«Ҫул-йӗр правилисене пӑснӑ — ҪҪХПИе шӑнкӑравла» — ҫак ятпа Шупашкарта пӗрремӗш хут акци иртнӗ. Ӑна ҫул ҫинче аварисен йышне пӗчӗклетессишӗн йӗркелеҫҫӗ.

Общество транспорчӗ ҫине стикерсем ҫыпӑҫтарнӑ. Унта дежурнӑй чаҫӗн номерне палӑртнӑ. Ҫул-йӗр правилисене пӑснине курсан 24-07-70 номерпе шӑнкӑравламалла.

Стикерсене маршруткӑсем ҫине ҫыпӑҫтарнӑ. Ӑна ахальтен суйламан. Ҫынсем ку транспортпа тӑтӑшрах усӑ кураҫҫӗ. Водительсем вара правилӑсене нумай пӑсаҫҫӗ.

Вӗсен айӑпӗпе кӑҫалхи 8 уйӑхра 26 авари пулнӑ. Вӗсенче 34 ҫын суранланнӑ. Патшалӑх автоинспекцийӗ ҫынсем йӗркене пӑсни пирки вӑхӑтра пӗлтерессе шанать.

Сивӗ шыв кранӗнчен вӗри юхать

Кӳкеҫре пурӑнакансенчен хӑшӗсем сивӗ шыв пӑрӑхӗнчен вӗри шыв юхни пирки халӑх тетелӗсенчен пӗринче ҫыраҫҫӗ. Унта шавлани тӑрӑх хакласан, пӑтӑрмахӗ темиҫе кун каяллах пуҫланнӑ.

Сивви вырӑнне вӗри шыв юхни, ҫынсем малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, шыв ӑшӑтмалли хатӗрсене хӑшӗсем сӳнтерменнипе ҫыхӑнма пултарнӑ. Анчах хваттертен хваттере шаккаса ҫӳрени те усӑ кӳмен теҫҫӗ. Пурте: «Пирӗн йӗркеллех», — тесе ӗнентереҫҫӗ-мӗн.

Первомайски урамри 3-мӗш ҫуртра пурӑнакан Алена Чаликова ҫур кун вӗри шыв кайнӑ хыҫҫӑн икӗ крантан та сивӗ шыв кайма тытӑннине пӗлтерет.

«Кранри вӗри шывпа ачасем пиҫсе кайма пултараҫҫӗ», — пӑшӑрханать, сӑмахран, Кӳкеҫре пурӑнакан Ольга Михайлова. Хӗрарӑм шучӗпе, ку ӑнланманлӑха татса пама ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхра ӗҫлекенсен хушша-хуппа кӗме вӑхӑт.

21 ҫула ҫитсе те хӑйне ятӑн кӗтессӗр тенинчен вулакан, тен, тӗлӗнет те пулӗ. Ҫамрӑк пуҫпах ҫурт-йӗр ҫавӑраймассине ӑнланатӑп-ха. Анчах сӑмахӗ кунта тӑлӑх пирки. Ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнисене патшалӑх ҫурт-йӗрпе тивӗҫтермеллине саккунта пӑхса хӑварнӑ. Анчах Пӑрачкав районӗнчи 21 ҫулти икӗ ача амӑшӗ ниепле те хӑйне ятӑн кӗтеслӗ пулайман. Аптӑранипе тӑлӑх прокуратурӑна кайнӑ. Унтисем тӑлӑха ӑнланнӑ.

Патшалӑх шучӗпе пурӑнма кӗтес уйӑрса пама ыйтса Шупашкарти Ленин район судне ҫитнӗ. Тӳре те тӑлӑха майлӑ пулнӑ. Икӗ ача амӑшне, ҫын патӗнче хӗсӗнсе пурӑнаканскере, ҫурт-йӗрпе тивӗҫтермелле йышӑну кӑларнӑ. Республика прокуратурин пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, пӗрремӗш инстанцири суд йышӑнӑвӗ хальлӗхе вӑя кӗреймен-ха.

Нумаях пулмасть Кӳкеҫри Шоссе урмӗнчи 2-мӗш ҫуртра пурӑнакансем шар курнӑ. Ҫумӑр вӑйлӑ ҫусан вӗсен ҫуртне шыв аннӑ. Пат-пат! тумламан, самаях вӑйлӑ юхнӑ.

Чи малтанах виҫҫӗмӗш хутра пурӑнакансем сехӗрленсе ӳкнӗ. Галина Евлампиева аялти кӳршисене ҫӑлас тӗллевпе шыв юхакан вырӑнсене тирӗк лартнӑ, ҫӗрӗпе вӗсене пушатса ҫӳренӗ.

Ҫумӑр Владимир Ивановӑн ҫуртне те сӑтӑр кӳнӗ. Вырсарникун киле кӗрсен вӑл чӑннипех те тӗлӗннӗ: йӑлтах ишет. Алӑксем те йӗпенсе тайӑлнӑ. Ун умӗн кӑна вӑл хваттерне 100 пин тенкӗлӗх юсанӑ.

Ку ҫуртра подрядчик тӗплӗ юсав ирттернӗ. Ӗҫе пурнӑҫланӑ май ҫурт тӑррине сӳнӗ. Строительство материалӗ ҫитменрен ӗҫ чарӑнса ларнӑ.

Ҫуртра пурӑнакансем тарӑхнипе тӗплӗ юсав фондне ҫырупа тухнӑ. Куншӑн подрядчик айӑплине палӑртнӑ. Вӑл тӑкака саплаштарма хирӗҫ мар-мӗн.

Шупашкарти Ленин проспектӗнче пурӑнакансем капюсав мӗнле пынипе кӑмӑлсӑр. Вӗсен ҫуртне пӗлтӗрех юсанӑ. Анчах ҫынсем вӗсене Пирогов урамӗнчи 9-мӗш ҫуртӑн шӑпи кӗтесрен шикленеҫҫӗ.

Ҫурта 1962 ҫулта хӑпартнӑ. Унтанпа ӑна ҫӗнетмен. Пӗлтӗр тинех капюсав ирттернӗ. Анчах чӳречесем ҫинче халӗ те кантӑк ҫук, стенасем ҫурӑлнӑ.

Ҫуртра канализаци пӑрӑхӗсене, электропралука улӑштарнӑ. Анчах кун хыҫҫӑн ҫурт никӗсӗ патӗнче шӑтӑксем пулнӑ, стенасем ҫурӑлнӑ. Шӑтӑка кӑштах хупланӑ-ха, анчах шыв пур-пӗрех юхать.

Ку ҫитменлӗхсене ҫурт-йӗр инспекцийӗ те ҫирӗплетнӗ. Ҫавна май управляющи компанине предписани ҫырнӑ.

Рабочисем путвалта юсав ӗҫӗсем ирттернӗ чухне светильниксене туртса кӑларнӑ, ҫавна май мачча ҫинче шӑтӑксем юлнӑ. Сварщиксем сывлама ҫукран кантӑксене ҫӗмӗрнӗ. Авӑн-пуш уйӑхӗсенче ҫынсем ҫаплах пурӑннӑ, урам ӑшӑтнӑ. Вӗсем пирки маннӑ тейӗн.

Управляющи компанийӗ ҫак ҫитменлӗхсене ҫывӑх вӑхӑтра пӗтермелле. Ҫынсем ку ӗҫе сивӗ ҫанталӑк пуҫланиччен вӗҫлессе шанаҫҫӗ.

Марина Лаврентьева тунӑ сӑн

Ҫӗнӗ Шупашкарти пӗр ҫуртра нӳрӗк тӑни ҫынсене питӗ канӑҫсӑрлантарть. Ара, пӳлӗмсенче пӑнтӑхма тытӑннӑ. Ку кӑна мар, пӗр хӗрарӑмӑн урайӗнчех кӑмпа ӳсме пуҫланӑ.

Совет урамӗнчи 20-мӗш ҫуртра пурӑнакансене ку ыйту тахҫанах пӑшӑрхантарать. Нӳрӗке пула ҫӑвӑнмалли пӳлӗмре пӑнтӑх тухнӑ. Кайран Роза Фоминан пӳлӗмӗнче те ҫак ӳкерчӗкех пулнӑ. Ҫуртӑн пӗр стени вара ишӗлме тытӑннӑ.

Ку 1992 ҫултах канӑҫсӑрлантарма тытӑннӑ. Управляющи компанийӗ юсав ӗҫӗсем ирттерсен кӑштах йӗркеленнӗ. Анчах 2010 ҫулта пӳлӗмре тата япӑхланнӑ. Кил хуҫи урайӗнчех кӑмпа ӳснине асӑрханӑ.

Прокуратурӑран пулӑшу ыйтсан та усси пулман. Юсав пирки халӑхӑн пӗрле пухӑнса калаҫмаллине пӗлтернӗ. Анчах ҫуртра парӑмсем нумай. Хӑшӗ-пӗри коммуналлӑ тӑкаксемшӗн тӳлемест-мӗн.

Управляющи компанийӗ лару-тӑрӑва уҫӑмлатма тӑрӑшать. Вӗсем стенана улӑштармаллине пӗлеҫҫӗ. Хальлӗхе проект йышӑнӑвне кӗтеҫҫӗ, унтан аукцион пирки хыпарлӗҫ. Юсав валли хула администрацийӗ укҫа уйӑрӗ.

Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Владимир Димитриев (сылтӑмри)

Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Владимир Димитриев нумай хваттерлӗ ҫуртсене тӗплен епле юсанине пахалама хӑй ҫула тухнӑ. Ҫула тухнӑ-тухнах вӑл ҫурт-йӗр ҫивитти ҫине хӑпарсах аннӑ: строительсем ӗҫе епле пурнӑҫланине куҫӗпе курса хаклас тенӗ.

Владимир Димитриев ӗнерхи тӗрӗслев вӑхӑтӗнче район центрӗнчи Совет урамӗнчи 61-мӗш тата Ҫӗнтерӗве 30 ҫул урамри 1-мӗш ҫурта епле юсанине пахаланӑ.

Иртнӗ ҫул Шупашкар районӗнче нумай хваттерлӗ 13 ҫурта тӗплӗн юсанӑ. Кӑҫал 27 ҫурта 21 миллион тенкӗлӗх ҫӗнетме палӑртса хунӑ.

Ҫав шута Кӳкеҫри 14, Ҫӗнӗ Тутаркассинчи 8, Ҫӗньялти 2, Чӑрашкассинчи 2, Ҫӗктерти 1 ҫурт лекнӗ.

Ӗнерхи куна илсен ҫичӗ ҫуртра ҫивиттие, сивӗ шыв тытӑмне, канализаци пӑрӑхӗсене ылмаштарса ӗлкӗрнӗ.

Юлашки вӑхӑтра ҫынсем хваттер, пӳлӗм туянманни пирки калаҫма тытӑнчӗҫ. Ҫакна ҫӗршыври кризиспа ҫыхӑнтараҫҫӗ.

Чӑваш Енре кӑҫал мӗн чухлӗ хваттер хӑпартнине шутланӑ. Кӑрлач-утӑ уйӑхӗсенче пӗтӗмпе 4 181 ҫӗнӗ хваттер тунӑ. Ку пӗтӗмпе 265,6 пин тӑваткал метрпа танлашнӑ.

Пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан, ку кӑтарту 25 процент пӗчӗкрех. Застройщиксене ку 5 750,2 миллион тенке ларнӑ.

Организаци-застройщиксем пӗтӗмпе 176 518 тӑваткал метр хута янӑ, харпӑр застройщиксем вара — 89 057.

Богдан Хмельницкий урамӗнчи 81-мӗш ҫурт

Шупашкар хула администрацийӗ ведомствӑсем хушшинчи комисси ӗҫне йӗркелеме васкаман. Ҫак сумлӑ йыша кӗрекен специалистсен республикӑмӑрӑн тӗп хулинчи нумай хваттерлӗ ҫуртсенчен пӗрин тӑрӑмне пӑхса тухса вӑл унта ҫынсем пурӑнма юрӑхлипе юрӑхсӑррине татса памалал пулнӑ.

Богдан Хмельницкий урамӗнчи 81-мӗш ҫуртра пурӑнакансем хула администрацийӗн тӳре-шара ведомствӑсем хушшинчи комисси йӗркелеме кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн пуҫламӑшӗнчех ыйтнӑ. Унти тӳре-шара ҫурта ятарлӑ организаци хакланӑ хыҫҫӑн кӑна апла комиссие явӑҫтарма май пур тесе хуравланӑ. Ҫынсене ку хурав тивӗҫтермен, мӗншӗн тесен пӗлтӗрех хакланӑ.

Хула администрацийӗпе пӗр чӗлхе тупайман енне ҫынсем прокурурӑран пулӑшу ыйтнӑ. Лере тӳре-шара ячӗпе асӑрхаттару хучӗ ҫырса панӑ.

Халӑх фрончӗн хастарӗсем нумай хваттерлӗ ҫуртсене юсакан регионсенчи операторсен сайчӗсене тишкернӗ. Тӗпчев вӑхӑтӗнче Чӑваш Енри фонд халӗ те ҫулталӑкри отчета кӑтартман.

Отчета мӗн кӗмелле-ха? Унта регионти операторӑн управленийӗпе тытӑмӗ пирки, капюсав программине мӗнле пурнӑҫласа пыни, укҫа мӗнле пухни ҫинчен информаци пулмалла. Кунашкал хыпарсене Раҫҫейри 42 регионти ҫӳлерех асӑннӑ сайтсенчен тупайман. Вӗсен йышӗнче — Чӑваш Ен те.

Атӑлҫи федераци округӗнче кунашкал тепӗр ултӑ регион: Киров, Пенза, Сарӑту, Чӗмпӗр облаҫӗсем, Мари, Тутар республикисем. Халӑх фрончӗ кун пирки халӑха пӗлтериччен лару-тӑру Сарӑту, Чӗмпӗр, Киров облаҫӗсенче улшӑннӑ, вӗсем отчет хатӗрленӗ.

Отчета сайтра пичетлемелли пирки РФ Ҫурт-йӗр кодексӗнче ҫырнӑ.