Мускавра ирттерекен чӑваш Акатуйне кӑҫал та, пӗлтӗрхи пекех, «Сокольники» паркра йӗркелӗҫ. Уяв утӑ уйӑхӗн 6-мӗшӗнче иртӗ.
Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерстви Мускаври Акатуя хутшӑнас ӗмӗтлӗ аграририсенчен заявкӑсем йышӑнать. Вӗсем унта хӑйсен продукцине сутайӗҫ.
Акатуя чӑвашсем мӗн ӗлӗк-авалтан хирти ӗҫ-пуҫа пуҫтарса пӗтерсен уявланӑ. Халӗ те ӑна хресчен манӑҫа кӑлармасть.
Нарӑс уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Чӑваш музыка училищин пысӑк концерт залӗнче «Тӑван ҫӗршыв кӗввисем» концерт иртӗ. Ун вӑхӑтӗнче паллӑ чӑваш композиторӗсен Анисим Асламасӑн, Герман Лебедевӑн, Гигорий Хирпӳн, Филипп Лукинӑн, Михаил Алексеевӑн, Лариса Быренкован хайлавӗсем татат чӑваш халӑх юррисем янӑрӗҫ.
Сцена ҫине тӗрлӗ пултарулӑх ушкӑнӗ, преподавательсем, студентсем, хӑй вӑхӑтӗнче музыка училищинчен вӗренсе тухнисем тухӗҫ.
Концерт 18 сехет те 30 минутра пуҫланӗ. Вӑл тӳлевсӗр пулӗ.
Нумайӑшӗ «Мафия» вӑййа пӗлет. Чӑваш наци музейӗ унӑн чӑваш аналогне хута янӑ.
Вӑййа 32 ҫынран ытлашши хутшӑнмалла мар, мӗн чухлӗ ҫын пулнине кура вӑл 45-60 минут таран тӑсӑлать. Вӑйӑ авторӗ – ҫамрӑк ӳнерҫӗ Татьяна Андреева. Вӑл ӑна «Вупӑр» чӑваш мифологине тӗпе хурса хатӗрленӗ.
Вӑйӑ вырӑсли пекех. Анчах чӑвашлинче – халапсенчи чӑваш сӑнарӗсем. Унта хутшӑнакансем чӑваш ялне «лекеҫҫӗ». Вупӑр ҫынсем ҫине чир-чӗр ярать, тухатӑмӑш вара чӳк тӑвать. Вӗсен хушшинче – конкуренци, иккӗшӗ те пӗр-пӗринчен хӑтӑласшӑн. Усал вӑйсенчен сиплеме тата хӳтӗлеме юмӑҫ кӑна пултарать. Анчах унӑн шар курас мар тесе пытанса пурӑнмалла. Чи кӑткӑсси – кӑнтӑрла вупӑр та, тухатмӑш та ахаль пурнӑҫпа пурӑнаҫҫӗ.
Ҫак вӑйӑ урлӑ ҫынсене чӑваш культурипе паллаштарасшӑн. Музей пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл тӳлевлӗ.
Комсомольски районне (халӗ муниципаллӑ округ теме тытӑнчӗҫ) йӗркеленӗренпе 85 ҫул ҫитнӗ ятпа ал ӗҫ ӑстисем тӑван тӑрӑхӗн карттине тӗрленӗ.
«Карттӑ 12 пайран тӑрать, ӑна 12 территори уйрӑмӗнчи 11 маҫтӑр тӗрленӗ. Унтан пӗр пир ҫинче сыпӑнтарса Комсомольски муниципаллӑ округӗн сӑн-сӑпатне йӗркеленӗ. Тӗрленӗ карттӑн калӑпӑшӗ 140см х 164 см», — тесе хыпарланӑ Телеграмри «Чӑваш Ен калаҫать» каналта.
Шупашкарта пурӑнакан 4 хӗрарӑм «Пятница!» телеканалпа кӑтартакан «Гость у порога» (чӑв. Алӑк урати умӗнче хӑна) кӑларӑма хутшӑннӑ. Вӗсен пӗр-пӗрин валли апат пӗҫерсе пӗр-пӗрин тӑрӑшӑвне хаклама тивнӗ.
Унта хутшӑннисенчен пӗри – 35 ҫулти Наталья Кошелева. Вӑл — нутрициолог, Индипе кӑсӑкланать, ҫавӑнпах вӑл Инди апатне хатӗрленӗ. Ун валли 12 пин тенкӗ тӑкакланӑ.
Иккӗмӗш хутшӑнакан — 36-ри Ирма Егорова. Виҫӗ ача амӑшӗ ялта ӳснӗ. Апат пӗҫерме ӑна асламӑшӗ (тен, кукамӑшӗ-тӗр. Кӑларӑмра «бабушка» тенӗ) вӗрентнӗ. Шӑпах ҫав рецептпа усӑ курнӑ та вӑл. Апат пӗҫерме хӑтланса 5 пин тенкӗ пӗтернӗ.
31 ҫулти Екатерина Ракчеева чӑвашла лайӑх пӗлет, Чӑваш Енӗн наци радиовӗнче ӗҫлет. Авалхи рецептсемпе усӑ курса вӑл серте яшки, пулӑ, йӑвача пӗҫернӗ. Апат валли 3 пин тенкӗ тӑкакланӑ.
Тӑваттӑмӗш хутшӑнакан – 37-ри Екатерина Верова. Вӑл уявсем ертсе пырать. Вӑл хуплу, хуран кукли, палантан пылак апат пӗҫернӗ. 7 пин тенкӗ пӗтернӗ.
Ҫӗнтерӳҫи – Ирма. Ӑна телекӑларӑм 50 пин тенкӗпе хавхалантарнӑ.
Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай республикӑри вулавӑшсене тӗрлӗ кӗнеке парнеленӗ. Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ фонд пулӑшнипе кун ҫути кӑтартнӑ 3 кӑларӑма пурӗ 90 экземпляр.
Вӗсенчен пӗри – «Тилли кӑна, Тилли тееҫҫӗ…: асаилӳсем, халӑх юррисем, «Тилли юррисем» / П. Хусанкай. – Шупашкар : 7-мӗш типографи, 2022. – 68 с.». Унта поэтӑн тӑван тӑрӑхӗнче ҫырса илнӗ халӑх юррисем тата «Тилли юррисем» сӑвӑсен ярӑмӗ, тӗрлӗ асаилӳ кӗнӗ.
Иккӗмӗш кӗнеке — «Атя-ха, чунӑм, калаҫар! / З. Сурпан. - Шупашкар, 2023. - 147 с.». Унӑн авторӗ – Пушкӑртстанри Зинаида Семенова-Сурпан. Вӑл тӑван тӑрӑхӗнчи чӑваш юррипе ташшин халӑх ансамбльне ертсе пырать. Унӑн сӑввисемпе чӑваш композиторӗсем 200 ытла юрӑ кӗвӗленӗ.
Валери Туркай парнеленӗ виҫҫӗмӗш кӗнеке – «Вечный Державин : стихи и поэма / Г. Р. Державин. - Чебоксары : Типография №7, 2023. - 55 с.».
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче кӑтартакан «Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун» спектакле театра юратакансем унчченех кайса курма ӗлкӗрнӗ пулӗ-ха. Эпӗ вара ӗнер ҫеҫ ҫитсе килтӗм. Вӑл спектакле курма маларах мӗншӗн кайманни тӗрлӗ сӑлтавпа ҫыхӑннӑ. Аса илтерем: спектакле Иоаким Максимов-Кошкинский пьеси тӑрӑх СССР халӑх артисчӗ Валерий Яковлев лартнӑ.
Тӳрех палӑртам: кайнишӗн пӗртте ӳкӗнмерӗм. Куракансем сцена ҫинчи артистсенчен кӑшт кӑна йышлӑрах пулнин сӑлтавне вара пӗлеймерӗм. Те пурте курса ӗлкӗрнӗ, те ялти клубра хӑй тӗллӗн вӗреннӗ артистсен шайӗнчи камитсене кӑмӑллать халӑх.
Спектакле, ман шутпа, кашни чӑвашӑнах кайса курмалла. Хӑйӗн-ывӑл хӗрӗпе чӑвашла калаҫман ашшӗ-амӑшне чи малтан кӑтартмалла пек туйӑнчӗ. Тата — ӳсекен ӑрӑва. Чӑваш ывӑл-хӗрне.
Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗнче вӗреннӗ мухтавлӑ Константин Иванов, Иоаким Максимов-Кошкинский, Фёдоров Павлов йышшисем тӑван халӑхӗн литературине, театрне тата профессилле музыкине пуҫарса яма пултарнӑ. Малтанласа ҫав ӗмӗт юмахӑн туйӑннӑ-тӑр такамшӑн. Анчах вӗри юнлӑ та хӗрӳ ҫамрӑксем ӗненнӗ, шаннӑ, ӗҫленӗ. Вак халӑхӑн пӗтмелле мар тесе тапаҫланнӑ вӗсем.
Телеграмра ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин сӑнӗллӗ чӑвашла стикерсем пур.
Стикерсем тӑрӑх хакласан, Раҫҫей ертӳҫи пирӗн, чӑвашсен, 21-мӗш регионӑн тӗп чӗлхин 21 сӑмах ҫаврӑнӑшне «вӗреннӗ» теме пулать.
«Чӑваш Ен калаҫать» каналта пӗлтернӗ тӑрӑх, Телеграмра ҫакнашкал стикерсем пулӑшнипе сывлӑх сунма, мӗнле пурӑннине ыйтма тата ытти сӑмахпа хутшӑнма пулать.
Чӑваш академи драма театрӗ 16–21 ҫулхи ачасемпе ҫамрӑксене Чӑваш театр студине вӗренме йыхравлать.
Культура учреждеийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, театр студийӗнче пуш уйӑхӗнче вӗрентме пуҫлӗҫ. Театр студийӗнче вӗренекенӗсем актёрпа сцена ӑсталӑхне, юрӑ юрлама тата ташӑ ташлама кашни шӑматкунсерен вӗренӗҫ. Унсӑр пуҫне театр институтне вӗренме кӗме хатӗрленӗҫ.
Театр студине суйласа илнӗ хыҫҫӑн йышӑнӗҫ. Суйлава хушӑнас кӑмӑллисен чӑвашла юрӑ, юптару, сӑвӑ, монолог тата ташӑ хатӗрлесе комиссине кӑтартмалла пулӗ. Суйлав нарӑс уйӑхӗн 17 тата 24-мӗшӗсенче Чӑваш драма театрӗнче 13 сехетре пуҫланӗ.
Суйлава пырас умӗн заявка ярса памалла.
Нумаях пулмасть Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн пултарулӑх эткерлӗхне сӳтсе явма пуҫтарӑннӑ. Ҫавра сӗтеле коллектива йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалланӑ. Мероприяти Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче иртнӗ.
Ҫавра сӗтеле РСФСР халӑх артисчӗ Юрий Васильев тата РСФСР тата ЧАССР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Людмила Нянина хушӑннӑ.
Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗн ӑслӑлӑх тата хушма пӗлӳ парас енӗпе ӗҫлекен проректорӗ Ольга Михайлова юрӑпа ташӑ ансамблӗ 100 ҫул хушшинче чӑваш культурин уйрӑлми пайӗ пулса тӑнине палӑртса хӑварнӑ.
«Паян ансамбль пирӗншӗн – профессионализм тата тӑван культурӑна парӑннин тӗслӗхӗ, коллектив пирки вара эпир Чӑваш Енӗн наци пуянлӑхӗ теме пултаратпӑр», –тенӗ проректор.
+19.3 °C