Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 24-ри арҫын хӗсметрен тарса ҫӳренӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Ҫавна май ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ
Ҫамрӑк арҫын самбо енӗпе тренер пулса ӗҫлет. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, каччӑ салтака юрӑхлӑ пулнӑ. Ҫулталӑк, 2014 ҫулхи юпаран пуҫласа 2015 ҫулхи юпа уйӑхӗччен 7 хутчен повестка илнӗ. Анчах нихӑшӗнче те ҫар комиссариатне пыман.
Вӑл ачасемпе ҫамрӑксен Ҫӗнӗ Шупашкарти спорт шкулӗнче тренерта ӗҫлет. Ыйтса тӗпченӗ чухне вӑл уҫҫӑнах пӗлтернӗ: ҫар комиссариатне салтака каяс килменнипе пыман.
Халӗ следовательсем ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн Правительстви «Чӑваш Республикинчи ӗҫ ветеранӗсем пирки» саккуна улшӑнусем кӗртнине паян Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтерчӗ-ха. РФ Патшалӑх Думи вара «Ветерансем пирки» федераци саккунне улшӑну кӗртнӗ.
1997 ҫулсенче Таджикистанри хирӗҫтӑрура пулнисем те ҫар ҫапӑҫӑвӗсене хутшӑннӑ ветеранӑн статусне илме пултарӗҫ.
Статуса илсен ҫӑмӑллӑхсем те пулӗҫ.
Ку ҫӑмӑллӑх Раҫҫейри 23 пин ытла ҫынна пырса тивет. Таджикистанра ҫапӑҫнине ҫырса пыманран вӗсем ку категорие кӗмен. РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Алена Аршинова каланӑ тӑрӑх, ун патне ку ыйтупа Чӑваш Ен ҫыннисем те пынӑ пулать. Ҫавна май вӑл 2013 ҫулта РФ оборона министрӗ Сергей Шойгу патне ҫитнӗ-мӗн. Ку ыйтӑва тинех татса панӑ. 2016 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа саккун вӑя кӗрӗ.
Чӑваш Енрен Президент полкне кӑҫал Чӑваш Енри чи лайӑх 10 призывник каяссине эпир пӗлтернӗччӗ.
Аса илтеретпӗр, Президент полкне каякансем Мускаври Кремле сыхлӗҫ, патшалӑх шайӗнче ирттерекен мероприятисене хутшӑнӗҫ, Сӳнмен ҫулӑм патӗнче хисеплӗ караула тӑрӗҫ.
Ӗнер Канашри пуху пунктӗнче Мускаври Кремлӗн комендатуринче лекекенсене савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ӑсатнӑ. Сбор пунктӗнчи «Раҫҫее сыхлама шаннӑ!» мероприятие Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗн Администраци ертӳҫи Юрий Васильев, федерацин Чӑваш Енри тӗп инспекторӗ Геннадий Федоров, Чӑваш Республикин вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ Владимир Иванов, Чӑваш Республикин ҫар комиссарӗ Александр Мокрушин, Канаш хулин администрацийӗн пуҫлӑхӗ Владислав Софронов, Канаш район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Владимир Степанов хутшӑннӑ.
Юрий Васильев Мускаври хӗсметрен таврӑннӑ 15 каччӑна республика символикиллӗ алла ҫыхмалли сехет парнеленӗ.
Сӑнсем (19)
Чӑваш Енрен Президент полкне кашни ҫулах каяҫҫӗ. Кӑҫал унта чи лайӑх 10 призывник ҫар тивӗҫне пурнӑҫлӗ.
Вӗсем Мускаври Кремле сыхлӗҫ, патшалӑх шайӗнче ирттерекен мероприятисене хутшӑнӗ, Сӳнмен ҫулӑм патӗнче хисеплӗ караула тӑрӗҫ.
Чӑваш Енри 10 призывника Президент полкне чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Канашри призыв пунктӗнчен ӑсатӗҫ. Унта вӗсене савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ҫула кӑларӗҫ.
Савӑнӑҫлӑ мероприятие призвниксем, вӗсен ҫемйисем, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин, Афганистанпа Чечня вӑрҫисен ветеранӗсем, кадетсем, Президент полкӗнче ҫар тивӗҫне пурнӑҫланӑ 15 ҫын хутшӑнӗҫ.
Ывӑлӗсен хӗсмете кайма вӑхӑт ҫитсен ашшӗ-амӑшӗн ялана тенӗ пекех ыйту ҫуралать. Тем пирки те пӗлесшӗн вӗсем. Ҫар службипе ҫыхӑннӑ ҫӗнӗлӗхсенчен тытӑнса кама ҫара илмесси, вӗреннӗ вӑхӑтра салтака пуҫтарса ан кайччӑр тесен епле хутсем тӑратмалли таранах.
Асӑннӑ мӗнпур ыйтӑва ыран Раҫҫей Президенчӗн Чӑваш Енри йышӑну пӳлӗмӗнче уҫӑмлатма пулать. Кӑсӑклантаракан ыйту хуравне шыраса Шупашкар тӑрӑх ҫӳремелле мар. Телефонпа кӑна шӑнкӑравламалла. Хӗрӳ линипе ҫынсен ыйтӑвӗсене ирхи вунӑ сехетрен пуҫласа вунпӗр сехетчен уҫӑмлатӗҫ. Телефон номерӗ ҫапларах: 39-36-81. Шупашкар хула номерӗпе шӑнкӑравланӑ чух хула кочӗ кирлӗ пулма пултарӗ: 8-8352. Ан именӗр, ыйтӑр, шӑнкӑравлӑр, пӗлес тенине пӗлме тӑрӑшӑр.
Чӑваш Енре хӗсмете кайма ҫулпа тивӗҫ ҫамрӑксен сывлӑхне тишкернӗ. Анчах сӑмахӗ пурин пирки те пымасть. 17 ҫултисем пирки. Яш-кӗрӗмӗн сывлӑхне кӑҫалхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа пушӑ уйӑхӗн 31-мӗшӗччен тӗрӗсленӗ.
Тухтӑрсем тӗрӗсленӗ каччӑсенчен 70 проценчӗ кӑна ҫара кайма пултарать. Ыттисен сывлӑх начар. Мӗнпе чирленине те тухтӑрсем пытармаҫҫӗ. Вунҫиччӗри каччӑсем ытларах чух юн ҫаврӑнӑшӗн органӗсем начар ӗҫленипе аптӑраҫҫӗ. Психика чирӗсем те хальхи ҫамрӑксене аптӑратаҫҫӗ. Шӑмӑ чирӗсем те яшсемшӗн ют мар. Вар-хырӑм чирӗ те вӗсене аптӑратать. Кун пирки Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерствин амӑшӗсемпе ачисене медицина пулӑшӑвӗ кӳрессипе ӗҫлекен пай пуҫлӑхӗ Нина Емельянова пӗлтернӗ.
Ҫара кайма юрӑхлӑ каччӑсем йышлӑ районсене те асӑннӑ. Кунта Елчӗк, Сӗнтӗрвӑрри тата Хӗрлӗ Чутай районӗсем кӗреҫҫӗ. Вӑрмар районӗнче, Ҫӗмӗрлере, Ҫӗнӗ Шупашкарта чирлисем самай.
Юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче кӗрхи призыв пуҫланнӑ. Эппин, чӑваш каччисене те салтака кайма хатӗрленмелле. Кӑҫал салтак аттине 1220 ҫамрӑк тӑхӑнӗ. Вӗсенчен ҫурри тип ҫӗр ҫарӗсенче хӑйсен тивӗҫне пурнӑҫлӗ.
Теприсене ытти ҫарсене ярӗҫ. Кӑҫал 10 ҫӑмрӑка Президент полкне ӑсатӗҫ. Ытти чухне сбор пунктӗнче симӗс форма тӑхӑнтартнӑ. Кӑҫалтан урӑхла. Халӗ каччӑсене хӑш ҫарта тӑма тивнине кура форма парӗҫ. Кӑҫал ҫакна пӗрремӗш хут пурнӑҫлӗҫ.
Аслӑ пӗлӳ илнӗ призывниксен суйлама ирӗк пур. Вӗсем контрактпа та ҫар тивӗҫне пурнӑҫлама пултараҫҫӗ. Анчах чылай чухне вӗсем ахаль службӑна суйлаҫҫӗ.
Кӑҫал кӗрхи призывра аслӑ шкул пӗтернӗ ҫамрӑксем нумаййӑн пулӗҫ. Юлашки ҫулта салтакран таракансен йышӗ сахалланнӑ. Пӗрех пур вӗсем. Ав 17 ҫынна явап тыттарнӑ. Икӗ таркӑна тытайман-ха. Халӗ 27 ҫула ҫитсен ҫар билетне памаҫҫӗ. Ун вырӑнне справка ҫеҫ тыттараҫҫӗ.
Кӑҫалхи ҫурхи призыв вӑхӑтӗнче Чӑваш Енрен 1771 ҫамрӑка ҫара илме Тӗп ҫар округӗ хушнӑ. Ҫӳлтен каланине пирӗннисем пурнӑҫланӑ. Раҫҫейӗн Хӗҫпӑшаллӑ ҫарӗсене 1443 ҫынна янӑ, ытти ҫарпа ҫар чӑмӑртанӑвне — 328. Кун пирки республикӑн правительство ларӑвӗнче ЧР юстици министрӗ Надежда Прокопьева каласа кӑтартнӑ.
Ҫара ӑсатнисен шучӗпе яланхиллех Шупашкар (487 ҫын) тата Ҫӗнӗ Шупашкар (114) хулисем, Патӑрьел (116), Канаш районӗсем (81) палӑраҫҫӗ.
Хӗсмете кӑҫалхи ака–утӑ уйӑхӗсенче янисенчен 22,3 проценчӗ — аслӑ професси пӗлӗвӗ илнӗ ҫамрӑксем, 16,3 проценчӗ ДОСААФ организацийӗсенче ҫарпа учет специальноҫне алла илнӗ.
Хӗсметрен тарса ҫӳрекенсем юлашки ҫулсенче сахалланса пынине палӑртаҫҫӗ. Призыв комиссине 6422 ҫынна чӗннӗ пулсан 99,6 проценчӗ унта пынӑ. Пӑрӑнса ҫӳрекенсем 2012 ҫулта 3508 ҫын шутланнӑ, 2013-мӗшӗнче — 3508, 2013-мӗшӗнче — 2690, кӑҫалхи ҫурхи призыв вӑхӑтӗнче — 1975.
Мурманск хулинче пурӑнакан, ҫара кайма тивӗҫ каччӑ Донбаса лекесрен хӑранипе хӗсметрен пӑрӑнать иккен. Ӑна ҫар службинчен пӑрӑннишӗн пуҫиле майпа явап тыттарма пултарасси те ҫамрӑка шиклентермест курӑнать.
Каччӑ салтак тивӗҫне пачах пурнӑҫласшӑн мар иккен-ха. Вӑл хирӗҫ мар. Анчах вӑл альтернативлӑ майпа хӑй тивӗҫне пурнӑҫласшӑн. Ҫар комиссариантне вӑл ҫакӑн пирки пӗлтернӗ. Сӑлтавне каччӑ Донбаса лекесрен шикленнипе сӑлтавланӑ. Анчах ятарлӑ комисси ҫамрӑк ҫыннӑн шухӑшне ӳкӗте кӗртмелӗх ҫук тесе йышӑннӑ.
Каччӑ Мурманскри судсене те ҫитнӗ, анчах ниҫта та ӑна хӳтӗлекен тупӑнман. Аптӑранипе вӑл Страсбургри суда ыйту ҫырнӑ. Хӑйӗн кӑмӑлне яваплисем тивӗҫтерменни, каччӑн шучӗпе, Этем прави пирки калакан Европӑри конвенцин тӑххӑрмӗш статйине пӑсни пулать.
Капла ыйтупа ҫав шайри суда Раҫҫей ҫынни ҫитни халиччен пулман-мӗн. Анчах каччӑн судра выляса илес шанчӑк ҫук мар. Маларах ун пек ыйтупа тухнӑ ытти ҫӗршыв ҫыннисем пирки Страсбургри суд майлӑ пулнӑ иккен.
Ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен каллех салтак юрри юрлама тытӑнчӗҫ. Ҫурхи призыва халалласа ҫӗршыв Президенчӗн Йышӑну пӳлӗмӗсенче тӗрлӗ мероприяти ирттерме палӑртнӑ. Вӑл ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пуҫланнӑ та ҫу уйӑхӗн ҫурричченех тӑсӑлӗ. Мероприятисен шутӗнче — «хӗрӳ лини» йӗркеленине те асӑнмалла.
Салтака илсе каяссипе ҫыхӑннӑ мӗнпур ыйтӑва ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче йышӑнӗҫ. «Хӗрӳ лини» номерӗ — 39-36-81. Ыйтусене хуравлаканӗсем Владимир Путинӑн Шупашкарти Йышӑну пӳлӗмӗнче ларӗҫ. Вӗсенчен хӗсметпе ҫыхӑннӑ самантсем пирrи ыйтса пӗлме пулать. Сӑмахран, камсене отсрочка парасси, мӗнпе чирлисен хӗсмете илмесси, сывлӑх тӑрӑмӗ пирки комисси йышӑннипе килӗшмесен кама евитлесси тата ытти ҫавӑн пек ыйтӑва уҫӑмлатма май килӗ.
+12.5 °C