Сайта кӗр | Регистраци | Сайта кӗрсен унпа туллин усӑ курма пулӗ
 +2.3 °C
Вӑррӑн пуҫ тӳпинчен пӑс тухать.
[ваттисен сӑмахӗ]
 

Хыпарсем: вӑрҫӑсем

Тӗнчере

Венгри влаҫӗсем Хорвати чиккинче ҫӳллӗ карта тытма шут тытнӑ. Ҫӗршывӑн премьер-министрӗ Виктор Орбан ҫапла туса лартни мигрантсем ҫӗршыва массӑллӑ пырса кӗнинчен хӳтӗлеме май парассипе ӑнлантарнӑ.

Венгри витӗр кӑҫал 200 пин ытла мигрант иртсе кайнӑ. Венгри Шенген зонине кӗнӗ май унта лексен Европа тӑрӑх ҫӑмӑллӑнах иртсе ҫӳреме май килнӗрен мигрантсем унта лекме ӑнтӑлаҫҫӗ. Йывӑр лару-тӑрӑва лекнӗскерсем Европӑра хӳтлӗх тупма шанаҫҫӗ.

Мигрантсен ҫулне пӳлес тесе полицейскисем шывпа перекен ятарлӑ пӑшалпа та усӑ курнӑ, куҫҫуль юхтараканнипе те. Мигрантсенчен хӑшӗсем суранланнӑ та.

Ҫӳллӗ картана Хорватипе Венгри хушшинчи 41-мӗш километр тӗлӗнче хӑпартса лартасшӑн. Ун пек чикке маларах Серби чиккинче тума ӗлкӗрнӗ-ха.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://www.bbc.com/russian/rolling_news
 

Республикӑра

Иван Поликарпов аслӑ лейтенант награди 72 ҫултан ҫеҫ тӑванӗсен аллине лекнӗ. Ҫак кунсенче унӑн ывӑлне Ҫар комиссариачӗ ҫак наградӑна панӑ.

Иван Поликарпович 1943 ҫулта паттӑрла вилнӗ. Вӑл Александр Невский орденне тивӗҫнӗ. Ӑна унӑн ывӑлӗ ҫак кунсенче илме пултарнӑ. Анчах ӑна удостоверение ҫеҫ панӑ, мӗншӗн тесен ордена ҫынна хӑйне ҫеҫ тыттараҫҫӗ. Анчах Владимир Поликрповшӑн ку пӗлтерӗшлӗ мар.

Иван Поликрапов опытлӑ командир пулнӑ. Вӑл совет-финн вӑрҫине те хутшӑннӑ. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче вӑл Беларуҫ фронтӗнче ҫапӑҫнӑ. Анчах 1943 ҫулта ӑна тӑшмансем вӗлернӗ. Паттӑра ун хыҫҫӑн II степень Тӑван ҫӗршыв вӑрҫин орденне пама йышӑннӑ. Ӑна унӑн арӑмӗ илнӗ. Александр Невский орденӗ пирки вара ҫемьере никам та пӗлмен.

II степень Тӑван ҫӗршыв вӑрҫин орденне парсан ҫемьере ашшӗ Беларуҫра вилнине пӗлнӗ. Хӑҫан? Никам та пӗлмен. Фронтовикӑн мӑнукӗ кун пирки тӗнче тетелӗнче шыраса тупнӑ.

 

Тӗнчере

Раҫҫее ҫывӑх вӑхӑтра вӑрҫӑ хӑратмалла маррине ҫӗршывӑн хӳтӗлев министерствинчи пысӑк ҫар пуҫлӑхӗ «Российская газета» хаҫата пӗлтернӗ. Ҫар ҫыннин шучӗпе вӑрҫӑ тухас хӑрушлӑх кирек хӑш саманара та пур. Вӑрҫӑллӑ хирӗҫтӑрӑва кӗртсе яма тӑрӑшакансем тупӑнассине те ятне палӑртма ыйтман ҫав тӳре-шара каланӑ. Анчах яваплисем лару-тӑрӑва тӗрӗслесе, пӗлсе тӑнине ӗнентернӗ май вӑл ун пекки хӑҫан пулассине тата пирӗннисем ҫавна хирӗҫ епле тӑмаллине те пӗлнине палӑртнӑ.

Чикӗ ҫумӗнчи хӑш вырӑнта ун пек хӑрушлӑх пурри пирки Хӳтӗлев министерствинче ӗҫлекен ҫын калама килӗшмен. Маларах каланӑ пичет кӑларӑмӗ сӑмах 2020 ҫулчченхи тапхӑр пирки пынине палӑртать.

Европӑра ракетӑна хирӗҫле Америка хӳтӗлев хатӗрӗсем вырнаҫтарнине Хӳтӗлев министерстви лӑпкӑн йышӑнать, мӗншӗн тесен Раҫҫей ҫапах та вӑл енпе вӑйлӑрах.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://rg.ru/2015/07/31/voina-site.html
 

Ял пурнӑҫӗ

Етӗрне районӗнчи Качикасси ялӗнче пурӑнакансем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пулнӑ ентешӗсене ӗмӗр упраҫҫӗ. Вӗсем ҫак тӗллевпех ялти пӗр урамра асӑну палӑкӗ уҫнӑ.

Кунашкалли кӳршӗ ял тӑрӑхӗнче пуррине палартаҫҫӗ вӗсем. Анчах унта фронта кайнисен ячӗсем пурин те ҫук-мӗн. Качикасси ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Сергей Смирнов ҫакна тӳрлетме шухӑшланӑ. Никамӑн ятне те манса хӑварасшӑн пулман, вӑл чылай тӑрӑшнӑ.

Сергей Смирнов каланӑ тӑрӑх, ял тӑрӑхӗнчи тӗп вулавӑшра вӑл нумай ларнӑ. «Астӑвӑм» кӗнекере те вӑл темиҫе ят тупнӑ. Ялта та аслисем чылай калаҫнӑ.

Ҫапла майпа Сергей Смирнов ҫапӑҫу хирӗнче 24 ҫын юлнине палӑртнӑ. Асӑну палӑкӗ ҫине фронтран таврӑннисен, ун хыҫҫӑн вилнисен ячӗсене те кӗртнӗ. Пӗтӗмпе 56 ят ҫырнӑ. Сергей Смирнов палӑк тӑвас ӗҫе ял халӑхӗ те хастар хутшӑннине палӑртать.

 

Чӑвашлӑх

Аслӑ Ҫӗнтерӳ кунне Питӗр чӑвашӗсен пайташӗсем финн вӑрҫинче паттӑррӑн ҫапӑҫса пуҫне хунӑ, Ленинград тӑрӑхӗнче тӑванла масарта пытарнӑ Сергей Бутяков вилтӑпри ҫине кайса килнӗ. Ушкӑнра Ваттисен Канашӗн ертӳҫи Виталий Золотов, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ Станислав Кошкин, «Парне» чӑваш ансамблӗн ертӳҫи Татьяна Ильина, малтан чӑваш центрӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ Юлий Леонтьев, Шалти ӗҫсен министерствин полковникӗ Николай Парфенов, Святослав Ларионов юрист, чӑваш ентешлӗх хастарӗсем Николай Васильевпа Валерий Филиппов тата наципе культура автономийӗн пуҫлӑхӗ Владимир Живов хӑйӗн улттӑри Михаил мӑнукӗпе пулнӑ.

Чӑваш пайташӗсене Ленинград облаҫӗнчи Красноозер тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Юрий Заремский кӗтсе илнӗ. Вӑл унти вырӑнпа паллаштарнӑ тата ҫавӑнта пытарнӑ паттӑрсен вилтӑприйӗсем ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Вӗсен хушшинче чи малтисен шутӗнче Совет Союзӗн Геройӗ ята тивӗҫнӗ Сергей Бутяков та пулнине палӑртнӑ. Тӑванла масар ҫинчи хурлӑхлӑ митинга Приозерск тӑрӑхӗнче пурӑнакан ветерансем, шкул ачисем, ахаль ҫынсем, nypӗ ukҫӗpe яхӑн ҫын пуҫтарӑнчӗ тесе пӗлтернӗ Чӑваш наци конгресӗн сайтӗнче.

Малалла...

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://chnk.ru/a/news/372.html
 

Персона

Паян Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Штанашри шкулта «Паттӑрлӑх урокӗ» иртрӗ. Ӑна Чӑваш Республикин композиторӗсен ассоциаци членӗ, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ преми лауреачӗ, тӗрлӗ фестивальсен лауреачӗ, паллӑ юрӑҫ Александр Мингалев ертсе пычӗ.

Александр Мингалев спецназ ветеранӗ, хӑй вӑхӑтӗнче Грозный хулинче хӗсметре пулнӑ, шӑпах ҫавӑнпа вӑл хальхи вӑхӑтра мире хирӗҫ кӗрешекен акцисене хастар хутшӑнать. Хӑйӗн чылай юррине вӑл Ҫурҫӗр Кавказра ҫырнӑ. Малтанах юрӑҫ аслӑ Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнӑ май пухӑннисене ветерансене тивӗҫлӗ шайра чыслама, вӗсене пулӑшма чӗнсе каларӗ. Пулас салтакӑн мӗнлерех пулмалли, сиенлӗ йӑлапа туслашмалла марри ҫинче чарӑнса тӑчӗ. Вӑрҫӑ ҫухатусӑр пулмасть, юрӑҫ хӑйӗн ача чухнехи тусӗ Олег Беспалов душмансене хирӗҫ ҫапӑҫса пуҫне хуни ҫинчен пӑлханса каласа пачӗ. «Нас Грозный ждет», «Вернуться бы домой», «Это наша работа», «Псковский десант» юрӑ сӑмахӗсем пуля-мина хушшинче ҫуралнӑран чуна пырса тивеҫҫӗ. Галина Ордем ҫыравҫӑн ывӑлӗ те Чечняра пулнӑ. «Российский солдат» юрӑ сӑмахӗсене вӑл Раҫҫей салтакӗсене халалласа ҫырнӑ.

Малалла...

 

Культура

Ӗнер Чӑваш Енӗн культура министрӗ Вадим Ефимов наци автономийӗсен ертӳҫисемпе тӗл пулнӑ.

Вӗсемпе министр Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 70 ҫул ҫитнине тивӗҫлӗ шайра ирттересси ҫинчен калаҫнӑ тесе хыпарлать Чӑваш наци конгресӗн пресс-служби.

Вадим Ефимов Ҫӗнтерӳ кунӗ тӗлне республикӑра епле мероприяти ирттерме палӑртнине каласа кӑтартнӑ. Сӑмахран, «Георгий ленти», «Вилӗмсӗр полк», «Салтак пӑтти» тата ытти акци ирттермелле. Вӑрҫа хутшӑннисен сӑнӳкерчӗкӗсене «Листок» ятлӑ организаци укҫасӑрах пичетлесе парассине пӗлтернӗ.

Автономисен ертӳҫисемпе ҫу уйӑхӗн 5-мӗшӗнче ветерансем валли пысӑк концерт хатӗрлесси тата туслӑх аллеи уҫасси пирки калаҫса татӑлнӑ.

Наци пӗрлӗхӗсен ертӳҫисем хӑйсем ҫывӑх вӑхӑтра йӗркелеме палӑртнӑ мероприятисен планӗпе паллаштарнӑ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://www.chnk.ru/a/news/317.html
 

Персона

Пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Ачкасси ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Совет Союзӗн Паттӑрӗ Иван Васильевич Индряков ҫуралнӑранпа 100 ҫул тултарнӑ ятпа районти музейра ҫавра сӗтел иртрӗ. Хӑнасене музей директорӗ Елена Ивановна Чемалина тата кунти методист Валентина Ильинична Торейкина кӗтсе илчӗҫ. Хӑнасем музейри экспонатсемпе хаваспах паллашрӗҫ. Аслӑ Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнӑ ятпа кунти паттӑрлӑх залне татах та пуянлатнӑ: кӗнекесен куравне йӗркеленӗ, салтак ҫырнӑ ҫырусен, вӑрҫӑ паттӑрӗсене халалланӑ стендсем...

Индряков Иван Васильевич 1915 ҫулхи пушӑн 15-мӗшӗнче чухӑн хресчен ҫемйинче кун ҫути курнӑ. Ялти пуҫламӑш тата Чутайри вӑтам шкулсенче ӑс пухнӑ хыҫҫӑн Етӗрнери педагогика училищинче пӗлӗвне тарӑнлатнӑ. Унтан 1935 ҫулта пӗр хушӑ шкулта ӗҫленӗ хыҫҫӑн полк шкулне курсанта илнӗ. Ӑна пӗтерсен Иван Индряков 61 тупа артиллери полкӗн командирӗ пулса тӑнӑ. Унтан каллех вӗренỹ — вӑл Мускав ҫар округӗн саппасри 20-мӗш артполкӗн курсанчӗ, каярахпа Кисанти артиллери училищинче пӗлӗвне тарӑнлатнӑ.

Малалла...

 

Чӑваш чӗлхи

Чӑваш кӗнеке издательствинче халӑхӑн юратнӑ кӗнекисенчен пӗри Александр Твардовскин «Василий Тёркин» кӗнеке чӑвашла тухнӑ. Ӑна Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 70 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Вырӑс ҫыравҫин пултарулӑхӗнче тӗп вырӑн йышӑнакан хайлавсенчен пӗрине Геннадий Айхи чӑвашла куҫарнӑ пулнӑ-ха, анчах ун чухне, 1960 ҫулта, куҫаруҫӑ ятне кӑтартман. Ҫӗнӗ кӑларӑмра ҫакна тӳрлетнӗ.

Поэмӑра 30 пай, пролог тата эпилог пур. Кашни пайра Тёркинӑн фронтри пурнӑҫӗ пирки ҫырса кӑтартнӑ. Поэмӑри хӑш-пӗр новеллӑна вӑрҫӑри фактсене кура ҫырнӑ.

Поэмӑра Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинчи хронологи йӗрленет: Атӑл ҫывӑхӗнчи ҫапӑҫу, Днепр урлӑ каҫни, Берлина илни…

Твардовский хӑй те фронт витӗр тухнӑ. Салтак сӑнавӗ, унӑн калаҫӑвӗ поэмӑна куҫнӑ. Куҫаруҫӑ лайӑх ӗҫленӗрен сӑмах ҫаврӑнӑшӗсем чӑвашла та хитре янӑрасҫӗ.

Кӗнеке редакторӗ — Г.А.Антонова, ӳнерҫи — Л.Я.Павлов. Вӑл вӑтам тата аслӑрах ӳсӗмри ачасемшӗн уйрӑмах усӑллӑ. Поэмӑн чӑвашла куҫарӑвӗ 1000 экземплярпа тухнӑ.

 

Вӗренӳ

Хӗрлӗ Чутай районӗнче кӑҫалхипе вуннӑмӗш хут Совет ҫарӗсене Афганистанран илсе тухнӑ кун умӗн Афганистан тата Чечня вӑрҫисенче пуҫне хунӑ Чутай паттӑрсене Юрий Макарова, Валерьян Быкова, Геннадий Иванова тата Сергей Эзенкина асӑнса патриотика юррисен фестивалӗ ирттерчӗҫ. Кӑҫалхи фестиваль «Пусть живые запомнят и пусть поколения знают» (чӑв. Чӗррисем асра хӑварччӑр та ӑрусем пӗлччӗр) девизпа пулчӗ.

Фестивале ирттерме районти вӗрентӳпе культура пайӗ, Афган вӑрҫин инваличӗсен районти пӗрлӗхӗ, «Афганистан ветеранӗсен Раҫҫейри союзӗ» организацин районти пӗрлӗхӗ пулӑшнӑ.

Фестивальте 20 ҫамрӑк юрӑҫ икӗ тур витӗр тухнӑ: вӑрҫӑ темипе ҫырнӑ юрӑ шӑрантарасси, унтан — юрӑҫ килӗштернӗ юрӑ юрласси. Юрӑҫсен ӑсталӑхне виҫӗ ушкӑн тӑрӑх хакланӑ: кӗҫӗн ушкӑнра 8–12 ҫулхисем, вӑтам ушкӑнра 13–15 ҫулхисем тата аслӑ ушкӑнра 16–22 ҫулхисем пулчӗҫ.

Кӗҫӗн ҫулхисем хушшинче ҫаксем ҫӗнтерчӗҫ (виҫҫӗшӗ те Хӗрлӗ Чутайран):

1 вырӑнта — Екатерина Тверскова,

2 вырӑнта — Мария Аливанкина,

3 вырӑнта — Кира Булаткина.

Вӑтам ҫулхисем хушшинче:

1 вырӑнта — Анна Сармандейкина (Хӗрлӗ Чутай)

2 вырӑнта — Татьяна Мурайкина (Хӗрлӗ Чутай)

3 вырӑнта — Татьяна Ефремова (Штанаш)

Аслӑ ушкӑнрисем хушшинче:

1 вырӑнта — Инна Крыцова (Хӗрлӗ Чутай)

2 вырӑн — Диана Майорова (Штанаш)

3 вырӑн — Наталья Соловьева (Штанаш ял тӑрӑхӗн хӗрӗ Ҫӗнӗ Атикассинчи 11 класра вӗренет)

Хутшӑннисене те, мала тухнисене те Хисеп хучӗсемпе парнесем парса чысларӗҫ.

Малалла...

 

Страницӑсем: 1, 2, 3, [4], 5, 6
Orphus

Баннерсем

Шутлавҫӑсем

0 Хурал кӗтесӗ (чат)

Ҫанталӑк

Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (29.03.2024 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 0 - -2 градус сивӗ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.

Гороскоп

СурӑхВӑкӑрЙӗкӗрешРакАрӑсланХӗрТарасаСкорпионУхӑҫӑТу качакиШывтӑканПулӑсем
Сурӑх: Мухтанмалли пур, анчах ăнăçусемпе мухтанма ан тăрăшăр. Сирĕн вăй пухма, ăна кăтартма тивĕ, тĕллевсене çĕнсе илес тесен тăрăшмалла. Ку эрнере ĕç ăшнех путатăр, яваплăх ÿссех пырĕ. Çынсенчен тимлĕх кăна ыйтса лартмалла мар, вĕсемшĕн те мĕн те пулин тумалла. Канмалли кунсене çемьепе, тăвансемпе ирттерĕр.

Пуш, 28

1915
109
Дедушкин Николай Степанович, чӑваш критикӗ, литература тӗпчевҫи ҫуралнӑ.
1983
41
Шамбулина Алина Валерьевна, чӑваш тележурналисчӗ ҫуралнӑ.
Пулӑм хуш...Пулӑм хуш...

Ыйтӑм

Чӑваш йӑли тӑрӑх хӑнана пынӑ арҫынна камӑн ӑсатмалла?
хуҫа хӑй
кил-йышри арҫын
хуҫа тарҫи
пӗтӗм кил-йышпа тухаҫҫӗ
хуть те кам тухсан та
хуҫа арӑмӗ
хуҫин ҫитӗннӗ ачисем
хӑни ҫулне ахаль те пӗлет, ӑсатмасӑр та
ӑсатма тухни — ҫылӑх, юрамасть
хӑнана ӑсатма никам та тухмасть