Хусан патшалӑх университечӗн профессорӗ Х.Ю.Миннегулов "Мэдэни пюмга" хаҫатра (2.01.2009) ҫырнинчен: "Ашмарин — паллӑ тюрколог. Вӑл тӗрӗк халӑхӗсен чӗлхине, литературине, сӑмахлӑхне тата йӑли-йӗркине тӗпченӗ. Унӑн ӑслӑлӑх ӗҫӗсенче чӑваш чӗлхине тата халӑх сӑмахлӑхне тӗпчесси пысӑк вырӑн йышӑнса тӑрать. Вӑл хатӗрленӗ 17 томлӑ «Чӑваш сӑмахӗсен пуххи» словарь питӗ пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Ҫавӑн пекех Ашмарин аслӑ вӗренӳ шкулӗсенче чӑваш чӗлхине вӗрентме хатӗрленӗ программӑсем тӑвакан пуҫаруҫӑ пулнине те палӑртмалла.
Паянхи вӑхӑтра ЧПУ ректорӗ Л.П.Кураков ертсе пынипе чӑваш филологийӗпе культура факультечӗн преподавателӗсем чӑваш чӗлхипе литератури тата культури аталантӑр тесе пӗтӗм чунтан тӑрӑшаҫҫӗ. Чӑваш патшалӑх университечӗ те паянхи кун чӑваш чӗлхипе литературин специалисчӗсене хатӗрлекен тӗп вырӑн шутланать. Кунта ҫавӑн пекех диссертаци канашӗ те ӑнӑҫлӑ ӗҫлет. ЧПУри ӑсчахсен ӗҫӗсене Раҫҫейпе Тӗрӗк тӗнчинче аван пӗлеҫҫӗ. Чӑваш филологийӗпе культура факультечӗ ӑслӑлӑха аталантарас тесе чылай ӗҫсем тӑвать.
Чӑваш чӗлхин 17 томлӑ словарӗн авторне, тӑван чӗлхе пӗлӗвӗн ӑслӑлӑх никӗсне хывнӑ Н.И. Ашмарина (1870 – 1933) халалласа юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх университетӗнче VΙ хут «Ашмарин вулавӗ» иртрӗ. Маларах вӑл ҫулленех пулатчӗ, халӗ ӑна икӗ ҫулта пӗрре йӗркелеҫҫӗ. Шайӗ сумлӑ — Пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ. Чӑнах та, республика тулашӗнчен килнӗ ӑсчахсем вулавра сахал мар пулчӗҫ. Пӗрлехи лару хыҫҫӑн ҫакӑн пек секцисемпе ҫум секцисене пайланса
ӗҫлерӗҫ:
- «Раҫҫей Федерацийӗнчи халӑхсен литература теорийӗпе историйӗ»;
- «Пӗтӗмӗшле чӗлхе пӗлӗвӗн ҫивӗч ыйтӑвӗсем»;
- «Чӗлхепе литературӑна вӗрентмелли меслетлӗх»;
- «Философин, культурологин тата общество историйӗн ыйтӑвӗсем» т.ыт.те.
Студентсемпе шкул ачисен доклачӗ-хыпарне итлеме ятарлӑ секци йӗркеленӗ.
Конференцире интересли, усӑлли, чуна пӑлхатаканни сахал мар пулчӗ. «Ашмарин вулавӗн» черетлӗ VΙΙ конференцийӗ 2010 ҫулхи юпара пулӗ. Унта сирӗн доклада та хапӑл тӑвӗҫ.
Чӑваш патшалӑх университечӗн типографийӗнчен «Ашмарин вулавӗсем» ӑслӑлӑх статйисен пуххи пичетленсе тухрӗ. Ӑна унверситет 40 ҫул тултарнине халалланӑ. Кӗнекене пӗтӗм Раҫҫей шайӗнче ирттернӗ «Ашмарин вулавӗсем–5» ӑслӑлӑх конференцийӗн (2006 ҫулхи юпа уйӑхӗн 19-20-мӗшӗсем) материалӗсем кӗнӗ.
Авторсем хушшинче: Р.Ш. Бердалиева (Х.А. Ясауи ячӗллӗ МКТУ , Туркестан х.), Ф.Г. Галлямов (Елабуга патшалӑх педагогика университечӗ, Елабуга х.), Ф.Ф. Гаффарова (ТР ӐА Г. Ибрагимов ячӗллӗ ИЯЛИ, Хусан х.), Й. Луутонен (Турку х. университет, Финлянди), А.С.Мельников (Ял хуҫалӑх машинисене кӑларма хатӗрлекен Ростов академийӗ, Дон-ҫинчи-Ростов х.), Г.Ф. Имаметдинова (Тӗмен патшалӑх университечӗ, Тӗмен х.), Ф.И. Тагирова (ТР ӐА Г. Ибрагимов ячӗллӗ ИЯЛИ, Хусан х.), Э.Н. Федорова (ХПУ, Хусан х.), В.С. Чураков (УрО РӐА Удмурти историпе чӗлхе тата литература институчӗ, Ижевск х.), Л.А. Янсаева (ХПУ, Хусан х.), Г.Н. Бояринова (Мари эл патшалӑх университечӗ, Йошкар-Ола х.), С.П. Манаева-Чеснокова (Н.К. Крупская ячӗллӗ МГПИ, Йошкар-Ола х.), Гото Масанори (Кобэ университечӗ, Япони), Т.И. Зайцева (Удмурти патшалӑх университечӗ, Ижевск х.
+18.3 °C