Шупашкарти А. Гайдар ячӗллӗ вулавӑшра Лидия Сарине ҫыравҫӑпа тӗлпулу иртнӗ.
Лидия Сарине — хальхи вӑхӑтри чӑваш поэчӗ, прозаикӗ, Чӑваш Енри тата Раҫҫейри Профессионал писательсен союзӗн пайташӗ.
Ҫыравҫӑпа тӗл пулма хулари Раҫҫей Геройӗн Н.Ф. Гавриловӑн ячӗпе хисепленекен 22-мӗш вӑтам шкулти 2-мӗш класра вӗренекенсем пырса ҫитнӗ.
Лидия Сарине хӑйӗн чӑвашла сӑввисене вуланӑ май чӗлхемӗр епле ҫепӗҫ те янӑравлӑ пулнине ҫирӗплетсе панӑ. Тӑван чӗлхемӗре хисеплемеллине, чӑвашла калаҫмаллине палӑртса хӑварнӑ.
Хӑна ачалӑхри саманчӗсене аса илнӗ, чӑвашла юрӑсем юрланӑ.
Ҫак эрнере Шупашкарти 183-мӗш ача пахчинче Зинаида Воронова модельер пӗчӗккисемпе тӗлпулнӑ.
Чӑваш наци тумне тата эрешне хатӗрлекен ӑста тӑван халӑхӑмӑрӑн мӗн тери пуян эткерлӗхӗ ҫинчен ачасене ӑнланмалла ансат чӗлхепе каласа кӑтартнӑ. Наци тумӗ культурӑн пӗр пайӗ пулни пирки палӑртса хӑварнӑ вӑл. Хӑна ачасене чӑваш тумӗпе паллаштарнӑ. Пӗчӗкскерсем ҫӑвара шыв сыпнӑн итлесе ларнӑ, япаласемпе кӑсӑкланса паллашнӑ.
Ака уйӑхӗн 24-мешӗнче Шупашкарта ашшӗ ывӑлне вӗлернӗ – ҫапла шутлать следстви.
Следовтельсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, ҫав кун 82 ҫулти ашшӗ ӳсӗр пулнӑ. Вӑл 53 ҫулти ывӑлӗпе хирӗҫсе кайсан ӑна пуҫӗнчен кӗленчепе ҫапнӑ, унтан ванчӑкӗсемпе тӳнккенӗ. Лешӗ сурансене пула ҫавӑнтах вилнӗ.
Ватӑ арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна следстви вӑхӑтӗнче хупса усрас ыйтӑва пӑхса тухаҫҫӗ.
Паян «Ҫӗнтерӳ диктанчӗ» пӗтӗм тӗнчери историпе ҫутӗҫ диктанчӗ иртнӗ. Унта Шупашкарта пурӑнакан Фроловсем ҫемйипех хутшӑннӑ.
Николай Фролов Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центра (диктант ҫырмалли лапамсене унта виҫӗ уйрӑмра йӗркеленӗ) мӑшӑрӗпе, Екатерина Сильвестровнӑпа, пырса ҫитнӗ. «Ун пек акцие эпӗ кӑҫалхипе иккӗмӗш хут хутшӑнатӑп. Кӑҫал арӑмпах килтӗм», — тенӗ ветеран.
Николай Николаевич диктанта ҫырма ҫарта тӑхӑннӑ формӑпа пырса ҫитнӗ. Вӑл тума арҫын яваплӑ мероприятсене хутшӑнма шкапран кӑларать.
Ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнчен Шупашкарти юханшыв порчӗ Атӑл тӑрӑх уҫӑлса ҫӳремелли рейссем уҫӗ. «Чӑваш Ен» ятлӑ теплоходсем пӗр сехет ҫӳрӗҫ.
Рейссем кашни кун 13, 15, 17 тата 19 сехетсенче ҫула тухӗҫ. Аслисен билечӗ 400 тенкӗ тӑрать, ачасен - 300 тенкӗ. 5 ҫула ҫитмен ачасем тӳлевсӗрех ярӑнма пултараҫҫӗ.
Рейссем юханшыв навигацийӗ вӗҫлениччен ҫӳрӗҫ.
«Промтракторта» айӑпланнӑ ҫынсем валли юсанмалли центр уҫӑлнӑ. Унта суд йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн ӗҫлеттерме янӑ айӑпланнисем вӑй хурӗҫ.
Унта 110 ҫын ӗҫлеме пултарӗ. Республикӑра унашкал центр пӗрре кӑна мар. Ку - саккӑрмӗшӗ. Унсӑр пуҫне юсанмалли центрсем «Улатӑрти ҫӑкӑр савутӗнче», «Улатӑрти механика савутӗнче», «Вӑрнарти СОМ савутра», «Полимирта», «Мега Юрмара», «Текстильмашра», «ССК-Чебоксарский» предприятире, Етӗрнери ҫӗвӗ фабрикинче пур.
Шупашкарӑн 555 ҫулхи юбилейӗ ячӗпе мӗнле медаль пуласси паллӑ. Унӑн эскизӗпе Шупашкар хулин депутатсен пухӑвӗн председателӗ Евгений Кадышев паллаштарнӑ.
Эскиза ӗнер, ака уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, иртнӗ ларура ҫирӗплетнӗ. «Шупашкар хули 555 ҫул тултарнине халалласа» медале хулан аталанӑвне тӳпе хывнӑ ҫынсене парӗҫ. Чи малтанах – Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсене, тыл ӗҫченӗсене, ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансене. Кандидатурӑсене общество пӗрлешӗвӗсем те, профсоюзсем те, ӗҫ коллективӗсем те, ахаль ҫынсем те тӑратма пултараҫҫӗ.
Ҫӗнтерӳ кунӗ тӗлне Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсем 10 пин тенке тивӗҫеҫҫӗ. Кун пирки Социаллӑ фондӑн Чӑваш Енри уйрӑмӗ пӗлтерет.
Пӗлтӗр республикӑра 100 ветеран пулнӑ, 2022 ҫулта – 141. Кӑҫал вара 65 ветеран ҫеҫ пурӑнать. Вӗсене пурне те пенси укҫипе 10 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Уяв ячӗпе Тӑван ҫӗршвывӑн Аслӑ вӑрҫин сусӑрӗсене те 10 пин тенкӗ параҫҫӗ.
Сӑмах май, паян Шупашкарта пурӑнакан ветеран Николай Пискун 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвать. Вӑл Украинӑра ҫуралнӑ. Тивӗҫлӗ канӑва тухиччен Шупашкарти промышленноҫ тракторӗсен савутӗнче ӗҫленӗ.
Паян, ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Шупашкарта пурӑнакан Николай Пискун вӑрҫӑ ветеранӗ 100 ҫул тултарнӑ. Вӑл Украинӑри Житомир облаҫӗнчи Городковка ялӗнче ҫуралнӑ. Юбилей ячӗпе ӑна тӗрлӗ ҫӗрте тӑрӑшакан тӳре-шара саламлама пынӑ.
Николай Пискуна 19 ҫула ҫитсен ҫара илнӗ. Малтан Николай Иванович пулемётчиксемпе минометчиксене хатӗрлекен училищӗре вӗренет. Анчах вӗренсе пӗтеричченех ӑна фронта янӑ. Курск пӗкки патӗнчи ҫапӑҫса хатӗрленнӗ май вӗсен ушкӑнӗ ҫапӑҫса разведкӑна кӗрсе каять. Унта вӑл урине амантать. Госпитальте виҫӗ уйӑх выртса тухнӑ хыҫҫӑн вӑл салтаксене фронта хатӗрлекен пулса тӑрӑшать. Ҫар службинче 1970 ҫулчченех пулнӑ.
Кайран, Шупашкара куҫса килсен, кунти промышленность тракторӗсен заводӗнче ӗҫленӗ.
Арҫыннӑн арӑмӗ вилнӗ, ывӑлӗ те леш тӗнче уйрӑлса кайнӑ. Паян ӑна арӑмӗн ывӑлӗ пӑхса тӑрать.
Ҫӗртме уйӑхӗн 14-16-мӗшӗсенче Шупашкарта Пӗтӗм Раҫҫейри «Вӑхӑт машинисем» ретротехника фестивалӗ иртет. Ӑна ЧР Экономика министерстви, Шупашкар хула администрацийӗ тата «Амазония» парк йӗркелеҫҫӗ. Унта хутшӑнас кӑмӑллисенчен заявка йышӑнма тытӑннӑ.
Фестивальте иртнӗ ӗмӗрти машинӑсемпе мотоциклсене курма май пулӗ. Ҫавӑн пекех каскадерсем шоу ирттерӗҫ, чӗрӗ рок-кӗвӗ янӑрӗ.
Фестивале хутшӑнакансене пурне те диплом, грамота парӗҫ. Чи лайӑх ретротехника хуҫине вара хаклӑ парнепе хавхалантарӗҫ.
+12.5 °C