Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ Йошкар-Оларан таврӑннӑ. Унта вӑл гастрольпе пулнӑ.

Иртнӗ канмалли кунсенче артистсем ҫармӑссене хӑйсен пултарулӑхӗпе паллаштарнӑ. Вӗсем Мари Элти ҫамрӑксен театрӗнче шӑматкун кӑнтӑрла «Снежная королева» (0+), каҫхине «Поллианна» (12+) спектакльсем кӑтартнӑ.

Чӑваш артисчӗсене курма халӑх йышлӑ пуҫтарӑннӑ.

«Тавах Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артисчӗсене тав», – тав туса ҫырнӑ «Полианна» спектакле пӑхнӑ хыҫҫӑн ҫармӑссен театрӗн сайтӗнче.

Вырсарникун кӑнтӑрла «Елка и Белка» (0+) юмах кӑтартнӑ. Вӑл ачасене те, аслисене те килӗшнӗ. «Малашне те килӗр!», – тесе йыхравланӑ вырӑнтисем.

Ҫитесю канмалли кунсенче, раштав уйӑхӗн 12 тата 13-мӗшӗсенче, Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Козьмодемьянскра пулӗҫ.

Шупашкарти Ф.П.Павлов ячӗллӗ музыка училищин чӑвашла ҫырнӑ патриотизм юррисен фестивальне ирттерме хатӗрленет. Тӳрех палӑртар: вӑл онлайн-мелпе пулӗ.

Музыка училищи юлашки темиҫе уйӑхра капашсӑр пысӑк ӗҫ туса ирттернӗ. «Тӗнчери салтаксем» проекта пурнӑҫа кӗртме республика Элтеперӗн грантне тивӗҫнӗ. Проект авторӗ – Чӑваш Енӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Светлана Ткаленко.

Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 75 ҫул ҫитнине халалланӑ проекта пурнӑҫласа вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче чӑваш композиторӗсем хайланӑ юрӑ-ҫемме электрон коллекцие пухнӑ. Платформӑра нота материалӗсемпе пӗрлех архив докуменчӗсем те вырӑн тупӗҫ.

Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн Николай Гоголь повеҫӗ тӑрӑх лартнӑ «Шинель» спектаклӗ Ача-пӑчан пӗтӗм тӗнчери пысӑк фестивалӗнче лауреат ятне тивӗҫнӗ. Унӑн режиссерӗ – Мускаври Владимир Беляйкин режиссер. Фестивальте чӑваш спектаклӗ «Чи лайӑх музыка спектаклӗ» номинацире ҫӗнтернӗ.

Фестивальти ӗҫсене Мускаври кӗпӗрне театрӗнче ӗнер пӗтӗмлетнӗ. Ку мероприятие асӑннӑ театрӑн илемлӗх ертӳҫи – Раҫҫей халӑх артисчӗ Сергей Безруков йӗркеленӗ. Фестивале вӑл 2018 ҫулта пуҫарнӑ.

Фестивале тӑратнӑ ӗҫсене 6-16 ҫулсенчи ачасенчен тӑракан тӳресем хакланӑ. Вӗсем — актер студийӗсене ҫӳрекенскерсем, музыкантсем, спорстменсем, пӗтӗм ҫӗршыври Олимпиадӑсен ҫӗнтерӳҫисем.

Фестивале хупни ҫинчен хатӗрленӗ репортаж «Пӗрремӗш канал» телеканалпа паян ирхине «Доброе утро» (чӑв. Ырӑ ир) кӑларӑм эфирӗнче пулчӗ. Унта Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑскен театрӗн директорӗ Елена Николаевӑна тата «Шинель» спектаклӗн режиссерне Владимир Беляйкина кӑтартрӗҫ. Режиссер чӑваш артисчӗсемпе ӗҫлеме питӗ килӗшнине пӗлтерчӗ.

Паян, раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Правительство ҫуртӗнче инҫет мелӗпе усӑ курса Аслӑ Британи Королевствин Лондонри ал ӗҫ шкулӗпе ҫыхӑннӑ. Телеҫыхӑнӑва ЧР Пуҫлӑхӗ Олег Николаев, Аслӑ Британи Королевин тӗрӗ шкулӗн ертӳҫи Сьюзан Кей-Виллиамс доктор, ЧР культура министрӗ Светлана Каликова, Пресс-службӑн управленийӗн пуҫлӑхӗ Валентина Алексеева хутшӑннӑ.

Аслӑ Британи тӗрӗ шкулне 1872 ҫултах йӗркеленӗ. Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев республикӑра Чӑваш тӗррин кунне туса хуни пирки пӗлтернӗ, тӑван халӑхӑмӑрӑн пуянлӑхӗнчен пӗрне аталантарас тесе ӗҫлени ҫинчен каласа кӑтартнӑ.

Аслӑ Британири шкула Чӑваш Ен чӑваш тӗррипе паллаштаракан кӗнеке, Константин Ивановӑн хайлавӗсене виҫӗ чӗлхепе куҫарнӑ кӑларӑма парнеленӗ, Сьюзан Кей-Виллиамс 15-мӗш ӗмӗртен пуҫласа паянхи куна ҫитнӗ тӗрӗ ҫӗввисен пуххине Шупашкара ӑсатнӑ.

Пушкӑртстанри Пишпӳлек районӗнчи Слакпуҫ ялӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ музей-ҫурта уҫнӑранпа паян 80 ҫул ҫитнӗ. Сумлӑ дата пирки Чӑваш Енри профессионал ҫыравҫӑсен правленийӗн председателӗ Лидия Филиппова ҫыравҫӑсен мессенджерсенчен пӗринчи ушкӑнӗнче паян аса илтернӗ.

Слакпуҫӗнчи музей комплексӗ тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, К.В. Ивановӑн музей-ҫуртне уҫма Пушкӑртстан правительстви 1940 ҫулхи юпа уйӑхӗн 3-мӗшӗнче йышӑну тунӑ. Музея поэт ҫуралнӑ килте уҫнӑ. Ӑна йӗркелекенӗ Петр Кудряшев пулнӑ. Поэт ҫуралнӑранпа 50 ҫул ҫитнине халалласа 1940 ҫулта палӑк та лартнӑ.

Кӑҫалхи ҫул чӑвашсемшӗн типӗ кӑсӑклӑ иртсе пырать. Мӗн кӑна пулса иртмерӗ пулӗ хӑлӑхӑмӑр пурнӑҫӗнче. Пӗрре — кӑшӑлвирус алхасать, ӗҫлеме памасть. Тепре — пӗр Элтепере ҫухатса тепӗрне тупрӑмӑр... Виҫҫӗмӗшӗ вара, чӑваш культуринче кӑҫал самай тарӑн йӗр хӑварнӑскер — Чӑваш тӗрӗ кунӗ! Пуҫласа уявлатпӑр. Олег Алексеевич Элтепер пуканне йышӑннӑранпа тунӑ чи палӑрмалла утӑмсенчен пӗри тесен те йӑнӑшмӑпӑр пулӗ (ҫулталӑка пӗтӗмлетсе чылайӑшӗ ӑна палӑртӗҫех ӗнтӗ!).

Чӑн та аван япала! Унашкал уяв кирлӗ мар тесе калама хӑяйман пулӑттӑм. Шел те, шухӑшӗ аван, анчах ӑна епле пурнӑҫланине виҫҫӗ паллӑран ытларах лартма май ҫук.

Кӑшӑлвируса пула хуланалла ытлашшиех тухса ҫӳреместӗп, ҫавна май ӑна епле уявлани пирки тӗнче тетелӗ урлӑ кӑна пӗлсе тӑтӑм. Ҫавӑнпа та хамӑн хаклавра йӑнӑшнисем пулсан каҫару ыйтатӑп.

Борис Чиндыков пӗрре паянхи чӑваш культурине «орнаментализмпа аташни» тесе хак панӑ пек астӑватӑп.

Ку тӗлӗшпе килӗшме те, килӗшмесӗр те пулать. Пӗр енчен, пирӗн культурӑра тӗрӗ ытла нумай вырӑн йышӑнать: чӑваш культура ҫурчӗ — тӗрӗллӗ пулмалла, кӗпи-тумтирӗ, ытти япалисем — тӗрӗпе.

Малалла...

Редакцирен: Тимофеев Владимир Николаевич пирӗн пата хӑйӗн черетлӗ чӗнӗвне ярса пачӗ. Эпир сире унпа паллаштаратпӑр.

М.В. Игнатьев саманинче, К.Г. Яковлев культура министрӗ пулнӑ чухне, Вячеслав Николаевич Оринов культура министрӗн ҫумӗ пулса тӑрӑшса ӗҫлерӗ. Хальхинче, Р.М. Лизакова вырӑнне, В.Н. Оринов, нимӗн те мар, культура министрӗ пулса тӑма пултарӗччӗ!

В.Н. Оринов Чӑваш академи театрӗн тӗп режиссерӗ тата илемлӗх ертӳҫи пулса ӗҫлес илӗртӳллӗ ӗмӗтпе пурӑнать!

Пирӗн ҫамрӑксен театрӗ чӑваш чӗлхинчен ютшӑнас ҫул ҫине тӑчӗ-ҫке! Мӗн тумалла-ха?!

Пӗртен-пӗр тӗрӗс ҫул: Валерий Николаевич Яковлева Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ театрне куҫарасси! Хӑй лартнӑ «Нарспи», «Кушар», «Кай, кай, Ивана» тата нумай-нумай чаплӑ спектакльсене выляттарас Ҫ. Мишши ячӗллӗ театрӗн артисчӗсене!

Пархатарлӑ шухӑш! Валерий Николаевич халӑхӑмӑрӑн шӑпипе пурӑннӑ ӗмӗр-ӗмӗр! К.В. Иванов ячӗллӗ театртан тухса кайма питӗ йывӑр! Анчах каймалла! В.Н. Яковлевӑн (100) ҫӗр ҫулхи паллӑ кунне Ҫ. Мишши ячӗллӗ театрта ирттермелле пултӑр!

Малалла...

vezdekultura.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев республикӑра пурӑнакансене Чӑваш тӗррин кунӗпе саламланине влаҫ органӗен официаллӑ порталӗнче вырнаҫтарнӑ.

«Чӑваш халӑхӗшӗн тӗрӗ яланах пысӑк мӑнаҫлӑх палли пулнӑ. Вӑл – пирӗн нацин хӑйне евӗр сӗмӗ, унӑн ӑс-хакӑл пуянлӑхне, талантне, ӗҫченлӗхне сӑнарлакан мул. Ҫавна май эпир кӑҫал пирвайхи хут паллӑ тӑвакан ҫӗнӗ уявӑн хӑйӗн йӑлисем йӗркеленме те тытӑнни нимӗн чухлӗ те иккӗлентермест. Ҫав шутра – наци тумтирӗн элеменчӗсене йышпа пӗрле тӗрлени, онлайн ӑсталӑх класӗсем, пӗр-пӗрин опычӗпе паллашни», — ҫырнӑ саламра.

«Чӑваш тӗррин кунӗ чӑваш халӑхӗн пӗрлӗхне, культура чӗрӗлӗвне, тӗнчен тӗрлӗ кӗтесӗнчи йӑхташӑмӑрсен чӑмӑртанӑвне пулӑшасси пирки иккӗленместӗп», — тенӗ Олег Николаев.

Чӳк уйӑхӗн 26-мӗшӗнче пирӗн республикӑра ҫӗнӗ уява паллӑ тӑваҫҫӗ. Аса илтерер: паян — Чӑваш тӗррин кунӗ. Ку датӑна ытахальтен суйламан. Шӑп та лӑп ҫав кун чӑваш тӗррин ӑсти Екатерин Ефремова ҫуралнӑ.

Чӑваш тӗррин кунне уявланӑ май республикӑра тӗрлӗ мероприяти йӗркелерӗҫ. Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче 17 сехетре савӑнӑҫлӑ мероприятие пухӑннӑ.

Республикӑра тӗрлӗ акци пуҫарнине палӑртмалла. Сӑмахран, чӑваш тумӗпе ӳкерӗннӗ сӑнӳкерчӗксене, чӳречене чӑваш тӗррипе илемлетнине тата ыттине тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче вырнаҫтарчӗҫ.

Кӑшӑлвирус саманинче чӑваш тӗрриллӗ маскӑсемлӗ ҫынсене те тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче асӑрхама май килчӗ. Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствин ӗҫченӗсем республика шайӗнчи флешмоба хутшӑнса ӗҫе паян чӑваш тӗрриллӗ маскӑпа пынӑ.

Паян Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче М.Д. Михайлов ячӗллӗ пӗтӗм тӗнчери XXX опера фестивалӗ малалла тӑсӑлать. Музыка ӳнерӗн уявӗ Дж. Вердин «Бал-маскарад» оперипе малалла тӑсӑлать.

Оперӑна ҫак самантра «Культура.рф» порталта тӳрӗ эфирта курма май килет. Опера паян 18 сехет те 30 минутра пуҫланчӗ.

Оперӑна К.С. Станиславский тата Вл.И. Немирович-Данченко ячӗллӗ Мускаври академи музыка театрӗн режиссерӗ, Раҫҫей Федерацийӗн культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, «Ылтӑн маска» театр премийӗн лауреачӗ Людмила Налетова лартнӑ.