chuvbook.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш кӗнеке издательствинче «Чуваши в русской литературе и публицистике XIX века» монографи пичетленсе тухнӑ. Ӑна филологи наукисен докторӗ, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн вырӑс чӗлхипе литературин кафедрин профессорӗ Людмила Сарбаш ҫырнӑ.

Людмила Николаевна – 200 ытла ӑслӑлӑх ӗҫӗн авторӗ, Чӑваш Республикин гуманитари наукисен енӗпе патшалӑх премийӗн лауреачӗ. 2009–2010 ҫулсенче вӑл Раҫҫей гуманитари ӑслӑлӑх фончӗ ирттерекен тӗпчевсене хутшӑннӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн «Изображение народов Среднего Поволжья в русской литературе и публицистике XIX века» темӑпа публикацисем ҫырнӑ.

Вырӑс сӑмахлӑхӗнче чӑвашсем пирки епле калани чӑваш этносӗшӗн яланах кӑсӑклӑ пулнӑ. Чӑваш писателӗсем вырӑс писателӗсем, публицисчӗсем, тӗпчевҫисем пирӗн ҫинчен каланисемпе пӗрре кӑна мар усӑ курнӑ.

«Чуваши в русской литературе и публицистике XIX века» монографире вара автор пуян этнографин анлӑ сийне илсе кӑтартнӑ. Кӗнекене алла илекенсем М.Е. Салтыков-Щедрин, С.В. Максимов, А.А. Потехин, А.А. Коринфский, Вас. Ив. Немирович-Данченко, Ф.Д. Нефедов тата ыттисем чӑвашсене епле сӑнланипе те паллашма пултарӗҫ.

Малалла...

minust.cap.ru сайтран илнӗ сӑнӳкерчӗк

Ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчи 100 ытла мӑшӑр Мускавра иртекен «Раҫҫей» куравра ҫемье ҫавӑрма пултарӗҫ. Мӑшӑрланакансем наци тумӗпе пулӗҫ. Христос тӗнне ӗненекенсен ҫав кун уяв — Антипасха.

Ҫав кун ҫуркунне ҫитсе пӗтнине пӗлтерет. Ҫав кун мӑшӑрланакансем уйрӑлмаҫҫӗ тесе шухӑшланӑ.

Аса илтерер: раштавӑн 1-мӗшӗнче ВДНХри курав вӑхӑтенче чӑвашла йӑла-йӗркепе Анастасия Мочалова тата Максим Горский ҫемье ҫавӑрнӑччӗ.

2024 ҫулхи Трак ен пики - Анастасия Ершова

Красноармейски салин культура ҫуртӗнче, Ҫемье ҫулталӑкне тата Хӗрарӑмсен кунне халалласа, йӑлана кӗнӗ «Трак ен пики» конкурс иртнӗ. Кӑҫалхи тупӑшӑва сакӑр пике хутшӑннӑ.

Тупӑшӑва хутшӑннӑ пикесен малтанах хӑйсемпе паллаштарчӗҫ, унтан вӗсен Чӑваш ен историне, культурине, йӑли-йӗркине пӗлнине кӑтартма тивнӗ тата пултарулӑх конкурсӗ витӗр тухнӑ. Хӗрсем чӑваш нацин пӗр-пӗр апат-ҫимӗҫне хатӗрлесе унӑн вӑрттӑнлӑхӗсем ҫинчен те каласа кӑтартнӑ. Юлашкинчен вӗсем наци тумне тӑхӑнса хӑйсен илемлӗхӗпе тыткӑнланӑ. Пикесен ӑсталӑхне ятарлӑ жюри хак панӑ.

Ҫивӗч тупӑшура «Трак ен пики-2024» ята Анастасия Ершова (Трак вӑтам шкулӗ) ҫӗнсе илнӗ. «Вице-Трак ен пики-2024» — Анна Жидова (Упи вӑтам шкулӗ). «Ҫивӗч ӑс-тӑнлӑ пике» - Ирина Степанова (Красноармейски вӑтам шкулӗ), «Сӑпайлӑ пике» - Карина Родионова (Еншик Чуллӑ территории пайӗ), «Хӳхӗм пике» - Инна Андреева (Алманч вӑтам шкулӗ), «Тарават пике» - Агния Егорова (Чатукасси территори уйрӑмӗ), «Пултаруллӑ пике» - Карина Федотова (Упи вӑтам шкулӗ), «Илӗртӳллӗ пике» - Кристина Иванова (Красноармейски вӑтам шкулӗ) номинацисенче палӑрнӑ. «Куракансем кӑмӑлланӑ пике» ята вара Карина Федотова (Упи вӑтам шкулӗ) ҫӗнсе илнӗ.

Малалла...

Мускавра ирттерекен чӑваш Акатуйне кӑҫал та, пӗлтӗрхи пекех, «Сокольники» паркра йӗркелӗҫ. Уяв утӑ уйӑхӗн 6-мӗшӗнче иртӗ.

Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерстви Мускаври Акатуя хутшӑнас ӗмӗтлӗ аграририсенчен заявкӑсем йышӑнать. Вӗсем унта хӑйсен продукцине сутайӗҫ.

Акатуя чӑвашсем мӗн ӗлӗк-авалтан хирти ӗҫ-пуҫа пуҫтарса пӗтерсен уявланӑ. Халӗ те ӑна хресчен манӑҫа кӑлармасть.

Чӑваш наци музейӗн архивӗнчи сӑн

Нумайӑшӗ «Мафия» вӑййа пӗлет. Чӑваш наци музейӗ унӑн чӑваш аналогне хута янӑ.

Вӑййа 32 ҫынран ытлашши хутшӑнмалла мар, мӗн чухлӗ ҫын пулнине кура вӑл 45-60 минут таран тӑсӑлать. Вӑйӑ авторӗ – ҫамрӑк ӳнерҫӗ Татьяна Андреева. Вӑл ӑна «Вупӑр» чӑваш мифологине тӗпе хурса хатӗрленӗ.

Вӑйӑ вырӑсли пекех. Анчах чӑвашлинче – халапсенчи чӑваш сӑнарӗсем. Унта хутшӑнакансем чӑваш ялне «лекеҫҫӗ». Вупӑр ҫынсем ҫине чир-чӗр ярать, тухатӑмӑш вара чӳк тӑвать. Вӗсен хушшинче – конкуренци, иккӗшӗ те пӗр-пӗринчен хӑтӑласшӑн. Усал вӑйсенчен сиплеме тата хӳтӗлеме юмӑҫ кӑна пултарать. Анчах унӑн шар курас мар тесе пытанса пурӑнмалла. Чи кӑткӑсси – кӑнтӑрла вупӑр та, тухатмӑш та ахаль пурнӑҫпа пурӑнаҫҫӗ.

Ҫак вӑйӑ урлӑ ҫынсене чӑваш культурипе паллаштарасшӑн. Музей пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл тӳлевлӗ.

https://guest.friday.ru/videos/s1/e12 видеоран илнӗ сӑнӳкерчӗк

Шупашкарта пурӑнакан 4 хӗрарӑм «Пятница!» телеканалпа кӑтартакан «Гость у порога» (чӑв. Алӑк урати умӗнче хӑна) кӑларӑма хутшӑннӑ. Вӗсен пӗр-пӗрин валли апат пӗҫерсе пӗр-пӗрин тӑрӑшӑвне хаклама тивнӗ.

Унта хутшӑннисенчен пӗри – 35 ҫулти Наталья Кошелева. Вӑл — нутрициолог, Индипе кӑсӑкланать, ҫавӑнпах вӑл Инди апатне хатӗрленӗ. Ун валли 12 пин тенкӗ тӑкакланӑ.

Иккӗмӗш хутшӑнакан — 36-ри Ирма Егорова. Виҫӗ ача амӑшӗ ялта ӳснӗ. Апат пӗҫерме ӑна асламӑшӗ (тен, кукамӑшӗ-тӗр. Кӑларӑмра «бабушка» тенӗ) вӗрентнӗ. Шӑпах ҫав рецептпа усӑ курнӑ та вӑл. Апат пӗҫерме хӑтланса 5 пин тенкӗ пӗтернӗ.

31 ҫулти Екатерина Ракчеева чӑвашла лайӑх пӗлет, Чӑваш Енӗн наци радиовӗнче ӗҫлет. Авалхи рецептсемпе усӑ курса вӑл серте яшки, пулӑ, йӑвача пӗҫернӗ. Апат валли 3 пин тенкӗ тӑкакланӑ.

Тӑваттӑмӗш хутшӑнакан – 37-ри Екатерина Верова. Вӑл уявсем ертсе пырать. Вӑл хуплу, хуран кукли, палантан пылак апат пӗҫернӗ. 7 пин тенкӗ пӗтернӗ.

Ҫӗнтерӳҫи – Ирма. Ӑна телекӑларӑм 50 пин тенкӗпе хавхалантарнӑ.

Форума хутшӑннисен пӗр пайӗ

Нарӑсӑн 20-мӗшӗнче - синкер шӑпаллӑ Нестер Янкас поэт ҫуралнӑ кун, ӑна халалласа Трак енри (Красноармейскинчи) Тӗп вулавӑшра анлӑ уяв иртрӗ. Йӗркелекенсем ҫаксем: округ администрацийӗн социаллӑ аталану, культура тата архив ӗҫӗсен пайӗ (пуҫлӑхӗ - Снежана Гаврилова), Чӑваш наци конгресӗн вырӑнти уйрӑмӗ (ертӳҫи - Зинаида Михайлова) тата Нестер Янкас ячӗллӗ культурӑпа искусство тата культура пӗрлӗхӗ (ертӳҫи - Иван Прокопьев-Чураль).

Уявӑн пӗрремӗш пайӗнче черетлӗ саккӑрмӗш "Янкас вулавӗсем" йӗркеленчӗ, унта 15 пӗлтерни итлеме май килчӗ. Хастарсене те саламлама май тупрӗҫ янкасҫӑсем: вырӑнти ЧНКан Трак енри уйрӑмӗн ертӳҫине Зинаида Михайловӑна пӗрлӗхӗн орденӗпе чысларӗҫ, вулавра тухса калаҫакансене округ пуҫлӑхӗн Павел Семеновӑн дипломӗпе хавхалантарчӗҫ.

Форума Нестер Янкаса реабилитацилеме тӳпе хывнӑ шӑллӗн - Григорий Кирилловӑн - ывӑлӗ Александр Кириллов (республикӑмӑрти паллӑ ача-пӑча тухтӑрӗ) килни тата тухса калаҫни пысӑк сум кӳчӗ.

Уявӑн иккӗмӗш пайӗнче пӗрлӗхӗн Нестер Янкас ячӗллӗ Премин 2023-мӗш ҫулхи ҫӗнӗ лауреатсене чысларӗҫ. Вӗсем Анатолий Федоров - Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн режиссер управленийӗн заведующийӗ, Татьяна Степанова - Шупашкарти Трактор тӑвакансен керменӗ ҫумӗнчи "Ҫӑлкуҫ" халӑх театрӗн артистки, сӑвӑҫ-юрӑҫ тата композитор пулчӗҫ.

Малалла...

chuvdram.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче кӑтартакан «Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун» спектакле театра юратакансем унчченех кайса курма ӗлкӗрнӗ пулӗ-ха. Эпӗ вара ӗнер ҫеҫ ҫитсе килтӗм. Вӑл спектакле курма маларах мӗншӗн кайманни тӗрлӗ сӑлтавпа ҫыхӑннӑ. Аса илтерем: спектакле Иоаким Максимов-Кошкинский пьеси тӑрӑх СССР халӑх артисчӗ Валерий Яковлев лартнӑ.

Тӳрех палӑртам: кайнишӗн пӗртте ӳкӗнмерӗм. Куракансем сцена ҫинчи артистсенчен кӑшт кӑна йышлӑрах пулнин сӑлтавне вара пӗлеймерӗм. Те пурте курса ӗлкӗрнӗ, те ялти клубра хӑй тӗллӗн вӗреннӗ артистсен шайӗнчи камитсене кӑмӑллать халӑх.

Спектакле, ман шутпа, кашни чӑвашӑнах кайса курмалла. Хӑйӗн-ывӑл хӗрӗпе чӑвашла калаҫман ашшӗ-амӑшне чи малтан кӑтартмалла пек туйӑнчӗ. Тата — ӳсекен ӑрӑва. Чӑваш ывӑл-хӗрне.

Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗнче вӗреннӗ мухтавлӑ Константин Иванов, Иоаким Максимов-Кошкинский, Фёдоров Павлов йышшисем тӑван халӑхӗн литературине, театрне тата профессилле музыкине пуҫарса яма пултарнӑ. Малтанласа ҫав ӗмӗт юмахӑн туйӑннӑ-тӑр такамшӑн. Анчах вӗри юнлӑ та хӗрӳ ҫамрӑксем ӗненнӗ, шаннӑ, ӗҫленӗ. Вак халӑхӑн пӗтмелле мар тесе тапаҫланнӑ вӗсем.

Малалла...

Вероника Тимофеева страницинчи сӑнӳкерчӗк

Иркутск облаҫӗнчи Балаганск районӗнчи Бирит ялӗнче пурӑнакан Пётрпа Мария Салминсем ҫемье йӑла-йӗркене упрас тесе тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫемьепе пӗрлех чӑваш халӑхӗн культурине манӑҫа кӑлармаҫҫӗ. Ҫемьене Иркутск облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗн Хисеп хучӗпе хавхалантарнӑ.

Кил хуҫи хӗрарӑмӗ, Мария Степановна, «Юрӑ — халӑх чунӗ» чӑваш юррин фестивале хутшӑнать. Кил хуҫи, Петр Александрович, тӑван Чӑваш Ене ҫитсе курайманшӑн кулянать иккен.

Чӑваш ҫемйин пурнӑҫӗпе Иркутскри чӑвашсен «Юлташ» общество организацийӗн ертӳҫи Вероника Тимофеева паллашнӑ.

culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Нумаях пулмасть Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн пултарулӑх эткерлӗхне сӳтсе явма пуҫтарӑннӑ. Ҫавра сӗтеле коллектива йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалланӑ. Мероприяти Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче иртнӗ.

Ҫавра сӗтеле РСФСР халӑх артисчӗ Юрий Васильев тата РСФСР тата ЧАССР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Людмила Нянина хушӑннӑ.

Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗн ӑслӑлӑх тата хушма пӗлӳ парас енӗпе ӗҫлекен проректорӗ Ольга Михайлова юрӑпа ташӑ ансамблӗ 100 ҫул хушшинче чӑваш культурин уйрӑлми пайӗ пулса тӑнине палӑртса хӑварнӑ.

«Паян ансамбль пирӗншӗн – профессионализм тата тӑван культурӑна парӑннин тӗслӗхӗ, коллектив пирки вара эпир Чӑваш Енӗн наци пуянлӑхӗ теме пултаратпӑр», –тенӗ проректор.