Турцири ют ҫӗршыв ӗҫӗсен министрӗ Мелвут Кавусоглу Крым тутарӗсен прависене пӑсни пирки пӗлтернӗ. Анкараран Крыма официаллӑ мар мелпе мониторинг комиссине ярасшӑн.
«Крым халӑхӗн, уйрӑмах Крым тутарӗсен, прависене пӑсаҫҫӗ», — ҫапла пӗлтернӗ Мелвут Кавусоглу. Анкара яракан комисси ҫурма утравра ҫынсен прависене пӑснин мониторингне тӑвӗ–мӗн.
Нумаях пулмасть Крым тутарӗсен АТР телеканалӗ, QHA хыпар агентстви, «Авдет» хаҫат, «Мейдан ФМ» тата «Лидер» радиостанцисем, ачасен «Лале» телеканалӗ ӗҫлеме пӑрахнӑ-мӗн. Мӗншӗн хупнӑ вӗсене? Ҫак МИХсем Раҫҫей перерегистрацийӗ витӗр тухайман имӗш. Вӗсем вара ытларах Крым тутарӗсем валли тухса тӑнӑ-мӗн.
АТР телеканал пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл регистрациленмешкӗн Роскомнадзора документсене пӗрре мар янӑ, анчах вӗсене кашнинчех тавӑрса панӑ.
Ҫак МИХсене хупнине АПШ патшалӑх департаменчӗ те ырламан. АПШра палӑртнӑ тӑрӑх, ку Крымри ирӗклӗ сӑмаха пӑсать. Патшалӑх департаменчӗ МИХсене уҫма чӗнсе каланӑ.
МИХсене хупни Европӑри тулаш политикӑпа ӗҫлекен службӑна та килӗшмен. АТР телеканал виҫӗ чӗлхепе тухнӑ. Ҫав шутра — крымтутарла та.
Паллӑ чӑваш литераторӗ Виталий Родионов профессор «Хыпар» хаҫат редакторне, Валерий Туркай поэта хирӗҫлесе каланӑ тесе пӗлтерет «Ирӗклӗ сӑмах» интернет-хаҫат. Валерий Туркай «Хыпарта» 1990 ҫулсенчи наци юхӑмӗн ертӳҫи пулнӑ Атнер Хусанкай пирки памфлет пичетленӗ-мӗн. Унччен маларах, иртнӗ ҫулхи раштавра, Атнер Хусанкай «Время Чувашии» онлайн-кӑларӑма интервью панӑ. Унта Атнер Петрович Раҫҫейри политика тытӑмӗ хӑйне кӑмӑла кайманнине палӑртнӑ май «ирӗксӗрлӗх лару-тӑрӑвӗ тивӗҫтермест» тесе каланӑ-мӗн. Ҫавӑн пекех Атнер Хусанкай чӑваш литературипе ӳнерӗн хальхи вӑхӑтри тӑрӑмне ырласа калаҫман. Ун шучӗпе ҫавсем иккӗмӗш вырӑна тӑрса юлнӑн хӑш чух туйӑнаҫҫӗ иккен.
Валерий Туркай редактор тата поэт Хусанкай шухӑшлавӗпе килӗшменнине палӑртса унтан тӑрӑхласа статья кӑларнӑ пулать. А. Хусанкай «паян суйлав ҫук» тени Туркая уйрӑмах килӗшмен имӗш.
Унчченхи президент суйлавӗнче Туркай Путинӑн шаннӑ ҫынни пулнине те аса илнӗ «Ирӗклӗ сӑмах» интернет-хаҫат. Туркай шучӗпе чӑваш нацийӗ те, чӑваш культури те хальхи Раҫҫейре лайӑх туяҫҫӗ.
Родионов профессор Туркай статйине хуравланине «Ирӗклӗ сӑмах» чӑвашла пичетленӗ.
Нарӑсӑн 8-мӗшӗнче Патӑрьел район хаҫачӗ «Авангард» 84 ҫул тултарнӑ. Унччен вара «2014 ҫул ҫынни» конкурса пӗтӗмлетнӗ.
Кӑҫалхи конкурса тӗрлӗ отрасльте тӑрӑшакан вунӑ хастар хутшӑннӑ. Конкурсантсем хушшинче культура ӗҫченӗ те, тухтӑр та, шкул директорӗ те, суту-илỹ филиалӗн директорӗпе ял тӑрӑх пуҫлӑхӗ тата ытти те пулнӑ. «Хаҫат вулакансем те ҫак конкурса кӗтнӗ курӑнать, редакцине шӑнкӑравларӗҫ те, ҫырчӗҫ те», — пӗлтереҫҫӗ хаҫатҫӑсем.
Чи нумай сасӑ пуҫтараканни «Ҫулталӑк ҫынни — 2014» хисеплӗ ята тивӗҫнӗ. Хальхинче ҫак чыса Патӑрьелӗнчи пӗрремӗш вӑтам шкул ертỹҫи Н. Андреева ҫӗнсе илнӗ. Наталия Борисовна шкул директорӗн ӗҫӗпе пултарулӑхне 1910 ҫын хак панӑ. Иккӗмӗш вырӑна Ф. Уфуков, виҫҫӗмӗшне В. Фролов тухнӑ.
Кӗҫех Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫӗнӗ радиохумсем эфира тухма пуҫлӗҫ. Мӗнлисем?
Кӑрлач уйӑхӗн 28-мӗшӗнче телерадиовещани енӗпе федераци конкурс комиссийӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унпа килӗшӳллӗн эфира тухмашкӑн ҫаксем выляса илнӗ:
1. «Радио-Дача». Ӑна 96,5МГц хумсем ҫинче Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта итлеме май пулӗ.
2. «Звезда». Ӑна та Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкарта 107.9 МГц хумсем ҫинче итлеме пулать.
Кӑрлачӑн 17-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев республикӑри тата районти хаҫатсен тӗп редакторӗсемпе ҫавра сӗтел ирттернӗ. Унта МИХсем тата влаҫ органӗсем халӑх ыйтӑвӗсене татса панӑ ҫӗрте мӗнле вырӑн йышӑнни пирки калаҫнӑ.
Чи малтанах Михаил Васильевич редакторсене професси уявӗпе саламланӑ. Хальхи МИХсене мӗн ҫитмест? Ку ыйтӑва Михаил Васильевич ҫапла палӑртнӑ: чӑн журналиста пысӑк квалификаци ҫеҫ ҫителӗксӗр. Унӑн совеҫӗ тата тирпейлӗхӗ пулмалла-мӗн.
Ҫавра сӗтелре влаҫ органӗсемпе пресса ҫыхӑнса ӗҫлесси пирки те калаҫнӑ.
«Хыпар» хаҫатӑн тӗп редакторӗ Валери Туркай вара «Чӑваш Республикин хисеплӗ журналисчӗ» ята ҫирӗплетесси пирки сӗнӳ панӑ. Ӑна ҫавра сӗтеле хутшӑнакансем ырланӑ ҫеҫ.
Сӑнсем (30)
Паян Чӑваш патшалӑх драма театрне журналистсем Пичет кунне паллӑ тума пухӑннӑ. Калем ӑстисене ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев саламланӑ. Уява ытти сумлӑ хана та ҫитнӗ.
Михаил Васильевич хӑйӗн сӑмахӗнче МИХсем общество пурнӑҫӗнче пысӑк вырӑн йышӑннине палӑртнӑ. Элтепер журналистсене наградӑсемпе чысланӑ. «ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ» ята Наци телерадиокомпанийӗн пай пуҫлӑхне Елена Гальперинӑна, «Шупашкар хыпарӗсем» хаҫатӑн яваплӑ секретарьне Елена Казаринӑна, Чӑваш кӗнеке издательствин ӳнер редакторне Ирина Калентьевӑна, «Грани» Издательство ҫурчӗн пай ертӳҫине Сергей Петрова, Вӑрмар район хаҫачӗн тӗп редакторне Зинаида Павловӑна, «Хыпар» Издательство ҫурчӗн реклама менеджерне Галина Хрисановӑна панӑ.
Нумаях пулмасть 75 ҫулхи юбилейне уявланӑ Виталий Станьяла тата Аристарх Дмитриева ЧР Элтеперӗн сехечӗпе чысланӑ.
Ҫавӑн пекех уявра ҫулсерен Журналистсен пӗрлӗхӗн премийӗсене тивӗҫнисене чысланӑ. Ҫемен Элкер ячӗллӗ премие кӑҫал ЧР Наци радиовӗн ӗҫченӗ Роза Деменцова тата «Хыпар» хаҫатӑн корреспонденчӗ Ирина Клементьева тивӗҫнӗ. Николай Никольский ячӗллӗ премие «Чӑваш журналистикин энциклопедине» хатӗрленӗ Владимир Зырянова, Надежда Осиповӑна тата Чӑваш кӗнеке издательствин директорне Валерий Комиссарова панӑ.
Чӑваш пичечӗн кунне «Хыпар» хаҫатӑн пӗр ушкӑнӗ уява каймасси пирки пӗлтерет имӗш. Ҫакӑн пирки «Правда ПФО» интернет-хаҫат ҫырать.
Уяв, аса илтеретпӗр, ҫак шӑматкун Чӑваш патшалӑх драма театрӗнче иртмелле.
Маларах асӑннӑ МИХа редакцинчи ҫӑлкуҫ «редакцинче ыйтусем малтанах пулнине», «ҫӗнӗ пуҫлӑх Валерий Туркай килсен лару-тӑру ылмашасса» шаннине пӗлтернӗ-мӗн. Халӗ унта ахаль те пӗчӗк ӗҫ укҫине вӑхӑтра тӳлемеҫҫӗ, гонорара ҫынсем курмаҫҫӗ имӗш. Хайхи ҫын «опытлӑ кадрсем» ӗҫрен кайни пирки те систернӗ пулать. Гендиректорӑн ҫумӗсем пиллӗк ҫынна ҫитсе кайнӑ иккен. «Тиражӑн самай пайӗ макулатурӑна каять», ҫавӑнпа та «хыпарҫӑсен уяв шухӑшӗ мар» имӗш.
Патӑрьел районӗнчи усламҫа, Йӗпреҫ райповӗн тата Шупашкарти суту-илӳ точкин ӗҫченӗсене правительство кӑларман пичет кӑларӑмӗсене сентресем ҫинчен илме хытарса каланӑ-мӗн.
«АиФ-Чӑваш Ен» пӗлтернӗ тӑрӑх, Йӗпреҫ райповӗн ӗҫченӗсем раштавӑн 24-мӗшӗнче виҫӗ кӑларӑма — «АиФ-Чӑваш Ен», «Верси», «МК в Чебоксарах» — сутлӑха илме хирӗҫ пулнӑ. Кунашкал лару-тӑру Шупашкарти «Южанка» лавккара та-мӗн.
Сутлӑха илме пӑрахнӑ-ха, анчах килӗшӗве ҫитес ҫул валли те алӑ пуснӑ-мӗн. Ку кӑна мар, кун пирки вӗсен икӗ эрне маларах пӗлтермелле пулнӑ-ҫке. «АиФ-Чӑваш Ен» пӗлтернӗ тӑрӑх, уведомлени яман вӗсем.
Йӗпреҫ райповӗ ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ҫак лару-тӑрӑва ЧР Экономика министерстви хушнӑ. Патӑрьел районӗнчи усламҫа район администрацийӗн пӗр ӗҫченӗ асӑрхаттарнӑ-мӗн. «Южанка» лавккана ЧР Патшалӑх Канашӗ ҫак кӑларӑмсене сентерсем ҫинчен илме сӗннӗ иккен.
Паян 12 сехетре Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин тӗрлӗ МИХ-семпе калаҫу ирттерчӗ. Хаш-пӗр ыйтусене хуравламасӑр хӑварчӗ пулин те тӗп шухӑшӗсем ҫакскерсем:
- экономика йывӑр лару-тӑрӑва пирӗн патшалӑхран килмен сӑлтавсене пула лекнӗ;
- экономика ура ҫине тӑратех, кун валли пире 2 ҫулталӑк кирлӗ пулӗ. Малашлӑхра вара эпир ҫак лару-тӑруран ӳсӗмпе кӑна тухӑпӑр.
- эпир хамӑр наци наци интересӗсене хӳтӗлетпӗрех, нимӗнле патшалӑх та пире ура хураймӗ;
- хамӑрӑн ҫара вӑйлӑлатӑпӑр, пенсисене те инфляци шайӗнче пысӑклатсах тӑрӑпӑр;
- хресчен — Раҫҫей халӑхӗн элити;
- саккун тӗп вырӑнта пулмалла, вӗсене пурте пурнӑҫламалла;
- Турципе Китай хальхи вӑхӑтра чи вӑйлӑ аталанакан тӑрӑхсем, ҫавӑнпа та эпир вӗсемпе ҫыхӑнӑва аталантаратпӑр;
- хальхи лару-тӑрушӑн пурте яваплӑ, ҫав шутра эпӗ те (Путин В.В.), правительство членӗсем те, регионсем шайӗни пур тӳре-шара та;
- влаҫ органӗсем халӑх хушшинче хирӗҫӳлӗхе пуҫармаҫҫӗ, влаҫрисен ӗҫӗ-хӗлӗпе килӗшменнисене ура хумаҫҫӗ.
Прессӑпа калаҫнӑ вахӑтра эпир хамӑр твиттерта чӑвашла онлайн ертсе пытӑмӑр.
«Хыпар» издательство ҫуртне Варнава пилленӗ. Чиркӳ ҫыннин кӗллине итлеме «хаҫат-журнал кӑларас кулленхи кӑткӑс ӗҫре те православи тӗнне тытса пурӑнма тӑрӑшакансем» пухӑнни пирки пӗлтерет кӑларӑм.
Хаҫатҫӑсем патне Шупашкар тата Чӑваш митрополичӗ Варнава издательство ҫурчӗн директорӗн-тӗп редакторӗн Валерий Туркайӑн ӗҫ пӳлӗмне кӗлӗ вуласа тасатнӑ, ҫӑмӑл мар ӗҫре вӑй-хӑват сунса пурне те пил панӑ.
Варнава Туркая Ҫӑлаканӑн турӑшне тата Иерусалимран илсе килнӗ Сӑваплӑ Хӗресе парнеленӗ. «Хыпар» ӗҫченӗсем Шупашкар тата Чӑваш митрополитӗнчен Хӑватлӑ ӗҫсем тӑвакан Хусан Турамӑшӗн Сӑнне илнӗ. Владыко панӑ ҫак пӗчӗк турӑшӑн хӑвачӗ питӗ пысӑк тесе ҫырать хаҫат. Ӑна 2001 ҫулта Шупашкар епархине килнӗ Мускавӑн тата пӗтӗм Руҫӑн Ҫветтуй Патриархӗ Иккӗмӗш Алексий пиллесе хӑварнӑ-мӗн.
Варнава пирӗн тӑрӑхри халӑхпа питӗ кӑмӑллӑ пулнине пӗлтернӗ, чӑвашсен хӑйсен тӑван чӗлхине упраса малалла аталантарас пархатарлӑ тӗллевне чунтан ырланӑ.
+18.3 °C