Нумаях пулмасть чӑннипе те хисеплӗ Юхма Мишши 80 ҫул тултарчӗ. Ку паллӑ уява палӑртма Шупашкарти наци библиотекин пысӑк залне халӑх лӑк туллиех пухӑннӑччӗ. Эпӗ те йыхрава илсенех, Мускавран пӗтӗм ӗҫе пӑрахса часрах ку ҫав тери пӗлтерӗшлӗ каҫа хутшӑнас терӗм.

Юхма Мишши ытти ҫыравҫӑсенчен уйрӑмарах тӑрать. Вӑл ытларах пирӗн халӑх историйӗ пирки, халӑх ӑҫтан тухса чӑмӑртаннӑ пирки, тата паянхи кунччен мӗнле упранса юлни пирки ҫырать. Ҫавӑнпа та мӑнаҫлӑ та елккен, хисеплӗ те мухтавлӑ ӗнтӗ вӑл Юхма Мишши.

Юхма Мишши чӑвашлӑх шӑпи пирки, чӑвашлӑхӑн историлле телейӗ пирки ҫырать, пӑлхарлӑх пирки. Пӑлхарлӑх — чӑннипе те пирӗн халӑх шӑпи, пирӗн халӑхӑн историлле тӗп шухӑшӗ(идеологи). Мӗншӗн? Мӗншӗн тесен пӑлхарлӑх-пирӗн чӑн истори, пӑлхарлӑх-эпир ӑҫтан тухнине палӑртни, пӑлхарлӑх — пӗтӗм тӗнчене хамӑр пирки уҫҫӑн калани. "Пире пӗлӗр, эпир ҫав тери тӗнчене кирлӗ халӑх"- тени пулать. Юхма Мишши пирӗн халӑх шӑпи пирки ҫырни питӗ аравасӑр-лайӑх.

Пытармастпӑр, пӑлхарлӑха астуман пирки, хамӑр мӑнаҫлӑ асаттесен ятне эпир сахал аса илнине пула пирӗн халӑх малалла ӑнтӑлаймасть. Аҫтаха ҫӑтнӑ пек чакса пырать халӑх. Тупсӑмӗ ҫиелте выртать. Эпир хамӑрӑн пӑлхар историйӗпе кӑсӑкланманнинче. Ҫавӑнпа та-и тен — пире чӑвашсене Раҫҫей ытти халӑхӗсем хушшинче хисеплени сахал. Пӑлхарлӑх историйӗпе кӑсӑкланманнине пула эпир хамӑр чӑваш пулнине те хисеплеместпӗр, ҫавӑнпа та ытти халӑхсенчен те хисеп сахалтарах пире.

Юхма Мишши чӑннипех те ӗмӗрлӗхех чӑваш историне кӗрсе юлчӗ. Мӗншӗн тесен вӑл тӗрӗссине, чӑваш ӑраскалӗ пирки ҫырать. Кунтан кирлӗрех темӑ та ҫук, тӗрӗссипе каласан чӑваш халӑхӗшӗн, пирӗн пӑлхарлӑх темисӗр пуҫсӑр.

Халӗ пире хамӑр истори пирки ҫырни ытларах кирлӗ. Вырӑс халӑхӗн историйӗнче ытларах палӑрнӑ пирӗн халӑхӑн авалхи ячӗ-пӑлхар тени, пӑлхарлӑхпа ҫыхӑнтарса ҫырни ытларах кирлӗ.

Темшӗн халӗ пирӗн патшалӑхри влаҫсем, Раҫҫей патшалӑх пуҫланса кайнӑ тапхӑрта палӑрнӑ халӑхсене ытларах хисеп тӑваҫҫӗ, культура енӗпе те калӑпӑр вӗсене ытларах пулӑшаҫҫӗ. Телевидени тенине илсен те, Раҫҫейре кӳршӗ тутарсен, тата крым тутарӗсен кӑна талӑкӗпе ӗҫлекен каналӗсем пур. Мӗншӗн? Мӗншӗн тесен ку халӑхсем Раҫҫей историне тишкернӗ чух яланах хӑйсен патшалӑхӗсемпе сиксе тухаҫҫӗ. Ҫавӑнпа та ун пек халӑхсене культура енӗпе ытларах асӑрхамалла, — имӗш. Аттук, тӗнчере малтарах тӑракан патшалӑхсем, Раҫҫейре халӑх прависене пӑсни пирки асӑрхаттарма та пултараҫҫӗ иккен!

Раҫҫей историӗнче пирӗн халӑх та питӗ палӑрнӑ. 7-мӗш ӗмӗрти, хура тинӗс ҫумӗнче пуҫтарӑннӑ, Аслӑ Пӑлхар патшалӑхӑмӑрпа та, кайрантарах Атӑлҫи Пӑлхар патшалӑхӑмӑрпа та. Анчах та кун пирки темшӗн Юхма Мишши кӑна ҫырать? Каҫарӑр та, хамӑр пӑлхарлӑха, халӑх шӑпине, ӑраскалне палӑртмасӑр ҫыравҫӑсем ҫырнин усси питӗ сахал.

Тав сире Юхма Мишши!

#истори, #Атӑлҫи Пӑлхар, #юбилейсем, #наци вулавӑшӗ, #чыславсем, #культура