Канашри Ильич урамӗ

Тӳре-шара вӑл е ку лару-тӑрура хӑйне епле тытнине ахаль ҫынсем лупӑсӑрах аван кураҫҫӗ. Сӑнанӑ-асӑрханӑ тӑрӑх, вӑл е ку должноҫре ларакансем юлашки вӑхӑтра хӑйсене уҫҫӑнрах тытма тӑрӑшни сисӗнет. Ҫакна ҫирӗплетсе паракан ҫӗнӗ тӗслӗхсенчен пӗринпе сире те, Чӑваш халӑх сайтне вулакансене, паллаштарар.

Канашри хӑш-пӗр урамри ҫул-йӗр тӑрӑмӗ пирки Чӑваш халӑх сайчӗ те нумаях пулмасть ҫырнӑччӗ. Сӑмах май каласан, хулари ҫул-йӗр ыйтӑвне Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев пресс-конференци ирттернӗ чух та вӑл тӑрӑхри журналист хускатнӑччӗ.

Нумаях пулмасть тӗнче тетелӗнчи МИХсемпе хӑш-пӗр блогер хускатнӑ (Чӑваш халӑх сайчӗ те ӑна хыпарланӑччӗ) темӑра Ильич урамӗнчи ҫула саплама ачасем хӑйӑр йӑтнине ҫырнӑччӗ.

Ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче республикӑн Транспорт министерстви Канашри урамсене юсассишӗн Канаш хули яваплине палӑртса хӑй сайтӗнче хыпарланӑ. Ҫав вӑхӑтрах унта Канаш хулине республикӑн Ҫул-йӗр фондӗнче 51,7 миллион ытларах тенкӗ укҫа уйӑрнине асӑнса хӑварнӑ. Ильич урамӗнчи ҫула юсакана палӑртма ҫурлан 26-мӗшӗнче электрон аукцион ирттерессине пӗлтернӗ.

Малалла...

Канашри ачасем

"За рулем" порталта ӗнентернӗ тӑрӑх, Канаш хулинчи Ильич урамӗнчи шӑтӑк-путӑка ачасем сапланӑ. Ку хыпара унтисем "Контактра" халӑх тетелӗнчи "Настоящий лентач" пабликран илнӗ.

Унта ҫырнине ӗненес пулсан, ачасем кунӗпех хӑйӑр йӑтнӑ. Ӑна вӗсем пластик кӗленчепе йӑтса пырса шӑтӑксене тултарса ҫӳренӗ.

Ванса пӗтнӗ урампа урапасем те ҫӳремеҫҫӗ-мӗн, люк уҫӑ тӑнине кура ӑна йывӑҫран ҫапса ӑсталанипе хупланӑ, анчах вӑхӑт иртнӗҫемӗн вӑл те ҫӗрӗшнӗ.

Начар ҫула пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗн вӗҫӗнчех юсамалла пулнӑ-мӗн, ҫапах та ку ӗҫе вӗҫне ҫитермен. Ҫула юсаттарма яваплисем "Чӑвашавтодор" предприятипе 59 миллион тенкӗлӗх контракт алӑ пуснӑ. Анчах ҫул-йӗр организацийӗ панкрута тухнӑ та ҫул йӗркене кӗрсе пӗтеймен. Халӗ Канаш хулинчи тӳре-шара ҫула юсама килӗшекен подряд организацине шырать-мӗн.

Канашри ҫул-йӗре Халӑх фрончӗ маларах тӗрӗсленине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.

Руль умӗнче ларнӑ чухне пӗр ҫеккунтлӑха та тимлӗхе ҫухатмалли пирки яланах асӑрхаттараҫҫӗ. Кӗтмен ҫӗртен ҫул ҫине ача чупса тухма пултарать е выльӑх-чӗрлӗх ҫул хӗррипе утать…

Ҫурла уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Вӑрмар поселокӗнче урапа пынӑ чухне ҫул ҫине ача сиксе тухнӑ. Ку 17 сехет те 45 минутра пулнӑ. ҪҪХПИ пӗлтернӗ тӑрӑх, 3 ҫулти арҫын ача «Лада Калина» урапа умнех чупса тухнӑ.

«Тимӗр урхамах» ачана ҫапса хӑварнӑ. Телее, пӗчӗкскер чӗрех юлнӑ. Арҫын ача суранланнӑ тата унӑн пуҫ мими чӗтреннӗ. Ӑна пульницӑна илсе ҫитернӗ.

Урапа рулӗ умӗнче 22 ҫулти хӗр пулнӑ. Вӑл 3 ҫул каялла права илнӗ.

Нумаях пулмасть Халӑх фрончӗ Канашри ҫулсене тӗрӗсленӗ. Вӗсем чылай ҫӗрте ҫул япӑххине палӑртнӑ.

Муниципалитет 100 ҫухрӑм ҫула пӑхса тӑрать. Унран пӗрре виҫҫӗмӗш пайӗ ҫеҫ хытӑ сийлӗ. Кунашкаллисен йышӗнче — Ильич урамӗ. Унта асфальт ҫукпа пӗрех. Ку ҫул ҫинче шӑтӑксем 19 сантиметр тарӑнӑш.

Ленин проспектӗнчи, Комсомольски урамӗнчи, Карл Маркс урамӗнчи ҫулсем ҫинче те шӑтӑк-путӑк самай. Хӑш-пӗр ҫӗрте кирпӗч сарнӑ. Ҫул хӗрринче сий ҫуккипе арматура тухса тӑрать. Ҫавна май унта авари пулас хӑрушлӑх пысӑк.

Ленин проспектӗнче лару-тӑру тата йывӑртарах. Арканнӑ ҫул 10 метр таранах ҫитет. Халӑх фрончӗ муниципалитета ку ҫитменлӗхсем пирки пӗлтернӗ. Усси пурах ҫав. Канашри хӑш-пӗр вырӑнти ҫула юсанӑ. Унта-кунта ӗҫе тӗплӗн туман, ҫапах пӑр вырӑнтан тапранни паха.

Шупашкарти чукун ҫул вокзалӗ

Шупашкартан Мускава тата Мускавран Шупашкара пуйӑспа кайса килекенсен ҫул ҫинче хӑвӑртрах ҫӳреме пуҫлас шанчӑк пур. «Сапсан» хута ярсан мар, унчченех.

Республикӑн тӗп хулипе ҫӗршывӑн тӗп хулине пуйӑс хальхи вӑхатра 13 сехетре ҫитет. Ӳлӗмрен вӑл вӑхӑт 4,5 сехет чакма пултарать. Ку хыпара «Центральная пассажирская компания» (чӑв. Пассажирсен тӗп компанийӗ) общество хыпарланӑ. Пуйӑс ҫӳрессине вӑл «Ветер» (чӑв. ҫил) проекта пурнӑҫа кӗртнӗ май хӑвӑртлатасшӑн.

Раҫҫейӗн чукун ҫулӗ ҫинче халӗ хӑвӑрт ҫӳрекен «Сапсан» пуйӑссем пур-ха. Мускавран Питӗре вӑл 3,5 сехетре ҫитерет. Сочире, Мускавра, Тверьте, Чулхулара «Ласточка», «Стриж», регионти ытти экспресс хӑвӑрт хутласа пассажирсене каяс ҫӗре часах ҫитерет.

Мускавран шурӑ Шупашкара 8,5 сехетре хӑҫантарах ҫитме пуҫлассине каламан.

Нумаях пулмасть Чӑваш Ене «Россия 24» телеканал журналисчӗсем килни пирки пӗлтернӗччӗ. Вӗсем ҫӗршыври ҫулсен пахалӑхне тӗрӗслеҫҫӗ.

Журналистсем Мускавран пуҫласа Омска ҫитнӗ. Хӑйсен урапипе вӗсем хуласене ҫитнӗ. Ҫулҫӳрев хыҫҫӑн журналистсем хулари ҫулсен танлаштарӑмне хатӗрленӗ.

Танлаштарӑма ӗненес тӗк, Чӑваш Енӗн ҫулсемпе мухтанмалли ҫук. Шупашкар чи япӑх ҫулпа палӑрса танлаштарӑмра юлашкинчен виҫҫӗмӗш вырӑна йышӑннӑ.

Ҫулсене 5 балпа хакланӑ. Шупашкар вара 2,9 бала ҫеҫ тивӗҫнӗ. Курган хули 2,8 балл пухнӑ. Омск вара чи юлашки вырӑнта. Вӑл 2,34 балл пухнӑ. Омскра пулнӑ хыҫҫӑн журналистсем урапине автосервиса илсе кайнӑ.

Ку пӑтӑрмахӗ виҫӗ кун каяллах пулнӑ-ха. Анчах ун патне таврӑнма руль умӗнчи каччӑ сӗмсӗрлӗхӗ хистерӗ.

24 ҫулти каччӑ (теприсем ун пирки тути ҫинче амӑш сӗчӗ типсе пӗтмен тесе хаклӗҫ, анчах хӑшӗсем вӑл ҫулта ҫемье те тытса тӑраҫҫӗ) Шупашкарти Вокзалҫум урамри 8-мӗш ҫурт ҫывӑхӗнче эрнекун каҫхи 10 сехет тӗлӗнче ҫул урлӑ каҫакан арҫын ҫине пырса кӗнӗ. Кӑкӑр шӑммине амантнӑскере пульницӑна илсе кайнӑ.

Водитель пирки каласан руль умӗнче ҫулталӑкран та сахалтарах ларакан ҫав ача кӑҫал кӑна йӗркене вунӑ 10 хутчен пӑснӑ.

Ҫав шутран пиллӗкӗшӗнче — хӑвӑртлӑха ӳстернипе.

«Митсубиси Каризм» маркӑллӑ урапапа ҫил хӑваласа ҫӳрекенскер хӑйне йӗрке хуралҫисем ҫырса панӑ штрафсене те тӳлеме васкаман: хальлӗхе вӑл пӗр штрафӗпе те татӑлман-мӗн.

Ҫӗрпӳ-Вӑрмар ҫул ҫинче юсав пырать

Чӑваш Енре Ҫӗрпӳ кӗперӗ пирки нумай калаҫрӗҫ. Ӑна уҫмалли куна нумай кӗтнине эпир те ҫырнӑччӗ. Ҫул-йӗр ыйтӑвӗ ытти вырӑнта та сиксе тухмасӑр пулманнине пирӗнтен кашниех аван ӑнланать. Пурне те асӑрхакан ҫивӗч куҫлӑ журналистсенчен пӗрин куҫӗ тӗлне тата Ҫӗрпӳрен Вӑрмаралла каякан федераци ҫулӗ лекнӗ.

Андрей Иванов журналист унта республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев вӑл тӑрӑхрисемпе тӗл пулма кайнӑ чух вӗҫтернӗ. Правительство кортежӗ тата вӗсенчен юлмасӑр пыракан журналистсен ушкӑнӗнчен хайхи 40 минут таран татӑлса юлнӑ-мӗн.

Федераци ҫулӗ ҫинчи ҫав участока юсакан «Дорисс» предприяти урапасене пӗр полосапа кӑна иртсе ҫӳремелле туса панӑ иккен. Ҫӗрпӳ кӗперӗпе танлаштарсан кунта тата нушаллӑрах тесе ҫырнӑ журналист.

Раҫҫей Правительстви регионсенчен пассажирсене самолетпа турттарнишӗн субсидилемелли маршрутсене ҫирӗплетнӗ. Шупашкартан Питӗре вӗҫекеннисем те ку списока лекнӗ.

«Питӗр—Шупашкар» авиамаршрутри ятарлӑ тариф 5640 тенкӗпе танлашмалла. Ку вӑл — эконом-класс шутланакан салонта.

Регионсенчи авиавӗҫевсем валли ҫӗршыв хыснинчен 200 миллион тенкӗ ассигновани уйӑрма палӑртнӑ. Субсиди уйӑрмалли маршрутсен списокне те кӑҫал анлӑлатнӑ.

Ҫав вӑхӑтрах «Победа» (чӑв. Ҫӗнтерӳ) бюджетлӑ авиакомпани билет хакӗсене ҫывӑх вӑхӑтра ӳстерме палӑртнине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, авиакомпание Ространснадзор хӗрарӑм рюкзакӗсене салона тӳлевсӗр хума хушнӑ. Капла хушупа килӗшмесӗр самолет хуҫисем Мускаври Арбитраж судне ҫитнӗ, анчах тӳресем авиакомпание майлӑ пулман.

«Мускав – Омск» ҫӗнӗ проектпа килӗшӳллӗн, Шупашкара «Россия 24» телеканал корреспонденчӗсем килнӗ, вӗсем ҫулсене тӗрӗсленӗ.

Тӗпчев палӑртнӑ тӑрӑх, ҫул лайӑх лару-тӑрура. Ҫула «Кондор» плотномерпа тӗрӗсленӗ. Вӑл — нумай каналлӑ сканер, ҫулӑн ҫиелти сийне хаклать.

Сӑмах май, федераци телеканалӗн журналисчӗсем тӑваттӑмӗш хулана ҫитнӗ. Вӗсем каланӑ тӑрӑх, хальлӗхе япӑх ҫул енӗпе Чулхула «палӑрнӑ».

Чи малтанах Тимофей Кривов урамӗпе Мускав проспекчӗ хӗресленекен вырӑна тӗрӗсленӗ. ҪҪХПИ ӗҫченӗсем каланӑ тӑрӑх, кунта авари час-часах пулать. Пӗлтӗр унта 9 авари пулнӑ. Репортаж ӳкернӗ чухне те урапасем пырса ҫапӑннӑ.

Унтан корреспондентсем Ишлей проездне ҫитнӗ. Унта та аварисем пулаҫҫӗ. Крылов тата Шумилов урамӗсенчи ҫулсене те тӗрӗсленӗ. Журналистсем 14 кунра Раҫҫейри темиҫе хулана ҫитме палӑртнӑ. Вӗсен йышӗнче — Кисан (Рязань), Улатимӗр, Чулхула, Екатеринбург. Пӗтӗмӗшле илсен, журналистсем Шупашкарти ҫулсене лайӑх хак панӑ.