Чӑваш кӗнеке издательствинче нумаях пулмасть Юрий Сементерӗн ҫӗнӗ кӗнеки пичетленсе тухнӑ.

«Параппанлӑ Митраппан» кӑларӑма сӑвӑсем кӗнӗ. Кӗнекене 1 пин тиражпа кун ҫути кӑтартнӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑмӑн редакторӗ – Ольга Иванова, художникӗ – Екатерина Васильева.

«Параппанлӑ Митраппан» кӗнекене кӗҫӗн ҫулсенчи шкул ачисем юратса вуласса шанаҫҫӗ. Асӑннӑ ӗҫ ача-пӑчапа ҫамрӑксем валли ҫырнӑ ал ҫырусен 2020 ҫулхи республикӑри конкурсӗнче ҫӗнтернӗ май ӑна хысна шучӗпе пичетленӗ.

Чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер ача-пӑча валли сахал мар кӗнеке кӑларнӑ. Вӗсене Шупашкарта та пичетленӗ, Мускавра та. Поэт Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ вулавӑшпа туслӑ ҫыхӑну тытать, шкул ҫулне ҫитмен шӑпӑрлансемпе тата шкул ачисемпе тӑтӑшах тӗлпулусем ирттерет.

Ӗнер, Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун, Чӑваш Республикин ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗнче Валентина Тараватӑн «Чӑн-чӑн туслӑх. Настоящая дружба» кӗнекине хӑтланӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑм Чӑваш кӗнеке издательствинче нумаях пулмасть пичетленнӗ.

Кӗнекери тӗп сӑнарсем — Лена тата Вова, ял ачисем. Кӗнеке пуҫламӑшӗнче вӗсем ача пахчине ҫӳреҫҫӗ, пӗрле выляса кулаҫҫӗ.

Кӗнеке хӑтлавне хулари 37-мӗш шкул ачисем тата Чӑваш Енпе Чӗмпӗрти ҫыравҫӑсем: Николай Ларионов тата Раҫҫейри ҫыравҫӑсен союзӗн Чӗмпӗрти регионти уйрӑмӗн председателӗ Ольга Даранова — хутшӑннӑ.

Валентина Николаевна сӑвӑсене вырӑсла тата чӑвашла ҫырать. Унӑн 30 ытла кӗнеке пичетленнӗ, ҫав шутран 16-шӗ — чӑвашла.

hypar.ru сӑнӳкерчӗкӗ

«Тӑван Атӑл» литературӑпа ӳнер журналӗнче Василий Кервен поэтпа, прозаикпа, критикпа, куҫаруҫӑпа, журналистпа Владислав Николаев хатӗрленӗ интервью пичетленнӗ.

Материал умсӑмахӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, Василий Кервен чунне «рифма, ритм мӗнне пӗлмесӗр ҫыркаланӑ сӑвӑ пеккисем» ыраттараҫҫӗ, унта палӑртнӑ тӑрӑх, «тӗрӗссипе, питӗ асапланать вӑл унашкал «пултарулӑх» тӗслӗхӗсене курсан».

Хальхи чӑваш поэзийӗ пирки сӑмах хускатсан: «Юлашки вӑхӑтра Чӑваш кӗнеке издательствинче сӑвӑ кӗнекисем ытлах тухсах каймаҫҫӗ. Авторӗсем хӑйсем тӳлесе кӑларнисенчен вара чылайӑшӗ пысӑк шайрах мар. 2017-2020 ҫулсенче «Тӑван Атӑл» журналта хальхи поэзи курӑнсах каймарӗ: поэмисем пачах поэма марччӗ, сӑвӑсем вырӑнне чылай чухне айванла такмаксем, юрӑ сӑмахӗсем тухатчӗҫ. Пирӗн юрӑ сӑмахӗсем мӗн шайрине чылайӑшӗ чухлать-тӗр. Петӗр Хусанкая хӑй вӑхӑтӗнчех вӗсем тарӑхтарнӑ. Ахальтен мар ҫакӑн пек кулӑш анлӑ сарӑлнӑччӗ:

— Ӑҫта васкатӑн каплах? — тесе ыйтать тет пӗр сӑвӑҫран тепри.

— Сӑвӑсене журнала йышӑнмарӗҫ, композиторсене кайса парасшӑн-ха, — хуравлать тет лешӗ», — тенӗ, сӑмахран, интервьюра Василий Кервен.

Малалла...

Усал хыпар, тискер хыпар пӗлтерчӗҫ:

Лев Кураков чӗри тапмасть текех.

Кӗтменчче эп, кун пеккине кӗтменччӗ!..

Ҫук, юрамасть суймашкӑн кун пекех!..

Тин ҫеҫ-ха вӑл Тӗп хуларан сас пачӗ,

Тин ҫеҫ-ха вӑл ҫул тытрӗ Ишеке...

Тӑван ялне чунтан вӑл юрататчӗ...

Ҫак Улӑпӑн чӗри тапмасть текех...

Ниме пӑхмасӑр малаллах вӑл утрӗ,

Ӗҫлерӗ, тен, ҫӗр ҫыншӑн та хӑш чух.

Чӑваш Ятне ҫӳлтен-ҫӳле ҫӗклерӗ...

Чӗррисемпе пӗрле вӑл текех ҫук...

Халь ҫуртасем пит васкаса сӳнеҫҫӗ...

Ҫапла вӑл — пурнӑҫ, — инкекпе тулсан...

Чӑн-чӑн Арсем вилмеҫҫӗ, ҫук, вилмеҫҫӗ, —

Вӗсем ҫиҫеҫҫӗ ҫӑлтӑрсем пулса.

22.12.2020

04 сехет те 39 минут

Валентин Шурчанова пуҫ тайни

Коммунизм пулмастех пуль ыран,

Ма тесен куҫне хупрӗ Шурчанов...

Усал чир пӗр шеллевсӗр ҫапсан

Пит синкерлӗ иккен ҫын суранӗ.

Ӑҫтан тухрӗ хӑрушӑ ковид —

Никама хӗрхенмест тамӑк мурӗ!

Шутсӑр пысӑк хайхин аппетит, —

Камӑн-ши сывалма шанӑҫ пулӗ?

Ҫӗнеймерӗ чире коммунист —

Хурланатпӑр — нумай пурнаймарӗ...

Эпир хамӑр та кӑшт атеист,

Тур каҫартӑр пире. Тен, пӑрахмӗ?

Чӑваш халӑх тарҫи пулнӑ май

Ман ентеш вӑй-халне шеллемерӗ.

Вӑл тунийӗ капашсӑр нумай,

Палӑртни те чылай — ӗлкӗрмерӗ.

Унӑн ырӑ ӗҫне манар мар —

Ячӗпе ҫӗн урам хисеплентӗр.

Ҫуркунне ҫав тӳрем урама

Эсӗ те, вулаканӑм, килен-тӗр?

«Чӑваш халӑх сайчӗн» яланхи хыпарҫи Виталий Станьял юлашки вӑхӑтра сыватӑшра выртрӗ. Кунта хавасли акӑ мӗн: ун патне юлташӗсем Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗсенчен шӑнкӑравласах тӑнӑ иккен. Аякран килнӗ саламсене (Михаил Саватнеев музыкант, Камчатка* Федор Мадуров учитель, Аксу* Валерий Ильдуганов культуролог, Тюмень* Николай Кондрашкин скульптор тата ытти нумай ҫыннисене) аксакал кӗске йӗркесемпе тав тунӑ.

Сире сыватӑшри хӑшпӗр саламсемпе паллашма сӗнетпӗр.

* * *

Кам пӗлет мӗскер пулассине?

Шанчӑкпа упратӑп вӑй-хала.

Хӳтлӗх кирлӗ пӗчӗк ҫынсене,

Танлӑх кирлӗ пурнӑҫ майлама.

* * *

Калатӑн эс — ҫын пурӑнни телей.

Этем патне пыратӑн пӗр хаваслӑ.

Чӑваш турри! Парсамччӗ сан тӗле

Пехет те пурлӑх, сӑвапсем курмалӑх.

* * *

Пурнатпӑр. Курнатпӑр. Каятпӑр.

Ӗҫ ӗҫлетпӗр-ха, унсӑр мӗнле?

Кунҫула ҫакӑ пурнӑҫ таять-тӑр,

А ӑна эпир пӗртте пӗлмен!

* * *

Эпир санпа иртен-ҫӳрен кӑна.

Каятпӑрах тухса ыран-паян.

Малалла...

Чӑвашсен хальхи вӑхӑтри паллӑ сӑвӑҫин, Альбина Юратӑвӑн сӑвви Турцири журналта пичетленнӗ.

«Юлашки вӑхӑтра питех те кӑсӑклӑ пурӑнма пуҫларӑм. Пуян пӗр пулӑм тепринпе, кӑсӑклӑрах та кӑмӑллӑраххипе, ылмашать. Пӗр шухӑшлӑ ҫын, тахҫанхи тус, Чӑваш Енри ҫыравҫӑсен союзӗн пайташӗ, куҫаруҫӑ, поэт, журналист, Тутарстанри Айрат Галимзянов халӗ ҫеҫ ырӑ хыпар пӗлтерчӗ. Кӗвӗҫ чунлӑ маррисене тата пире ӑнӑҫу ҫеҫ сунакансене пӗлтерме васкам. Турцири «Guncel Sanat» журналта манӑн «Чӑваш» сӑвва пичетленӗ», – тесе ҫырнӑ Альбина Юрату Фейсбукра.

Сӑвва маларах асӑннӑ Айрат Галимзянов куҫарнӑ.

Алексей Трофимов, Петр Ивантаев,

Станислав Отрыванов тупӑкӗсем ҫине

* * *

Умлӑ-хыҫлӑн черетпе пыратпӑр...

Кайнӑ майӑн чун кӑчӑртатать,

Халӗ тин ыр-усала пуҫ ҫапмӑр,

Ҫул вӗҫне хамӑр чыспах тухатпӑр.

Лӑпланса, ку ӗмӗр татӑлать.

Кайнисем те пур, пур тӑхтаканӗ,

Халӑхран юлма пӗрех май ҫук.

Вӑхӑтран та вӑрӑм юлаканӗн

Шухӑшӗ самант та лӑпкӑ канмӗ,

Туссемпех вӑл пулӗ сывӑ чух.

Каҫарсам тесе эпир ыйтмастпӑр,

Ҫылӑх ҫук пек хӑлӑхсӑр тӗнчен.

Ырлама сире эп вӑтанмастӑп,

Кӗнекӗрсене умран ямастӑп —

Тав сире Чӑвашлӑх умӗнче!

Виталий Станьял

2020, авӑн, 17.

Иккӗмӗш тӗнче вӑрҫи вӗҫленнӗренпе тата Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи пӗтнӗренпе 75 ҫул ҫитнине халалласа

Вӗҫ-хӗрсӗр, пӗлӗт пек, ҫулсем шӑваҫҫӗ —

Ҫук улшӑнмасть этемлӗх ҫав-ҫавах:

Кив йӑнӑшсем каллех такӑнтараҫҫӗ,

Темле усал ҫул урлӑ выртнӑнах.

Хӑшӗ-пӗри мӗн пулнине манать-тӗр,

Вӗренеймест вӗт тӗрӗс пурӑнма.

Вӑхӑт иртсессӗн кашниех ав паттӑр —

Суяпала витесшӗн чӑнлӑха.

Совет Союзӗ вӑрҫӑра ҫӗнтернӗ —

Ҫакна манасшӑн халӗ Анӑҫра.

Питне вӗсем кӗҫҫепеле ҫӗленӗ,

Нимле миме те ҫуккӑ-ши пуҫра?

Пирӗннисем – мӗльюнӑн пуҫ хурса-ҫке —

Хӑтарнӑ тӗнчене чуралӑхран.

Ҫав вилнӗ салтаксем суйма памаҫҫӗ —

Паттӑрсене манмастпӑр нихӑҫан.

Ман асатте Берлин патнех ав ҫитнӗ:

Телей пӳрмен-ҫке — чӗрӗ юлайман.

Кукаҫипе ват хуньӑм сусӑр килнӗ,

Шел, ҫавӑнпа нумай та пурнайман.

Ҫӗнтерӗве тылра та ҫывӑхлатнӑ

Асаннесем те аннесем пӗрле.

Ҫак чӑнлӑха епле манма пултарӑн —

Ӑна шӑварнӑ йӳҫӗ куҫҫульпе.

Суеҫтерме кӗҫҫе питсем ан хӑйччӑр —

Май ҫук улӑштарма историе.

Малалла...

(Ҫухату пулнӑранпа хӗрӗх кун ҫитнӗ май)

Ҫӳле кайни — ҫӳлтен ӳкет,

Ӳксессӗн йывӑр, ҫӳллӗшрен…

Ун чух кашни ӗмӗтленет

Ӑна ҫапмашкӑн ӗнсерен.

Мӗн чуль ӗҫленӗ ҫын малтан —

Ҫакна никам аса илмест.

Кӑшт ӑнсӑртран вӑл такӑнсан

Темме пӗри те хӗрхенмест.

Вӗслетнӗ йытӑсем пекех

Сиксе ӳкеҫҫӗ ун ҫине:

Ҫын шутӗнче мар эс текех —

Кашни ҫӗклет ав чӑмӑрне.

Христос пекех хӗрес ҫине

Ҫакса хурсассӑн тин вара

Кармакасем уҫаҫ куҫне,

Сапаланаҫҫӗ сӑх сӑхса:

«Каҫармаллаччӗ мӗскӗне —

Ӗҫленӗ чух кам йӑнӑшмасть?

Ӑнланмассӑн пӗр-пӗрне

Ҫумра юлташ та вӗт юлмасть».

…Ҫӳле кайсан манатпӑр ҫав:

Камсем пире тытса тӑраҫ.

Мӑнна хума пурах сӑлтав —

Пӑсать ҫынна пыл евӗр влаҫ!