Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев «Ертӳҫӗсен команди-2022» республикӑри конкурс ҫӗнтерӳҫисемпе финалисчӗсене чысланӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗ ятне «Чӑваш Енри экспорт енӗпе ӗҫлекен пӗчӗк тата вӑтам усламҫӑсене пулӑшакан центр» организацин директорӗн заместителӗ Владимир Терентьев, Шупашкарти стоматологи поликлиникин тӗп врачӗн заместителӗ Милана Быстрова, «Релематика» обществӑн реклама менеджерӗ Евгения Иванова, Улатӑр районӗнчи Ахматово шкулӗн директорӗ Татьяна Емельянова, Шупашкарти 45-мӗш вӑтам шкул директорӗ Татьяна Юдина тивӗҫнӗ.
Ҫак эрнере Шупашкарти 4-мӗш лицей умӗнче пӗр арҫын ача ҫумне ҫулӑхнине эпир пӗлтернӗччӗ-ха. Ӗнер РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ ҫав арҫынна тытса чарнӑ. Вӑл 36 ҫулта, Шупашкартан. Управлени сайтӗнче унтан ытла нимӗн те пӗлтермен.
«Ҫыхӑнура» форумра вара Шупашкарӑн кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче пӗр арҫын хӗрарӑмсем ҫумне унччен те ҫулӑхнине, вӗсене хӗненине пӗлтернӗ. Арҫын амӑшӗпе пурӑнать, ӑна амӑшӗ хӳтӗлет тесе хыпарланӑ. Арҫын пирки йӗрке хуралҫисене пӗлтернин усси пулман имӗш.
Ӗнер, раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, Шупашкарта паллӑ мар пӗр арҫын хӗрача ҫумне ҫулӑхнӑ.
«Ҫыхӑнура» форумра пӗлтернӗ тӑрӑх, пӑтӑрмах хулари 4-мӗш лицей умӗнче (вӑл хулан кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче вырнаҫнӑ) пулса иртнӗ.
Видео тӑрӑх хакласан, ирхи 8 сехет те 18 минут тӗлӗнче вӗренӳ учрежденийӗн Чернышевский урамӗнчи 1-мӗш корпусӗ патӗнче пӗр хӗрача хыҫҫӑн хура тӗслӗ, шурӑ йӗрлӗ куртка тӑхӑннӑ арҫын утса пырать. Хӗрача шкула кӗрсе каяс умӗн вӑл ӑна айккинелле илсе каять. Унтан вӑл ӑна ыталама хӑтланать, аллине хӗрачан куртки ӑшне чиксе ярать. Кайран вӑл ҫаврӑнса утать, васкамасӑр шкул картишӗнчен тухса каять.
Чӑваш Енри икӗ хулара тата пӗр посёлокра шкулсем тума тытӑнӗҫ. Вӗсем Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта тата Кӳкеҫре пулӗҫ.
Республикӑн строительство, архитектура тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх министрӗ Павел Данилов пӗлтернӗ тӑрӑх, заявкӑсене кӑҫалхи ҫу уйӑхӗнче Раҫҫей Вӗренӳ министерстви ырланӑ. Вӗренӳ учрежденийӗсене тума хыснаран 2,7 миллиард тенкӗ уйӑрса панӑ. Виҫӗ объекта 2024 ҫулхи раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗччен туса пӗтермелле.
Шупашкарти «Хӗвеллӗ» микрорайонти химипе физика профильлӗ, 1400 ача вӗренмеллӗх шкула 3-мӗш строительство тресчӗ хӑпартӗ; Ҫӗнӗ Шупашкарти гуманитари профильлӗ, 1100 вырӑнлӑх шкула — «Старатель» строительство компанийӗ; Кӳкеҫри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 825 вырӑнлӑх шкула — Чӑваш Енӗн ипотека корпорацийӗ.
Шӑмӑршӑра вӑтам шкулта вӗренекен ачисем урокра курткӑпа лараҫҫӗ. Ҫавӑн сӑлтавӗ котельнӑй йӗркеллӗ ӗҫлеменнипе ҫыхӑннӑ.
Район администрацийӗнче лару-тӑрӑва ҫирӗп тӗрӗслесе тӑнине ӗнентернӗ май вӗренӳ процесне чармассине хыпарланӑ.
Шкула тӗплӗн юсанӑ хыҫҫӑн классенчен пӗри сивӗ чухне йӗркеллӗ ӑшӑнса ҫитеймест иккен. Ҫакӑ ачасемшӗн те, учительсемшӗн те меллӗ мар. Шкула, ача пахчине тата больтницӑна ӑшӑпа тивӗҫтерсе тӑракан котельнӑй йӗркеллӗ ӗҫлемест-мӗн. Класра халӗ ӑшӑтмалли хатӗр вырнаҫтарнӑ.
Ӑшӑ ыйтӑвне тӗпрен татса пама модульлӗ котельнӑй вырнаҫтарни пулӑшӗ тесе ӑнлантарнӑ вырӑнти администрацире.
Ҫав вӑхӑтрах класра сивӗ пирки прокуратура тӗрӗслев пуҫарни те паллӑ.
Таджикистанра вырӑс чӗлхи вӗрентекен шкулсенче Чӑваш Енри оборудование вырнаҫтарнӑ.
Кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Раҫҫей тата Таджикистан президенчӗсем Владимир Путин тата Эмомали Рахмон видеоҫыхӑну мелӗпе пилӗк шкул уҫнӑ. Вӗсенче вырӑс чӗлхине вӗрентӗҫ. Икӗ ҫӗршывӑн пӗрлехи проекчӗпе килӗшӳллӗн ӗҫлеттерсе янӑ шкулсем Душанбе, Бохтар, Худжанд, Турсунзаде тата Куляб хулисенче вырнаҫнӑ.
Виҫӗ шкулта столовӑй валли оборудование Шупашкартан ӑсатнӑ. Вӗсене «Чувашторгтехника», «ЭЛИНОКС», «ФРОСТО» тата «Торговая Механика» компанисем туса кӑларнӑ.
Чӑваш Енре шкул театрӗсен конкурсне ирттерме палӑртнӑ. Ӑна йӗркелекенӗсем — республикӑн Культура министерстви, Вӗрентӳ министерстви, Чӑваш Енри хӗрарӑмсен канашӗ, Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвӗн кураторӗ — РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Алла Салаева.
Конкурса ҫак номинацисемпе ирттерӗҫ: «Литературӑпа музыка композицийӗ»; «Пӗчӗк формӑллӑ спектакль» (унта 5 ҫын таран вылять, спектакль 20 минутран ытла тӑсӑлмалла мар); «Пысӑк формӑллӑ спектакль» (унта 5 ҫынтан ытларах вылять, спектакль 45 минут таран пырать); «Спектакле илемлетни (сценографи)»; «Ятарлӑ номинаци».
Заявкӑсене Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗччен йышӑнӗҫ.
Истори страницине уҫсан...
Чӗмпӗр кӗпернин Пӑва уесӗнчи ялсенче шкулсем уҫас, вӗсене учительсемпе тивӗҫтерес ӗҫре И.Я.Яковлева халӑх училищисен инспекторӗ, каярахпа директорӗ пулнӑ И.Н.Ульянов пысӑк пулӑшу панӑ. Илья Николаевича ҫак ӗҫе шаниччен пуҫламӑш училищӗсенчи лару-тӑру питӗ кӑткӑс пулнӑ, ачасене ӑнсӑртран тупӑннӑ ҫынсем вӗренткеленӗ тӗслӗхсем те паллӑ. Вӗсен ятарлӑ педагогика пӗлӗвӗ те пулман.
И.Н.Ульянов, инспектор тӗрӗслевӗпе кӗпӗрнери ялсене тухса ҫӳренӗ чух, ҫак ҫитменлӗхсене тӳрех асӑрханнӑ.
1871 ҫулхи декабрӗн 20-мӗшӗнче И.Н.Ульянов хыҫлӑ ҫула кӳлнӗ икӗ лашапа (ывӑннӑ лашасене Упи вулӑсне кӗрсе ҫӗннисемпе улӑштарнӑ — авт.) Чиркӳллӗ Шӑмӑршӑ ялне пырса ҫитет. Кунти шкулта ӑна пӑшӑрхантараканни тата тарӑхтараканни пайтах тупӑннӑ. Инспектор хӑйӗн ӗҫ хутӗнче ҫапла ҫырнӑ: «Шӑмӑршӑ шкулӗнче ҫар училищине пӗтернӗ Теплов учитель ӗҫне туса пырать. Унӑн «вӗрентӗвӗ» ҫапларах пулса пырать: кашни вӗренекен ал айӗнче мӗнле кӗнеке пур, ҫавна вулать; ҫавна пулах пӗри — Евангели вулать, тепри — «Мирской вестник» журналти сыр тума вӗрентекен статьяна шӗкӗлчет, виҫҫӗмӗшӗ — Галахов хрестоматине алла тытнӑ, хӑшӗсем вара Максимовӑн «Край крещенского света» кӗнекипе е виҫӗ пӗр тӑван ҫинчен хывнӑ юмахпа палашаҫҫӗ.
Шупашкарти "Садовый" микрорайонти шкула ку ҫулталӑк вӗҫӗччен туса пӗтерме шантарнӑччӗ. Ӗҫсем мӗнле пыраҫҫӗ-ха унта?
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Денис Спирин телеграм-каналӗнче пӗлтернӗ хыпара вуласан ӗҫсем вӑйлах пыманнине ӑнланма пулать. Вӑл стройка вырӑнне кайса курнӑ. Сити-менеджер нумай асӑрхаттару тунӑ, ӗҫлекенсен йышне ӳстермелине каланӑ. "Унсӑрӑн штраф санкцийӗсемпе усӑ курма тивӗ", - ҫапла ҫырнӑ Денис Спирин телеграм-каналӗнче.
«Тӗлӗнмелле ЧУНЛӐ мероприяти иртрӗ паян Ҫеҫпӗл Мишши поэтӑмӑрӑн ҫуралнӑ ялӗнче – Ҫеҫпӗлте. Ун ячӗллӗ шкулта Ҫеҫпӗл Мишши поэтӑн парттине уҫрӑмӑр – шкул ачисемпе, вӗрентекенсемпе, ял халӑхӗпе, ҫыравҫӑсемпе, «Канашсем» ентешлӗхпе пӗрле», – тесе хыпарланӑ ӗнер тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче Лидия Филипповна журналист, публицист тата поэт.
«Ҫеҫпӗлӗмӗрӗн тӑван халӑхӗшӗн шатӑртатса ҫуннӑ чун-чӗрин кӑвайтне «ҫеҫпӗл ҫеҫкисен» чӗрине ҫитерме пултартӑмӑр пулӗ тесе шухӑшлатпӑр. Ачасен ялкӑшса тӑракан куҫӗсене курни, вӗсем поэт сӑввисене хӗрӳленсе вулани – пирӗншӗн чи хаклӑ тав туни пулчӗ. Тав сире пурне те, ентешсем!» – хавхаланса та ҫунатланса пӗлтернӗ Канаш ҫӗрӗн канӑҫсӑр чунлӑ хӗрӗ.
+12.5 °C