Ҫӗртме уйӑхӗ вӗҫӗнче 11-мӗш класс вӗренсе пӗтерекенсем хӑйсен аттестачӗсене илеҫҫӗ. Пурнӑҫӑн аслӑ ҫулӗ ҫине тухма паракан ҫак пӗрремӗш документа хальхи вӑхӑтра чыслӑн та чаплӑ уяв ирттерсе параҫҫӗ. Унашкал уяв Адыгей Республикинче те иртнӗ, ҫамрӑксене аттестатсем панӑ. Рузанна Туко ятлӑ хӗр сцена ҫине тухсан вара республикӑра пысӑк пӑтӑрмах сиксе тухнӑ — вӑл хӑйпе пӗрле вӗреннӗ тепӗр хӗре ылтӑн медале панипе килӗшменни пирки пурте илтмелле каланӑ. Ахаль-махаль хӗр пирки сӑмах пырсан ку пӑтӑрмах пирки Раҫҫейри МИХсем анлӑн ҫутатмӗччӗҫ-ха та. Лешӗ вара, иккен, тӳре-шара хӗрӗ. Ҫавна май амӑшӗ хӑйӗн тӗпренчӗкӗ валли ылтӑн медаль туса панӑ пулать. Ку Рузаннӑна килӗшмен, вӑл тӳре-шара хӗрӗ ылтӑн медале тивӗҫ пулманни пирки каланӑ. «Эпир ҫулталӑкӗ-ҫулталӑкӗпе тӑрӑшса вӗрентӗмӗр, тӑрӑшрӑмӑр, хӑшӗ-пӗри вара уроксене ҫӳремесӗрех ылтӑн медаль илеҫҫӗ», — тенӗ хастар хӗр.

Ӗлӗк, совет самани вӑхӑтӗнче, Павлик Морозов пек ачасене ҫӗклетчӗҫ, вӗсен ӗҫне тӗслӗх пек лартатчӗҫ (тӗрӗс астӑватӑп пулсан, вӑл хӑйӗн ашшӗне, кулаксен йышне кӗрекенскере, тӗрмене ларттарнӑ, ӑна ҫавӑншӑн кулаксем персе вӗлернӗ).

Малалла...

ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Чӑваш Енри чи лайӑх вӗрентекенсемпе воспитательсене укҫан хавхалантарнӑ. Михаил Васильевич ку тӗлӗшпе хушу алӑ пуснӑ.

Документра палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫал республика шайӗнче иртнӗ конкурссенче ҫӗнтернӗ пилӗк педагогпа вӗрентекен хушма укҫа илӗҫ. Вӗсем 400 пин тенке пайлӗҫ.

Трак шкулӗнчи Анастасия Васильева, Етӗрне районӗнчи Тури Ачак шкулӗнчи социаллӑ педагог Татьяна Яжейкина, Ҫӗнӗ Шупашкарти 18-мӗш лицейри Елена Порфирьева 50-шар пин тенкӗ илӗҫ. Шупашкарти 178-мӗш ача пахчин воспитателӗ Наталия Машанова – 100, Ҫӗрпӳри 2-мӗш шкулти Лариса Семенова, «Чӑваш Енри ҫулталӑкри вӗрентекен», 150 пин тенке тивӗҫнӗ.

Ҫӗршыв ертӳҫи Чӑваш Енре ҫуралнӑ тепӗр ачана саламлӗ. Маларах Шупашкарти 53-мӗш шкулта 7-мӗш класс пӗтернӗ Софья Морозована Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин паспорт панӑччӗ. Ҫӗршыв ертӳҫи Шупашкар пикине тата унпа паспорт илнӗ ытти ачана «14 ҫула ҫитнӗ ҫӗре эсир нумай пултарнӑ», — тесе ырланӑ. Софья Морозова кадет шкулӗнче вӗренме май килнишӗн Раҫҫее тав тунине палӑртнӑ. Олимпиадӑсенче, ытти енпе те вӑл хастар, вӗсене яланах хутшӑнать.

Халӗ Федерацин айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен службин Самарти юридици институтӗнче вӗренсе пӗтерекен Александр Петрова пиллӗкпе вӗренсе пӗтернӗ ятпа саламланӑ.

Чӑваш каччине тата ҫар аслӑ шкулӗсенче вӗренекенсене Владимир Путин паян Кремльте йышӑннӑ.

Вӑрмар районӗнчи Ҫӗнӗ Кинчер ялӗнчи шкула оптимизацилеме пултараҫҫӗ. Ҫак вырӑнти халӑха питех те пӑшӑрхантарать.

Шкула 1882 ҫултах хута янӑ. Унта халӗ 35 ача вӗренет. Ҫулталӑк пуҫламӑшӗнче шкул директорӗ Алевтина Смирнова пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Кун хыҫҫӑн вӗренӳ управленийӗнчен шкула хупма пултарни пирки хыпар ҫитнӗ.

Анчах халӑх кунпа килӗшесшӗн мар. Нумаях пулмасть ял 748 ҫул тултарнине паллӑ тума Чӑваш халӑх ӳнерҫи Леонид Павлов, Юхма Мишши ҫыравҫӑ килнӗ. Сӑмах май, Юхма Мишши ял гимнне ҫырса панӑ. Вӑл халӑх умне тухса калаҫнӑ май шкула мӗншӗн хупма юраманнине ӑнлантарнӑ.

«Вӗрентекен пек калатӑп. 100 ҫынран сахалрах вӗренекен шкулта, 1000 ача ӑс пухаканнипе танлаштарсан, нумайрах пӗлӳ илме пулать. Ҫапах кунта урӑххи пӗлтерӗшлӗрех. Ҫӗнӗ Кинчер шкулӗ истори тӗлӗшӗнчен хаклӑ», - тенӗ Юхма Мишши.

Вӑт ку ҫамрӑксем чӑннипех те маттур. Сӑмахӑм Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗнче чи нумай балл пухнӑ яш-хӗр пирки пырать-ха.

ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, физика предмечӗпе кӑтартусем паллӑ. Экзаменра Чӑваш Енри виҫӗ ҫамрӑк чи нумай балл – 100 – пухнӑ. Вӗсенчен иккӗшӗ – Шупашкарти 3-мӗш лицейран, тепри тӗп хулари 45-мӗш шкултан вӗренсе тухнӑ.

Пӗтӗмпе ку экзамена 590 яш-хӗр тытнӑ. Вӗсенчен виҫҫӗшӗ ҫеҫ 100 балл пухнине чӑнах та уйрӑммӑн палӑртмалла. Сӑмах май, пӗлтӗр ку предметпа Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗнче никам та ҫавӑн чухлӗ балл пухайман.

Паян Шупашкарти «Садовый» микрорайонта «Йӑрӑ ача» (вырӑсла Непоседы) ача пахчи уҫӑлнӑ. Ача пахчин официаллӑ ятне вырӑслах ҫырнӑ пулӗ те, анчах паян уҫнӑ вӑхӑтра пурне те курӑнмалла хитре те пысӑк саспаллисемпе «Йӑрӑ ача» тени тӳрех куҫ тӑрӑнать.

203-мӗш номерлӗ ҫав учреждение уҫма Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев хӑй хутшӑннӑ. Унсӑр пуҫне республикӑн вӗренӳ министрӗ Юрий Исаев, Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков пырса ҫитнӗ.

Аса илтерер, Шупашкарта кӑҫал тӑватӑ ача пахчи тума пуҫланӑ. Вӗсем «Радужнӑй», «Ҫӗнӗ хула» микрорайонсенче, Алькеш поселокӗнче пулӗҫ. Республика кунӗ тӗлне «Ҫӗнӗ хулари» 160 вырӑнлӑ ача пахчине те уҫма палӑртнӑ. Паян ӗҫлеме пуҫлани — 240 вырӑнлӑх.

Чӑваш Енри чи лайӑх вӗретекенсене преми парасшӑн. Ку конкурса РФ Президенчӗ Владимир Путин хушӑвӗпе килӗшӳлӗн ирттереҫҫӗ.

Ҫак премие камсем илме пултараҫҫӗ-ха? Вӗсен хӑйсем шухӑшласа кӑларнӑ методика пулмалла, ачасен урок тулашӗнче те ҫитӗнӳсем тумалла. Документсене тӑратнӑ чухне ытти критерие те пӑхаҫҫӗ.

Заявкӑсене ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшӗччен пама юрать. ЧР Вӗренӳ министерстви хутсене ҫак адреспа йышӑнать: Шупашкар хули, Президент бульварӗ, 17-мӗш ҫурт.

Палӑртмалла: преми виҫӗ пӗчӗк мар. Вӑл 200 пин тенкӗпе танлашать.

Пӗрремӗш ППЭ кӑтартӑвӗсем паллӑ. Кун пирки ЧР Вӗренӳ министерствин сайтӗнче пӗлтереҫҫӗ.

Кӑҫал 6,1 ҫамрӑк Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне тытать. Аса илтерер: хальлӗхе вырӑс чӗлхипе, математикӑпа, географипе, информатикӑпа, ИКТпа, обществознанипе, физикӑпа, литературӑпа, биологипе, ют чӗлхепе экзамен иртнӗ. Йӗркене пӑснӑшӑн пӗтӗмпе 6 ҫынна аудиторирен кӑларса янӑ.

97 проценчӗ математика экзаменне ӑнӑҫлӑ тытнӑ. Географине 7 ҫын 80 балран ытларах пухнӑ, 4 ҫын чи пӗчӗк балл та илеймен. Инфоматикӑпа тата ИКТпа 70 ҫын 80 балран ытларах пухнӑ, 2-шӗ 100 балл илнӗ. 24 ҫын вара задание пурнӑҫлайман.

Шкултан вӗренсе тухнӑ ҫамрӑксен тата экзамен тытма тивӗ. Ҫӗртмен 15-мӗшӗнче тата 16-мӗшӗнче ют чӗлхепе иртет, ҫӗртмен 19-мӗшӗнче вара -хими тата истори предмечӗсемпе.

Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Мускаври Кремльте Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчен пуҫтарӑннӑ яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫа пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ те тӗп документсенчен пӗрне, ҫӗршыв гражданинӗн паспортне, савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура парӗҫ. Чыслӑ та сумлӑ йыша Чӑваш Енрен Шупашкарти пике лекнӗ.

Кремльте паспорт илме тӑван республикӑмӑрӑн тӗп хулинче, Шупашкарти 53-мӗш шкулта 7-мӗш класс пӗтернӗ Софья Морозована ӑсатнӑ. Пике кадет класӗнче вӗренет. Ӑна республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен ӗҫӗн министерствинче пултаруллӑ тесе ырлаҫҫӗ. Математика, литература, истори, обществознани предмечӗсене уйрӑмах кӑмӑллаканскер пӗрле вӗренекенсене те яланах пулӑшать тесе каланӑ. Шкулти, хулари, республикӑри олимпиадӑсене, конкурссемпе конференцисене вӑл тӑтӑшах хутшӑнса пынӑ.

Чӑваш Енре вырӑс чӗлхипе Патшалӑхӑн пӗрлӗхлӗ экзаменӗ иртнӗ. ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, экзаменран 2 ҫынна кӑларса янӑ.

Экзаман ҫӗртме уйӑхӗн 9-мӗшӗнче иртнӗ. Вырӑс чӗлхипе 5307 ҫамрӑк пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. Кӑҫал аттестат илес тесен сахалтан та 24 балл пухмалла пулнӑ. Аслӑ шкула вӗренме кӗрес килсен вара 36 балл илмелле.

Официаллӑ ҫӑлкуҫсене ӗненес тӗк, экзамен техника тӗлӗшӗнчен кӑлтӑксӑр иртнӗ. Икӗ ҫамрӑка шпаргалкӑпа тытнӑ, ҫавӑнпа вӗсене аудиторирен кӑларса янӑ.

Экзамен пӗтӗмлетӗвӗ ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче паллӑ пулӗ.