Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Тралькассинчи Культура ҫуртӗнче тӑрӑшакан ҫамрӑк хӗрарӑм чун канӑҫне пуканесенче тупнӑ. Ачалӑхри йӑли-йӗрки, пуканепе вылясси, иртсе пӗтменнишӗн мар. Лилия Жукова синтепонран пуканесем хӑй аллипе ӑсталать. Тем тӗрли хушшинче чӑваш тумне тӑхӑннисем те пур.
Ал ӑсти асӑннӑ районти Турханта ҫуралса ӳснӗ, халӗ вӑл Тралькассинчи Культура ҫуртӗнче методистра тӑрӑшать. Унта тимленипе пӗрлех ӳркенмен хӗрарӑм общество ӗҫне те хастар хутшӑнать. Ун патӗнче хӑнара пулса хавхаланнӑ «Ҫамрӑксен хаҫачӗ» ҫырнӑ тӑрӑх, «хӑш-пӗр ҫын ӑшӑ кӑмӑлӗпе, хавхаланӑвӗпе, ӗҫченлӗхӗпе палӑрса тӑрать. Вӗсен ӑсталӑхӗнчен, ҫаврӑнӑҫулӑхӗнчен тӗлӗнсе пӗтереймӗн. Лайӑх тӗслӗх ыттисенче те ырӑ вӑрлӑх шӑтарасса шанас килет».
Чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнӗн Турханти культура ҫуртӗнче «Чӑваш пики» конкурс иртнӗ. Унта Турханти, Упамсари, Тури Тӑрмӑшри чиперуксем хутшӑннӑ.
6 пике тӗрлӗ конкурс витӗр тухнӑ: хӑйсемпе паллаштарнӑ, чӑваш хӗрӗпе хӗрарӑмӗн пуҫа тӑхӑнмалли хатӗрӗсем ҫинчен каласа кӑтартнӑ, пултарулӑх енӗпе савӑнтарнӑ. Вӗсем хальхи чӑваш пикин тумне те тӑхӑнса тухнӑ, чӑваш наци апачӗпе куракансене тӗлӗнтернӗ.
Чи маттурри Упамсари Диана Столярова пулнӑ. «Сӑвайлӑ пике» — Анастасия Маштакова, «Пултаруллӑ пике» — Ирина Базукина, «Ҫепӗҫ пике» — Виктория Афанасьева, «Хӳхӗм пике» — Диана Еремеева. «Вице Чӑваш пики» ята вара Упамсари Наташа Васильева тивӗҫнӗ.
Патӑрьел районӗнчи Турхан ялӗнче пурӑнакан Николай Пирожковӑн утарӗнче пыл пуҫтарма кӑна мар, вӑхӑта усӑллӑ ирттерме те пулать. Арҫын ку енӗпе ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗсене тӑтӑшах хутшӑнать. Унта вӑл утара ҫӗнетмелли мелсем пирки пӗлнӗ.
Николай Пирожков виҫӗ метр тӑршшӗ вӗлле хатӗрленӗ, унта хурт-хӑмӑр янӑ. Шалта выртмалли вырӑн тунӑ. Ку — лӑпланмалли пӳлӗм. Хурт-хӑмӑр ӑсти каланӑ тӑрӑх, ку питӗ усӑллӑ. Пыл хурчӗсем сӑхасран шикленмелле мар. Николай Пирожковӑн вӗсем урӑх йышшинчен, сӑхмаҫҫӗ. Унта шкул ачисем, ача пахчине ҫӳрекенсем час-часах килеҫҫӗ. Шӑпарлансем пылпа сӑйланаҫҫӗ, хурт-хӑмӑр пирки чылай ҫӗннине пӗлеҫҫӗ.
Сӑмах май, Николай хӑйӗн йӑхӗнчи ӗҫе малалла тӑсать. Унӑн ашшӗ, аслашшӗ вӗллесем тытнӑ.
Чӑваш тумӗ тӑхӑннӑ ача сӑнне Сербире тухса тӑракан «Туркчем» (чӑв. Манӑн тӗрӗк чӗлхи) журнал хуплашкине кӑларнӑ. Ку чыс Патӑрьел районӗнчи Турханта пурӑнакан хӗрачана тивӗҫнӗ. 4-мӗш класра вӗренекенскере Катя Маштакова тесе чӗнеҫҫӗ.
Тӑван халӑхӑмӑрӑн наци тумне тӑхӑннӑ ҫак ачана X Пӗтӗм тӗнчери Кокель пленэрӗ вӑхӑтӗнче темиҫе художник та ӳкернӗ. Ӗҫсенчен пӗрне Самар художникӗ Владимир Башкиров пурнӑҫланӑ. Пленэр хыҫҫӑн темиҫе эрнерен ҫавна Сербинче ачасем валли турккӑлла тухса тӑракан журналта хуплашка туса пичетленӗ.
Владимир Башкиров ӗҫӗ пирки «Туркчем» журнал тӗп редакторне Марина Карягина тележурналист, поэт, драматург пӗлтернӗ. Ача-пӑча валли ҫырнӑ сӑвӑ ярӑмӗшӗн Марина унччен журнал лауреачӗ пулнӑ.
Атӑлҫи, Мускав, Минск тӑрӑхӗсенчи ӳнерҫӗсем черетлӗ хут Кокель плэнерне пухӑннӑ. Каҫалхипе плэнера 10-мӗш хут йӗркеленӗ. Яланхи пекех вӑл Патӑрьел районӗнчи Турхан ялӗнче иртет.
Плэнер икӗ эрнене тӑсӑлӗ. Утӑ уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ӳнерҫӗсем хӑйсен ӗҫӗсене Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче кӑтартӗҫ.
Вырӑнти шкул ачисем паллӑ ӳнерҫӗсенчен вӗренме пултараҫҫӗ. Турхан ялӗ чӑн-чӑн живопиҫ центрне ҫаврӑннӑ. Ӳнерҫӗсем илемлӗ вырӑнта алӑ хӑйех илемлӗ картина ҫырнине палӑртаҫҫӗ.
Кӑҫал ӳнерҫӗсем чӑваш халӑхӗн кӑмӑлне уҫса паракан постановка ӗҫӗсем тӑваҫҫӗ. Акӑ Рамиль Мигранов картининче хӗр станок умӗнче ларать. Беларуҫ ӳнерҫи Владимир Чернышов Кокель плэнерне иккӗмӗш хут килнӗ. Йӗркелӳҫӗсем ӳнерҫӗсене плэнера икӗ хутчен ҫеҫ чӗнеҫҫӗ. Ара, унта чылай ӳнерҫӗн пулса курмалла-ҫке-ха.
Плэнера килекенсем Алексей Кокеле халалласа палӑк лартас шухӑшлӑ. Ӑна Шупашкарта вырнаҫтарасшӑн. Композицие Украинӑри скульптор Катиб Мамедов пурнӑҫланӑ. Йӑлтах — тӳлевсӗр. Композицире Кокель сак ҫинче ларса ӳкерет. Вӑл ялан ҫапла ӗҫленӗ.
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче «Пӗтӗм чӑвашсен диктанчӗ» акци иртрӗ. Кӑҫалхипе вӑл тӑваттӑмӗш хут йӗркеленчӗ.
Патӑрьел районӗн администрацийӗн вӗрентӳ, ҫамрӑксен политикин, физкультурӑпа спорт управленийӗн хушӑвӗпе килӗшӳллӗн районти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсемпе вӗренекенсем те «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ – 2016» акцине хутшӑннӑ.
Вӑтам тата пӗтӗмӗшле тӗп пӗлӳ паракан шкулсенчи чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем ертсе пынипе районта пурӗ 635-ӗн, вӑл йышра вӗрентекенсем 14, 6–11-мӗш классенче вӗренекенсем ҫырнӑ. «Пиллӗк» паллӑ илнисем кӑҫалхи ҫул 204 пулнӑ. «Тӑваттӑ» палла 239-ӑн, «Виҫҫӗ» палла 179-ӑн тивӗҫнӗ. Пӗлтӗр ҫак акцине 543 ҫын хутшӑннӑ, вӗсенчен «Пиллӗк» илнисем 169-ӑн пулнӑ.
Патӑрьелӗнчи 2-мӗш вӑтам шкулта пурӗ 104 ҫын чӑвашла диктант ҫырма кӑмӑл тунӑ. Ҫавӑн пекех Сӑкӑт вӑтам шкулӗнче 65-ӗн ҫырнӑ (ертӳҫӗ — Надежда Кудряшова), Ыхра Ҫырми вӑтам шкулӗнче — 63-ӗн (ертӳҫӗ — Светлана Кулакова, Аслӑ Арапуҫ вӑтам шкулӗнче — 57-ӗн (ертӳҫӗ — Алевтина Селиванова), Пӑлапуҫ Пашьел вӑтам шкулӗнче — 53 (ертӳҫӗ — Светлана Никитина).
Чӑваш Енре чи лайӑх культура учрежденийӗсене тата вӗсенче тӑрӑшакан пултаруллӑ ӗҫченсене палӑртма конкурс ирттернӗ. Кӑҫалхине 61 заявка пырса ҫитнӗ: 37-шӗ — муниципалитет культура учрежденийӗсенчен, 24-шӗ — муниципалитет учреждейӗсенче ӗҫлекенсенчен.
«Ача-пӑча ӳнер шкулӗнчи чи лайӑх педагогика ӗҫченӗ» тата «Муниципалитет музейӗнчи чи лайӑх ӗҫчен» номинацие пӗрер заявка тӑратнипе ку енӗпе ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртман.
Чи лайӑх культурӑпа кану учрежденийӗсенчен Улатӑр районӗнчи Октябрьскинчи, Элӗк районӗнчи Питӗшкассинчи, Патӑрьел районӗнчи Пӑлапуҫ Пӑшьелти, Комсомольски районӗнчи Урмайри, Муркаш районӗнчи Шетмӗпуҫӗнчи, Пӑрачкав районӗнчи Напольное ялӗнчи, Шӑмӑршӑ районӗнчи Кивӗ Чукалти, Етӗрне районӗнчи Лапракассинчи, Тӑвай районӗнчи Мушарти культура ҫурчӗсене палӑртнӑ.
Кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче пӗрремӗш чӑваш киноактрисин Тани Юнӑн ҫуралнӑ кунӗ пулни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Ҫавна май тӗрлӗ ҫӗрте тӗрлӗ мероприяти ирттернине те хыпарланӑччӗ.
Патӑрьел районӗнче Тани Юна халалланӑ буклетсен конкурсне йӗркеленӗ. Нарӑсӑн 16-мӗшӗнче ача-пӑча пултарулӑх ҫуртӗнче конкурса пӗтӗмлетнӗ. Унта 13 шкулти 36 ача хутшӑннӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене ҫула кура икӗ ушкӑнпа палӑртнӑ. 5–8-мӗш классем хушшинче Первомайскинчи вӑтам шкулта 8-мӗш класра вӗренекен Надежда Савинова пӗрремӗш вырӑна тухнӑ, Туҫари Ирина Глинкина тата Турханти Валерия Осипова — иккӗмӗш, виҫҫӗмӗш вырӑнта: Шӑнкӑртамри Энже Хусеинова, Нӑрваш Шӑхальти Сергей Лаврентьев, Ыхраҫырминчи Гелуся Камалетдинова.
9–11-мӗш классенчен пӗрремӗшне Турханти Ирина Кириллова тухнӑ, иккӗмӗшне — Пӑлапуҫ Пӑшъелти Дария Иванова, Хирти Пикшикри Рамиля Чебенова, виҫҫӗмӗшӗнче — Сӑкӑтри Алина Анюрова, Патӑрьелти Олег Цыганов тата Петр Тинюков тивӗҫнӗ.
Кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче пӗрремӗш чӑваш киноактрисин Тани Юнӑн ҫуралнӑ кунӗ пулни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Ҫавна май тӗрлӗ ҫӗрте тӗрлӗ мероприяти ирттернине те хыпарланӑччӗ.
Патӑрьел районӗнче Тани Юна халалланӑ буклетсен конкурсне йӗркеленӗ. Нарӑсӑн 16-мӗшӗнче ача-пӑча пултарулӑх ҫуртӗнче конкурса пӗтӗмлетнӗ. Унта 13 шкулти 36 ача хутшӑннӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене ҫула кура икӗ ушкӑнпа палӑртнӑ. 5–8-мӗш классем хушшинче Первомайскинчи вӑтам шкулта 8-мӗш класра вӗренекен Надежда Савинова пӗрремӗш вырӑна тухнӑ, Туҫари Ирина Глинкина тата Турханти Валерия Осипова — иккӗмӗш, виҫҫӗмӗш вырӑнта: Шӑнкӑртамри Энже Хусеинова, Нӑрваш Шӑхальти Сергей Лаврентьев, Ыхраҫырминчи Гелуся Камалетдинова.
9–11-мӗш классенчен пӗрремӗшне Турханти Ирина Кириллова тухнӑ, иккӗмӗшне — Пӑлапуҫ Пӑшъелти Дария Иванова, Хирти Пикшикри Рамиля Чебенова, виҫҫӗмӗшӗнче — Сӑкӑтри Алина Анюрова, Патӑрьелти Олег Цыганов тата Петр Тинюков тивӗҫнӗ.
Патӑрьел районӗнчи «Авангард» хаҫат вунӑ ҫул ытла ӗнтӗ «Ҫулталӑк ҫынни» конкурс ирттерет.
Унччен ку ята Алексей Хитров (1997 ҫулта), Михаил Петров (1998 ҫулта), Иван Владимиров (2000 ҫулта) ял хуҫалӑх предприятийӗсен ертӳҫисем, Патӑрьелти ҫул-йӗр эксплуатаци управленийӗн пуҫлӑхӗ Рифкать Айнтединов (1999 ҫулта), Патӑрьелти вӑрман хуҫалӑхӗн пуҫлӑхӗ Сергей Богданов (2001 ҫулта), Патӑрьелти тӗп пульницӑри неврлог Тамара Каштанова (2002 ҫулта), Патӑрьел райповӗн «Юхма» пасар пуҫлӑхӗ Геннадий Афанасьев (2003 ҫулта), Ленин ячӗллӗ агрофирмӑн тӗп бухгалтерӗ Валерий Еремеев (2004 ҫулта), Россельхозбанкӑн Патӑрьелти хушма офисӗн управляющийӗ Рудольф Селиванов (2012 ҫулта), Патӑрьелти халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӑн пуҫлӑхӗ Анисия Воробьева (2013 ҫулта), Патӑрьелти 1-мӗш шкул директорӗ Наталия Андреева (2014 ҫулта) ҫӗнтернӗ.
Ҫак ҫулсенче конкурса пурӗ 160-а яхӑн ҫын хутшӑннӑ.
Кӑҫалхи конкурса 9 ҫын хутшӑнать:
• Александр Илюткин, «Исток» агрофирма пуҫлӑхӗ;
• Сергей Никитин, Алманчӑкри Культура ҫурчӗн пуҫлӑхӗ;
• Рустям Минаев, Ксыл-Чишма ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ;
• Чулпан Ишмуратова, Шӑнкӑртамри учитель;
• Анатолий Кольцов, Турханти пӗтӗмӗшле практика офисӗн врачӗ;
• Ильфак Алеев, «Паттӑр» ача-пӑча спорт шкулӗн тренер-преподавателӗ;
• Елизавета Быкова, уйрӑм усламҫӑ;
• Светлана Кулакова, «Авангард» район хаҫачӗн общество корреспонденчӗ.
+13.3 °C