Усал ҫак хыпар пирки йӗрке хуралҫисем патне ҫурлан 27-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Тӗпчевҫӗсем малтаналса палӑртнӑ тӑрӑх Кивӗ Вӑрмар ялӗ патӗнче 50 ҫулти тракторист ҫӗре ҫум курӑксенчен кӑпкалатнӑ. Ҫавӑн чухне вӑл ана хӗррипе ҫаврӑнса илнӗ чух хӑйӗнчен икӗ ҫул аслӑрах агроном выртнине асӑрхать. Тӗпчевҫӗсем агроном хирте канса илес тесе выртма, тракторист ӑна асӑрхамасӑр таптаса кайма пултарнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Ҫурлан 9-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн шалти ӗҫсен министрӗн ҫумӗ Андрей Тимофеев Шупашкарта ҫул-йӗр ҫинчи инкеке лекни пирки эпир пӗлтернӗччӗ.
Аса илтеретпӗр, «Toyota Camry» урапапа ун чух вӑл ӗҫе кайма тухнӑ пулнӑ. Калинин тата Гагарин урамсене пӗрлештерекен ункӑра тепӗр йӗр ҫине кӗме хӑтланса «Лада Калина» машинӑна пырса лекнӗ. Инкекре ҫынсем аманман-ха — машинӑсем вара кӑштах чӗрмеленнӗ.
Министр ҫумӗпе ҫыхӑннӑ ҫак инкек пирки Раҫҫейӗн Шалти ӗҫсен министерствин тата Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин Харпӑрхӑй хӑрушсӑрлӑхӗн тӗп управленийӗ тӗрӗслев ирттернӗ. Инкек вырӑнне вӑл хӑй тӗллӗн пӑрахса кайнӑ, инкеке лекнӗ тепӗр машина водителӗпе кӑнттам калаҫнӑ, административлӑ ӗҫе пуҫарнӑ чух ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ, ӗҫ транспорчӗпе усӑ курнӑ текен факт ҫирӗпленмен.
Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑх ӗҫченӗ инкеке лекнӗ тепӗр урапан водителӗпе ҫепӗҫ калаҫманшӑн унӑн тыткаларӑшне републикӑн Шалти ӗҫсен министерствин ӗҫ дисциплини тата професси этики енӗпе ӗҫлекен коллегийӗнче пӑхса тухӗҫ.
«Тӗрлӗ усал-тӗсӗлтен хӑрамалла мар, этемрен хӑрамалла», — текен каларӑш халӑхра ҫӳрет пулин те, ҫапах ҫын усал тӑвассинчен кӑна хӑраса тӑмала мар, килти выльӑхран та асӑрхануллӑ пулмалла. Ҫакна вара Ҫӗмӗрлере пулса иртнӗ пӑтӑрмах ҫирӗплетнӗ.
Паян, ҫурлан 27-мӗшӗнче ирхи 5:40 сехетсенче Ҫӗмӗрле хулинче пӗр хӗрарӑма качака тапӑннӑ пулнӑ. Ҫав вӑхтра вӑй-хал культурин тата сывлӑх ҫирӗплетӗвӗн комплексӗ ҫумӗпе хурал урапи иртсе пынӑ. Полицейскисем пулӑшу ыйтакан хӗрарӑма — выльӑхран тарса вӑл сак ҫинех хӑпарса тӑнӑ иккен — пулашма васканӑ.
Полици ӗҫченӗсем качакана хӑвалама тыпратнӑ, анчах лешӗ усалскер лекнӗ пулать — мӑйракипе енчен енне сулса йӗрке хуралҫисене хӑмсарнӑ. Малалли инкекрен хӑтӑлас тесе ҫул-йӗр хурал службин инспекторӗ табель пӑшалӗнчен виҫӗ хутчен пенӗ — качакана кӑшт кӑна амантнӑ пулать.
Ку лару-тӑрура хӗрарӑм самай хӑранӑ иккен, юн пусӑмӗ хӑпарса кайнӑран полици ӗҫченӗсем ӑна валли тухтӑрсене чӗннӗ.
Усал качака камӑн пулнине каярахпа тӗпчесе пӗлнӗ иккен. Килти выльӑха хула ҫынни Ҫӗмӗрлене гастрольпа килнӗ зоолунопарка яланлӑха панӑ.
Ҫапла... Сӑмахӗ вара «хастар» тракторист ҫинчен пырать. Тӑрушӑллӑ пулнипе хайхи ӗҫе урӑла ҫеҫ мар, ӳсӗрле те пуҫарӑннӑ. Ҫӑмӑл шухӑшлӑ пулни вара тракториста пӑтӑрмах патне илсе ҫитернӗ.
Инкеке ӗнер, ҫурлан 26-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Кушкӑ ялӗ ҫывӑхӗнче уйра сиксе тухнӑ. Хӗренкеленӗ пулнӑ пулин те 43 ҫулхи тракторист ӗҫе ҫаплипех пуҫарӑннӑ. Ҫапла майпа «Беларусь-892» ҫырма хӗрринче ҫаврӑнса ӳкнӗ те.
Тура шӗкӗр, водителӗ чӗрех юлнӑ. Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхне упраса тӑракан патшалӑх испекцийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх сусӑрланнӑ тракториста районти центр пульницинчи хирурги пайне леҫнӗ.
Комбайнсем хиртех хыпса илни пулкалать-ха. Ҫак кунсенче вара «Шупашкар–Сӑр» автоҫулӑн 81 ҫухрӑмӗнче ӗҫлекен грейдера ҫулӑм ярса илнӗ. Техника Ҫӗрпӳ районӗнчи «Воддорстрой» обществӑн пулнӑ. Грейдер хыпса илни пирки хыпар ҫитнӗ хыҫҫӑнах яваплӑ службӑсем унта виҫӗ автоцистерна янӑ.
Пушарпа кӗрешекенсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫулӑм техника тытӑмӗ, механизмсемпе узелсем юсавсӑр пулнипе ҫыхӑннӑ.
Хӑш-пӗр ҫын тӗлӗнтермеллипех тӗлӗнтерет. Теприсем, ав, пӗр кӗленче эрехшӗн ним мар хӗнесе тӑкма пултараҫҫӗ.
Кӳкеҫре пурӑнакан вӑтӑра та ҫитмен пӗр арҫын ҫу уйӑхӗн пӗр кунӗнче лавккаран эрех йӑтса тухакан паллакан арҫынна ярса пама ыйтнӑ. Лешӗн ӗҫтересси килмен-тӗр — ним пулман пек кил енне лаплаттарнӑ. Ҫакӑ лешне, эрех ярса пама ыйтаканнине, питех те кӳрентернӗ-тӗр. Ун хыҫҫӑн чупса кайнӑ та хӑваласа ҫитнӗ хыҫҫӑн пӗрех тапса панӑ. Лешӗ персе аннӑ хыҫҫӑн ӑна пуҫӗнчен чышса пӗтернӗ. Унтан эрех кӗленчине туртса илсе ҫаврӑнса утнӑ.
Ҫапла хӑтланнӑшӑн Шупашкар район прокурорӗн аслӑ пулӑшуҫи Валерий Марков арҫын ют пурлӑха вӑрлас тесе хурахла тапӑннӑ тесе хакланӑ. Пӗр кӗленчешӗн ҫынна хӗнесе пӗтернӗ арҫынна район сучӗ 10 пин тенкӗлӗх штрафлама тата 3 ҫуллӑха тӗрмене хупмасӑр айӑплама йышӑннӑ.
Кашни кун тенӗ пек ҫын пурнӑҫӗ татӑлать. Пӗрисем чирленине пула пурнӑҫран уйрӑлаҫҫӗ, теприсем тулашри, хӑйсенчен килмен сӑлтавӗсене пула вилеҫҫӗ. Пурнӑҫран уйрӑлакан виҫҫемӗш пайне вара хӑйсен явапсӑрлӑхӗ, пурнӑҫ саккунӗсене хирӗҫ талпӑнни пӗтерет. Ӗнерхи пулӑм вара ҫакна тепӗр хут ҫирӗплетнӗ.
Ҫын пурнӑҫне татакан ҫул-йӗрте тухнӑ инкек ӗнер, ҫурлан 19-мӗшӗнче 22:10 сехетсенче «Ҫӗрпӳ–Красноармейски–Шурҫырма» урапасен ҫулӗ ҫинче Ҫӗрпӳ районӗн Рынкӑ сали ҫывӑхӗнче тухнӑ.
Республикӑри ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхне упраса тӑракан патшалӑх инспекцийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх « ГАЗ–322132» маркӑллӑ урапапа пыракан 26-ҫулхи водитель 61 ҫулхи ватта ҫапса кайнӑ. Тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх пенси ҫулӗсене ҫитнӗ арҫын «Газель» ҫывхарса ҫитиччен пӗр-икӗ метр кӑна юлнине лайӑхах курса тӑнӑ пулин те, ҫапах утма чарӑнман. Тен, ватӑ урапа чарӑнасса шанӑ е «каҫса ӗлкереп» тесе шутланӑ.
Хайхи водитель сасартӑк ҫул ҫине тухнӑ ҫынна асӑрхасан урапана чарма васканӑ, анчах та ҫав-ҫавах инкекрен хӑтӑлма пултарайман.
Вӑйлӑ ҫапнине пула ватӑ ҫын васкавлӑ пулӑшу ҫитмесӗрех вилсе кайнӑ.
Пӑтӑрмах Канаш хулинче утӑн 28-29 кунсем хушшинче ҫурҫӗр иртсен пулса иртнӗ. Ленин проспекчӗнче вырнаҫнӑ пӗр ҫуртӑн хватер хуҫисем хӑйсем патне чӳречерен кӗрекен ҫынна асӑрханӑ пулнӑ, вара васкавлӑн йӗрке хуралҫисем патне шӑнкӑравланӑ.
Полици отделенийӗнче 19 ҫулхи каччӑ хватере мӗн сӑлтавӗпе кӗни ҫинчен каласа панӑ. Хайхи ҫамрӑка хӗренкеленӗ хыҫҫӑн 2 ҫул хушши курман юратнӑ хӗр аса килнӗ. Мӗнле хватерте пурӑнине каччӑ лайӑхах пӗлмен, ҫавӑнпа та вӑл хӑнана чӳречерен кӗрес тенӗ. Анчах та вӑл чӳречесемпе йӑнӑшнӑ, ҫапла майпа полици аллине лекнӗ те.
Ҫӑмӑл шухӑшлӑ «Ромеона» «саккунла мар майпа хваттере кӗни» статьяпа айӑпланӑ. Ҫитес вӑхӑтра ун ӗҫне тавлашуллӑ вак ыйтусене пӑхакан судьяна куҫарса парӗҫ, вӑл вара ку ӗҫпе йышӑну ҫирӗплетӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнче ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче тухнӑ инкек ҫинчен эпир маларах пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ. Аса илтеретпӗр, асӑннӑ кунне каҫ-кӳлем тӗлнелле Атӑлта ултӑ ҫамрӑк ларса килекен моторлӑ кимӗ ӑнсӑртран ҫаврӑнса ӳкнӗ, вара ҫакна пула кашни шыва кӗрсе ӳкнӗ. Пиллӗкӗшӗ ҫӑлӑнма пултарнӑ, 16-ҫулхи хӗр вара путса вилнӗ. Хӗрен виллине вара эрнерен Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапаш ялӗ ҫумӗнче ял ҫыннисем асӑрханӑ пулнӑ.
Тухнӑ инкекшӗн явапне вара 27 ҫулхи кимӗ хуҫин тытмалла пулать. Чӑваш Енӗн СКР йӗрлев управленийӗ тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх инкек тухнӑ кунне моторлӑ кимӗн хуҫи ӳсӗр пулнӑ, пӗчӗк карапа ҫӳреме унӑн прави те пулман, унсӑр пуҫне кимӗре 4 ҫын вырӑннӗ (унта тӑваттӑн кӑна ларма пултарнӑ) улттӑн ларса пынӑ, ҫӑлӑнмалли жилетсем те пулман.
Ҫак кунсенче суд Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 27 ҫулхи ҫамрӑка «асӑрханулллӑ пулмасӑр ҫын пурнӑҫне татнӑ» статьяпа «айӑплӑ» тесе йышӑннӑ. Ӑна вара 9 уйӑхлӑх колонийе леҫмелле тунӑ.
Те пурнӑҫ самани улшӑнса пынӑ майӑн хӗрарӑмсем хӑйсен ятне варалама тытӑнчӗҫ. Кашни кун тенӗ пек массӑллӑ информаци хатӗрӗсем пире амӑшсен явапсӑрлӑхӗ ҫинчен пӗлтереҫҫӗ. Ҫӗнӗ Шупашкарта пулса иртнӗ пулӑм вара тепӗр хут хӗрарӑмсем хӑйсен ӑшри амӑш инстинктне ҫухатма тытӑннине ҫирӗплетсе парать.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 30 ҫулхи хӗрарӑма «асӑрхануллӑ пулмасӑр хӑйӗн икӗ уйӑхри ачине вӗлернӗ» статьяпа айӑплаҫҫӗ. Паяна вӑл суд йышӑнӑвне кӗтет.
Йӗрлев тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх ҫамрӑк амӑш пепкене ҫуратнӑ хыҫҫӑн та хаяр шӗвӗксене ӗҫес йӑлана пӑрахӑҫламан. Чӑваш Ен йӗрлев комитетӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх пӗр кунхине хайхи хӗрарӑм «хӗренкеленнӗ» хыҫҫӑн хӑйӗн пепкене кӑкӑр пама шутланӑ, хӑй вара ачине ҫитернӗ чухнех ҫывӑрса кайнӑ пулнӑ. Унтан хӑй сисмесӗрех ачи ҫине хӑпарса выртнӑ пулать, лешӗ сывлайми пулса ларнӑ. Ҫапла вара пӗчӗк тӗпренчӗкӗн пурнӑҫӗ татӑлнӑ та.
Суд-хими экспертизи пӗтӗмлетӗвӗ инкек пулнӑ вӑхӑтра хӗрарӑм ӳсӗр пулнине ҫирӗплетсе панӑ. Амӑш айӑпне пула вилнӗ икӗ уйӑхри хӗрачан юнӗнче те этил спиртне асӑрханӑ пулнӑ.
+11.3 °C