drama21.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Паян, авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, СССР халӑх артисчӗн, Чӑваш академи драма театрӗн илемлӗх ертӳҫин Валерий Яковлевӑн черетлӗ ҫуралнӑ кунӗ. Ҫав ятпа ӑна Чӑваш Ен культура министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ Татьяна Казакова ведомство ячӗпе саламланӑ.

«Эсир Чӑваш драма театрне тӗнчипех чапа кӑларнӑ мухтавлӑ режиссер. Эсир чуна парса тӑрӑшнипе театр коллективӗ туслӑ, ҫирӗп, калама ҫук пултаруллӑ. Кашни артистшӑн эсир режиссер кӑна мар, наставник, вӗрентекен те.

Чӑваш халӑх историне, йӑли-йӗркине тарӑннӑн пӗлсе ӑна театр лартакан спектакльсенче анлӑ усӑ курасси сирӗн чи пархатарлӑ ӗҫӗр», — тесе ырланӑ Валерий Яковлева министр ҫумӗ.

Валерий Яковлев 1939 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шӑмӑршӑ районӗнчи Виҫпӳрт Шӑмӑршӑ ялӗнче ҫуралнӑ. Мускаври патшалӑх А.В. Луначарский ячӗллӗ театр искусстви институчӗн актёр тата режиссер факультечӗсенче пӗлӳ пухнӑ.

Теарта пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗренсе пӗтернӗренпех Чӑваш драма театрӗнче ӗҫлет: 1967–мӗш ҫулта режиссер, 1979 ҫултан пуласа тӗп режиссер пулса ӗҫлеме пуҫланӑ. 1990 ҫултан вара театрӑн илемлӗх ертӳҫинче тӑрӑшать.

Чӗмпӗрте ӗҫлесе пурӑнакан чӑваш скульпторӗн Николай Кондрашкинӑн «В единстве — сила» (чӑв. Пӗрлӗхре — вӑй) проектне Чӑваш Енӗн патшалӑх премине илме тӑратнӑ. Автор ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗҫе наци культурипе ӳнерне аталантарас, пӑлхар чӑваш халӑхӗн кун-ҫулӗпе паллаштарас енӗпе тӑрӑшнӑшӑн тӑратнӑ.

Аса илтерер, асӑннӑ проекта скульптор Шӑмӑршӑра пурнӑҫа кӗртет. Пӗлтӗр унта Атӑлҫи Пӑлхар патшин Кӑтракӑн палӑкне лартнӑ.

Кӑтрак — Кубрат хан ывӑлӗ. Хасарсем ҫӗмӗрсе тӑкнӑ Аслӑ Пӑлхартан пирӗн несӗлсем вӑл ерсте пынипе Вӑтам Атӑл тӑрӑхне куҫса килнӗ, хальхи Тутарстан ҫӗрӗ ҫинче Атӑлҫи Пӑлхар патшалӑхне пуҫарса янӑ.

chgtrk.ru сайтран илнӗ скриншот

Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи Синкӗл районӗнчи Ялавӑрта Петр Маркин ҫыравҫа халалласа палӑк уҫнӑ. Унӑн авторӗ — Чӗмпӗр чӑвашӗ, Николай Кондрашкин скульптор.

Тимӗрпе бетонран тунӑ палӑка Пётр Маркин ячӗпе хисепленекен вулавӑш умӗнче лартнӑ. Ялавӑр — Чӗмпӗртен иртсен Самар еннелле кайнӑ енче вырнаҫнӑ. Асӑннӑ ялта ҫавӑн пекех СССР халӑх артисчӗ Алексей Ургалкин ҫуралнӑ.

Пётр Маркин пӗр вӑхӑт Хусанта, унтан Шупашкарти «Ҫамрӑк коммунист» хаҫат редакцийӗнче тӑрӑшнӑ, чӑваш телевиденийӗнче 22 ҫул ӗҫленӗ.

Олег Николаевӑн Телеграм-каналӗнчи сӑн

РФ Президенчӗ Владимир Путин Ҫӗмӗрлере пурӑнакан нумай ачаллӑ амӑшне Мария Кудрявцевӑна «Амӑшӗ героиня» ята пама йышӑннӑ.

Марийӑпа Иван Кудрявцевсем 11 ачана воспитани параҫҫӗ: 7 ывӑл та 4 хӗр. Аслӑ ывӑлӗ ятарлӑ ҫар операцине хӑйӗн ирӗкӗпе кайнӑ.

Ҫак хисеплӗ ята тивӗҫнӗ амӑшӗсене 1 миллион тенкӗ, грамота тата ылтӑнран тунӑ медаль параҫҫӗ.

cap.ru cӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗн актёр ӑсталӑхӗпе режиссура факультечӗ театр пурнӑҫӗпе ҫыхӑннӑ паллӑ датӑсене халалласа пӗрмаях ҫавра сӗтелсем йӗркелет. Кун пирки асӑннӑ учрежденире пӗлтереҫҫӗ.

Хальхине, авӑн уйӑхӗн 14-мӗшӗнче иртнине, чӑвашсен профессилле театрне йӗркелесе янӑ Иоаким Максимов-Кошкинский ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Ҫавра сӗтелте паллӑ драматургӑн, тӑлмачӑн, актёрӑн, режиссёрӑн РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗн, СССР Писательсен союзӗн пайташӗн сумлӑ кун-ҫулӗпе пултарулӑхне тарӑннӑн тишкернӗ.

culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн балет артистне Наталья Мингазовӑна «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ» хисеплӗ ят панӑ. Наградӑна Чӑваш Ен Элтеперӗн Олег Николаевӑн авӑн уйӑхӗн 12-мӗшӗнчи 122-мӗш Хушӑвӗпе килӗшӳллӗн пама йышӑннӑ.

Чӑваш Енӗн Культура министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, Наталья Мингазова – патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн опытлӑ артисчӗ. Вӑл ташӑ ушкӑнӗн мӗнпур репертуарне пӗлет. Чылай ташӑпа сюитӑра ӑна соло партисене шанса параҫҫӗ.

culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Енри паллӑ музыковед, искусствоведени докторӗ Михаил Кондратьев Дмитрий Шостакович ячӗллӗ пултарулӑх премине тивӗҫнӗ. Премие Раҫҫейри композиторсен союзӗ панӑ.

Асӑннӑ премие тивӗҫнисен йышӗнче Валерий Гергиев дирижёр, Эдуард Артемьев композитор, Денис Мацуев пианист, Анне-Софи Муттер скрипка ӑсти, Ольга Бородина юрӑҫ.

Михаил Кондратьев — чӑваш халӑх музыка ӳнерӗн теорин наука шкулне йӗркелекенӗ. Вӑл 500 ытла публикаципе 16 монографи авторӗ.

Михаил Кондратьев ҫулта Владивостокра ҫуралнӑ. 1973 ҫултанпа Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче ӗҫлет. Чӑваш патшалӑх университетӗнче тата Хусанти консерваторире вӗреннӗ. Ӑна «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа чысланӑ.

ШӖМ тунӑ сӑн

Ҫӗмӗрлере 44 ҫулти арҫын чутах матрас ҫинчех ҫунса кайман. Ӑна полици сержанчӗ Валерий Медяев ҫӑлнӑ.

Ҫурла уйӑхӗн 31-мӗшӗнче ҫур ҫӗр иртни 1 сехетре полицейски патне арҫын чупса пынӑ та Интернационалистсен урамӗнчи ҫуртри хваттер чӳречинчен тӗтӗм тухни пирки пӗлтернӗ. Валерий Медяев полици сержанчӗ вырӑна васканӑ.

Алӑкран шаккасан кил хуҫи уҫман. Полицейски хваттере чӳречерен кӗнӗ те арҫын ҫунма пуҫланӑ матрас ҫинче выртнине курнӑ. Хайхискер пирус тӗпне сӳнтермесӗрех ҫывӑрса кайнӑ. Ӑна вӑл урама илсе тухнӑ, ҫулӑма сӳнтернӗ. Кил хуҫи сывлӑшра часах тӑна кӗнӗ. Ӑна тухтӑрсен пулӑшӑвӗ кирлӗ пулман.

"Контактри" сӑн

Элӗк районӗнчи Мӑн Шӗвӗш ялӗнче 104 ҫулти кинемей пурӑнать. Вӑл - Гликерия Романова. Кинемей 104-мӗш ҫуралнӑ кунне утӑ уйӑхӗнче паллӑ тунӑ.

Вӑл ҫак ҫулта та хӑйне пӑхма пултарать. Ӑс-тӑнӗ кӑна кӑштах хавшанӑ: ӗлӗкхине астӑвать, темиҫе минут каяллахине манма пултарать.

Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче Гликерия Романова вӑрман каснӑ, окоп чавнӑ, колхозра ӗҫленӗ. Йывӑр килнӗ, анчах вӑл нӑйкӑшман, хӑйне ҫирӗп тытма сӑмах панӑ. Унӑн ҫирӗплӗхӗнчен, хаваслӑхӗнчен ыттисем тӗлӗннӗ.

Гликерия граждан вӑрҫине хутшӑннӑ ашшӗне, сусӑра, пӑхнӑ. Ӑна каччӑсем ҫураҫма пынӑ, анчах ашшӗ хӗрне качча паман. Ашшӗ вилсен Гликерия Романова аппӑшӗпе тата унӑн ачисемпе пурӑннӑ. Халӗ ӑна пӗртӑванӗн ачисем пулӑшаҫҫӗ.

Гликерия Романова шӑпана нихӑҫан та ӳпкелемен, ҫынпа вӑрҫӑнман, нумай ӗҫленӗ. Вӑрӑм ӗмӗр вӑрттӑнлӑхӗ ҫук. «Турӑ мӗн чухлӗ панӑ, ҫавӑн чухлӗ пурӑнмалла», - тет вӑл.

https://vk.com/wall391792345_4922

Чӑваш кӗнеке издательствинче «Чувашская быль Галины Изратовой» кӗнеке-альбом кӑларма хатӗрленеҫҫӗ. Автор-составителӗ – Елена Енькка.

Галина Изратова (1957–2016) паллӑ ӳнерҫӗ. Вӑл, тӗпрен илсен, тӑмран йӑваласа пуканесем ӑсталанӑ тата пир-авӑртан пуканесем ӑсталанӑ. Ҫав ӗҫсем ансат, анчах вӗсенче чӑваш чунӗ сисӗнет.

Кӗнеке темиҫе ярӑмран тӑрӗ: авторӑн кун-ҫулӗпе паллаштарнинчен тытӑнса унӑн ӗҫӗсене кӑтартса пани таран.