Ҫӗрпӳре ача чуччупа ярӑннӑ чухне лачака ӑшне путса ларни пирки сайтра унччен пӗлтернӗччӗ. Ҫав ӗҫ-пуҫ мӗнпе вӗҫленнине пӗлтерер.
Кӑҫал юпа уйӑхӗнче Ҫӗрпӳ хала администрацийӗ «СК «Алсер Строй» тулли мар яваплӑ обществӑпа килӗшӳ алӑ пуснӑ. Документра палӑртнӑ тӑрӑх, стройфирмӑн Никитин урамӗнчи тата Парк бульварӗнчи картише хӑтлӑлатмалла пулнӑ. Килӗшӳре палӑртнӑ срок вӗҫленнӗ пулин те подрядчик картише симӗслетмен, газон курӑкӗ акман. Ҫавӑн пекех территорие кӗме юраманнине кӑтартакан карта тытман. Ҫавна май арҫын ача, чуччупа ярӑннӑскер, лачака ӑшне путнӑ.
Тӗрӗслев ирттернӗ хыҫҫӑн прокуратура стройфирма тӗлӗшпе представлени ҫырнӑ. Куншӑн ӑна штраф тӳлеттерме пултараҫҫӗ. Ҫӗрпӳ хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан пуҫлӑх тӗлӗшпе те представлени ҫырнӑ.
Аса илтерер: Ҫӗрпӳ хулинче Халӑх фрончӗ хастарӗсем пулнӑ. Подрядчик тӑпран 20 сантиметр сийне илсе хӑйӑр тӑкни тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ.
Тӑван халӑхӑмӑрӑн вилӗмсӗр поэчӗн, Константин Ивановӑн, кӑк тымарӗпе ҫыхӑннӑ ҫӗнӗлӗхсене палӑртнӑ. Ку хыпара Станислав Убасси Фейсбукра паян пӗлтернӗ. Вӑл ҫакна В.П. Ивановпа М.Х. Сафин авторсен «МАЛАЯ РОДИНА АВТОРА «НАРСПИ» В СВЕТЕ НОВЫХ ДАННЫХ ПО ЕГО РОДОСЛОВИЮ» ӗҫӗпе сӑлтавланӑ. Асӑннӑ тӗпчеве Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн сайтӗнче паян пичетленӗ.
Поэтӑн аякри тымарӗ Хусан кӗпӗрнинчи Ҫӗрпӳ уесӗнчи Пайкилт ялӗнчен куҫса кайнӑ ҫын пулнине документсемпех ҫирӗплетнӗ-мӗн. Истори ӑслӑлӑхӗсен докторӗ Виталий Иванов тата Мударис Сафин историк-таврапӗлӳҫӗ (вӗсем иккӗшӗ те Пушкӑртстанран) Слакпуҫ ялӗ, Пелепей хули тата вӗсен ҫывӑхӗнчи хӑш-пӗр ял пуҫланни ҫинчен калакан ҫӗнӗ ӗҫсене тишкернӗ.
Сӑмах май, ку ӗҫе гуманитари институчӗ 2010 ҫултах хӑйӗн кӑларӑмӗнче пичетленӗ-мӗн.
Чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Питӗр хулинче Ҫӗрпӳре 60 ҫул каялла ҫуралнӑ контр-адмиралпа, морякпа, 2013 ҫултанпа Мурманск облаҫӗнчи халӑха хӑрушсӑрлӑхпа тивӗҫтерес енӗпе ӗҫлекен комитет ертӳҫи пулнӑ Владимир Воротниковпа сывпуллашӗҫ. Кун пирки «Хыпар» издательство ҫурчӗн сайтӗнче «Подводные лодки России» ушкӑнпа тата Мурманск правительствипе ҫыхӑннӑ хыҫҫӑн хыпарланӑ.
Ӗнер Мурманск облаҫӗнче иртнӗ канашлӑва регион кӗпӗрнаттӑрӗ Марина Ковтун пӗр минут ура ҫинче шӑпӑрт тӑнинчен пуҫланӑ. Марина Ковтун ентешӗмӗр пирки «чӑн-чӑн вырӑс офицерӗ» тесе хакланӑ.
Мурманск облаҫӗ контр-адмирала юлашки ҫула ӑсатма укҫа уйӑрса пулӑшасси паллӑ.
Владимир Воротников Каспири ҫарпа тинӗс аслӑ училищине вӗренсе пӗтернӗ. Унтан вӑл Кузнецов ячӗллӗ Ҫарпа тинӗс академийӗнче пӗлӳ илнӗ, патшалӑх служби енӗпе те вӗреннӗ. Пурнӑсӑн тӗп пайне вӑл Ҫурҫӗр флота халалланӑ.
Чӑваш Енри Халӑх фрончӗн пресс-служби акӑ мӗн пӗлтерет: Ҫӗрпӳ хулинче ача лачака ӑшне путса ларнӑ. Вӑл унтан хӑй тӗллӗн тухайман, пулӑшу кирлӗ пулнӑ.
Ку чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче пулнӑ. Халӑх фрончӗн хастарӗсем «Хулари хӑтлӑха тӑвасси» программа мӗнле пурнӑҫланнине тӗрӗсленӗ, Ҫӗрпӳре пулнӑ. Шӑп ҫав вӑхӑтра арҫын ача ҫуртсен картишӗнче лачакара путса ларнӑ. Вӑл чуччупа ярӑннӑ-мӗн.
Чуччупа ярӑнмалли вырӑнта торфпа хура тӑпра пулнӑ. Вӗсене подрядчик кӳрсе килнӗ, газон тума палӑртнӑ. Анчах ӗҫсене пурнӑҫланӑ вӑхӑтра подрядчик ӗҫ вырӑнне карта тытса ҫавӑрман.
Лачакана путса ларнӑ арҫын ачана ашшӗ туртса кӑларнӑ. Ачан атти лачакарах ларса юлнӑ. Ҫакна айккинче ҫынсем сӑнаса тӑнӑ.
Пӗрремӗш каналпа шӑмат кунсерен эфира тухакан «Играй, гармонь любимая» (Выля, юратнӑ хуткупӑс) телекӑларӑмра паян Чӑваш Енри пултарулӑх коллективӗсем пулчӗҫ. Эфирта Шупашкар районӗнчи «Телей», Шупашкарти «Эревет», «Уяв» ансамбльсене, Ҫӗрпӳ районӗнчи «Нестареющие сердца» тата Шупашкарти Трактор историйӗн музейӗнчи сыпӑксене кӑтартрӗҫ. Хуткупӑсҫӑсенчен Николай Алексеев, Ҫӗрпӳри Николай Ключников татӑ Эльвира Тимофеева, Комсомольски районӗнчи Михаил Луков, Етӗрне районӗнчи Михаил Михайлов, Шупашкар районӗнчи Валерий Васильев пулчӗҫ.
Аса илтерер: кӑҫал иртнӗ Ҫӗрпӳ ярмӑрккине «Играй, гармонь любимая!» кӑларӑма ӳкерекен Захар тата Анастасия Заволокинсем концертпа килнӗччӗ. Кайран вӗсем темиҫе пултарулӑх ушкӑнне телекӑларӑм ӳкернӗччӗ. Телекӑларӑма хатӗрлекенсем Шупашкарти Трактор музейӗнче чӑваш туй сыпӑкне ӳкернине те Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Ҫӗрпӳ хулинче 1000 ача вырнаҫмалӑх ҫӗнӗ шкул ҫӗкленет. Ӑна ҫулталӑк вӗҫлениччен хута ямалла. Аса илтерер: шкула кӑҫалхи ака уйӑхӗнче тума тытӑннӑ.
Шкул «Кӑнтӑр» микрорайонта ҫӗкленет. Халӗ унта шалти ӗҫсене пурнӑҫлаҫҫӗ, фасада декоративлӑ штукатуркӑпа тата керамогранитпа илемлетеҫҫӗ. Ҫӗрпӳ район администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, газ котельнӑйӗ ӗҫленӗ май шкулта ӑшӑ пур.
Шкул территорийӗ те хӑтлӑ, илемлӗ пулӗ. Унта халӗ тротуар тӑваҫҫӗ. Район администрацийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, шкул ҫумӗнче вӑй-хал культурипе спорт зони пулӗ. Унта футбол уйӗ, чупмалли ҫул, тӑршшӗне, ҫӳллӗшне сикмелли секци, баскетболла тата волейболла вылямалли лапам, хоккей курупки пулӗ. Шкулта хальхи йышши автохула та тӑвасшӑн. Пӗр сӑмахпа, йӑлтах ачасем валли.
Кӑҫал ҫӗртме уйӑхӗнче Ҫӗрпӳ хулинче 11 ҫулти Настя Осиповӑн виллине тупни Чӑваш Еншӗн пысӑк инкек пулчӗ. Ун чухне пӗр арҫынна тытса чарнӑ, ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Следстви вӗҫленнӗ. Следовательсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, Ҫӗрпӳре пурӑнакан, ниҫта та ӗҫлемен 23 ҫулти каччӑ ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче хӑйӗн гаражӗнче пулнӑ, наркотик тутаннӑ. Ҫав самантра 11 ҫулти Настя иртсе пынӑ. Хайхискер хӗрача ыттисене каласа парасран хӑраса ӳкнӗ, ӑна гаража сӗтӗрсе кӗнӗ те тискеррӗн пӑвса вӗлернӗ. Кун хыҫҫӑн каччӑ гаража хупнӑ та преступлени вырӑнӗнчен тарса ҫухалнӑ.
Ӑна ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнче тытса чарнӑ. Ун ҫумӗнче 130 грамм ытла синтетика наркотикӗ тупнӑ. Каччӑ хӑйӗн айӑпӗн пӗр пайне ҫеҫ йышӑннӑ. Судпа медицина экспертизи вӑл преступлени вӑхӑтӗнче мӗн тунине ӑнланнине ҫирӗплетнӗ. Халӗ пуҫиле ӗҫе ЧР Аслӑ судне ярса панӑ.
«Юнармия» ача-пӑчапа ҫамрӑксен пӗтӗм ҫӗршыври юхӑмӗн 8 уйрӑмӗ ту хысакӗ ҫине улӑхассипе тупӑшнӑ. Республикӑри ҫак ӑмӑрту «Кошка» (чӑв. Кушак) центрта иртнӗ.
Тупӑшӑва Шупашкарти 18-мӗш шкулти, Ҫӗнӗ Шупашкарти Совет Союзӗн Геройӗн М.М. Кузнецов ячӗллӗ кадет лицейӗнчи, Канашри 6-мӗш шкулти, Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑмӗнчи, Канаш районӗнчи Янкӑлч, Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрти, Ҫӗрпӳри 1-мӗш шкулти, Комсомольскинчи 2-мӗш шкулти ачасем хутшӑннӑ.
Унта 14 ҫултан пуҫласа 17-чченхи юнармеецсем тупӑшнӑ. Яшсемпе пикесенчен Комсомольскинчи Стас Курицынпа Эльза Кузнецова мала тухнӑ. Ушкӑнпа та Комсомольскинчи 2-мӗш шкул командине ҫитекен пулман, иккӗмӗш вырӑнта — Шупашкарти 18-мӗш шкул, виҫҫӗмӗшӗнче — Ҫӗрпӳри 1-мӗш шкул.
Паян Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн черетлӗ 14-мӗш ларӑвӗ иртрӗ. Депутатсем унта республика хыснине улшӑнусем кӗртрӗҫ. Кӑҫал ҫак документа виҫҫӗмӗш хут тӳрлетӳсем кӗртнӗ.
Республикӑн кӑҫалхи бюджечӗ вӑтамран 499,6 млн ӳсесси паллӑ. Сывлӑх сыхлавне илсен, Шупашкарти Ленин проспектӗнче нумай функциллӗ поликлиникӑра строительство пырать. Хулари 2-мӗш номерлӗ ача-пӑча пульницине реконструкцилеме те укҫа-тенкӗ палӑртса хунӑ.
Республикӑра вӗрентӳ пайне аталантарма хушма пулӑшу пулӗ, кӑтарту 356,5 млн танлашать. Вӗсенчен 156,5 млн регионти муниципалитетсене куҫать, унта ӗҫлекенсен шалу укҫине ӳстерме тӑкакланӗ. Ҫӗрпӳре Кӑнтӑр микрорайонтӑ ҫӗнӗ шкул тума та хыснара пӑхса хӑварнӑ. Ытти отрасле те самай укҫа уйӑрӗҫ.
Оппозици активисчӗ Антон Кравченко ӗнер Айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен федераци службин республикӑри управленийӗн ҫурчӗ умне пикета тухнӑ. Унта вӑл икӗ сехет таран тӑнӑ теҫҫӗ. Ҫапла тума ӑна Ҫӗрпӳри следстви изоляторӗнче арҫын хай ҫине алӑ хуни хистенӗ иккен.
Аса илтерер, юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, ҫурҫӗр иртни 2 сехет те 5 минутра 2-мӗш следстви изоляторӗнче хуралҫӑ виллине асӑрханӑ. Кун пирки чӑваш халӑх сайчӗ ҫырнӑччӗ_. Арҫын хӑйне мӑйӗнчен персе вӗлернӗ. Инкек хурал пӳлӗмӗнче пулса иртнӗ. Ҫав вӑхӑтра арҫын талӑклӑх дежурствӑра тӑнӑ.
Пӗччен пикета тухнӑ Антон хӑй те ҫав тытӑмра ӗҫленӗ иккен. Вӑл ӗнентернӗ тӑрӑх, алӑ хунӑ хуралҫӑ кредитпа хваттер илнӗ, арӑмӗпе уйрӑлнӑ. Хӑй ҫине алӑ хуриччен унчченхи мӑшӑрӗпе хирӗҫнӗ пулать.
Пикета тухнӑ Антон Кравченко следстви изоляторӗнче кадр йывӑрлӑхӗ пуррине те палӑртнӑ.
+12.3 °C