Ӗнер Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче «Ватӑ хурӑн историйӗ» премьера кӑтартнӑ. Ӑна Серби режиссёрӗ Амела Вученович лартасси пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Пуканесен художникӗ те кунти художник мар — Тольяттинчен килнӗ Елена Бабкина. Композиторӗ вара хамӑр патриех — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Андрей Галкин.
«Мана сирӗн актёрсемпе тата «лартакан цехсемпе» ӗҫлеме кӑмӑллӑ пулчӗ», — тенӗ Амела Вученович. Спектакльте Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ Петр Клементьев, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗсем Алевтина Тимофеева, Юлия Мельник, Светлана Кокшина, ҫавӑн пекех Алина Каликова, Людмила Казимир, Станислав Крылов, Дмитрий Львов выляҫҫӗ.
Вырсарникун Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисткин Маргарита Финогентовӑн пултарулӑх каҫӗ иртет. Ӑна вӑл сцена ҫинче вунӑ ҫул пулнине халалланӑ.
Меццо-сопрано сасӑпа юрлаканскер 2006 ҫултанпа асӑннӑ театр солистки шутланать. Унччен вӑл Чӑваш патшалӑх академи симфони капеллинче, Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче юрланӑ. Хӑй вӑй Улатӑр хулинчен. Тӗрӗсрех, унта ҫуралнӑ.
Ыран, юпан 26-мӗшӗнче, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Чӑваш наци конгресӗн VIII Аслӑ Пухӑвӗ пулать. Унӑн ӗҫне 300 яхӑн делегат тата 250 яхӑн хӑна хутшӑнмалла. Съезд 11:00 сехете пуҫлать.
Кун йӗркинче Чӑваш наци конгресӗн президиумӗ VII-мӗш съезд хыҫҫӑн ирттернӗ тата малашне тумалли ӗҫсене сӳтсе явӗҫ, ревизи комиссийӗн отчётне итлӗҫ. Аслӑ Пуху йышӑнмалли хӑш-пӗр документсемпе вӗсен сайтӗнче паллашма пулать.
Чи пӗлтерӗшлӗ ыйтусем хушшинче ЧНК Президентне суйласси пулӗ. Ҫӗнӗ ертӳҫӗпе халӑх ЧНК ӗҫӗнче улшӑнусем пуласса кӗтет. Чӑваш наци конгресӗн ертӳҫисем ҫакӑнпа килӗшеҫҫӗ-килӗшмеҫҫӗ-и, анчах мӗн пытармалли пур — халӑх вӗсен ӗҫне пысӑках хакламасть. Кӑна эпир маларах ирттернӗ ыйтӑм та ҫирӗплетет. «ЧНК ӗҫӗ-хӗлӗ сире тивӗҫтерет-и?» ыйту ҫине 30 ытла ҫынран 2-мӗшӗ кӑна тивӗҫтерет тесе хуравланӑ, ыттисем вара япӑх ӗҫленине тата ӗҫне лайӑхлатмалли пирки пӗлтернӗ.
Президент вырӑнне йышӑнмалли кандидатсен йышӗнче хальлӗхе тӑватӑ ҫынна палӑртнӑ: Клементьев Валерий Леонидович (юрӑҫ, усламҫӑ, хальхи вӑхӑтра ЧНК Президенчӗн ӗҫне пурнӑҫлакан); Лукианов Николай Егорович (юрист, ЧАП партине йӗркелеме хутшӑннисенчен пӗри); Портнов Константин Петрович (ЧНК ӗҫтӑвком ертӳҫи); Тимӗр Тяпкин («Сӑвар» Чӑваш наци культурин аталану фончӗн ертӳҫи). Сас-хура пӗлтернӗ тӑрӑх влаҫ тытӑмӗнчи тӳре-шара ЧНК ертӳҫинче Угаслов Николай Фёдоровича курасшӑн. Чӑннипе, миҫе кандидат пулассине Аслӑ Пухара пӗлтерӗҫ пулас, ЧНК сайтӗнче кун пирки информаци ҫук.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче «Асамлӑ чаршав» фестиваль малалла пырать. Ял тӑрӑхӗсенчи пултарулӑх ушкӑнӗсем пӗрин хыҫҫӑн тепри Культура ҫурчӗсен сцени ҫине паллӑ драматургсен хайлавӗсемпе тухаҫҫӗ. Халӑх ытларах камитсем пӑхма юратать, ҫавӑнпа артистсем ытларах чухне сцена ҫинче кулӑшла спектакльсем лартса пама кӑмӑлларах параҫҫӗ.
Штанашсем вара вӑрҫӑ теми суйласа илнӗ, куракансем умне Беларуҫ драматургӗ Алексей Кудрявцев ҫырнӑ «Тӑлӑх Марье» ятлӑ икӗ пайлӑ драмӑпа тухрӗҫ. Залра «Асамлӑ чаршав» сӑн тата кӗнеке куравӗ йӗркеленӗ. Пьесӑри ӗҫсем вӑрҫӑ пӗтнӗренпе 40 ҫул иртсен пулса иртеҫҫӗ. Тӑлӑх хӗрарӑм Марье (Надежда Егорова) ӗмӗр тӑршшӗпех хӑй пытарнӑ летчикӑн вил тӑприне пӑхса пурӑнать, ӑна асрах тытать, вӑл ӑна юратнӑ пулнӑ-ҫке, ял пуҫлӑхӗ лайӑхрах кил-ҫурта куҫма сӗнсессӗн ҫӗнӗ ҫӗре ниепле те куҫса каясшӑн мар. Вӑрҫӑ пьесӑри геройсен асӗнче тарӑн йӗр хӑварнӑ: Мотя хӑйӗн ачине вӗлернӗ хыҫҫӑн ӑсран тайӑлнӑ (ку сӑнара Майа Егорова чуна тивмелле сӑнласа пачӗ, сасси, хӑйне тытни, пуканене ача тесе ыталаса алӑ ҫинче йӑтса ҫӳрени ытла та чуна ҫӳҫентерет.
| ЮПА | 17 |
Паян Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Анатолий Хмыт пьесипе лартнӑ «Сутӑн илнӗ чыс» ҫӗнӗ спектакль кӑтартрӗҫ. Ӑна чӑваш халӑх артисчӗ Иван Иванов лартнӑ. Сценине илемлетессишӗн чӑваш халӑх художникӗ Юрий Матросов тӑрӑшнӑ.
Пьеса авторӗ пирки каласан, вӑл Тутар Республикинче ҫуралнӑ чӑваш. Хальхи вӑхӑтра вӑл Шупашкарти шкулсенчен пӗринче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентет. Хӑй вӑхӑтӗнче Чӑваш телевиденийӗнче ача-пӑча кӑларӑмӗсен редакторӗнче тӑрӑшнӑ. Ҫар тивӗҫне унӑн Афганистанра пурнӑҫлама тивнӗ. Тен, ҫавӑнпа та пулӗ вӑл Афганистан темине суйласа илнӗ. Пӗр енчен, ун чухнехи самана чылай хыҫа юлнине кура вӑл хальхи вӑхӑтшӑн ҫивӗч мар пек те туйӑнӗ. Пытармастӑп, спектаклӗн пӗрремӗш пайне пӑхнӑ чух ҫавӑн пек туйӑм хамӑн та хуҫаланчӗ. Иккӗмӗш пайӗ вара, ӗҫ-пуҫ хальхи чӑваш ялӗнче пулса иртнӗ вӑхӑт, чуна уйрӑмах тивет. Пьесӑн тӗп шухӑшӗ ятӗнченех паллӑ — мул мала тухса тӑнӑ самантра пурнӑҫри ытти хаклав чакни.
Спектакльте тӗрлӗ ӑрури артистсем вылярӗҫ. Ҫав шутра СССР халӑх артистки Вера Кузьмина та пулчӗ.
Шупашкарта чӳк уйӑхӗн 2–4-мӗшӗсенче илем индустрийӗн «Ылтӑн коллекци» XVII уҫӑ фестивалӗ иртмелле. Ӑна республикӑн Экономика министерствипе тӗп хула администрацийӗ ырланипе йӗркелеҫҫӗ.
Фестиваль тӗллевӗн шутне ҫынсене хитре тӑвассишӗн тӑрӑшакан ҫамрӑк та пултаруллӑ специалистсене — косметологсене, визажистсене, парикмахер-стилистсене, художник-модельерсене, дизайнерсене палӑртассине кӗртеҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне ӗҫре ҫӗнӗ технологисене анлӑрах сарасса, специалистен професси шайне ӳстерме май килессе шанаҫҫӗ иккен.
Тӗп мероприяти чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче иртмелле.
Ача-пӑчана савӑнма нумай та кирлӗ мар вӗт. Муркашри шӑпӑрлансемшӗн нумаях пулмасть ҫавӑн пек кӑсӑклӑ мероприяти пулса иртнӗ. Район центрӗнчи культурӑпа кану центрӗнче вӗсем валли интерактивлӑ шоу йӗркеленӗ.
Тӗрӗссипе, шоуна Санкт-Петербург хулинчи ҫӳллӗ пуканесен «Парадиз» театрӗ кӑтартнӑ. «Вовочкӑн ҫӗнӗ тӗлӗнтермӗшӗсем» ят панӑскер вӑхӑтӗнче шӑпӑрлансене мультфильмсенчи паттӑрсем стена ҫине чӗнсе кӑларса тӗрлӗ вӑйӑ выляттарнӑ, парнесемпе хавхалантарнӑ. Ача-пӑча валли дартс вӑййи те ирттернӗ, батут ҫинче сикме май килнӗ. Юлашкинчен мультфильмсенчи тӗрлӗ сӑнарпа юнашар тӑрса асӑнмалӑх-савӑнмалӑх сӑн ӳкерӗннӗ.
Театр ӳнерне юратакансем валли ыран пирӗн республикӑра паллӑ пулӑм: Шупашкарта пуҫласа «Пурин те пӗр пек пулмасан та» ят панӑ пӗтӗм тӗнчери расна фестиваль иртмелле. Мероприятие Мари Элти, Мӑкшӑ Республикинчи, Тутарстанри, Удмуртинчи, Ханты-Мансийск автономи округӗнчи, Чӑваш Енпе Мускав облаҫӗсенчи тата Болгаринчи, Казахстанри, Литвари, Сербинчи, Украинӑри тата Францинчи пукане театрӗсем килсе ҫитмелле.
Фестиваль ырантан пуҫласа юпа уйӑхӗн 16-мӗшӗччен тӑсӑлмалла. Артистсем Шупашкарти тӗрлӗ сцена ҫинче: пукане театрӗнче, Наци вулавӑшӗнче, Культруа институчӗн вӗренӳ театрӗнче, Трактор тӑвакансен культура керменӗнче — вылӗҫ. Фестиавль ыран, каҫхи тӑватӑ сехетре, Хусанкай ячӗллӗ культура керменӗнче уҫӑлӗ.
Паян Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ черетлӗ хут чаршав уҫрӗ. Юлашки ҫулсенче ҫирӗп йӑлана кӗнӗ пекех кӑҫал та театрӑн сезонӗ Федор Павловӑн «Ялта» спектаклӗпе уҫӑлчӗ.
«Ывӑнтарчӗҫ ӗнтӗ унпа пӗр вӗҫӗм уҫса-хупса», — текенсем те пуррине пӗлсе тӑнӑран хамӑн та ҫапла шухӑшлас кӑмӑл малтанланса амалланнине пытарам мар. Анчах залра ҫутӑ сӳнет те «Ҫич уй урлӑ ҫул курнать — эпир каяс ҫул мар-ши?» — тени янӑраса каять те вилӗмсӗр «Ялта» драмӑпа пуҫласа тӗрӗсех тунине ӑнланса илетӗн. Ҫапла. Классика классиках ҫав ӗнтӗ. Тарӑн шухӑшлӑ хайлав ҫумне артистсен вӑййине, тумтирӗпе стенӑна епле илемлетнине, юрри-ташшине, ҫутӑ вылявне кӗрт те тек нимӗн те хушса калаймӑн.
Спекталкь пуҫланас умӗн куракансен умне театрӑн илемлӗх ертӳҫи Валерий Яковлев сцена ҫине тухрӗ. Вӑл кӑҫалхи ҫӗнӗ сезонти плансемпе паллаштарчӗ. Ун пирки эпир маларах пӗлтернӗччӗ. Ҫӗнӗрен ҫакна кӑна хушса калас: «Сутӑн илнӗ чыс» премьерӑпа театр куракансене ҫак уйӑхрах, 17-мӗшӗнче, савӑнтарӗ. Ытти шухӑш-тӗллев пирки эпир сире маларах пӗлтернине кура тепӗр хутчен асӑнмӑпӑр.
Театр ӳнерне юратакансене Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра иртмелли ҫак пулӑм чӑннипех те пысӑк савӑнӑҫ кӳрессе шанас килет. Тӗп хуламӑрти «Ҫеҫпӗл» кинотеатрта нихӑҫан пулман балет кӑтартӗҫ. Ҫапла-ҫапла, кинотеатрта. Унччен чӑваш сцени ҫинче пулман та спектакльсем мар пулӗ те, анчах тӗлӗнтермӗшӗ — балета 3D форматпа кӑтартни.
Юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнче П. Чайковскин «Щелкунчикне» кӑтартӗҫ, 22-мӗшӗнче — А.Аданӑн «Жизельне», 29-мӗшӗнче каллех П. Чайковскин балетне — ун чухне «Акӑш кӳллине» курма май килӗ. 3D форматлӑ балета 19 сехетре кӑтартӗҫ.
+21.3 °C