Тухатмăш


Асамлăх тĕнчи


Пĕр ялта пĕр çемье пурăннă. Часах вĕсен пĕчĕк ача çуралнă. Сашук ят панă вăл арçын ачана.

Сашук çитĕнсен ашшĕ ăна хитре те мăнаçлă лаша илсе панă.

Пĕр ирхине Сашук лашапа ярăнма шут тытрĕ. Утланса ларчĕ те, лаша çил пек малалла вĕçтерчĕ. Пĕр чарăнмасăр ыткăнса пырса палламан çĕре лекнине те сисмен.

Ку вырăнта (те хула, те ял) питĕ илемлĕ вара! Машинăсем ярăнмаççĕ, вĕçеççĕ! Йывăçсем тӳп-тӳрĕ тăма пĕлмеççĕ, выляса-кулса, çавăрăнса-пĕтĕрĕнсе тăраççĕ! Сашука кунта питĕ килĕшрĕ. Анчах вăл çакăнта мăн кăмăллă та усал тухатмăш пике пурăннине пĕлмерĕ. Пике машинăсене, йывăçсене, хăш-пĕр чĕрчунсене тухатланă.

Сашук шăнкăрав сасси илтрĕ. Каччă çаврăнчĕ те пĕр хĕре курчĕ. «Мĕне пĕлтерет-ши ку?» — шухăшларĕ çамрăк çын. Хĕр ун патĕнче чарăнса тăчĕ. Каччă ытараймасăр пике çине пăхрĕ. Вăл çак хĕр тухатмăш пулнине пĕлеймерĕ.

— Салам, эсĕ кам пулатăн? — ыйтрĕ пике.

— Эпĕ Саша.

— Санăн хырăму та выçнă пуль. Эсĕ мĕн çиме юрататăн?

— Эпĕ… Эпĕ... Манăн чăнах та хырăм выçрĕ. Эпĕ мармелад çиме юрататăп.

— Юрĕ.

Хĕр аллипе сулчĕ кăна — каччă умĕнче пĕр турилкке мармелад курăнса кайрĕ. Сашук мармелада çисе ярсанах пуçĕ çаврăннине туйрĕ. Хĕр ахăлтатса кулса ячĕ те куçран çухалчĕ.

Малалла

Сетреслу ĕмĕрĕ


Ир кӳлĕмхи хĕвел иленнĕ вăрман сукмакĕпе ярăнса утрĕ Лайда. Сайра тĕл пулакан ят хунă ăна ашшĕ-амăшĕ. Лайда... Чăвашла мар та, пурпĕрех килĕштерет хăйĕн ятне хĕр. Утрĕ те утрĕ вăрманпа пĕве çитнĕ чиперкке, кĕç-вĕç пĕр-пĕр вĕçкĕн каччă татса илмелли куç йăмăхтармăш чечек. Хăй çавнашкал ĕлккен сăн-сăпатлă пулни те, ытти хĕрупраçран уйрăм ят хуçи пулма тӳрĕ килни те, вун сакăр çулхи студент пурнăçĕ хальлĕхе пĕр хуйхăсăр кăлтăртатса пыни те ниçта кайса кĕрейми хĕпĕртеттерет-ха пикене. Ĕнер çак пысăках мар вăрманти сукмакпа иккĕн утнăччĕ вĕсем: Лайдăпа Ольга, хĕр-тантăшĕ. Паян тем пулчĕ Ольăна — вырăн çинчен те тăраймарĕ. «Вăй çук, пуç çаврăннă пек. Юмах-халап пуçтарма паян эсĕ, Лайда, пĕчченех кайса кил. Вениамин Сергеевича та çаплах кала-ха», — тилмĕрчĕ вăл Лайдăна ир çинче. Фольклор экспедицине ертсе пыракан пуçлăха тантăшĕ сыв марри пирки евитлесен леш хыпăнса ӳкрĕ. Нимĕн те апла-капла пулмалла мар-çке. Тăруках çанталăк пăсăлнă теесрен — кунта килсе вырнаçнăранпах сар çу пек ирĕлекен çу кунĕсем тăраççĕ. Шалкăм çумăр айне те пулман, сивĕ çил вĕрнипе те çӳçенмен темелле. Хĕвел тивнĕ тесен те ятарласа хĕртĕнме кайман. Ялтан яла çуран танкăшса çӳресе юмах-халап, авалхи сăвă-юрă пуçтарнă, çавă кăна. Вениамин Сергеевич Поленов, вăтăрсенчен иртнĕ йăрăс пӳллĕ хурарах арçын, университет преподавателĕ, сасартăк чирлесе ӳкнĕ студентка патне пӳлĕме кĕчĕ те шалтăрах тĕлĕнсе тăчĕ. Пĕр кун хушшинче палламалла марах шурса-кăвакарса кайнă ĕнер çеç йăл-йăл çиçсе çӳрекен маттур хĕр.

Малалла