Шупашкарта вӑйпитти арҫын кинемее ҫаратнӑ.
Пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче 81 ҫулти кинемей йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Урамра ун патне пӗр арҫын пырса пулӑшма сӗннӗ иккен. Ватӑ ҫын килӗшнӗ. Трактор тӑвакансен проспектӗнчи ҫуртӑн подъездне кӗрсен кинемей лифт кнопкине пуснӑ, ҫав вӑхӑтра арҫын ватӑ ҫыннӑн сумкине туртса илсе тухса тарнӑ.
Ватӑ ҫынна ҫаратакан арҫынна пакунлисем кӗҫех тытса чарнӑ. Ҫав ҫын 38 ҫулти этем иккен. Вӑл ҫавӑн пек преступленисемшӗн унччен судпа айӑпланнӑ. Кинемей сумкипе докуменчӗсене Бауман вӑрманӗнче персе хӑварнӑ, сумкӑри 1900 тенке тӑкакланӑ.
Палламан ырӑ ҫынсем документсене тупнӑ та кинемее пырса панӑ.
Шупашкарта Хальхи вӑхӑтри ӳнер музейӗнче пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Ҫӗнҫӗпӗрти ӑстан куравӗ уҫӑлӗ.
«Маленький мир» (чӑв. Пӗчӗк тӗнче) ят панӑ ярӑм пукане миниатюрисенчен тӑрать. Ӑна Ҫӗнҫӗпӗрте пурӑнакан Ирина Верхградская ӑсталать.
Хӗрарӑмӑн коллекцийӗнче 1600 ытла ӗҫ. Ҫак енӗпе ӑста виҫӗ теҫетке ҫул ытла тӑрӑшать.
Унӑн хальтерех хатӗрленӗ коллекцийӗ — «Дорогие мои старики» (чӑв. Хаклӑ манӑн ватӑсем). Ку темӑпа хатӗрленӗ сюжетсенче ватӑ ҫынсен пурнӑҫне кӑтартса пама тӑрӑшнӑ.
Шупашкар районӗнчи Ҫатракасси ялӗнче ҫураса ӳснӗ, унтах пӗве кӗнӗ, халӗ Шупашкарта пурӑнакан Мария Чернова паян 95 ҫул тултарнӑ.
Мария Максимовна 7 класс вӗренсе пӗтернӗ хыҫҫӑн тухтӑр пулма ӗмӗтленнӗ, ҫав тӗллевпе медицина училищине кайса кӗнӗ. Анчах шурӑ халат тӑхӑнса курма пӳрмен ӑна. Хӗрӗн ӗмӗтне Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи пуҫланни татнӑ. Мария Максимовна тӑван колхозра ӗҫлеме тытӑннӑ. Кайран сӗтел-пукан фабрикинче, Чапаев ячӗллӗ заводра тӑрӑшнӑ.
Паян кинемее Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӑн социаллӑ ӗҫченӗ Валентина Павлова пӑхса тӑрать. Асӑннӑ учреждени ӗҫченӗсем хӗрарӑма юбилейпе саламланӑ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Туканаш ялӗнче пурӑнакан Мария Никитична Никифорова РФ Президенчӗн Владимир Путинӑн саламне йышӑннӑ. Владимир Владимирович ӑна 100 ҫулхи юбилейпе саламласа открытка янӑ.
Мария Никитична вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче Сӑр юханшывӗ хӗрринче окоп чавнӑ. Вӑл ун чухне 18 ҫулта кӑна пулнӑ.
Кайран вӑл пурнӑҫ тӑршшӗпех колхозра ӗҫленӗ. Халӗ вӑл 100 ҫулта пулсан та хӑйне чиперех туять.
Наци банкӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗпе республикӑри Финанс пӗлӗвӗн центрӗ чӑвашла буклетсем хатӗрленӗ. Вӗсене ялсенче пурӑнакан ватӑ ҫынсем патне ҫитерме палӑртаҫҫӗ.
Ултавҫӑсен капкӑнне ҫынсем пӗрмаях ҫыхӑнаҫҫӗ. Ырӑ мар шухӑшлисем ҫынна темле те хӑратаҫҫӗ. Ҫав шутра — «сирӗн счет ҫинчен Тӑван ҫӗршыва хирӗҫле тӗллевпе укҫа куҫараҫҫӗ» йышши улталаса та. Ҫапларах мелпе хӑратнӑ хыҫҫӑн пирӗн тӑрӑхри икӗ ҫын укҫасӑр тӑрса юлнӑ. Ултавҫӑсене 64 ҫулти кинемей 200 пин тенкӗ, 40 ҫулти хӗрарӑм 140 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Ҫын шучӗпе пуйма юратакансем пуртан ултавҫӑсенчен сыхланма вӗрентекен буклетсене чӑвашла та пичетленӗ.
Шупашкарта пурӑнакан ватӑ хӗрарӑм урама тухайманнипе ҫӑлавҫӑсем патне шӑнкӑравланӑ. Йӗпе-сапаллӑ ҫанталӑк тӑнӑран, юр нумай ҫунӑран пӳрт тӳрринчен юр ӳксе алӑк умне купаласа лартнӑ. Ҫавӑнпа вӑл урама хӑй тӗллӗн тухайман.
Ҫӑлавҫӑсем паян ҫав ватӑ хӗрарӑм патне ҫитсе пулӑшнӑ: алӑк умӗнчи юра айккинелле пенӗ. Ҫапла вӗсем ватӑскере «юр тыткӑнӗнчен» хӑтарнӑ.
Ултавҫӑсем Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 73 ҫулти хӗрарӑм патне палламан ҫын шӑнкӑравласа мӑнукӗ аварие лекни пирки пӗлтернӗ. Вӑл ӑна пулӑшма пултарать имӗш, анчах куншан укҫа памалла.
Ку пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче каҫхине пулнӑ. Юрать, хӗрарӑм палламан ҫынна ӗненмен. Лешӗ унран 1,5 миллион тенкӗ ыйтнӑ, укҫа парсан мӑнукне пулӑшма шантарнӑ. Ватӑ хӗрарӑм вара ултавҫӑсене кунашкал историсене пӗрре мар илтнӗ. Ҫавӑнпа вӑл ӗненмен те, кун пирки полицие пӗлтернӗ.
Шупашкарта пурӑнакан Галина Николаева нарӑс уйӑхӗн 23-мӗшӗнче 80 ҫул тултарнӑ.
Галина Григорьевна Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Туканаш ялӗнче, фельдшер ҫемйинче, ҫуралнӑ. Шкултан вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн вӑл Мускаври энергетика институчӗн Шупашкарти филиалне вӗренме кӗнӗ. ВНИИР предприятире хӗрарӑм 50 ҫул тӑрӑшнӑ.
Паян вӑл Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центра ҫӳрет, унти тӗрлӗ клубра спорт занятийӗсене ҫӳрет, ал ӗҫӗпе аппаланать, театр-музея ҫӳреме кӑмӑллать.
«Унпа тем ҫинчен те калаҫма пулать: ядерлӑ медицинӑран пуҫласа квант физики таранах», — теҫҫӗ хастар хӗрарӑмӑн тусӗсем.
«Раҫҫей пенсионерӗсен пӗрлӗхӗн» Хӗрлӗ Чутайри уйрӑмне ертсе пыракан Юрий Егорович Егоров нумай пулмасть 80 ҫул тултарнӑ. Хӗрлӗ Чутай районӗн сайчӗ хыпарланӑ тӑрӑх юбиляра ӗнер район пуҫлӑхӗн ҫумӗ, вӗренӳпе ҫамрӑксен политикин тата спорт пайӗн начальникӗ Игорь Живоев, район администрацийӗн культура, социаллӑ аталанупа архив ӗҫӗн пай пуҫлӑхӗ Алина Михуткина, вырӑнти пенсионерсен пӗрлӗхӗн ҫумӗ Елизавета Грузинова, ветерансен Канашӗн председателӗ Галина Тимакова саламланӑ.
Юрий Егорович халӗ Хӗрлӗ Чутай тӑрӑхӗнче пурӑнать пулин те ҫураласса вӑл Вӑрнар районӗнчи Хирпуҫра 1943 ҫулхи кӑрлачӑн 25-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Ҫӗрпӳри ял хуҫалӑх техникумӗнче ӑс пухнӑ, кайран Горькийри партин аслӑ шкулӗнче вӗреннӗ. Ӗмӗр тӑршшӗпе районти тӗрлӗ пуҫлӑх вырӑнӗсене йышӑннӑ: районти иккӗмӗш секретарь, районти пропагандӑпа агитацин инструкторӗ, ӗҫ тӑвакан комитечӗн ҫумӗ, статистика пайӗн начальникӗ, культурӑпа спорт тата ҫамрӑксен ӗҫӗпе ӗҫлекен пай заведующийӗ, тата ытти те. «Раҫҫей пенсионерӗсен пӗрлӗхӗн» Хӗрлӗ Чутайри уйрӑма вӑл 2007 ҫултанпа ертсе пырать.
Шупашкар хулинче пурӑнакан темиҫе ватӑ иртнӗ ҫул вӗҫӗнче ултавҫӑсен капкӑнне ҫакланнӑ. Хайхисене тӑванӗсем пӑтӑрмаха лекнӗ, вӗсене пулӑшас тесен укҫа кирлӗ тесе телефонпа хӑратнӑ. Ҫапла майпа 62 ҫултан пуҫласа 85 ҫулсенчи 5 ватӑ улталаннӑ. Унтан вӗсем йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ.
80-ри кинемей, сӑмахран, курьера 500 пин тенкӗ тыттарнӑ янӑ. Ӑна хӗрӗ машинӑпа инкеке лекнӗ, пуҫиле майпа явап тыттарасран укҫа парсан ҫӑлӑнса юлма пулать тесе ӗнентернӗ.
Ҫавӑн пек меслетпе ватӑсене 900 пин тенкӗлӗх улталанӑ.
Ҫӑмӑл укҫа ӗҫлесе илме май пурри ҫинчен 24 ҫулти каччӑ тӗнче тетелӗнчи пӗлтерӳ тӑрӑх пӗлнӗ. Укҫан 10 процентне вӑл хӑйӗн кӗсйине чикнӗ, ыттине «ӗҫпе тивӗҫтерекенсене» куҫарса панӑ.
+12.5 °C