туртăнса, хăй пек

вĕрин туртăнакан ӳте

тĕл пулаймасăр, йывăрланнă

тăнлав çеç палăрать кăштах...

 

5

Чĕр вăй таппи, тулли-тулли,

таса-таса çĕкленнĕ май

хăй куçăвĕн сулăмĕпе

хăйне хăй тасатса, хăйне

тарăнлатса, ирĕклетсе

хăйне хăй лăпкă тĕс парать.

 

Йĕпеннĕ астра чӳхенсе,

куçа туртса, илентерсе

пĕр туйăм хăварать ăшра —

ӳтре тем ăшăнса, хуллен

ывăнтарса пĕр-ик сăмах

калас килтернĕн туйăнать...

 

Çапла эс — лăпкă чух... Анчах

калаçнă чух та утнă чух

эп сан вăйна, ун тупсăмне,

тен, ытларах ăнланаятăп —

сан вăй таппи çĕкленнине,

вăл туртăнса, ирĕкленсе

илемлĕн куçнине ун чух

хам курнă евĕр туйăнать...

 

Ун чух кашни хуçканăву —

пĕр-пĕринпе килĕштерсе

сулмаклăланнă пек. Пĕр вăй

тепĕрине куçса, хăватлăн,

пĕр пĕтĕм ирĕк вăй пулса

лăпланайман пек... Сан утту

йывăрланса пырса, пĕрмай

сулăмланса, таçта инçе

тĕл пур пек туртăнса çав вăйăн

çĕкленĕвне кăтартнă пек...

 

Кайран, аса илсен, мана

çак талпăну та туртăну —

ялтравлă тĕксĕм кĕленчен

■ Страницăсем: 1 2 3 4

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: