Оперӑпеа балет театрӗ. Валери Туркай тунӑ сӑн

Ака уйӑхӗн 3-мӗшпе 12-мӗшӗнче иртмелли Пӗтӗм тӗнчери XXIV балет фестивале пӑрахӑҫланӑ. Кун пирки «Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтерет. Фестивале COVID-2019 коронавирус алхаснине пула ирттермӗҫ: Пӗтӗм тӗнчери сывлӑх сыхлав организацийӗ нумай пулмасть вӑл пандемие ҫаврӑнни пирки пӗлтернӗччӗ. Чӑваш Енре хальхи вӑхӑтра пӗр чирлӗ ҫынна та тупман пулин те вирус инфекцине сарӑлма парасран фестивале пӑрахӑҫланӑ.

Фестивале хӑйне Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленнӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалланӑччӗ. Йӗркелӳҫӗсем икӗ концерт, ҫавӑн пекех пилӗк балет хатӗрлеме палӑртнӑччӗ: «Баядерка», «Эсмиральда» (Самар коллективӗ), «Корсар» (Чулхула), «Акӑш кӳлли», «Дон Кихот». Фестивале Раҫҫей балечӗн ҫӑлтӑрӗсем те, пӗтӗм тӗнчери сцена ӑстисем те хутшӑнмалла пулнӑ.

Чӑваш Енре пӑлхар-чӑвашсен XV ӗмӗрӗн иккӗмӗш чӗрӗкӗнчи историне халалласа фильм ӳкересшӗн. Ҫак ӗҫшӗн республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви 2,95 миллион тенкӗ тӳлеме хатӗр. Фильм ячӗ — «Тайна древней Волги». Ӗҫе «Чӑвашкино» патшалӑх киностудийӗ пурнӑҫлӗ.

Фильм Вӑтам Атӑл тӑрӑхӗнчи пӑлхар-чӑвашсен кун-ҫулӗпе, ҫав саманари социаллӑ политика лару-тӑрӑвӗпе паллаштарӗ, Пӑлхар хулин шӑпине кӑтартса парӗ.

Фильма ӳкерес кӑмӑллӑ «Чӑвашкино» киностуди кинокартина 40 минутран кая мар пырассине пӗлтернӗ. Ӑна ӳкерес тата монтаж тӑвас ӗҫсене кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне вӗҫлеме палӑртнӑ. Пӑлхар-чӑвашсем ҫинчен ӳкернӗ кинокартина юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗ валли хатӗр пулмалла.

Пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Шупашкарта иртнӗ ӗмӗрӗн 80-90-мӗш ҫулӗсенчи ҫӑлтӑрӗн, Юрий Шатуновӑн, концерчӗ иртнӗ. Республикӑри МИХсенчен пӗринче ӗҫлекенсем асӑрханӑ тӑрӑх, юрӑҫа Шупашкар ҫыннисен хӑш-пӗр ыйтӑвӗ кулӑшлан туйӑннӑ. Ҫапла-ҫапла. Юрий Шатунов юрланӑ ҫеҫ мар, куракансемпе те кӑмӑлтан калаҫнӑ. Тӗрӗсрех каласан, вӗсен ыйтӑвӗсене хуравланӑ. Хӑшӗсем ыйтса ҫырнӑ, теприсем тӑрса ыйтнӑ.

Шупашкар ҫыннисенчен пӗри 13-мӗшӗнче концертпа килме шикленмен-и тесе кӑсӑкланнӑ. Юрий Шатунов хӑйне тӗшмӗшлӗ тесе шухӑшламасть пулин те хӑш чух хӑш-пӗр япалана кӑштах ӗненет-мӗн.

Залрисем хӑйсене килӗшнӗ юрӑсене шӑрантарма та ыйтнӑ. «Ҫӑкӑр-булка пӗҫерекенсем валли, анчах мӗнлине астумастӑп», — тенӗ пӗри. Капла каласан зал ахӑлтатса кулнӑ, сцена ҫинчисем те тӳссе тӑрайман.

Паян, пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Шупашкарти академи камера хорӗн юбилей концерчӗ пулӗ. Вӑл Ухсай Яккӑвӗ ячӗллӗ культура керменӗнче иртӗ. Программӑна «И это все о нас» (чӑв. Ку вӑл йӑлтах пирӗн ҫинчен) ят панӑ.

Камера академи хорӗ — пӗтӗм тӗнчери тата ҫӗршыври конкурссен лауреачӗ. Ушкӑна Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Нина Пирогова ертсе пырать.

Хор Шупашкар хулин тӗп клуб тытӑмӗнче шутланать. Вӑл 40 ҫул ӗнтӗ куракансене хӑйӗн пултарулӑхӗпе савӑнтарать. Юбилей концертне «Фреш» ташӑ ушкӑнӗ, Л.И. Шиманская ячӗллӗ классика ташӑ ансамблӗ,

«Каприс» вокал ансамблӗ, хулари ытти коллектив хутшӑнӗ.

Шупашкар хулин Мускав район администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, концерт 15 сехетре пуҫланӗ.

Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ, Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ художникӗ, Раҫҫей Федерацийӗн халӑх художникӗ «Чӑваш Республикин хисеплӗ ҫынни» ята тивӗҫнӗ. Ҫакӑн ҫинчен калакан хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев паян, пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ.

Ревель Федоров 1929 ҫулхи раштавӑн 29-мӗшӗнче Чӑваш Республикинчи Вӑрмар районӗнчи Мӑн Чак ялӗнче ҫуралнӑ. Унӑн паллӑ ӗҫӗсем хушшинче Википедире ҫаксене кӑтартнӑ: «40-мӗш ҫулӗсен фотографийӗ» триптих, «Аҫтӑрхан ҫӗрӗ» сери, «Чукотка ҫыннисем», «Пӗлӗтлӗ ҫанталӑк», «Франци тӑрӑхӗ», «Инди тӑрӑхӗ».

Художник «Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» II степень орден медальне, «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» ордена тивӗҫнӗ.

Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗн проекчӗ халӑхсем хушшинчи конкурсра иккӗмӗш степеньлӗ диплома тивӗҫнӗ.

«Современное краеведение» (чӑв. Хальхи вӑхӑтри таврапӗлӳ) конкурса хутшӑннӑ «Литературные Чебоксары» (чӑв. Литературӑллӑ Шупашкар) проекта музей ертӳҫи Ирина Оленкина хатӗрленӗ.

Чӑваш наци музейӗн сайтӗнче (Литература музейӗ асӑннӑ учрежденин подразделенийӗ шутланать) хыпарланӑ тӑрӑх, «Литературӑллӑ Шупашкар» чӑваш литературин классикӗсен пурнӑҫӗпе тата пултарулӑхӗпе, вӗсен вилӗмсӗр хайлавӗсенчи Шупашкарпа ҫыхӑннӑ сӑнарӗсемпе паллаштарать.

Уҫӑлса ҫӳренӗ чух тӑван хуламӑр кун-ҫулне урӑхларах, тарӑнрах, хаклама май пур. Маршрут Литература музейӗнчен пуҫланать. Ленинград, Дзержинский, К. Маркс урамӗсемпе, Ленин проспекчӗсемпе иртет. Экскурсие хутшӑнса паллӑ ҫыравҫӑсем пурӑннӑ вырӑнсемпе паллашма май пур.

Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗн ӗҫченӗ О. Тимофеева Фейсбукра вырнаҫтарнӑ сӑнӳкерчӗк

Пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, 10 сехетре, Чӑваш Енри таврапӗлӳҫӗсем ҫулталӑка пӗтӗмлетме пуҫтарӑнӗҫ. Пуху Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче (Шупашкар хули, Ленин проспекчӗ, 15-мӗш ҫурт) иртӗ.

Чӑваш Енри таврапӗлӳҫӗсен союзӗн пайташӗсем районти хӑйсен уйрӑмӗсен 2019 ҫулхи ӗҫ-хӗлне пӗтӗмлетӗҫ. Таврапӗлӳҫӗсен союзӗн юбилейӗ тӗлне кӗнеке кӑларас ыйтӑва тишкерӗҫ. Чи лайӑх таврапӗлӳ кӗнекисен авторӗсене чыслӗҫ.

Пухӑва районсемпе хуласенчи шкулсенче, пултарулӑх ҫурчӗсенче, музейсенче, клубсенче, вулавӑшсенче, архивсенче, таврапӗлӳ ӗҫӗпе тимлекен ытти учрежденипе организацире тӑрӑшакансене йыхравлаҫҫӗ.

«Хисеплӗ таврапӗлӳҫӗ», «Этнокультурӑн тава ӗҫченӗ» хисеплӗ ятсене, Тав хучӗсене тивӗҫ тесе шухӑшлакан кандидатсене чыслама сӗнме кая юлман-ха.

Патӑрьел районӗнчи Турхан ялӗнче Алексей Кокель художник, педагог, профессор ҫуртне юсаса ҫӗнетнӗ хыҫҫӑн савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Художник ҫуралнӑранпа 140 ҫул ҫитнине халалланӑ мероприятие Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев та хутшӑннӑ.

Олег Николаев ҫурта юсаса ҫӗнетни республикӑшӑн пысӑк пӗлтерӗшлӗ тесе хакланӑ. Чӑваш халӑхӗн «ниме» йӗркипе музейӗн территорине тирпей-илем кӗртнӗ.

Турхан ялӗнче ҫулсеренех пӗтӗм тӗнчери Кокель пленэрӗ иртет, унта паллӑ художниксем ӑсталӑх урокӗсем иртеҫҫӗ.

«Чаплӑ ентешсене асра тытатпӑр тата вӗсенчен тӗслӗх илетпӗр пулсан ыранхи кун тата та лайӑхрах пуласси те куҫкӗрет», – тенӗ ҫурт-музея юсаса ҫенетнӗ хыҫҫӑ уҫма хутшӑннӑ Олег Николаев.

Li.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Шупашкарта анлӑ мероприяти иртрӗ. Юбилее халалланӑ мероприятисен марафонне районсемпе хуласен парачӗпе, артистсене йышлӑн пухса уҫрӗҫ. Ҫав саманта Чӑваш Ен Наци телекуравӗ «тӳрӗ эфирта» кӑтартрӗ.

Чӑваш автономийӗн 100 ҫулхине халалланӑ мероприятисен марафооне пӑхнисенчен пӗри, Мария Готлиб, Чӑваш патшалӑх художество музейӗнчи ӳнерҫӗ, кӑлтӑксем те асӑрханӑ. Вӑл Фейсбукра ҫырнӑ тӑрӑх, юрӑҫсем фонограммӑпа юрланӑ. Ертӳҫӗсем «Марфа ТрУбина», «Ленинская искрА», «МОрис Яклашкин» тесе каланӑ. Тепӗр майлӑ каласан, ударенисене тӗрӗс мар лартнӑ. Ку хыпара вуланисем тӗлӗннине пытарайман. Вӗсенчен хӑшӗсем: «Трубинана та пӗлмеҫҫӗ-шим?» — тесе аптӑранӑ.

Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Германири шкул ачисене актер ӑсталӑхне вӗрентнӗ. Кӗске курса Мускари Владимир Беляйкин режиссер ирттернӗ. Владимир Беляйкин Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче пластикӑллӑ икӗ спектакль лартнӑ.

Германи ачисем Шупашкарти 41-мӗш вӑтам шкулта вӗреннӗ хыҫҫӑн тӑван ҫӗршывне таврӑннӑ ентешӗ Чӑваш Ен тӗп хули ҫинчен илӗртӳллӗ каласа кӑтартнине ытарайман — килсе курма шухӑшланӑ. Хӑйсене вырӑс чӗлхи вӗрентекен Светлана Тикуновӑпа пирӗн ҫӗршыв историйӗпе йӑли-йӗркине тишкернӗ, илемлӗ литература вуланӑ. Унтан пирӗн тӑрӑха ик эрнене килнӗ. Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Николай Гоголӗн повеҫӗ тӑрӑх лартнӑ «Шинель» спектакле курас, унӑн режиссерӗпе Владимир Беляйкинпа паллашас килнӗ вӗсен. Шупашкара киличчен ачасем, сӑмах май, асӑннӑ повеҫе вуланӑ. Тӗлпулу ӑсталӑх сехетне ҫаврӑннӑ.