Шупашкар районӗнчи Хыркасси ялӗнче вырнаҫнӑ шкулта ачана пневматика пӑшалӗнчен персе амантнине унччен хыпарланӑччӗ. Арҫын ачана ун чухне пульницӑна илсе кайнӑ.
Ӑна халӗ пульницӑран кӑларнӑ. Анчах кӗлеткинчи пульлине тухтӑрсем хальлӗхе кӑларма шикленеҫҫӗ. Шурӑ халатлисем каланӑ тӑрӑх, вӑл икӗ аяк пӗрчи хушшипе кайса ӳпкине шӑтарнӑ, юн тымарӗ патӗнче, чӗре ҫывӑхӗнче, ларнӑ. Ҫавӑнпа ӑна кӑларма хӑраҫҫӗ. Мӗншӗн тесен хальлӗхе ачана операци туни сиен кӳме пултарать.
Аса илтерер: 3-мӗш класс ачине апатланмӑшра амантнӑ. Вӑл унта сӗтел илме кӗнӗ. Халӗ ку ӗҫе следовательсем тишкереҫҫӗ.
Шупашкар районӗнче пневамтика пӑшалӗнчен перессипе иртнӗ ӑмӑртура ача шар курнӑ. Ку ӗҫе халӗ следовательсем тишкереҫҫӗ.
Ӑнсӑртран сиксе тухнӑ пӑтӑрмах Хыркасси ялӗнче пулнӑ. Шар кураканни — шкулта вӗренекен арҫын ача.
Арҫын ачасене апатланмӑша сӗтел илме янӑ. Унта вара тепӗр шкул хӗрачисем пневматика пӑшалӗнчен пеме вӗреннӗ. Пуля шӑпах пиллекмӗш класра вӗренекен арҫын ачана лекнӗ.
Ачана тӳрех пульницӑна ӑсатнӑ. Халӗ вӑл шкула ҫӳремест. Пӗрле вӗренекен тусӗсем ӑна манмаҫҫӗ — часрах сывалма сунса ҫырнӑ ҫырӑва ашшӗ-амӑшӗ урлӑ парса янӑ.
Ӗнер Раҫҫей Конституцийӗн кунӗ пулнӑ май Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центра пӑхӑнакан учрежденисенче ҫӗршывӑн тӗп саккунӗ пирки калаҫнӑ. Ваттисен ҫурчӗсенче хӳтлӗх тупнӑ кинеми-мучисене специалистсем Раҫсей Конституцине 1993 ҫулхи раштавӑн 12-мӗшӗнче йышӑннине аса илтернӗ. Унтанпа, паллах, улшӑну кӗртмен мар. Апла пулин те ҫӗршывӑн тӗп саккунӗ Раҫҫейӗпех сарӑлнӑ. Кун пирки Хыркассинчи кинеми-мучисене ваттисен ҫурчӗн ертӳҫи Валентина Сидорова ӑнлантарнӑ.
Шорккари ваттисен ҫуртӗнче пурӑнакансемпе те Конституци пирки калаҫнӑ. Унта «Закон, по которому мы живем» (чӑв. Унпа эпир пурӑнакан саккун) ятпа кӗнеке куравӗ йӗркеленӗ. Ҫуртӑн ертӳҫи Лариса Афанасьева Конституцинчи пайсемпе тата статьясемпе паллаштарнӑ. Аслисемпе вӑл викторина та ирттернӗ. Чи хастар хуравлакансене Раҫҫейӗн Конституцине парнеленӗ.
Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӑн «Оптимист» клубне ҫӳрекенсене районти тӗп вулавӑша илсе кайнӑ. Библиотекарьсем ватӑсене ҫӗршывӑн тӗп саккунӗпе паллаштарнӑ.
«Ҫичӗ чиркӳ тӑвиччен ҫичӗ ача усрава ил», — тенӗччӗ пӗр ваттисен сӑмахӗнче. Хальхи саманара ачисене те усрава илеҫҫӗ-ха, анчах чиркӗвне те пӗрин хыҫҫӑн теприне хӑпартса лартаҫҫӗ. Шупашкар районӗнче те чиркӳ сахалтарах тесе шухӑшланӑ курӑнать — унтисем тата тепре хӑпартса лартасшӑн.
Ҫак эрнере Чӑваш Енӗн Строительство министерствине пухӑнсах канашланӑ. Унти тӳре-шара чиркӳ валли ҫӗр ӑҫта уйӑрасси пирки пуҫ ватнӑ. Кирек ӑҫта уйӑрсан та пӗрех мар-ҫке: чиркӗвне асӑннӑ районти Вӑрман Ҫӗктер ял тӑрӑхӗн территорийӗнче туса лартасшӑн. Вӑл Ҫветтуй Николай ячӗллӗ пулӗ. Унта чиркӳсӗр пуҫне тӗн енӗпе ҫутта кӑларакан центр хӑпартса лартасшӑн, канмалли тата спорт лапамӗ уйӑрасшӑн.
Вӑрман Ҫӗктер тӑрӑхӗнче, сӑмах май каласан, авалхи чиркӳсем те иккӗ пур: вӗсенчен пӗри Ҫӳлтикассинче вырнаҫнӑ, тепри — Хыркассинче.
Шел те, 6-мӗш класс арҫын ачи урапа айне лексен чӗрӗ юлайман. Авӑн уйӑхӗн 19-мӗшӗнче 15 сехет те 20 минутра Шупашкарпа Хыркасси ялӗ хушшинче, «Ҫӗктер» чарӑнура, авари пулнӑ.
ҪҪХПИ малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, Kia Rio урапа арҫын ачана ҫапса хӑварнӑ. Лешӗ ҫул-йӗр правилине пӑсман, «зебра» тӑрӑх ҫул урлӑ каҫма тӑнӑ.
Аварире арҫын ача вӑйлӑ суранланнӑ, вӑл сывлама чарӑннӑ. Ҫӗктере ҫити вӑл маршруткӑпа ҫитнӗ, чарӑнура аннӑ. Ҫул леш енче ӑна ашшӗ урапапа кӗтсе тӑнӑ.
Иномарка рулӗ умӗнче 29 ҫулти арҫын пулнӑ. Ӳсер пулман вӑл, правана 8 ҫул каялла илнӗ.
Сӑмах май, ӗнер Ҫӗнӗ Шупашкар хулинче те ачана ҫапса хӑварнӑ. 10 ҫулти хӗрача та ҫул-йӗр правилине пӑсмасӑр ҫул урлӑ каҫнӑ. Аварире вӑл урине хуҫнӑ, ӑна пульницӑна илсе ҫитернӗ.
Йӗпреҫ районӗнчи Хыркасси ялӗнче пурӑнакан Ефросиния Андриановна Филиппова 101-мӗш ҫуралнӑ кунне паллӑ тунӑ. Ҫуралнӑ кунне утӑ уйӑхӗн 5-мӗшӗнче паллӑ тунӑ вӑл.
Ӑна саламламашкӑн Йӗпреҫ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Сергей Горбунов та килнӗ. Шӑрттан ял тӑрӑхӗн администрацийӗнчен те ҫитнӗ, мӗншӗн тесене Ефросиния Андриановна Шӑрттан ялӗнче кун ҫути курнӑ.
Ефросиния Андриановна 1936 ҫулта качча тухнӑ. Вӑл Хыркасси ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Григорий Филипповичпа пӗр ҫулпа утнӑ. Кинемей Тӑван ҫӗршыв вӑрҫи кӗрленӗ чухне нуша самаях курнӑ. Йывӑрлӑха парӑнмасӑр вӑл мӑшӑрӗпе сакӑр ачана ура ҫине тӑратнӑ.
Палӑртмалла: Ефросиния Андриановна II тата III степень «Амӑшӗн мухтавӗ» кавалер орденне тивӗҫнӗ.
Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӗ поварсен пултарулӑхне палӑртас тӗллевпе конкурс ирттернӗ. Професси ӑсталӑхӗн ӑмӑртӑвне палӑртмалли конкурса Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкне халалланӑ.
Конкурса Кӑрмӑшри ваттисен ҫуртӗнче йӗркеленӗ. Унта центрӑн стационарлӑ уйрӑмӗсенче тӑрӑшакан поварсем пуҫтарӑннӑ.
Ӑмӑртӑва пилӗк номинаципе йӗркеленӗ. Килти ӗҫе пурнӑҫласа сивӗ блюдо тата десерт пӗҫерсе пынӑ. Конкурсҫӑсем илсе пынӑ ҫӑкӑр-булка таврашне тата хӗле валли хатӗрленӗ ҫимӗҫе те тӳресем хакланӑ.
«Сӗтеле тематика тӗлӗшӗнчен чи лайӑх хатӗрлени» номинацире тӳресем Янӑшри ваттисен ҫуртӗнчи Елена Васильевана хакланӑ. Ишекри Людмила Кольцова «Авалхи манӑҫа тухнӑ рецептсемпе» палӑрнӑ. «Чи оригиналлӑ блюдо» авторӗ — Хыркассинчи Александра Андреева, «Уяв сӗтелӗн» — Кӑрмӑшри Светлана Яландаева.
Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӗн директорӗ Любовь Ананьева номинатсене пурне те дипломсемпе тата парнесемпе чысланӑ.
Хальлӗхе. Вӑхӑтлӑха. Кайран ӑна ваттисен ҫуртне куҫарӗҫ.
Шупашкар районӗнчи Хыркассинче пурӑнакан ҫулӗпе ватах та мар хӗрарӑм иккӗмӗш ушкӑн инваличӗ шутланать. Сахар диабечӗпе чирлекенскер нумаях пулмасть инсульт тӳссе ирттернӗ. Унсӑр пуҫне унӑн хӑрах урине татнӑ. Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен уйрӑмӗн участокри социаллӑ служби нумаях пулмасть ҫав хӗрарӑмпа тӗл пулнӑ. Ҫийӗнчех ӑна район пульницинчи тухтӑрсем патне илсе кайнӑ та медицина тӗрӗслевӗ витӗр кӑларнӑ.
Пулӑшу кирлӗ хӗрарӑма малтанласа социаллӑ ӗҫчен пӑхса тӑрӗ. Инвалида пурӑнма килӗнче хӑтлӑ условисем ҫуккине кура ҫывӑх вӑхӑтра ӑна стационарлӑ учреждение, тепӗр майлӑ каласан ваттисен ҫуртне, вырнаҫтарма палӑртаҫҫӗ.
Шупашкар районӗнчи Вӑрман-Ҫӗктер ял тӑрӑхӗнчи Ҫӳлтикассинчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкул 165 ҫул тултарнине паллӑ тунӑ. Вӑл республикӑри чи аслӑ шкулсенчен пӗри.
Шкулӑн илемлетнӗ акт залне, ачасемпе вӗрентекенсем, амӑшӗсемпе шкулта вӗреннӗ аслисем тата хӑнасем туллиех пухӑннӑ. Сумлӑ хӑнасен йышӗнче республикӑн таврапӗлӳ пӗрлӗхӗн ертӳҫи Сергей Сорокин, Шупашкар район администрацийӗн вӗрентӳ пайӗн пуҫлӑхӗ Борис Романов, Салапакайкассинчи тата Вӑрман-Ҫӗктерти шкулсенчен килнӗ пуҫлӑхсем, Пачӑшкӑ та пулнӑ уявра. Ку вӑл — Ҫӳлтикассинчи Владимир чиркӗвӗн настоятелӗ Феодосий.
Хыркассинчи «Тивлет», Ҫӳлтикассинчи «Калинушка» ачасен пултарулӑх ушкӑнӗсем те, вырӑнти шкул ачисем хӑйсен пултарулӑхне кӑтартнӑ.
Сӑнсем (9)
Фурӑсене ҫулпа ҫӳренӗшӗн тӳлемелли хака ӳстерни пирки калаҫма пуҫласан дальнобойщиксем кӑмӑлсӑрланма тытӑннӑ. Нумаях пулмасть вӗсем ҫакна хирӗҫ акци те ирттернӗ.
Паян, чӳк уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, Хыркасси тӗлӗнче 100 яхӑн фура пухӑннӑ. Пурте 12 тоннӑран ытларах таяканнисем. Дальнобойщиксем ҫапла майпа тӳлеве хирӗҫ пулнине палӑртнӑ.
Фурӑсем колоннӑпа федераци ҫулӗпе кайнӑ. Алексей Осипов, йывӑр тиевлӗ урапа водителӗ, тӳлеве ӳстерсен апат-ҫимӗҫпе топливо хакӗ те хӑпарассине палӑртнӑ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, юлашки 10 ҫулта дальнобойщиксен шалӑвӗ ӳсмен, конкуренци пысӑк.
ЧР Транспорт министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, фурӑсене ҫула сиен кӳнӗшӗн чӳкӗн 15-мӗшӗнчен тӳлеттерме пуҫлӗҫ. 1 ҫухрӑмшӑн 3,73 тенкӗ тӳлемелле пулӗ.
+11.3 °C