Пурнӑҫ пӗр вырӑнта тӑмасть те, малашне нумай хваттерлӗ ҫурт-йӗре юсама тесе хваттер хуҫисем укҫа пухма тытӑнӗҫ. Вӑл тупрана ӑҫта хурса пырассине харпӑрлӑхҫӑсене пухусенче татса пама ирӗк параҫҫӗ.
Ҫак ыйтупа нумаях пулмасть Ҫӗмӗрле районӗнчи Саланчӑкра пуху иртнӗ. Унти нумай хваттерлӗ ҫуртра (вӑл — Николаев урамӗнчи 8-мӗш ҫурт) пурӑнакансем пуҫтарӑнса калаҫнӑ. Халӑхпа тӗл пулма вырӑнти ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Людмила Егорова тата район администрацийӗн строительство, ҫул-йӗр тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх пайӗн специалист-эксперчӗ Алина Маскина пырса ҫитнӗ. Вӗсем ҫӗнӗ йӗркепе паллаштарнӑ, пухӑннисен ыйтӑвне хуравланӑ.
Нумаях пулмасть Тутарстанри Арск хулинче Раҫҫейӗн тӗп халӑхӗсен ассоциацийӗн йӗркелӳ пухӑвӗ тата I съезчӗ иртнӗ. Унта Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи наци республикисенчен хутшӑннӑ. Чӑвашсенчен пухӑва тата съезда наципе культура чӗрӗлӗвӗн «Ирӗклӗх» пӗрлешӗвӗ (ертӳҫи — Дмитрий Степанов) кайнӑ.
Пухӑва хутшӑннисем Патшалӑх Думи тата регионсенчи Патшалӑх Канашӗсем «Вӗренӳ ҫинчен» тата «Раҫҫей Федерацийӗнчи халӑхсен чӗлхисем ҫинчен» саккунсене ҫӗнӗрен пӑхса тухнине тиркенӗ. Съездра ҫӗршывӑн Президенчӗ, федераци парламенчӗн икӗ палатине тата Атӑлҫи тӑрӑхсенчи регионсен: Чӑваш Енӗн, Тутартсанӑн, Пушкӑртстанӑн — ертӳҫисемпе вӗсенчи парламентсене ямалли резолюци йышӑннӑ.
Асӑннӑ хутра виҫӗ саманта палӑртнӑ. Пӗрремӗшӗнчен, регионсене хӑйсен ертӳҫисене епле калассине хӑйсене суйлама ирӗк пама ыйтнӑ. Иккӗмӗшӗ Чӑваш Ене кӑна пырса тивет. Унта Чӑваш ене патшалӑх ят тавӑрасси пирки сӑмах пырать. Виҫҫӗмӗшӗнче вырӑнти халӑхсене хӑйсен чӗлхипе пӗлӳ илме тан майсем туса парасси ҫинчен каланӑ иккен. Республикӑсенче, сӑмахран, тӑван чӗлхепе патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне тыттарма май туса пани аван тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Шупашкарти Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫурт шӑпи нумайӑшне пӑшӑрхантарть. Ун тавра чылайӑшӗ калаҫать, тавлашать… Пурте ҫак ыйтӑва уҫӑмлатасса кӗтеҫҫӗ.
Паян, авӑнӑн 23-мӗшӗнче, Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков ҫав ҫуртри ҫынсемпе пуху ирттернӗ. Вӑл унта пӗлтернӗ тӑрӑх, Пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа тӗпчев институчӗ Петров 9-мӗш урамӗнчи ҫурт пурӑнма юрӑхсӑр пулнине палӑртнӑ-мӗн. Ҫавна май строительсем ҫитес вӑхӑтра ҫуртӑн пӗрремӗш подъездне аркатма тытӑнӗҫ.
Кун хыҫҫӑн 2-мӗшпе 3-мӗш подъездсен шӑпине татса парӗҫ. Алексей Ладыков Чӑваш Ен авариллӗ ҫуртрисене сертификат партармашкӑн кирлӗ ҫӗре ыйтупа тухнине пӗлтернӗ. Анчах вӑл ҫурта тепӗр хут тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн ҫеҫ уҫӑмланӗ-мӗн.
Хальлӗхе ҫав ҫуртри ҫынсем Г.Лебедев ячӗллӗ лицейӗн авариллӗ ҫуртне куҫнине унччен пӗлтернӗччӗ.
Авӑнӑн 13-мӗшӗнче Шупашкарта историн пӗрлӗхлӗ кӗнекине йышӑнма хистесе митинг иртнӗ. Мероприятие 20 яхан ҫын хутшӑннӑ. Вӑл Хӗрлӗ тӳремре пулнӑ.
Пӗтӗм Раҫҫей акцине «Партия Великое отечество» йӗркеленӗ. Унӑн хастарӗсем РФ вӗренӳ министрне Дмитрий Ливанова Владимир Путин президентӑн Хушӑвне пурнӑҫлама, шкул ачисем валли историн пӗрлӗхлӗ кӗнекине кӑларма ыйтса митинга тухнӑ.
Митигн аслисене кӑна мар, Шупашкарти шкулсенче вӗренекенсене те кӑсӑклантарнӑ. 2-мӗш гимназире 11-мӗш класра вӗренекен Алексей Свеклов пӗрлӗхлӗ кӗнеке кирлине палӑртнӑ. Вӑл хальхи учебниксем тӗнчере, ҫӗршывра пулса иртнӗ пулӑмсене туллин ҫутатманнине каланӑ. Истори вӗрентекенӗ те ку е вӑл пулӑма туллин ҫырса кӑтартманнине палӑртать-мӗн.
Авӑн уйӑхӗн 6–7-мӗшӗсенче Йӗпреҫ районӗнчи Пучинке ял ҫывӑхӗнчи «Хӗрлӗ партизан» аэродромра регионсем хушшинчи XI Маресьев слечӗ иртнӗ. Унта авиацие кӑмӑллакан ҫынсем Мускавран, Улатимӗртан, Йошкар-Оларан, Хусантан, Шупашкартан пырса ҫитнӗ.
Мероприятие паллӑ вӗҫӗвҫӗсен ятне асра тытса йӗркелеҫҫӗ. Акӑ, сӑмахран, Совет Союзӗн Паттӑрӗ Алексей Маресьев Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче икӗ ура тупанне татмалла аманнӑ. Унтан сипленнӗ хыҫҫӑн Йӗпреҫри вӗҫев шкулӗнче ҫӗнӗрен вӗҫме хӑнӑса самолет умне ларнӑ, тӑшманпа кӗрешӗве тухнӑ. Е тата Йӗпреҫ районӗнчи Липовка поселокӗнче ҫуралнӑ Леонид Константинова илер. Вӑл Патшалӑх Думин тата Раҫҫей ҫарӗн аслӑ офицерӗсене хӑйӗн пурнӑҫне шеллемесӗр ҫӑлнӑ. Хисепе тивӗҫ летчиксем хушшинче хӗрарӑм та пур. Вӑл — Йӗпреҫ районӗнчи Ирҫе Ҫармӑсри Валентина Волковаӗ Тӑван ҫӗршывӑн вӑрҫи вӑхӑтӗнче харсӑрскер каҫхи бомбардировщиксен хӗрарӑмсен полкӗнче пулнӑ.
Слета пухӑннисене тӳресем те саламланӑ. Сӑмахран, республикӑн транспорт тата ҫул-йӗр министрӗн ҫумӗ Владимир Степанов, Йӗпреҫ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Чугаров.
Ӗнер Йӗпреҫ район депутачӗсем черетсӗр ларӑва пуҫтарӑннӑ. Унта депутатсемсӗр пуҫне район администрацийӗн пайӗсен тата ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсем, федераци органӗсен подразделенийӗсен ертӳҫисем, тӗрлӗ харпӑрлӑх хурмиллӗ предприяти-организацисене ертсе пыракансем, ял хуҫалӑх ертӳҫисем, шкул директорӗсем, прокуратура ӗҫченӗсем пухӑннӑ.
Ларура Йӗпреҫ район Уставне улшӑну кӗртессине сӳтсе явнӑ. Унта хӑш-пӗр пунктсене хушнӑ, хӑшӗсем вӑйне ҫухатнӑ тесе йышӑннӑ. Район пуҫлӑхӗн полномочийӗ хӑҫан тухассине те палӑртса хӑварнӑ. Ют ҫӗршывра укҫа упрасан та район пуҫлӑхӗн тилхепине ҫухатӑн. Маларах ун пек саккуна ҫӗршыв шайӗнче йышӑннӑ май хӑш-пӗр ҫӗрте вырӑнти саккун акчӗсене улшӑнусем кӗртме ӗлкӗрнӗччӗ-ха, халӗ йӗпреҫсен те Уставӗ федераци саккунӗпе килӗшсе тӑрать.
Районӑн муниципалитет шайӗнчи право акчӗсем вырӑнти хаҫатсенчен пӗринче пичетленнӗ хыҫҫӑн тин вӑя кӗрӗҫ. Кун пирки те ларура палӑртса хӑварнӑ.
Сӑнсем (16)
Етӗрне районӗнчи Мӑн Чураш ялӗнче пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑссем ҫӳремелли ҫул тӑвас ыйтупа пуху иртнӗ. Аса илтеретпӗр, «Мускав–Хусан– Екатеринбург» магистраль пирӗн республикӑри темиҫе район тӑрӑх иртмелле, ҫав шутра Етӗрне тӑрӑхӗ те пур.
Пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑс ҫулӗ асӑннӑ районти Мӑн Чураш ял тӑрӑхӗн территорийӗпе урлӑ каҫмаллине шута илсе халӑх йышлӑ пуҫтарӑннӑ.
Уйкас Чурашра пурӑнакансем уйрӑмах шуйханнӑ тесен те йӑнӑш мар-тӑр. Магистраль ҫав ял ҫумӗпе каймалла. Ҫынсем ыйту ҫине ыйту панӑ. Ҫынсене проект хакӗ те, унта вырӑнти халӑх валли ӗҫ вырӑнӗ пулассипе пулмасси те, пуйӑс сасси канлӗхе татмасси пирки те сӑмах хускатнӑ. Ыйтусене район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ В.Ю. Еремеев, капиталлӑ строительство пайӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ О.П. Иванов, вырӑнти ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ В.Н. Черлаков тата Мускавран ятарласа килнӗ йыш тӗплӗн хуравланӑ.
Унтан пухура Мӑн Чураш ял тӑрӑхӗн аталанӑвӗн тӗп планне улшӑну кӗртме йышӑннӑ.
Ӗнер Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче труппа пухӑвӗ иртнӗ. Иртнӗ ҫулхи евӗрех унта культура министрӗ Вадим Ефимов пырса ҫитнӗ. Мӗн тесен те Вадим Петровичшӑн ку ҫывӑх театр тесен те пысӑк йӑнӑш мар-тӑр — министра лариччен унта вӑл директорта тӑрӑшнӑччӗ.
Театр коллективне ҫӗнӗ сезон уҫӑлнипе саламланӑ май Вадим Петрович чӑваш сценин ҫӑлтӑрӗсенчен хӑшӗсене — СССР халӑх артистне Вера Кузьминана, РСФСР халӑх артистне Нина Григорьевана тата Владимир Семенова — уйрӑммӑн асӑнса хӑварнӑ. Вера Кузьминана — Хисеп орденне тивӗҫнипе, Нина Григорьевана — «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден илнӗ ятпа, Владимир Семенова — «Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ артсичӗ» хисеплӗ ятпа.
Ӗҫ пирки калаҫнӑ май, Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ кӑҫалхи ҫур ҫулта плана ирттерсе пурнӑҫланине палӑртнӑ, вӑл 4 миллион тенкӗ ытла ӗҫлесе илнӗ. Ҫапах та кунпах лӑпланса лармалла мар, укҫа тӑвас енпе ҫӗршыври наци театрӗсен шайне ларас тесен тата тимлемелле.
Ҫитес ҫултан театрта юсав ӗҫӗсем малалла тӑсӑлмалла. Театрӑн гастроле ҫӳремелли автобусӗ кивелни пирки те сӑмах хускатнӑ.
Паян Улатӑр хула Депутачӗсен пухӑвӗ иртнӗ. Черетсӗр пухӑнма хистенин сӑлтавӗ — Улатӑр хула администрацийӗн пуҫлӑхне Михаил Марискина хирӗҫле пуҫиле ӗҫ пуҫарса ӑна килтен тухса ҫӳреме чарнипе ҫыхӑннӑ. Пуҫиле ӗҫ пуҫарни пирки эпир пӗлтернӗччӗ.
Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене администраци пуҫлӑхӗн ҫумӗ — экономика пайӗн пуҫлӑхӗ Татьяна Ежова ҫине тиенӗ. Ку ӗҫе вӑл паянтан пурнӑҫлама кӳлӗннӗ.
Ытларикун, утӑн 15-мӗшӗнче Чӑваш Республикин киноматографистсен пӗрлӗхӗн Правленийӗ черетлӗ пухӑва пухӑннӑ. Унта кино ӳкерекенсен пӗрлӗхне кӗрекенсен миҫе тенкӗ тӳлесе кӗмеллине, пӗрлӗх пайташӗсем ҫулсерен миҫе тенкӗ пухмаллине тата ытти ыйтусене сӳтсе явнӑ. Сӑмах май тӳлев виҫине тӗрлӗрен сӗнекенсем пулнӑ — сӳтсе явнӑ хыҫҫӑн пӗрлӗхе кӗме 3 000 тенкӗ тӳлемелле тунӑ, ҫулсерен — 1 пиншер тенкӗ.
Тепӗр ыйтура ҫитес ҫул 1-мӗш Пӗтӗм чӑваш кинофестивальне йӗркелессине тӑратнӑ. Правлени пайташӗсем ӑна 2015 ҫулхи пуш уйӑхӗнче ирттерме ҫирӗплетнӗ, кӑҫалхи авӑн уйӑхӗччен фестивалӗн Йӗрки-шывне хатӗрлеме Вячеслав Оринова сӗннӗ. Вӑл хӑй те хӑйӗн шухӑшӗсене пытарса тӑман, кинофесивале ирттерме укҫа-тенкӗ енчен пулӑшу илме культура министрествине ҫырупа тухса сӗннӗ. Вячеслав Оринов тепӗр сӗнӳ те панӑ — Элтепер патне ҫырупа тухса чӑваш киноматографи аталантарас енӗпе ятарлӑ грант йӗркелесси ҫинчен. Правлени пайташӗсем ӑна ырланӑ.
Пухура ҫавӑн пекех кино ӳкерекенсен шкулне тата пӗрлӗхӗн сайтне йӗркелеме калаҫса татӑлнӑ.
+9.3 °C