Сурхури — чӑвашсен авалхи уявӗ. Ӑна кун таврӑннӑ вӑхӑтра паллӑ тунӑ. Уяв пӗр эрне хушши пынӑ, каярахпа Христос тӗнне йышӑннӑ хыҫҫӑн Кӑшарничченех тӑсӑлнӑ. Сурхури йӑли-йӗркисене кил-ҫуртра ӑнӑҫлӑх, хуҫисен ҫителӗклӗ пурнӑҫ, выльӑх-чӗрлӗхсем ӗрчевлӗ пулччӑр тесе ирттернӗ. Килес ҫулхи тыр-пул тухӑҫлӑхне те ҫав йӑласемпех ҫыхӑнтарнӑ.

Комсомольски районӗнчи Хырхӗрри тӗп шкулӗнче тӗрлӗ классенче вӗренекен ачасем ӗлӗкхи йӑласене кӗнекепе ҫеҫ вӗреннипе ҫырлахасшӑн пулмарӗҫ. Шкулта тӑван ен культурине вӗрентекен Галина Алексеевна ертсе пынипе сурхури сӑввисене тӑрӑшсах пӑхмасӑр калама вӗренчӗҫ. Каҫ кӳлӗм калаҫса татӑлнӑ вӑхӑтра Хырхӗрри ӳнер ҫуртне пухӑнчӗҫ. Кунта Татьяна Ивановна Бормотина директор пулӑшнипе хӑйсем ҫине тӗрлӗ тумтир виҫе-виҫе пӑхрӗҫ, кӑмӑла кайнисене суйласа тӑхӑнчӗҫ те ял тӑрӑх кайрӗҫ. Аслӑ урамра килрен-киле шаккаса кӗчӗҫ, такмак-сӑвӑ каларӗҫ.

«Сак тулли ача-пӑча пултӑр!

Урай тулли путек пултӑр!

Кӗтӗвӗн пӗр вӗҫӗ шыв патӗнче пултӑр,

Тепӗр вӗҫӗ картара пултӑр!» (Е.Енькка. Тӑван ен культури. 6-7кл.)

Ҫакӑн пек сӑмахсемпе ырӑ сунса хӑварчӗҫ ачасем кил хуҫисене. Урайне пӑрҫапа тырӑ пӗрчисем сапма та манмарӗҫ.

«Сурхури ҫитрӗ! Сурхури ҫитрӗ!», — тесе кӑшкӑрса хирӗҫ пулакансене те пӗрле пыма чӗнчӗҫ. Кашни килтех ачасене хапӑл туса кӗтсе илчӗҫ, тутлӑ канхвет-премӗкпе сӑйларӗҫ. Ӗлӗкхи йӑласене манманшӑн хӗпӗртесе тав турӗҫ. Савӑнӑҫлӑ йӑла унта хутшӑнакан ачасен кӑмӑлне питех те килчӗ. Тепӗр ҫул та сурхурине паллӑ тӑвас, тата та тӗплӗнрех хатӗрленес тесе калаҫса татӑлнӑ хыҫҫӑн ачасем савӑк кӑмӑлпа килӗсене саланчӗҫ.

Сӑн ҫинче: Сурхури уявне чи хастар хутшӑннӑ ачасем: Никонова София, Пожеданов Андрей, Исаев Яков, Исаева Анастасия, Ятманова Диана.

#Хырхӗрри, #Комсомольски районӗ, #Сурхури, #уявсем