Ача ҫуратмалли ҫуртсен ҫӗнӗ хатер-хӗтӗрпе тивӗҫтереҫҫӗ. Патӑрьелти тӗп пульницӑна хальхи йышши икӗ реанимаци тытӑмӗ тата фитотерапи ҫутаткӑҫӗ илсе килнӗ.

Аппаратсене тин ҫуралнӑ ачасем валли кӑларнӑ. Тин ҫут тӗнчене килнӗ пепкесене кислород кирлӗ. Вӗсен температурине виҫеҫҫӗ. Кювез — ачасене пӑхмалли инкубатор, «сарамакран» сипленмелли фитотерапи.

Патӑрьельти тӗп пульница 4 районти хӗрарӑмсене йышӑнать: Патӑрьел, Комсомольски, Шӑмӑршӑ, Елчӗк районӗсене. Тутарстанри Ҫӗпрел районӗнчи ача кӗтекен хӗрарӑмсене те кунта илсе килеҫҫӗ. Кӑҫал кунта 546 ача кун ҫути курнӑ.

Медицина хатӗр-хӗтӗрӗн сертификатне тӗп тухтӑра Чӑваш энергосбыт компанийӗн ертӳҫи Константин Афанасьев панӑ. Пӗтӗмӗшле сумма — 450 пин тенкӗ.

Патӑрьел район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Глухов социаллӑ инфратытӑма тимлӗх уйӑракан предприятисем пурришӗн савӑннине пӗлтернӗ. Чӑваш энергосбыт компанийӗ Русгидро пуҫарнӑ «Энергипе ҫуралнӑскер» ыркӑмӑллӑх акцине иккӗмӗш хут хутшӑнать.

Малалла...

45 ҫула ҫитмен тухтӑрсене яла кайма чармӗҫ. Унта шурӑ халат тӑхӑнса тар тӑкас шухӑшлисене унччен те ура хуман-ха. Анчах «Земство тухтӑрӗ» программӑпа патшалӑх ҫӑмӑллӑхне илес тесен 35 ҫултан ҫамрӑкраххисене кӑна суйланӑ. Килес ҫултан 45 ҫулченхисем те ҫав программӑна кӗме пултараҫҫӗ. Яла врач пулса куҫса кайсан вӗсене патшалӑх пӗр миллион тенкӗ уйӑрӗ. Хыснара ҫак тӗллевпе 3200 миллион тенкӗ пӑхса хӑварнӑ. Кунта сӑмах ҫӗршыв хысни пирки пырать.

Унччен яла куҫса кайнисене илсен, хӑш-пӗр ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре яла ҫав программӑпа куҫнӑ тухтӑрсенчен 11-шӗ каялла кайнӑ-мӗн. Анчах республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствинче ҫакӑншӑн сисчӗвленмелли сӑлтав курмаҫҫӗ. Куҫса кайнине ҫемьери лару-тӑрупа ҫыхӑнтараҫҫӗ. Ӗҫлесе татман вӑхӑтшӑн укҫан пайне шыраса илессине пӗлтереҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн стоматологӗсен ассоциацийӗн президенчӗ Владимир Викторов

Ҫӗнӗ Шупашкарти стоматологи поликлиникин врачӗ Наталья Термышева «Стоматологи отличникӗ» медальпе чысланӑ. Наградӑна Чӑваш Енӗн стоматологӗсен ассоциацийӗн президенчӗ, вӑл «Шупашкарти стоматологи поликлиники» автономи учрежденийӗн тӗп врачӗ, Владимир Викторов тыттарнӑ. Ку медале Раҫҫейӗн стоматологӗсен ассоциацийӗ парать иккен. Чыслав ӗнер, Стоматологсен обществин ларӑвӗ вӑхӑтӗнче иртнӗ.

Шӑл тухтӑрӗсем медаль парассишӗн кӑна пухӑнман-ха. Ӗнерхи лару вӗсемшӗн — йӑлана кӗнӗскер. Чӑваш Енӗн шӑл тухтӑрӗсем стоматологи тытӑмне аталантармалли планпа ӗҫлеҫҫӗ иккен.

Республикӑри стоматологи поликлиникинче иртнӗ ларура шурӑ халатлисем сиплевпе кӑна мар, ӗҫ йӗркелӗвӗпе ҫыхӑннӑ самантсене те хускатнӑ. Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерствин штатра тӑман тӗп стоматологӗ Вячеслав Бычков, сӑмахран, «Тухӑҫлӑ килӗшӳ» темӑпа доклад тунӑ. Ӗҫ килӗшӗвне епле тусан ӗҫе лайӑхрах йӗркелеме май пуррине вӑл ӑнлантарса панӑ.

Тухса калаҫакан ытти стоматологсем вара шӑл чирӗсене сиплемелли ҫӗнӗ меслетпе тата янах кӑлтӑкне епле майпа пӗтермелли пирки каласа кӑтартнӑ.

Малалла...

Етӗрне пульницинче арҫын вилнӗ. Ку — тухтӑрсене пула теҫҫӗ. Арҫыннӑн диагнозне вӑхӑтра тӗрӗс палӑртман, сиплев курсӗ ҫырса паман.

Ҫавна май следовательсем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, юпан 27-мӗшӗнче «Сӑрҫи» вӑй-халпа спорт комплексӗнче хусканусем тунӑ чухне 31 ҫулти арҫынна япӑх пулса кайнӑ. Ӑна госпитализациленӗ, анчах васкавлӑ медпулӑшу фельдшерӗ диагноз тӗрӗс мар лартнӑ.

Медперсонал электрокардиограмма туман, сиплев палӑртман. Тепӗр икӗ сехетрен арҫын вилнӗ. Унӑн миакарда инфаркчӗ пулнӑ-мӗн.

Халӗ ку ӗҫ-пуҫа тишкереҫҫӗ. Судпа медицина тӗрӗслевӗ тума палӑртнӑ. Ҫакна курнисенчен, медерсоналтан ыйтса пӗлеҫҫӗ.

Чӑваш Енре чӳкӗн 5-мӗшӗнчен пуҫласа раштавӑн 5-мӗшӗччен «Донор уйӑхлӑхӗ» донор акцийӗ иртнӗ. Унта ытларах ҫамрӑксене хутшӑнтарма тӑрӑшнӑ.

Акцие Республикӑри юн илекен станципе «Сывлӑхлӑ наци» ирттернӗ. Уйрӑмах И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн, Шупашкарти медицина колледжӗн тата ытти вӗренӳ организацийӗн студенчӗсем хастар пулнӑ.

Пӗр уйӑхра акцие 600 ытла ҫамрӑк хутшӑннӑ. Вӗсенчен 500-шӗ донор пулса тӑнӑ. Ҫапла майпа 260 ытла литр юн хатӗрленӗ. Юн панӑ студентсене Юн служби сувенирсеме чысланӑ.

ЧР Сывлӑх министерстви тунӑ пӗтӗмлетӳпе килӗшӳллӗн, кӑҫал 11 уйӑхра 16 пин ытла ҫын донор пулнӑ. Вӗсем пулӑшнипе 13 пин ытла литр юн хатӗрленӗ. Ҫак тапхӑрта Юн служби тӗрлӗ ҫӗрте 279 донор кунӗ тата акци йӗркеленӗ.

Сывлӑх ҫирӗп пуласси хамӑртан та килет

Сывлӑхлӑ пуласси тӗрлӗ хӑнӑхтару-хускану тунинчен кӑна мар, сывӑ пурнӑҫ йӗркине пӑхӑннинчен те тӗрӗс апатлануран та килет тесе шухӑшлаҫҫӗ Комсомольскинчи тӗп вулавӑшра.

Ҫак кунсенче унта «Сывлӑх» клуб ӗҫлеме пуҫланӑ. Пӗрремӗш занятие пуҫитарӑннисене А.А. Волкова библиограф клубӑн кун йӗркипе паллаштарнӑ. А.П. Андреева тухтӑр тӗрӗс апатланмалли мелсем ҫинче чарӑнса тӑнӑ, сӑмахне тӗслӗхсемпе ҫирӗплетнӗ. З.А. Галкина врач вара «Хускану вӑл — пурнӑҫ» тесе тӗплӗн ӑнлантарса панӑ. Вӑл ирпе вӑрансан мӗнлерех хускану тумаллине вӗрентнӗ. Вӑл кӑтартнӑ хусканусене пухӑннисем ҫавӑнтах туса пӑхнӑ. З.А. Галкина пухӑннисен ыйтӑвӗсене хуравланӑ. А.А. Волкова библиограф вара «Сывлӑх тата апат-ҫимӗҫ» темӑпа калаҫу ирттернӗ.

«Сывлӑх клубне» пухӑннисем унтан пурте пӗрле курӑк чейӗпе сӑйланнӑ.

Малашне клуб членӗсем икӗ эрнере пӗрре тӗл пулма калаҫса татӑлнӑ.

Юлашкинчен вӗсем физкультурӑпа спорт комплексне бассейна кайнӑ.

Ӗлӗк хӗрарӑмсем хирте тырӑ вырнӑ вӑхӑтрах ҫӑмӑлланни те пулнӑ. Халӗ самани урӑх та, пулас амӑшӗсем хӑйсене питӗ перекетлеҫҫӗ.

Ача ҫуратма ҫӑмӑл пултӑр тесе тухтӑрсем те вӗсене тем тӗрлӗ сӗнӳ-канаш параҫҫӗ, ҫуратма лайӑхрах пултӑр тесе ятарлӑ зарядка та тутараҫҫӗ. Етӗрнере, ав, пулас амӑшӗсем валли «Тӗлӗнтермӗш кӗтнӗ май» проект шухӑшласа кӑларнӑ. Районти ача-пӑча пултарулӑх центрӗн педагогӗсем амӑш пулма хатӗрленекенсене хырӑмри ачана сӑпка юрри епле витӗм кӳни пирки ӑнлантарма палӑртаҫҫӗ. Заняти раштавӑн 5-мӗшӗнче иртмелле. Сӑпка юрри пирки ӑнлантарнисӗр пуҫне «Ташӑ терапийӗ» тренинг иртӗ. Кӗвӗ-ҫемӗн усси пирки те чарӑнса тӑрӗҫ.

Федераци шайӗнче йышӑннӑ ҫак программа 2012 ҫултанпа пурнӑҫланма тытӑнчӗ. Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев ертсе пынипе ӗнер правительство пайташӗсемпе ирттернӗ канашлура ку программа республикӑри ялсене епле пулӑшнине те сӳтсе явнӑ.

Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав тата социаллӑ аталану министрӗн ҫумӗ Татьяна Богданова ялсене ҫавӑнтанпа 239 врач ӗҫлеме кайнине пӗлтернине эпир ӗнер хыпарланӑччӗ. Аса илтеретпӗр, ялти сиплев учрежденийӗсене специалистсемпе комплектлассине 16,6 процент таран ӳстерме май килнӗ-мӗн. Тухтӑрсенчен чылайӑшӗ Канаш, Патӑрьел, Шупашкар тата Муркаш районӗсенчи сиплев учрежденийӗсем тӑрӑх сапаланнӑ. Вӗсем хӑш-хӑш районта ҫитменни пирки те эпир пӗлтернӗччӗ.

Тӗллевлӗ вӗрентме кӑҫал 9 интернпа килӗшӳ алӑ пуснӑ. Интернатура пӗтернӗ хыҫҫӑн вӗсен ялти сиплев учрежденийӗсенче ӗҫлеме тивӗҫ. Тӗллевлӗ вӗренекенсем яла таврӑнмасан вӗсене ӑс парса тӑкакланнине каялла тавӑрса илмеллине палӑртса хӑварнӑ.

Мускавра сывлӑх сыхлав системинче пулса иртекен реформӑсем пирки илтнех пулӗ. Ак иртнӗ канмалли кунсенче те унта халӑх чылайӑн пухӑнса митинг ирттернӗ. Ку лару-тӑру Чӑваш Ене пулӑшасса шанаҫҫӗ иккен — сывлӑхпа социаллӑ аталану министрӗн ҫумӗ Татьяна Богданова планерка вӑхӑтӗнче ӗҫсӗр тӑрса юлнӑ тухтӑрсем тӑван тӑрӑха таврӑнасса кӗтет.

Чӑваш Енре тухтӑрсем ҫитменни вӑрттӑнлӑх мар ӗнтӗ. Пысӑк шалу шыраса сахал мар ӑста Мускавпа Мускав облаҫне тухса кайнӑ, унта тӑрӑшаҫҫӗ. Вӗсем таврӑнсан Чӑваш Енри пульницасенче ҫитмен тухтӑрсен йышне 30% таран пӗтерме пултарӗҫ имӗш. Хальхи вӑхӑтра вара пирӗн сывлӑх системинче тухтӑрсен йышӗ кирлинчен 60,3% кӑна иккен. Уйрӑмах район пульницисенче кирлӗ ӑстасем ҫук.

Сӑмах май, «Земство тухтӑрӗ» программа республикӑри лару-тӑрӑва кӑшт лайӑхлатма пулӑшнӑ теҫҫӗ. Унпа усӑ курса ялти сывлӑх учрежденийӗсене 239 тухтӑр вырнаҫнӑ (11-ӗшӗ кӑна каярах килӗшӗве татса программӑран тухнӑ пулать). Татьяна Богданова каланӑ тӑрӑх пирӗн пульницасене тата пӗр 100 тухтӑр патнелле кирлӗ. Вӗсем уйрӑмах Улатӑр, Вӑрнар, Йӗпреҫ тата Канаш районӗсенче ҫителӗксӗр.

Малалла...

Шупашкарти чылай аптека хӑйсен ирӗкӗпе «фанфуриксем» сутмасси пирки меморандум алӑ пуснӑ. Ҫак кунсенче мэри вӗсем панӑ сӑмаха епле тытнине тӗрӗсленӗ.

Шупашкар хула администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, хальлӗхе хулари аптекӑсенчен 68 проценчӗ меморандум алӑ пуснӑ. Ҫапла майпа Шупашкарти 152 аптекӑран 104-шӗ «фанфурик» сутмасси пирки сӑмах панӑ.

Чӑнах та, вӗсем хӑйсен сӑмахне тытнӑ. Алӑксем ҫине ҫапла ҫырса хунӑ: «Кунта халӗ «фанфурик» сутмаҫҫӗ». Сентресем ҫинче те ку тавар ҫук-мӗн.

Меморандум алӑ пусман ытти аптекӑпа ку ыйтупа калаҫу пырать. 5 аптека сетне ку шухӑш килӗшмен. «Фанфурик» сутни хушма тупӑш кӳрет-ҫке-ха. Ҫапах мэри алӑ усмӗ, вӗсене ӳкӗте кӗртме тӑрӑшӗ.