Шупашкарти 1-мӗш номерлӗ типографи 6,9 миллион тенкӗ парӑма кӗрсе кайнӑ. Тулли мар яваплӑ общество шутланакан ҫак предприятире хальхи вӑхӑтра 130-ы яхӑн ҫын ӗҫлет иккен.
Типографи вӗсем тар тӑкнишӗн вӑхӑтра тӳлесе пырайманнине кура пысӑк парӑма кӗрсе ӳкнӗ. Типографи ӗҫ-хӗлӗ пирки каланӑ май, Чӑваш Енӗн Информаци политикин министерстви предприятире пушӑ лаптӑксем нумаййине те пӗлтернӗ. Территори тимӗр-тӑмӑрпа ҫӳп-ҫап айне пулнӑ имӗш. Котельнӑй ҫурчӗн тӑрӑмӗ те начар-мӗн. Типографи ҫурчӗ тул енчен те килӗшӳллӗн курӑнса ларманнине палӑртнӑ иккен министерствӑра.
Информаци политикин министерстви типографири лару-тӑрӑва тӗрӗслесе тӑни пирки ӗнентерет иккен. Ҫывӑх вӑхӑтра канашлу ирттермелле-мӗн. Хальлӗхе вара типографире Арбитраж сучӗ сӑнав процедури пуҫарса янӑ.
Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче пӗр ушкӑн преступлени тума каварлашнӑ. Каварлашнӑ кӑна мар, самай ҫынна улталама ӗлкӗрнӗ. Вӗсем тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе республикӑн прокуратури халӗ суда ярса панӑ.
Преступлени ҫулӗ ҫине тӑнӑ ушкӑн виҫӗ ҫынтан тӑнӑ. Вӗсенчен иккӗшӗ Азербайджан Республикин ҫыннисем пулнӑ, тепри — Чӑваш Енре пурӑнакан хӗрарӑм. Тӗпчевҫӗсем малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, вӗсем пурӗ 15 преступлени тунӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Каварлашса ырӑ мар ӗҫпе аппаланнӑскерсем суя укҫана хӑйсемех хатӗрленӗ, упранӑ тата «ярӑнтарнӑ».
Тӗпчевҫӗсен шучӗпе Азербайджан арҫынни хӑйӗнпе пӗр шухӑшлисемпе Мускавра паллашнӑ. Унтан вӑл вӗсене суя укҫана Чӑваш Енри суту-илӳ точкисенче тыттарма сӗннӗ. Ҫак тӗллевпе йӳнӗ тавар туянмалла, уншӑн 50 пин тенкӗлӗх укҫапа татӑлмалла. 5 пин тенкӗлӗххисем пурӗ 80 штук пулнӑ. Алла кӗнӗ таса тупӑша пӗр-пӗринпе пайлама калаҫса татӑлнӑ. 2014 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнчен пуҫласа 20-мӗшчен вӗсем суя укҫана 13 штук ярӑнтарса ӗлкӗрнӗ.
Мурманск хулинче пурӑнакан, ҫара кайма тивӗҫ каччӑ Донбаса лекесрен хӑранипе хӗсметрен пӑрӑнать иккен. Ӑна ҫар службинчен пӑрӑннишӗн пуҫиле майпа явап тыттарма пултарасси те ҫамрӑка шиклентермест курӑнать.
Каччӑ салтак тивӗҫне пачах пурнӑҫласшӑн мар иккен-ха. Вӑл хирӗҫ мар. Анчах вӑл альтернативлӑ майпа хӑй тивӗҫне пурнӑҫласшӑн. Ҫар комиссариантне вӑл ҫакӑн пирки пӗлтернӗ. Сӑлтавне каччӑ Донбаса лекесрен шикленнипе сӑлтавланӑ. Анчах ятарлӑ комисси ҫамрӑк ҫыннӑн шухӑшне ӳкӗте кӗртмелӗх ҫук тесе йышӑннӑ.
Каччӑ Мурманскри судсене те ҫитнӗ, анчах ниҫта та ӑна хӳтӗлекен тупӑнман. Аптӑранипе вӑл Страсбургри суда ыйту ҫырнӑ. Хӑйӗн кӑмӑлне яваплисем тивӗҫтерменни, каччӑн шучӗпе, Этем прави пирки калакан Европӑри конвенцин тӑххӑрмӗш статйине пӑсни пулать.
Капла ыйтупа ҫав шайри суда Раҫҫей ҫынни ҫитни халиччен пулман-мӗн. Анчах каччӑн судра выляса илес шанчӑк ҫук мар. Маларах ун пек ыйтупа тухнӑ ытти ҫӗршыв ҫыннисем пирки Страсбургри суд майлӑ пулнӑ иккен.
Чӑваш Енре Арбитраж сучӗн ертӳҫи ылмашма пултарать. Тилхепене асӑннӑ суд тӳрине Олег Бойкона шанма пултараҫҫӗ текен сас-хура ҫӳрет иккен. Хальхи вӑхӑтра ку ӗҫре Александр Шегуров тӑрӑшать.
Тӳресен аслӑ квалификаци коллегийӗ ҫӗршывӑн хӑш-пӗр регионӗнче арбитраж сучӗсенче улшӑнусем тума йышӑннӑ. Пирӗн республикӑри Арбитраж судне те ҫакӑ пырса тивме пултарать. Кун пирки «Право.ру» портал пӗлтернӗ иккен.
Олег Бойко пирки каласан, вӑл 1978 ҫулхи нарӑсӑн 14-мӗшӗнче Шупашкарта ҫуралнӑ. 2000 ҫулта И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне вӗренсе пӗтернӗ «Юриспруденци» специальноҫа алла илнӗ. Ӗҫ биографине «Аудит-Информ» фирмӑри юристран пуҫланӑ. 2001–2008 ҫулсенче Арбитраж судӗнче ӗҫленӗ. Малтан — аслӑ специалистра, унтан — тӳре пулӑшуҫинче ӗҫленӗ. Кайран суд председателӗн ҫумӗн пулӑшуҫин пуканне йышӑннӑ. 2008 ҫулхи кӑрлачра ӑна тӳрене шаннӑ. Ҫав ҫулхи кӗркунне Бойко Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗн тӳресен йышӗн председателӗ пулса тӑнӑ.
Комсомольскинчи 1-мӗш вӑтам шкулта ӗҫлекен 28 ҫулти педагог ачасенчен тӑрӑхлани пирки хӑй вӑхӑтӗнче ҫырнӑччӗ. Аса илтеретпӗр, ҫулӗпе ҫамрӑк ҫав хюрарӑм ачасен ҫамки ҫине «иккӗ» паллӑ ҫырса хунӑ, пӗринче вӑл урок тӑршшӗпех пӗтӗм класа ура ҫинче тӑратнӑ. Ачасем ҫине алӑ ҫӗклес йӑла та пулнӑ иккен ун. Алӑпа та сулса янӑ вӑл, линейкӑпа та, пиҫиххипе те. Хӑшӗсен тутине скотчпа ҫыпӑҫтарса лартнӑ. Ҫапла усалланӑ вӗрентекен пирки ачасен ашшӗ-амӑшӗ йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ хыҫҫӑн педагог тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Педагогӑн педагогла мар меслечӗсем ҫиеле тухнӑ хыҫҫӑн хӗрарӑма ӗҫрен хӑтарнӑ, шкул директорне те кӑларса янӑ, унӑн воспитани енӗпе ӗҫлекен ҫумне дисциплина тӗлӗшпе явап тыттарнӑ.
Ачасене хӗнекен вӗрентекене халӗ суд 3 ҫуллӑха тӗрмене хупмасӑр айӑпланӑ, 50 пин тенкӗлӗх штрафланӑ тата педагогра икӗ ҫул ӗҫлеме чарнӑ.
«Чӑваш бройлерӗ» акционерсен уҫӑ обществи ҫӗр лаптӑкне чӑх каяшӗпе вараланӑ-мӗн. Лаптӑк пӗчӗкех мар. Ял хуҫалӑх тӗлӗшпе усӑ курмалли 20 гектар каяшпа вараланнӑ. Ҫакна Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн ӗҫченӗсем палӑртнӑ.
Административлӑ тӗпчев палӑртнӑ тӑрӑх, 20 гектар лаптӑк чӑх каяшне пула йывӑр металлсемпе «пуянланнӑ». Ҫакна тӑпра тӗслӗхӗсене тӗпченӗ хыҫҫӑн палӑртнӑ.
Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, организацин ҫав лаптӑка рекультивацилемелле тата лаптӑка йӗркене кӗртмелле.
Шупашкар районӗн сучӗ «Чӑваш бройлерне» ҫӗре биологи рекультивацийӗ тутарма йышӑннӑ.
Айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен Чӑваш Енри управленийӗн юсанмалли 1-мӗш колонийӗнче тӑрӑшнӑ 29-ти майора Шупашкарти Калинин район сучӗ ӗнер 4 ҫул та 8 уйӑхлӑха ҫирӗп режимлӑ колоние ӑсатма йышӑннӑ. Кунсӑр пуҫне ҫамрӑк арҫынна 771 пин тенкӗлӗх штарфланӑ, патшалӑх учрежденийӗсенче йӗркелӳпе валеҫӳ, администраципе хуҫалӑх ӗҫӗнче 2 ҫул ӗҫлеттермелле мар туса хунӑ.
Ҫапла айӑплава майор коммерци фирмин ертӳҫинчен 257 пин тенкӗ илнишӗн тивӗҫнӗ. Ку укҫана фирма ертӳҫи 1-мӗш колонире юсав ӗҫӗ ирттерме хӑйӗн строительствӑпа отделка материалне кӑна туянччӑр тесе парса тӑнӑ. Сӗтев пирки тата калаҫса татӑлнӑ-ха, анчах черетлӗ хут илес тенӗ чух ӑна йӗрке хуралҫисем ярса илнӗ. Сӑмах май, сӗтев илекенни хӑй сӑмахне тытнӑ — май пур таран пулӑшса пынӑ.
Суд йышӑнӑвӗпе майор килӗшмест иккен. Укҫана вӑл ун чухлех илмен тесе хирӗҫленӗ май пӗрремӗш инстанцинчи суд йышӑнӑвӗпе килӗшмесӗр пысӑкрах шая ҫӑхавлассине пӗлтернӗ.
Ҫӗмӗрлери «Елочка» ача ҫурчӗн пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ хӗрарӑм пӗлтӗрхи ҫӗртме уйӑхӗнче хысна предприятийӗнче пурӑнакан тӑлӑхсемпе пӗрле хӑйӗн ывӑлӗпе мӑнукне канма янӑ. Вӗсем каннине республика хӗрарӑм-пуҫлӑх хысни шучӗпе саплаштармалла тунӑ.
Ача ҫурчӗн пуҫлӑхӗн тӑванӗсем Крымри ача-пӑча уйлӑхӗнче каннӑ. Ҫакӑ Чӑваш Енӗн хыснине 29 пине кайса ларнӑ. Ултав ҫиеле тухсан тӑкака йӑлтах саплаштарнӑ-ха. Анчах суд тенкелӗ ҫине ӑна пӗрех лартнӑ. Кунсӑр пуҫне хӗрарӑм 2013 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче ача ҫуртӗнче ӗҫленӗ евӗр укҫа та тӳленӗ. Уйӑхри шалу арҫыннӑн 12,5 пин тенкӗрен иртнӗ.
Нумаях пулмасть ултавҫӑ пуҫлӑх ӗҫне Ҫӗмӗрле район сучӗ пӑхса тухнӑ. Ӑна 50 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Суд приговорӗ саккунлӑ вӑя хальлӗхе кӗреймен-ха.
Шупашкар район сучӗ 38 ҫулти усламҫӑ-хӗрарӑма тата унӑн мӑшӑрне юрӑхсӑр ҫурт тунӑшӑн айӑпламалла тунӑ. Хайхин хӑтланкаларӑшне тӳресем ултав вырӑннех хурса хакланӑ.
Тӗпчевҫӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, арӑмӗпе упӑшки 2008 ҫулта Шупашкар районӗнчи Атайкасси ялӗнче ҫурт хӑпартса лартнӑ. Ӗҫе вӗсем ҫурла уйӑхӗнче пуҫланӑ та юпа уйӑхӗнче вӗҫленӗ. Пӗр пӳрт те мар, иккӗ. Ҫурта вӗсем керамблокран хӑпартнӑ. Хӑйсене пурӑнма тесе мар. Каярах сутса яма. Ҫурта хӑпартма йӳнӗрех лартӑр тесе мӑшӑр вӑл тӑрӑхра пурӑнакан ҫынсене явӑҫтарнӑ. Лешсен вара ятарлӑ квалификаци тавраш пулман. Пӳрте туса пӗтернӗ-ха. Анчах ҫурт хӑрушсӑрлӑх нормисене пӑхӑнса тӑман иккен. Апла пулин те ҫаврӑнӑҫуллӑ мӑшӑр икӗ пӳрте те сутса янӑ. Уншӑн вӗсем 4,1 миллион тенкӗ тупӑш илнӗ.
Тата вӗсем пӳрте туянакан хӗрарӑма ҫӗрпе нимӗнле ыйту та сиксе тухмасть тесе улталанӑ. 400 пин тенкӗ тӳлесен ыйту татӑласса шантарнӑ. Анчах ку укҫа хӗрарӑма нихӑш енчен те тӗкӗ кӳмен — ҫӗрӗ мӑшӑрӑн харпӑрлӑхӗнче пулман.
Ултавҫӑ мӑшӑра суд 250-шер пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.
Ҫӗрпӳ районӗнчи Чурачӑкри Николай Ефимов тӳре-шарана хӑйне хваттер тивӗҫҫине ӗнентересшӗн ҫунать-мӗн. Кивӗ пӳртре вӑл пурӑнаймасть, анчах ҫӗнӗ хваттер уҫҫине ӑна памаҫҫӗ иккен.
Асӑннӑ ялти Мелиораторсен урамӗнчи ҫав арҫын пурӑнакан ҫурта 2010 ҫултах ишӗлекеннисен йышне кӗртнӗ-мӗн. 40 ҫулхи ҫурт юлашки ҫулсенче куҫ умӗнчех ишӗлме тытӑннӑ. Ҫынсен хӗле валли вутӑ хатӗрлеме тивнӗ, шыва урамран йӑтнӑ, туалет та — урамра. Хӑтлӑх шутӗнче ҫурта хирӗҫ вырнаҫнӑ сарай тата пӗчӗк пахчана кӑна асӑнма пулать. Йӑтӑнса тӑракан штукатуркӑллӑ, аран тытӑнса тӑракан стенасемлӗ ҫуртран тухма ишӗлекен ҫурт программӑна кӗни пулӑшнӑ. Анчах ҫӗнӗ хваттер уҫҫи пурне те лекмен. Пиллӗкмӗш хваттерте пурӑнакан арҫына уҫӑ паман. Халӗ арҫын тӑванӗсем патне пурӑнма тухса кайнӑ, уншӑн тӑванӗ чунне ыраттарать иккен.
— Унӑн прописка пулман, анчах хаттер укҫине вӑл тӳлесе пурӑннӑ, — арҫыннӑн тӑванӗ Станислав Ефимов. — Эпир администрацие те кайрӑмӑр, анчах усси пулмарӗ.
Пиллӗкмӗш хваттер муниципалитет харпӑрлӑхӗнче шутланать иккен. Вырӑнти тӳре-шарасем арҫыннӑн ордер ҫук иккен.
+16.3 °C