«Лӑпкӑ халӑх пултӑр паттӑр, Вӑл йӑваш — йӑвашлӑх ҫӗттӗр!» — ҫапла чӗнсе каланӑ пире Ҫеҫпӗл Мишши «Тинӗс» сӑвӑра. Тахҫан-авал йӑваш чӑваш та йӑвантарнӑ-ха, тӑшмансене маххӑ паман. Чӑвашсен мӑн аслашшӗсем тутар-монголсене те тӳпке-тӳпке янӑ, ытти-хытти путсӗрсене те сехӗрлентерсе тӑнӑ. Авалхи паттӑрсем пире ҫӗнӗрен хӑват илме, хамӑр вӑя ҫирӗп шанма ӗмӗрсем витӗр чӗнсе калаҫҫӗ. Ҫак йыхрава эпир тин ҫеҫ кун ҫути курнӑ «Вут-шу пӑлхар-чӑваш ҫапӑҫу ӳнерӗ» (Булгаро-чувашское боевое искусство Вут-шу) кӗнекере уҫӑмлӑнах илтетпӗр. Чӑваш кӗрешӗвӗ пурри пирки пӗлеттӗмӗр-ха эпир, унсӑр пуҫне чӑвашсен ҫапӑҫу та пур иккен. Ҫук-ҫук, лешӗ мар, хаяррине ӗҫсен хаярланнипе пуҫа мӑкӑль, куҫа кӑвак, хӑлхана ҫурӑк лартаканни мар. Ку пачах та ахаль-махаль ҫапӑҫу мар, ҫапӑҫу ӳнерӗ. Тепӗр майлӑ каласан пире кӳрентерме хӑякан путсӗре меллӗн те евӗклӗн чышкӑ, тапкӑ е ҫупкӑ ҫитермелли Искусство! Ҫак ӑсталӑха вӗренес тата ӑна туптас тесен ҫӗнӗ кӗнекене вуласа тухмалла та «Вут-шу» ушкӑна ҫырӑнмалла (vut-shu@yandex.ru адреспа ҫыхӑнма пулать).

«Вут-шу» ҫапӑҫу ӳнерне 9 ҫул хушши тӑрмашса хайланӑ ӑстаҫӑ тата кӗнеке авторӗ — Алексей Егорович Романов. «Вут-шури» ҫапӑҫу мелӗсем, командӑсем тата кӗлӗсем (мантрӑсем) пӗтӗмпех — чӑвашла: хир, сир, тир, тап, ҫап, ҫуп, сул; сӗк, тӗк, пӗк, тӗнт, тӗрт, турт, урт, шарт, т.ыт.те, т.ыт.те. Вут-шу арсен хӑйсен — ҫул пуҫӗ, тумӗ, юмӗ, сумӗ, чӗмӗ, чӑтӑмӗ...

Ҫӗнӗ кӗнеке Чӑваш халӑх поэчӗн Петӗр Хусанкайӑн «Каҫхи мӗлкесем» («Вечерние тени») сӑввипе пуҫланать. Ӑна вырӑсла куҫараканӗ — этногенезӑн пассионарлӑх теорине никӗслекен сумлӑ ӑсчах Лев Гумилёв. Хыҫсӑмахне ҫыраканӗ вара — Чӑваш наци конгресӗн хисеплӗ президенчӗ, Хӗвелтухӑҫ тӗпчевҫи Атнер Хусанкай.

Алексей Егорович Романов «Вут-шу пӑлхар-чӑваш ҫапӑҫу ӳнерӗ: ҫарҫӑ кӗнеки» кӑларӑма Чӑваш наци конгресне халалланӑ. Ҫак кӗнеке кашни чӑвашрах мӗн те пулин вӑрататех. Вӑл хӑйӗн ӑшӗнче Модэ, Атӑл-паттӑр (Атилла) , Купрат, Аспарух, Алмуш юнӗ чупнине аса илет-тӗр.

Шел пулин те, кӗнеке туянас текенсен кӑмӑлне хуҫма тивет — кӑларӑмӑн ҫур тиражне Чӑваш наци конгресне параҫҫӗ, ыттине тивӗҫлӗ арсене парнелесе тухаҫҫӗ. Кӗнеке хӑй вулаканне, ҫӑпӑҫу ӑсталӑхне алла илес текене тупсан иккӗмӗш кӑларӑма та (хушма тиража) вӑрах кӗттермӗҫ. Вара эпир темле тӗттӗм кӗтесре ларакан пуҫтахсем умӗнчен те сӑмсана мӑнаҫлӑн каҫӑртса иртсе кайӑпӑр, кирлӗ пулсан хӑйсене ӑса вӗрентсе хӑварӑпӑр.

#ӳнер, #кӗнекесем, #ҫапӑҫу, #Кӗрешӳ